به گزارش مشرق، زرشک از جمله محصولاتی است که خراسان‌جنوبی قطب تولید آن در جهان است و پیش از شیوع کرونا، صادرات این محصول به سراسر کشور و حتی به کشورهای دور و نزدیک رونق داشت.
چند ماهی بیشتر به فصل برداشت محصول زرشک نمانده، اما هنوز زرشک‌های پارسال به فروش نرسیده و تالارهای زرشک، زیر بار زرشک پارسال کمر خم کرده اند؛ محصولی که تا مرز نابودی و خرابی پیش رفته است.
این روزها قیمت محصول زرشک بنا به دلایل مختلف رو به کاهش بوده و این امر نگرانی بسیاری را برای زرشک کاران خراسان‌جنوبی به وجود آورده است و سردخانه‌های مملو از محصول پارسال، جایی برای پذیرایی از زرشکی که چند ماه دیگر برداشت خواهد شد ندارند.
از سوی دیگر شیوع کرونا و کاهش مبادلات مرزی سبب شده است تا صادرات زرشک از مبدأ خراسان جنوبی با مانع رو به رو شود و حتی به دلیل کاهش مسافرت ها، مصرف داخلی زرشک برای هتل‌ها و رستوران‌ها نیز افت کند.
نگرانی از انبار زرشک با وجود کاهش محصول!
چاپاری یکی از زرشک کاران اهل روستای افین شهرستان زیرکوه در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: پارسال ۲ تن زرشک خشک را به قیمت هر کیلو ۲۵ هزار تومان به واسطه فروخته ام.
او ادامه می‌دهد: واسطه‌ها زرشک را بوجاری و بسته بندی می‌کنند و در صورت وجود مشتری محصول را از سردخانه خارج کرده و به خریدار تحویل می‌دهند.
چاپاری عنوان می‌کند: ظرفیت سردخانه‌های شهر اسفدن، قاین و خضری دشت بیاض تکمیل شده است و برای محصولی که قرار است چند ماه دیگر برداشت شود جایی باقی نمانده است.
این کشاورز می‌گوید: با وجود این که زرشک امسال دچار سرما و گرما شده است و مقدار آن به یک سوم پارسال کاهش یافته، نگرانی‌ها برای عدم خرید محصول توسط واسطه‌ها و کمبود جا برای انباشت زرشک به وسیله کشاورز وجود دارد.
او ادامه می‌دهد: کشاورز محصول را به صورت فله و با قیمت کیلویی ۲۰ الی ۲۵ هزار تومان به واسطه می‌فروشد و واسطه نیز محصول را به صورت بسته بندی به بازار عرضه می‌کند.
از احتمال سقوط قیمت زرشک تا احداث ۱۹ سردخانه جدید
چاپاری بیان می‌کند: با وجود این شرایط، احتمالا قیمت زرشک خشکی که در پاییز وارد بازار شود بین ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان خواهد بود.
حسینی مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: در حال حاضر ۱۰ سردخانه مستقل با ظرفیت ۸ هزار و ۹۳۵ تن در سطح استان وجود دارد.
او افزود: همچنین ۱۳ سردخانه غیر مستقل با ظرفیت ۷ هزار و ۶۰۲ تن در استان فعال است.
حسینی عنوان کرد: نزدیک به ۱۹ واحد سردخانه در حال احداث وجود دارد که ظرفیت آن‌ها بالغ بر ۲۸ هزار و ۷۰۰ تن است.
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی تصریح کرد: حدود یک چهارم از این سردخانه‌های در حال احداث، ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
او عنوان کرد: صنایع تبدیلی بخش کشاورزی از جمله سردخانه، سرمایه‌گذار محور است.
حسینی با بیان اینکه اولویت جهاد کشاورزی و تسهیلات بانکی سازمان احداث سردخانه است اظهار کرد: سرمایه گذاران می‌توانند برای احداث سردخانه با هر ظرفیت و اندازه‌ای اقدام کنند و از تسهیلات بانکی بهره‌مند شوند.
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی ادامه داد: صدور مجوز برای احداث سردخانه هیچ هزینه‌ای ندارد و سرمایه گذار با این مجوز می‌تواند درخواست تسهیلات بانکی بدهد.
او گفت: هر چقدر ظرفیت سردخانه در شهرستان‌های زرشک خیز استان افزایش یابد از ضایعات بخش کشاورزی جلوگیری می‌شود.
وقتی سود زرشک در جیب دلال می‌رود!
