شیرکوه با ۴۰۷۵ متر ارتفاع از سطح دریای آزاد مرتفع ترین نقطه استان یزد است و بسیاری از روستاهای شهرستان های تفت و مهریز در کوهپایه های آن قرار دارد، این ۲ شهر در میان ۲۴ شهر استان به باغشهر یزد نیز معروف است.

در سال‌های اخیر با پیگیری مدیریت جهاد کشاورزی، بخشداری، دهیاران و اعضای شوراهای بخش مرکزی دهستان میانکوه و نیز روستاهای منشاد و بنادک سادات، اقدام هایی نسبت به گسترش این گیاه کم آبخواه انجام شد که به خاطر اهمیت موضوع هنوز جای کار فراوان برای توسعه کشت گل محمدی وجود دارد.

گل محمدی جزو گیاهانی است  که نسبت به دیگر گیاهان کم آبخواه در مقابل پدیده خشکسالی و کم‌آبی نیز مقاوم است، رونق آن به ایجاد اشتغال کمک می کند، درآمد نسبتا خوبی هم دارد، بازدهی مناسب  از لحاط اقتصادی و پرورش آن در زمین‌ها و اراضی محدود قابل توسعه است و مجموعه رویکرد دست اندرکاران دولتی با توجه به شرایط اقلیمی منطقه نیز بر توسعه آن است .

  این گل زیبای بهاری در منطقه ییلاقی و خوش آب و هوای مهریز، علاوه بر شرایط بالا که دارای ویتامین ای و سی ( E و C) است، در درمان استرس( دلهره) موثر است و همچنین علاوه بر عطر بی‌نظیر و تهیه عرق آن، از گلبرگ آن همراه با کشک، ماست و چای مصرف می‌شود.      

با توجه به اهمیت موضوع و گسترش کشت آن، جمعی از کشاورزان، گلابگیران و مسوولان منطقه در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی با قدردانی از تمامی اقدام هایی که تاکنون در این خصوص در حمایت از فعالان این بخش صورت گرفته است، تداوم این حمایت‌ها و گسترش آن خواستار شدند.

برای کشت گل محمدی، زمین واگذار شود

یکی از کشاورزان روستای منشاد مهریز به اهمیت توسعه کشت گل محمدی به خاطر شرایط اقلیمی منطقه و بارش کم و کم‌آبخواه بودن آن اشاره کرد و گفت: افرادی زیادی خصوصا جوانان علاقه مند به امور کشاورزی تمایل به کشت این گیاه دارند.

حسین دهقان منشادی افزود: اساسی‌ترین مشکل سد راه توسعه کشت، کمبود زمین به دلیل کوهستانی بودن منطقه است، اگر از سوی مسوولان جهاد کشاورزی شهرستان با همکاری اعضای شورای اسلامی موضوع پیگیری و اقدام شود قطعا جوانان زیادی تمایل به فعالیت به کشت این گیاه دارند.

وی اظهارکرد: در این مورد به دهیاری و شورای روستا مراجعه شد  و قول رسیدگی به درخواست مردم را دادند، اگر این مشکل رفع شود در بخشی از زمین‌های منطقه گل محمدی کشت شود موجب افزایش تولید و درآمدزایی و ایجاد اشتغال می شود.

همچنین رضا سلیمی مسوول یکی کارگاه های گلابگیری روستای منشاد گفت: ارایه تسهیلات به گلابگیران برای توسعه واحدها موجود و تبدیل کارگاه‌های سنتی به صنعتی سبب رونق تولید، ایجاد اشتغال، حل معضل بیکاری جوانان و  درآمدزایی بیشتری برای آنها و جلوگیری از مهاجرت به شهرها می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: گل محمدی بسیار کم‌آبخواه و گلابگیری و تولید انواع عرق ها برای مردم و جوانان منطقه درآمد زاست ، امید می رود با همکاری و پیگیری دهیاری و مسوولان جهاد کشاورزی مشکل توسعه کشت این گیاه رفع شود.

رویکرد کشاورزان، توسعه کشت است

همچنین عضو شورای روستای منشاد به اهمیت توسعه کشت گل محمدی در این منطقه و برخی مناطق همجوار به عنوان هدف مسوولان به خصوص در سال‌های اخیر به عنوان توسعه کشت یک گیاه آبخواه اشاره کرد و گفت: در این مورد تاکنون اقدام های خوبی صورت گرفته است و پیگیری مطالبات کشاورزان از نهادهای ذی ربط ادامه دارد.

علی دهقانپور ادامه داد: مشکل زمین برای واگذاری و ارایه تسهیلات از جمله درخواست اصلی بیشتر علاقه مندان به کشت این گیاه است و برای رفع آن از سوی شورا این موضوع پیگیری شد و در این ارتباط با مسوولان مرتبط جلساتی هم برگزار شد و به عنوان یکی از برنامه‌های محوری دهیاری در سال ۱۴۰۰  قرار دارد.

وی بیان کرد : هم‌اکنون در این روستا، واحدهای مختلف گلابگیری صنعتی و سنتی وجود دارد و برای گسترش آن به همکاری نیاز است، اگر اقدام و عزم جدی در این مورد وجود داشته باشد می‌توان زمین‌های زیادی را زیرپوشش کشت این گیاه قرار داد .

