چندی پیش معصومه ابتکار، معاون رییس جمهوری در امور زنان و خانواده با ابراز خرسندی از رشد نسبتاً خوب بودجه معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در لایحه بودجه ۱۴۰۰ خبر داد و گفت که این بودجه نسبت به سال گذشته نزدیک به ۳۳ درصد رشد دارد و به ۳۲ میلیارد تومان رسیده و بودجه حوزه استانها که پیش از این سه میلیارد تومان بود به حدود هشت میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است.
برای خیلی از فعالان حقوق زن سوالات زیادی ایجاد شد که چگونه می‌توان با هشت میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان برای زنان کشور توسعه رقم زد؟ آن هم مبلغی که اگر بین استانها تقسیم شود، ۲۷۴ میلیون تومان به هر استان می‌رسد، درحالی که هزینه‌های زندگی طی چندسال گذشته چندین برابر شده است.
موضوع دیگری که در صحبت‌های معاون امور بانوان و خانواده رییس جمهوری بسیار پررنگ بود، بحث ایجاد عدالت جنسیتی بود! آیا نابرابری که زنان کشور آن را سال‌ها فریاد می‌زنند و در همه حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی با آن‌ها دست به گریبان است، می‌تواند با این رقم‌های بسیار ناچیز برطرف شود؟
مسئله دیگر برای افزایش این بودجه تلاش نمایندگان مجلس است؛ باید این را پرسید که آیا مجلس یازدهم دغدغه‌ای نسبت به حوزه زنان دارد که بخواهد این رقم را افزایش دهد؟ تجربه ثابت کرده تمامی نمایندگان مجلس قبل از ورود به خانه ملت و در هنگام شعارهای انتخاباتی از زنان دفاع کرده‌اند، اما آیا همین نمایندگان حالا که باید برای قشر زنان تامین منابع صورت پذیرد، به صورت جدی وارد عمل خواهند شد یا خیر؟
برای واکاوی این موضوع به سراغ چندتن از فعالان حقوق زن رفتیم و با آن‌ها در مورد رقم بودجه ۱۴۰۰ مصاحبه کردیم؛ در ادامه می‌خوانید:
نمایندگان مجلس بودجه حوزه زنان را افزایش دهند / مدیران امور بانوان در استانداری‌ها بودجه کافی در اختیار ندارند
فعال حوزه زنان در صنایع قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: در بودجه ۱۴۰۰ سهم استانها واقعاً ناچیز است؛ تازه اینکه بودجه در اختیار استانداری ها قرار دارد و دستگاه‌های اجرایی دیگر نمی‌توانند راجع به آن اظهار نظر کنند.
فاطمه حسن نایبی افزود: این مبالغ بسیار ناچیز بوده و نمی‌توان با آن کار خاصی انجام داد؛ شاید در حد انجام چند طرح پژوهشی و یا برگزاری یک نمایشگاه و برنامه های روز زن بتواند مورد استفاده قرار گیرد.
وی افزود: به نظر من نمایندگان مجلس باید به اهمیت ارتقا زنان کشور توجه داشته باشند و بودجه اختصاصی برای هر استان را افزایش دهند؛ به هرحال اگر مدیرکل بانوان و خانواده استانداری بودجه کافی در اختیار داشته باشند، می توانند برنامه‌های حمایتی و برگزاری دوره‌های آموزشی توانمندسازی در مشاغل خانگی را دنبال کند.
حسن نایبی: تاکنون تنها حمایتی که از مشاغل خانگی زنان صورت گرفته است، برگزاری نمایشگاه‌های رایگان و اختصاص فضایی برای فروش کالاهای تولیدی بوده است.
حسن نایبی تصریح کرد: تاکنون تنها حمایتی که از مشاغل خانگی زنان صورت گرفته است، برگزاری نمایشگاه‌های رایگان و اختصاص فضایی برای فروش کالاهای تولیدی بوده که کافی نیست و به طور حتم برای ارتقا کسب و کار این قشر از جامعه برگزاری دوره های توانمند سازی بسیار ضروری است.
این فعال حوزه زنان تاکید کرد: اگر استانداری بودجه کافی برای این نوع کارها در اختیار داشته باشد، می‌تواند گام‌های خوبی در این زمینه بردارد؛ به عنوان مثال در برنامه‌های تجلیل از بانوان کار آفرین نمونه استان، همواره تحت هزینه کرد و مدیریت سازمان‌های دیگر اجرایی شده و استانداری‌ها بودجه‌ای برای این کار نداشته است؛ به هرحال اگر این برنامه ها از دفتر امور بانوان برگزار شود مسلماً اثرات تشویقی خوبی برای فعالیت بیشتر این زنان ایجاد می‌کرد.
حسن نایبی خاطرنشان کرد: مقایسه این بودجه با بودجه سازمان‌های دیگر نشان می دهد که ظاهراً این بخش (حوزه امور بانوان و خانواده) اهمیت چندانی برای مسؤولان ندارد و توجه خاصی به آن نمی شود؛.
