خبرگزاری فارس، مشهد - به انتهای بلوار پنجتن که می‌رسی، حدود دو کیلومتر پس از کشف رود و نرسیده به پل آزادراه کنارگذر شمالی مشهد، همان جایی که محدوده شهری تمام و تالارها خودنمایی می‌کنند، به سمت بلوار تلاش که بِرَوی و 43 ستون برق را بشماری، دو درب بزرگ سبز رنگ را خواهی دید؛ اینجا کارگاه «آقای سنگی» است.
آقای سنگی که بیش از 30 سال است که یک سنگ سخت را با هنرمندی بسیار تبدیل به دیزی، تسبیح، فنجان، گلدان و دیگر ظروف سنگی می‌کند.
وارد کارگاه که می‌شوی سگ‌های نگهبان که متوجه حضور افراد غریبه در حوزه استحفاظی‌شان می‌شوند شامه‌شان را تیزتر می‌کنند و به سمتت حرکت و این اولین نمای حضور ما در کارگاه پدر سنگی ایران می‌شود.
از حیاط که می‌گذری کارگران مشغول کارند و صدای دستگاه‌های تراشکاری محوطه را پر کرده است. باتوجه به اینکه نزدیک غروب است تنها پنج کارگر در کارگاه مشغول به کار هستند و مابقی رفته‌اند.
تا چشم کار می‌کند سنگ خام، خاکِ سنگ و ظروف ساخته شده به دست هنرمندان در گوشه و کنار کارگاه خودنمایی می‌کند؛ ظروفی که منتظرند تا وارد فروشگاه شوند و پس از آن به آشپزخانه مشتری بیایند.
مدتی به انتظار می‌نشینیم تا رمضانعلی معمر یا به قول معروف آقای سنگی یا پدر سنگی ایران که صاحب این کارگاه است، بیاید.
سنگ تراشی جزو هنرهای بومی مشهد است
معمر در خصوص هنر سنگ تراشی و قلم زنی روی سنگ می‌گوید: این هنر جزو هنرهای سنتی و بومی مشهد است و تاریخچه سنگ به 2500 سال قبل از میلاد باز می‌گردد؛ اما این هنر از زمان ورود امام رضا(ع) به این دیار، در خراسان و به‌خصوص مشهد مرسوم شد. در سفرنامه امام رضا(ع) داریم که از نیشابور که به سمت توس بازمی‌گردند و به کوه‌های توس می‌رسند عده‌ای سنگ تراشِ مشغول کار را مشاهده می‌کنند و دستور اتراق می‌دهند؛ هنرمندان در ظروف سنگی برای ایشان غذا و نوشیدنی می‌آورند که امام هشتم همزمان با تکیه زدن بر کوه می‌گویند خداوند خیر و برکت دهد به کسانی که کار و کسانی که از نتیجه آن استفاده می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: حتی در کتاب «عیون الاخبار» هم آمده که امام رضا(ع) به مردم توصیه کردند از ظروف سنگی استفاده کنند.
پدر سنگی ایران می‌افزاید: خداوند این لیاقت را شامل حال خانواده معمر کرده که در این هنر فعالیت کنند و حرف اول را بزنیم و همین سبب شده به «آقای سنگی» یا «پدر سنگی» ایران معروف شوم.
معمر از استقبال خارجی‌ها از هنرش می‌گوید، از اینکه بیش از 300 نمایشگاه داخلی و خارجی برپا کرده و در هر کجا که حضور یافته است با استقبال بی‌نظیر مردم مواجه شده؛ از افتخاراتش و از نشان ملی و مهر اصالت یونسکو گرفته تا به قول خودش مهمتر از همه نشان جغرافیا که نشان می‌دهد این هنر از آنِ مشهد است تا اخذ اولین استاندارد ملی صنایع دستی خراسان رضوی.
این کارآفرین بیان می‌کند: وقتی تمام این اتفاقات رخ داد و این میزان افتخارات کسب کردم به فکر کارآفرینی افتادم و قدم به این عرصه گذاشتم؛ اولین گام را در زندان‌های استان و ایجاد کارآفرینی برای زندانیان برداشتم و طی بازدیدی که از زندان چناران داشتم انگیزه‌ام چند برابر شد، البته در ابتدای امر تصور نمی‌کردم بتوان در زندان کارآفرینی کرد؛ اما به مرور که جلوتر رفتم به قابلیت‌های این امر پی بردم.
راه‌اندازی بزگترین کارخانه سنگ تراشی در زندان
وی ضمن اشاره به این نکته که بزرگترین کارخانه سنگ تراشی را در زندان چناران راه اندازی و کارگاه قلم زنی را در بندها ایجاد کردم، تصریح می‌کند: کم کم مسؤولانِ زندانِ قوچان هم مرا دعوت کردند و پس از آن پایم به کانون اصلاح و تربیت کودکان در شاندیز و زندان مشهد باز شد.