توزیع نهال و ارائه تسهیلات 

همچنین معاون تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی شهرستان مهریز به اهمیت کشت گیاهان دارویی و کم‌آبخواه  به خصوص در سال‌های اخیر بر اساس اهداف این مدیریت در حوزه شهری و نیز روستاهای بخش مرکزی اشاره کرد و گفت: هرسال به طور متوسط چهار هکتار به سطح زیرکشت این گیاه در شهرستان افزوده می شود.

احمد باقری پناه افزود: جهاد کشاورزی برای کمک به علاقه‌مندان برای توسعه کشت گل محمدی نسبت به توزیع نهال مناسب و معرفی افراد برای دریافت تسهیلات به بانک‌های عامل اقدام می کند  که سال‌های اخیر در این خصوص همت و همکاری خوبی با بانک های عامل وجود داشت  .

وی اظهار کرد: تقویت و حمایت از واحدهای گلابگیری و تولید انواع عرق گیاهی و واگذاری زمین از جمله برنامه‌هایی است که با همکاری مسوولان مرتبط صورت می‌گیرد و توسعه این نوع گیاهان با توجه به بارش کم و کم‌آبخواه بودن آن جزو رویکرد و هدف اصلی است .

۶۰ کارگاه فعال گلابگیری 

همچنین  مدیر جهاد کشاورزی مهریز به اهمیت توسعه کشت‌گیاهان کم‌آبخواه به خصوص گل محمدی اشاره کرد و گفت: برداشت گل محمدی از ۳۸ هکتار اراضی شهری و بخش مرکزی شهرستان واقع در دهستان میانکوه از اوایل اردیبهشت‌ماه هرسال آغاز و حدود یک ماه ادامه دارد.

محمد جعفری با بیان اینکه هدف این مدیریت طی سال های اخیر توسعه کشت گل محمدی است،اظهار کرد: میزان برداشت امسال این گیاه نسبت به سال گذشته در مجموع تفاوتی ندارد و به طور میانگین از هر هکتار حدود سه تن گل محمدی برداشت می‌شود.

وی با قدردانی از فعالان این بخش ادامه داد: امسال حدود ۲۰۰ هزار لیتر گلاب ناب محمدی از گلستان‌های منطقه به دست می‌آید و از هر ۱۰ تُن گل تَر حدود یک کیلوگرم اسانس استحصال می‌شود که  بخش عمده‌ آن به کشورهای اروپایی صادر می‌شود.

این مسوول خاطرنشان کرد: در روستاهای منشاد و بنادک سادات بخش مرکزی حدود ۶۰ کارگاه گلابگیری سنتی و صنعتی دایر است و تقویت این کارگاه ها  و صنعتی کردن واحدهای موجود از جمله برنامه‌های مهم مدیریت کشاورزی شهرستان است که این موضوع در دستور کار قرار دارد.

جعفری بدون اشاره به تعداد کارگاه های صنعتی گلابگیری از  فعالیت حدود ۲۰۰ نفر در کار گلابگیری شهرستان خبر داد که به علت کم‌آبخواه بودن بوته گل محمدی به عنوان یکی از برنامه‌های مهم جهاد کشاورزی مطرح است که تشویق به کشت و فعالیت در این زمینه در برنامه قرار دارد.

شهرستان مهریز ۴۶ دهیاری دارد و از جمعیت ۵۵ هزار نفری آن  ۳۰ درصد در ۱۴۰ روستای پنج دهستان ارنان، میانکوه، تنگچنار، خورمیزات و بهادران زندگی می‌کنند

سطح اراضی کشاورزی مهریز ۱۷ هزار و ۵۰۰ هکتار است که حدود ۱۵ هزار بهره بردار در کاشت، داشت و برداشت محصولات باغی و زارعی در این شهرستان فعالیت دارند که ۱۰ هزار هکتار آن باغی و بقیه زراعی است و میانگین سهم هر کشاورز ۱۱ هزار و ۶۶۷ مترمربع است.

مرکز این شهرستان در ۳۰ کیلومتری جنوب شهر یزد قرار دارد.

  ۳۷۷ هکتار سطح زیرکشت این گیاه در استان یزد  است و سالانه حدود  ۲ هزار و ۵۰۰ تن گلاب خالص استحصال می‌شود.

از ۱۱۲ هزار هکتار اراضی قابل کشت یزد، ۳۲ هزار و ۳۵۴ هکتار (معادل ۲۹ درصد) زراعی و  ۷۹ هزار و ۶۴۶هکتار (معادل ۷۱ درصد) به کشت محصولات باغی و گلخانه ای اختصاص دارد و بخش عمده درآمد کشاورزان مربوط به باغبانی و کشت محصولاتی مانند پسته، انار، زردآلو ، زعفران و گیاهان دارویی است.

۶۰۶ هزار تن محصول زراعی، ۲۵۵ هزار تن محصول باغی، ۵۵۰ هزار تن محصول گلخانه ای و ۳۹۲ هزار تن  محصولات دامی حاصل تلاش ۱۱۷ هزار و ۸۰۰ کشاورز، دامدار و بهره بردار در تولید محصولات کشاورزی ، باغی ، گلخانه‌ای و دامی در استان است.

شیرکوه تنها منبع تامین آب ساکنان دشت یزد- اردکان متشکل از شهرستان های مهریز، تفت، یزد، اشکذر، میبد  و اردکان است و بیشتر جمعیت یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفری استان و نیز عمده سه هزار واحد نولیدی  و صنعتی استان در این دشت قرار دارد.