وی یادآور شد: لازم است نمایندگان مجلس شورای اسلامی توجه ویژه‌ای به این بودجه داشته باشند و تغییراتی در آن اعمال کنند.
رقم ناچیز بودجه هرساله در سرفصل‌های دیگر هزینه می‌شود
فعال حقوق زنان و مدیرکل سابق استانداری قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: حضور موثر زنان در عرصه قدرت، سیاست، اقتصاد، فرهنگ و غیره در کنار مردان، پیش شرط لازم برای دستیابی به دموکراسی است؛ به طوری که ۶۳ سال از پیمان روم در معاهده تاسیس و لزوم برابری جنسیتی در جهان می‌گذرد و همواره ثابت شده که افزایش مشارکت زنان در حوزه تصمیم گیری و مدیریتی به حکمرانی خوبی منجر می‌شود.
معصومه مرادیان افزود: اگر نیم نگاهی به وضعیت تعادل جنسیتی در اروپا بیاندازیم، تنها سه کشور به این تعادل دست یافته‌اند؛ اما علت چیست؟ مهم ترین این موانع می تواند فرهنگی، سیاسی و از همه مهم‌تر منابع مالی برای حمایت از زنان به سوی بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی باشد.
وی بیان داشت: یکی از راهکارهای مقابله با موانع حضور زنان در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مدیریتی، تامین منابع لازم به منظور دستیابی برای بهبود ارتقاء وضعیت این قشر است که پس از مدتی سبب می‌شود ورود آنان به بازار کار و درآمدزایی افزایش یافته و تقویت قانون کار، رشد اقتصادی، کاهش نابرابری، امنیت غذایی، پایان دادن به فقر و محدود کردن شکاف جنسیتی محقق شود.
مرادیان: بودجه‌ای که هر ساله با بوق و کرنای زیاد به دست مسؤولان می‌رسد بسیار ناچیز و اندک است و قطعاً وضعیت زنان جامعه علیرغم شعار عدالت جنسیتی و کاهش عقب ماندگی به نتایج مطلوبی نمی‌رسد.
مرادیان خاطرنشان کرد: حالا بهتر است که نگاهی گذرا به وضعیت زنان ایران داشته باشیم؛ با توجه به رشد ۳۶ درصدی سهم زنان در بودجه ۹۹ و پیش بینی افزایش ۳۳ درصدی این بودجه در سال ۱۴۰۰ که در بخش استانها به هشت میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان می‌رسد، نکات قابل توجهی برای ما آشکار می‌شود.
این فعال حوزه زنان میانگین رقم بودجه استانها برای هر استان ۲۷۴ میلیون تومان برشمرد و اظهار داشت: که صرفنظر از همه انتقادات وارده بر این مقوله، بحث محقق شدن همین رقم ناچیز هرساله با چالش‌های زیادی روبرو است که موجب می‌شود حتی نیمی از آن محقق نگردد و یا اگر هم محقق شود، هرز رفته و در سرفصل‌های دیگر مصرف گردد.
مرادیان یادآور شد: بودجه‌ای که هر ساله با بوق و کرنای زیاد به دست مسؤولان می‌رسد بسیار ناچیز و اندک است و قطعاً وضعیت زنان جامعه علیرغم شعار عدالت جنسیتی و کاهش عقب ماندگی به نتایج مطلوبی نمی‌رسد.
شعارهای توخالی نمایندگان مجلس و کم کاری مسؤولان در حوزه زنان
رییس کانون زنان بازرگان استان قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: رشد ۳۳ درصدی اگرچه قابل توجه است؛ اما رقمی در شان پتانسیل‌های ۵۰ درصدی زنان در جامعه نیست و ۳۲ میلیارد تومان بودجه برای کل بانوان کشور واقعاً تعجب آور است.
فاطمه غفوری افزود: فاجعه دیگر اینکه اختصاص هشت میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان برای کل استانها که به عبارتی حدود ۲۵۰ میلیون تومان برای هر استان خواهد بود، به قیمت یک دستگاه خودروی ماشین پژو پارس معمولی بوده و واقعاً جای تامل دارد.
وی اضافه کرد: امروز باید از خودمان بپرسیم که شعار نمایندگان مجلس کجا رفت وقتی به دنبال رای بودند؟ دست مریزاد نمایندگان زن و مردی که ستاد انتخاباتی زنان داشتند؛ ای کاش خرج و مخارج تبلیغاتی این ستادها را جمع میکردید تا لااقل به درد زنان این کشور بخورد.
غفوری: امروز باید از خودمان بپرسیم که شعار نمایندگان مجلس کجا رفت وقتی به دنبال رای بودند؟ دست مریزاد نمایندگان زن و مردی که ستاد انتخاباتی زنان داشتند؛ ای کاش خرج و مخارج تبلیغاتی این ستادها را جمع میکردید تا لااقل به درد زنان این کشور بخورد.
غفوری به شعار دولت درخصوص زنان اشاره کرد و گفت: کجا رفت وقتی رای زنان (۵۰ درصد جامعه) نیاز بود و اکنون که چقدر به وعده‌های حوزه زنان وفا شد!