آقای سنگی اضافه می‌کند: کم کم که به امور مسلط شدم و مثلثی را در نظر گرفتم که یک ضلع آن افراد در بند باز بودند و ضلع دیگر افرادی که یک پایشان در خانه بود و پای دیگر در زندان و ضلع سوم هم زندانیان آزاد شده قرار داشتند که باید به آنان این هنر را می‌آموختم تا هم درآمدی حلال کسب کنند و هم بار دیگر به خلاف کشیده نشوند.
وی با تاکید بر این موضوع که در دل این مثلث خانواده زندانیان قرار داشتند، خاطرنشان می‌کند: کم کم خانواده خودم هم به این کار علاقه‌مند شدند و همپای خودم به زندانیان و خانواده آنان هنر سنگ تراشی را آموختند؛ امروز همسر، پسر، دختر و دامادم، خواهران و همسرانشان، مرا در این کارآفرینی یاری می‌کنند و به زندانیان و خانواده آنان آموزش می‌دهند، همین اتفاق برکاتی را در زندگی برای من داشته است.
این هنرمند سنگ تراش در خصوص میزان استقبال زندانیان از این کار می‌گوید: ارتباط خوبی با آنان دارم و با همه‌شان رفیق می‌شوم. همین امر سبب شده بسیاری دیگر به سمت خلاف نروند و تا جایی پیش رفته‌ام که بسیاری از این افراد که پیش از این خلافکار به تمام معنا بودند را مسؤول کارگاه کرده و می‌دانم که امکان ندارد مشکلی رخ دهد.
آرزوی بر دل مانده آقای سنگی
معمر در ادامه سخنان خود به مشکلاتی این راه و اینکه در مسیر کارآفرینی تنهاست اشاره و اضافه کرد: آرزو به دل ماندم که یک مسؤول مرا دعوت کند و بگوید چه کمکی از من برایت ساخته است و به واقع پای کار باشد و کمک کند نه اینکه تنها حرف بزند.
وی ادامه می‌دهد: بارها شده که از چهار صبح که از منزل خارج می‌شوم و به طور مثال باید هفت صبح را در زندان قوچان و یا دیگر زندان‌ها باشم مرگ را به چشمان خود دیده‌ام. گاهی به قدری جاده مه آلود بوده که تنها با توکل راه را ادامه داده‌ام تا زندانیان بیکار نباشند. جهادی پای کار آمدم و دل به دریا زدم به همین دلیل از مسؤولان توقع دارم در این مسیر کمک احوال باشند تا بتوان گام‌های بلندتر و مؤثرتری در مسیر اشتغالزایی برداشت.
این کارآفرین یادآور می‌شود: 16 ساله بودم که راهی جبهه شدم در آن دوره نیاز بود تا در جنگ شرکت و امروز نیاز است که در امر اقتصاد، جهاد کنم؛ همه باید جهادی پای کار بیایند تا پیروز میدان شویم؛ یک تنه نمی‌توان کاری انجام داد.
کارآفرینی برای 386 زندانی در خراسان رضوی
وی ضمن اشاره به اینکه طی هفت سال برای 386 نفر در زندان‌ها و برای حدود 40 نفر خارج از آن کارآفرینی کرده‌ام، می‌افزاید: برای همه زندان‌ها برنامه دارم؛ اما هیچ کمکی ندارم. طی یک سال اخیر خودروی شخصی و باغ خود را فروختم، چراکه به دلیل شیوع کرونا هیچ درآمدی نداشتیم و از طرف دیگر برای آموزش و اشتغالزایی ریالی دریافت نکردم!
معمر تاکید می‌کند: متاسفانه حتی یک ریال هم در این مدت تزریق نشده؛ اما خودم را در محاصره دیدم؛ محاصره‌ای که باید از آن پیروز بیرون آمد.
آقای سنگی ایران بیان می‌کند: آرزوی من این است و نذر کرده‌ام که برای 1000 نفر اشتغالزایی کنم و البته دلم روشن است که در همین استان برای چندین هزار نفر اشتغالزایی خواهم کرد.
وی در خصوص ارائه تسهیلات می‌گوید: مسؤولان می‌گویند برایتان وام درنظر می‌گیریم، این در حالی است که همین وام، کارآفرین را از همه چیز ساقط می‌کند. دیده‌ام که یک کارآفرین با دریافت همین وام‌ها زندگی خود را گذاشته و بدهکارش کرده‌اند.
