محمود سعیدی رضوانی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه از منظر اجتماعی، حجاب اساساً امری فردی نیست، اظهار کرد: هر فرد، محیطی برای زندگی دیگران است و رفتار ما بخشی از محیط دیگران محسوب می‌شود و رفتاری که ما داریم، بر روی محیط و روان اطرافیانمان تأثیر می‌گذارد، از همین رو حجاب، امری اجتماعی به شمار می‌رود.
عفاف تحت تأثیر حجاب در جامعه
مدیر گروه تعلیم و تربیت پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی بیان کرد: وقتی در جامعه، بی حجابی‌ها شدید می‌شود، محیط را تحریک زا می‌کند که این امر، با عفاف اجتماعی و فردی منافات دارد.
وی با بیان اینکه هیچ وقت در جمهوری اسلامی اراده کاملی در اجرای سراسری حجاب وجود نداشته است، گفت: روزی به نام طبیعت داریم که اگر هر اتفاقی می‌افتاد، به اصطلاح سیزده به در مردم ما قضا نمی‌داشت. این امر به دلیل عمومیت داشتن آن بود اما امسال جمهوری اسلامی توانست این آئین را تعطیل کند زیرا اراده جمعی در هر سه قوه بر تعطیلی این آئین سنتی بود.
این استاد دانشگاه با اشاره به تبیین عقلی و ذهنی در بحث حجاب، افزود: کار ما در فضای آموزشی همین تبیین است اما این به معنای نرفتن به سراغ سایر راهبردها نیست زیرا اقناع ذهنی به طور کامل در جامعه پیاده سازی نمی‌شود. ما فقط با قشر نوجوان و جوان در ارتباطیم و به سایر افراد جامعه دسترسی نداریم تا این تبیین محقق شود.
وی ادامه داد: تبیین‌ها در حوزه عفاف و حجاب با توجه به مخاطب نیاز به تغییر دارد زیرا برخی از مخاطبان تبیین علمی لازم دارند و برای برخی باید تبیین‌های اجتماعی، قانونی، شرعی و… صورت گیرد.
ساختارهای اجتماعی مانعی برای حجاب در کشور
سعیدی رضوانی با بیان اینکه اگر کسی به اراده برسد و هنجارهای ذهنی در این مسیر برایش به گونه‌ای تنظیم شود که باید نماد عفاف و حجاب را داشته باشد، باز هم کافی نیست زیرا ساختارهای اجتماعی مانعی برای این اراده است، اظهار کرد: گاهی فرد قانع می‌شود که باید حجاب داشته باشد ولی قلبش همراه نیست زیرا این قلب با الگویی مثل سلبریتی ها همراه شده که منافات با باور ذهنی اش دارند.
وی با تأکید بر نقش هنر و رسانه در این موضوع، گفت: اساساً تصمیم گیری های امروز مردم دنیا برگرفته از احساسات و متأثر از ابزارهای هنری مثل تصویر، موسیقی، رنگ و… است. ابزارهایی که باعث می‌شود با ساخت یک بازی با محوریت خودکشی، افراد نیز همچون شخصیت‌های آن بازی، خودکشی را انتخاب کنند.
اگر کسی بتواند نگرشی نسبت به حجاب بر اساس شناخت داشته باشد، هم نگاه مثبت به این مقوله پیدا می‌کند، هم اراده دارد و هم عمل می‌کند اما با موانع در حوزه عفاف و حجاب، اراده اش شکسته می‌شود
این استاد دانشگاه با بیان اینکه اگر موانع حجاب بیشتر از پیشران‌های حجاب باشد، نیازمند اراده‌های خاصی است تا این حجاب حفظ شود، گفت: اگر کسی بتواند نگرشی نسبت به حجاب بر اساس شناخت داشته باشد، هم نگاه مثبت به این مقوله پیدا می‌کند، هم اراده دارد و هم عمل می‌کند اما با موانع در حوزه عفاف و حجاب، اراده اش شکسته می‌شود.