این فعال حوزه زنان بیان داشت: نقد من به عملکرد زنان بر مسند قدرت است که چه کردند تا در حوزه بانوان این مدلی نیازسنجی شود؛ به نظر می‌رسد آنقدر برنامه های سطحی وجود داشته و آنقدر دغدغه‌ها و اولویت‌ها چیز دیگری بوده که اصل موضوع در غفلت مانده است.
غفوری با انتقاد اظهار داشت: ای کاش لااقل آنقدر نفوذ کلام و اعتبار و اشراف وجود داشت که در ردیف‌های دیگر بودجه بخشی برای ارتقای زنان درنظر می‌گرفتید؛ اما حیف که در سال ۱۴۰۰ نیز طرح‌های واقعی و اجرایی فعالان حوزه زن با در بسته "ردیف بودجه نداریم" مواجه می‌شود و باز هم باید با این پول تو جیبی کودکانه شاهد فعالیت‌های بی‌بازده و پرکننده سرفصل و عملکرد در کشور باشیم.
این فعال حوزه اقتصادی به مابالتفاوت بودجه کل و بودجه استانها در سال گذشته اشاره کرد و گفت: در این مدت طرحی ندیدیم و اتفاقی شگرف برای توسعه اقتصادی زنان رقم نخورد؛ اگرهم بوده و عملکردهایی وجود دارد، در بخش اقتصادی تحولی صورت نگرفته است.
غفوری خاطرنشان کرد: یادمان نرود وقتی اقتصاد زنان را دریابید، ۹۰ درصد معضلات و مشکلات برطرف می‌شود و دیگر دغدغه طلاق و فرزند آوری و مهاجرت و عدالت جنسیتی را نخواهیم داشت.
غفوری: در سال ۱۴۰۰ نیز طرح‌های واقعی و اجرایی فعالان حوزه زن با در بسته "ردیف بودجه نداریم" مواجه می‌شود.
رییس کانون زنان بازرگان خاطرنشان کرد: معتقدم اگر برنامه‌ای جامع برای اقتصاد بانوان وجود نداشته باشد، همین مقدار بودجه نیز زیاد است و اگر روالتان در خرج کردن همچون گذشته باشد یا برنامه‌ها همان برنامه تدوین شود، بهتر است برای رفع تکلیف بودجه خرج کنید؛ صادقانه محاسبه کنید و آن را خرج خرید منزل یا شغل ۱۰ تا ۱۵ زوج جوان کنید که جامعه زنان نیز راضی باشند.
غفوری یادآورشد: بحث تامین اعتبار برای توسعه اقتصادی زنان یک موضوع بسیار جدی است که باید در این راستا تا پایان سال اقدامات لازم در دستور کار قرار گیرد.
نمایندگان مجلس در بودجه ۱۴۰۰ نگاه جنسیتی داشته باشند
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: رصد و پایش شاخص‌های زنان که هرساله در دفتر امور بانوان و خانواده انجام می‌شود، بودجه زنان باید در همه محورها افزایش پیدا کند.
صدیقه ربیعی افزود: اگر بخواهیم عدالت های جنسیتی، سلامت، آموزش و مباحث امنیت و غیره افزایش یابد و یا به نقطه مطلوب برسد، لازم است که اعتبارات این حوزه افزایش یابد و قطعاً با این اعتبارات موجود سرعت توسعه در حوزه زنان بسیار کند خواهد بود.
وی به وظایف و نقش نمایندگان مجلس اشاره کرد و گفت: سیاست گذاران عرصه قوه مقننه در مقوله بودجه ۱۴۰۰ باید نگاه جنسیتی داشته باشند و سهم زنان را ویژه تر ببینند.
ربیعی تصریح کرد: وضعیت اعتبار زنان در کشور نشان داده این قشر همواره در طول تاریخ مورد نابرابری جنسیتی قرار داشته و اگر بخواهیم سهم آنان را همانند جامعه مردان درنظر بگیریم، قطعاً این تعادل هرگز برقرار نمی‌شود، به عبارت دیگر بین فرصت برابر و برابری در فرصت تفاوت وجود دارد و لازم است که گرایش دوم این روزها برای جامعه زنان در دستور کار قرار گیرد.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری قزوین یادآور شد: این روزها که بحث اعتبارات بودجه زنان در کشور پررنگ تر جلوه می‌کند، لازم است که مسؤولان و ریل گذاران این حوزه نگاه جدی تری به آن داشته باشند.
نیم نگاه: از صحبت‌های فعالان حوزه زن مشخص است که مسؤولان و متولیان این حوزه با سیلی صورتشان را سرخ می‌کنند و با کم‌ترین اعتبارات مالی سیاست‌های این حوزه اجرایی می‌شود.
با این حال نباید فراموش کرد که نقش نمایندگان مجلس در ارتقای این وضعیت بی‌بدیل است و عاملی بسیار مهم تعیین کننده در تغییر وضع موجود به شمار می‌رود.