این کارآفرین نمونه ضمن تاکید بر اینکه حتی روزی بوده که پول بنزین برای رفتن به زندان را هم نداشته‌ام، ادامه می‌دهد: از دیگر مشکلات کاری ما تامین مکان برای زدن کارگاه و ابزارآلات است، همچنین در بحث تامین سوخت با مشکلات بسیاری مواجه هستیم. متاسفانه دلالان به راحتی می‌توانند سوخت پیدا کنند؛ اما ما که کارآفرین هستیم از تامین سوخت برای تامین گرما در کارگاه عاجز هستیم.
مسؤولان سرمایه دهند؛ هنرمند تحویل گیرند
معمر اختصاص سرمایه درگردش به صورت بلاعوض را یکی از مهمترین راهکارها برای حل مشکلات خواند و بیان کرد: البته نمی‌گویم سرمایه در گردش بدهند و تمام. مسؤولان سرمایه در گردش را بدهند و در مقابل از من کار بخواهند و برنامه‌ام را جویا شوند. قول می‌دهم طبق برنامه و طرح توجیهی که می‌دهم حرکت و بسیاری را وارد بازار کار کنم.
طرح را من می‌دهم؛ پول طرح جای دیگر می‌رود!
وی می‌افزاید: برخی از ادارات مرا دعوت می‌کنند و می‌گویند طرح توجیهی ارائه کن تا کمکت کنیم؛ اما پس از دادن طرح توجیهی خبری از سرمایه نمی‌شود. اخیرا یکی از ادارات مرا دعوت کردند و گفتند طرح ارائه کن، یکی از کارمندان اداره خطاب به من گفت چرا طرح می‌دهی؛ طرحت را می‌گیرند و پول را نمی‌دهند و جای دیگر هزینه می‌کنند!
این کارآفرین با بیان اینکه وعده بسیار داده می‌شود؛ اما خبری از تحقق آنان نیست، خاطرنشان می‌کند: چندی پیش با جمعی از مسؤولان مشهد صحبتی داشتیم و تفاهم نامه‌ای امضا شد که طبق آن من به جمعی از بانوان حاشیه شهر سنگ تراشی بیاموزم و مسؤولان امکانات و سرمایه را تامین کنند. من و همسرم پای کار آمدیم؛ اما خبری از مسؤولان نشد تنها آمدند و امضایی کردند تفاهم نامه را و رفتند!
برای یک سنگ تراش شدن چه میزان سرمایه نیاز است؟
میزان سرمایه‌ای که برای این حرفه نیاز است تا فرد وارد بازار کار شود سوال دیگری بود که معمر پاسخ می‌دهد: برای اینکه بتوان یک اشتغالزایی پایدار در این حرفه راه انداخت حدود 50 تا 60 میلیون تومان سرمایه نیاز است هم برای تهیه یک کارگاه و هم ابزارآلات، مواد اولیه و سرمایه در گردش.
جای خالی استفاده از فضای مجازی
وی در ادامه یکی از عواملی که سبب شد طی یک سال اخیر با مشکلات بسیار مواجه شوند را سنتی عمل کردن می‌داند و می‌گوید: جای خالی استفاده از فضای مجازی سبب شد طی یک سال اخیر با مشکلات بسیار دست و پنجه نرم کنیم، چنانچه مدت‌ها قبل و پیش از شیوع کرونا به سمت احداث سایت می‌رفتم قطعا امروز با این مشکلات مواجه نمی‌شدم.
این کارآفرین ادامه می‌دهد: پیش از شیوع کرونا نمایشگاهی در روسیه داشتم و به قدری استقبال در آنجا بالا بود که شرکتی در همان کشور احداث کردم؛ اما کرونا همه چیز را بر هم زد، چنانچه کرونا نبود امروز هرچه تولید داشتیم را می‌توانستیم به روسیه صادر کنیم.
معمر تاکید می‌کند: از آنجا که سنگ انرژی بسیاری دارد همین امر سبب شده بسیاری در کشورهای مختلف نسبت به استفاده از این ظروف علاقه‌مند شوند.
مدل چینی ظروف هَرکَره یافت نمی‌شود!
وی در پاسخ به اینکه آیا نوع چینی این ظروف هم در بازار موجود است، با خنده می‌گوید: تنها هنر و وسیله‌ای که مدل چینی آن یافت نمی‌شود همین ظروف هستند و علت آن این است که این نوع سنگ(هرکَره یا هرکاره) تنها در این استان یافت می‌شود، البته مدتی پیش چینی‌ها نمونه‌ای از این ظروف را تهیه کردند؛ اما چون سنگِ مورد استفاده دارای عوارض بود، جمع شدند.
=====================
گفت‌وگو: فرزانه زراعتی
==================
انتهای پیام/ 70071/ح