مدیر گروه تعلیم و تربیت پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی، ساختارهای دینی و اجتماعی را هم اراده ساز عفاف و حجاب دانست و اراده سوز، ابراز کرد: وقتی فضاهای شهری ما به گونه‌ای نیست که دختران بتوانند راحت در آن دوچرخه سواری کنند، این امر خود مانعی برای نگه داشتن اراده در حفظ حجاب محسوب می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه اسلام در عفاف تکیه به مقدمات امر دارد، افزود: فکر می‌کنیم اگر اراده‌های افراد را قوی کنیم حل است اما مهمترین اراده‌ها در خلوت شکسته می‌شود؛ اسلام نمی‌گوید که به دختر و پسر جوانی که نامحرم هستند، بگویید که اراده داشته باشید و گناه نکنید بلکه می‌گوید محیط را برایش فراهم کنید.
این استاد دانشگاه بیان کرد: این در شرایطی است که در جامعه امروز ما، محیط‌ها برای حفظ عفاف فراهم نیست؛ وقتی دختر و پسر دانشجوی ما در محیط‌های آزمایشگاهی و… تا دیروقت تنها هستند و کار می‌کنند، و خیلی وقت‌ها خودشان هم دوست ندارند گناه کنند ولی ما محیط مناسب گناه را برای آنها فراهم کرده‌ایم. حضرت یوسف نیز وقتی در محیط گناه قرار گرفت، از آن فرار کرد.
در اجتماع به فرد باحجاب پاداش نمی‌دهیم
وی ابراز کرد: در جامعه وقتی با بدحجاب بودن پاداش می‌گیرید لذا اگر جوانی بخواهد خود را انتساب به طبقات بالای جامعه بکند، بی حجابی را برمی‌گزیند زیرا ما در اجتماع به فرد با حجاب پاداش نمی‌دهیم.
سعیدی رضوانی با بیان اینکه اقتصاد سرمایه‌داری و فاصله طبقاتی خود باعث بدحجابی در جامعه می‌شود، اظهار کرد: ما باید به نیازهای افراد پاسخ دهیم ولی متأسفانه بدون پاسخ به نیازهای جنسی افراد، در حوزه حجاب و عفاف کار کنیم.
برای نهادینه کردن حجاب در جامعه باید افراد بر اساس قانون، حجاب داشته باشند
وی با تأکید بر اینکه برای نهادینه کردن حجاب در جامعه باید افراد بر اساس قانون، حجاب داشته باشند، افزود: فضای بدحجابی در اجتماع، فضای عفت را مورد تهدید قرار می‌دهد در حالی که این دو از هم جدا نیستند از همین رو در فامیل‌هایمان دیده‌ایم که برخی از افراد به حجاب مقید نیستند ولی عفیفند.
جامعه بدون دستگاه حاکمه و قوه انتظامی، انتظام پیدا نمی‌کند البته منطقه عالی انسانیت این است که من به دور از هیچ تحمیل و تلقینی قوانین را بپذیرم
این استاد دانشگاه با بیان اینکه در قوانین راهنمایی و رانندگی بحث باور قلبی مطرح نمی‌شود و ۹۹ درصد افراد برای احترام به قانون یا ترس از پلیس قوانین را رعایت می‌کنند، ادامه داد: جامعه بدون دستگاه حاکمه و قوه انتظامی، انتظام پیدا نمی‌کند البته منطقه عالی انسانیت این است که من به دور از هیچ تحمیل و تلقینی قوانین را بپذیرم.
وی اظهار کرد: اینکه افراد را با قلبشان و با اختیار کامل به سمت حجاب ببریم، فکری است که مقداری ما را به بیراهه می‌برد. ما نباید انتظارمان از جوان معمولی مثل حضرت یوسف باشد. تربیت جوانمان باید به گونه‌ای باشد که در موقعیت‌های حساس مثل حضرت یوسف برخورد کند و البته در مقابل ما نیز باید از وقوع حادثه نیز جلوگیری کنیم.
مدیر گروه تعلیم و تربیت پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی بیان کرد: نباید با ذکر اینکه به جوان اعتماد داریم، او را رها کنیم و ندانیم با چه افرادی ارتباط دارد و در چه محیط‌هایی حضور می‌یابد. ضمن اینکه به فرزندمان می‌گوئیم به او اعتماد داریم، باید او را به صورت محسوس هم کنترل کنیم و مراقبش باشیم.