دیمی دیگر زرشک کار خراسان جنوبی به خبرنگار ما می‌گوید: ۵ هزار متر مربع زمین زیر کشت زرشک دارم که پارسال از این سطح حدود ۸۰۰ کیلوگرم محصول برداشت کرده ام.
او ادامه می‌دهد: با توجه به شیوع کرونا و کاهش قیمت ها، پارسال هر کیلوگرم زرشک خشک را به قیمت ۴۰ هزار تومان فروخته ام.
دیمی بیان می‌کند: پیش از این یک بارگاه زرشک در اختیار داشته ام، اما به دلیل کمبود محصول مجبور به تخریب آن شدم که این امر سبب ورود دلالان برای خرید محصول و عدم توانایی در انبار کردن زرشک شده است.
این زرشک کار خراسان جنوبی می‌گوید: فروش این محصول سود زیادی را نصیب من نکرده است و سود اصلی زرشک به جیب دلالان می‌رود.
از انعقاد تفاهم‌نامه تا خرید توافقی زرشک برای حمایت از کشاورز
ضیائیان احمدی مدیر سازمان تعاون روستایی خراسان جنوبی گفت: ۹۵ درصد زرشک دنیا در خراسان جنوبی تولید می‌شود که می‌تواند فرصت‌ها و محدودیت‌هایی را برای استان ایجاد کند.
او افزود: انحصاری بودن تولید زرشک در خراسان جنوبی سبب می‌شود تا این امر مانند شمشیری ۲ لبه عمل کند و این انحصار در نوع نگاه کشور به این محصول موثر است.
ضیائیان احمدی با اشاره به این که زرشک در اولویت دوم و سوم خرید مردم قرار دارد بیان کرد: کاهش مصرف زرشک در بین مردم و از دست رفتن بسیاری از بازارها از پارسال سبب شد تا قیمت این محصول از کیلویی ۸۰ هزار تومان به قیمت هر کیلو ۳۰ هزار تومان کاهش یابد.
مدیر سازمان تعاون روستایی خراسان جنوبی با اشاره به این که آمار دقیقی از میزان زرشک موجود در بارگاه‌ها در دست نیست، عنوان کرد: یکی از اقدامات خوبی که برای فروش زرشک انجام شده است، اختصاص ۵ غرفه فروش در تهران و در یکی از نمایشگاه‌ها است.
او با اشاره به اینکه شیوع بیماری کرونا موجب افت بسیار شدیدی در قیمت زرشک شده است گفت: انعقاد تفاهم‌نامه چهار جانبه با سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران برای ایجاد شرایط خرید توافقی زرشک یکی از اقدامات مدیریت تعاون روستایی استان برای کمک به زرشک‌کاران بوده است.
ضیائیان احمدی افزود: با توجه به اینکه زرشک یکی از محصولات بسیار مهم در استان بوده و میزان اشتغال آن نیز زیاد است بنابراین به صرفه نبودن قیمت این محصول برای تولیدکنندگان می‌تواند ضربه بدی به اقتصاد استان در بخش کشاورزی وارد کند.
مدیر سازمان تعاون روستایی خراسان جنوبی تصریح کرد: توافق با برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای عرضه زرشک، در نظر گرفتن جایگاه‌هایی برای عرضه این محصول در بازارهای میوه و تره بار، رایزنی با تعاون روستایی تهران برای در اختیار قرار دادن انباری جهت نگهداری این محصول و عرضه راحت‌تر زرشک به سایر استانها، کمک به امر بسته‌بندی این محصول، تلاش برای معرفی این محصول در بخش‌های مختلف، شناسایی بازارهای جدید در داخل و خارج از کشور از دیگر اقدامات تعاون روستایی برای کمک به بازار زرشک است.
دخل و خرجی که با هم نمی‌خواند
سطح زیرکشت زرشک در خراسان‌جنوبی ۱۸ هزار و ۶۰۰ هکتار بوده و برداشت این محصول همه ساله از اوایل آبان‌ماه آغاز و تا اواخر آذرماه ادامه دارد؛ همچنین پیش‌بینی می‌شود امسال ۲۱ هزار و ۹۰۰ تن زرشک از باغات استان برداشت شود.
علی رغم اینکه کشاورزان زحمت زیادی را برای باردهی درختان زرشک متحمل می‌شوند، سود زیادی از فروش محصول خود ندارند و عایدی آن‌ها کمتر از میزان هزینه کردشان است.
توجه نهادهای حمایتی به کشاورزان برای راه اندازی انبار نگهداری زرشک و خرید توافقی محصول می‌تواند در شرایطی که خشکسالی و کاهش قیمت معیشت را برای کشاورزان تنگ کرده است، راهگشا باشد.
