به گزارش همشهری آنلاین، سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ درحالی طی چند روز آینده آغاز می‌شود که با توجه به وضعیت همه‌گیری ویروس کرونا در کشور، امسال نیز مانند سال‌تحصیلی گذشته، ارائه آموزش‌های آنلاین در دستورکار بیشتر مدارس کشور قرار دارد و آموزش‌های حضوری درسطح محدودی ارائه خواهد شد. این درحالی‌است که درکنار همه مشکلات موجود، نبود دسترسی مناسب به اینترنت پرسرعت، از اصلی‌ترین چالش‌های دانش‌آموزان، به‌ویژه در مناطق روستایی درمسیر حضور در کلاس‌های مجازی بوده‌است؛ مشکلی که به‌نظر می‌رسد باوجود انجام اقدام‌های گسترده در یکی‌دو سال اخیر درسطح استان‌های مختلف، همچنان دربرخی مناطق پابرجاست. با توجه به این موضوع، در پرونده پیش‌رو در کنار ارائه آمارهای مربوط به پوشش اینترنت در استان‌های مختلف کشور، به بررسی وضعیت پرمشکل ترین نقاط شهری و روستایی استانها در زمینه تحصیل آنلاین دانش‌آموزان می‌پردازیم و اقدام‌های انجام شده در راستای بهبود زیرساخت‌های موردنیاز دراین حوزه را مورد واکاوی قرار می‌دهیم که در ادامه می‌خوانید.
آذربایجان‌غربی
آمارهای اداره‌کل آموزش‌وپرورش آذربایجان‌غربی نشان می‌دهد این استان حدود ۶۰۰ هزار دانش‌آموز دارد که در ۲ سال‌گذشته با توجه به همه‌گیری ویروس کرونا و تعطیلی مدارس، به‌صورت آنلاین آموزش می‌بینند. این درحالی‌است که با توجه به کوهستانی بودن برخی نقاط استان و عدم دسترسی حدود یک‌سوم دانش‌آموزان به شبکه «شاد»، همکاری خیران و مسئولان اداره‌کل آموزش‌وپرورش استان برای توزیع تبلت و اتصال به شبکه شاد قابل‌توجه بوده‌است. امسال در آستانه آغاز سال‌تحصیلی جدید، دربرخی نقاط استان مشکل دسترسی به شبکه شاد همچنان وجود دارد؛ دانش‌آموزان مناطقی مانند تکاب و تعدادی از روستاهای پیرانشهر و ماکو همچنان برای دسترسی به شبکه شاد با مشکلات زیادی مواجه هستند. با توجه به این موضوع اداره‌کل آموزش‌وپرورش آذربایجان‌غربی برای رفع مشکلات موجود دراین بخش ۲ راهکار «اعزام معلم و ارائه آموزش‌های حضوری» و «تهیه تبلت برای دانش‌آموزان» را تدارک دیده‌است. براین اساس تاکنون بیش‌از ۱۸ هزار تبلت برای دانش‌آموزان این مناطق تهیه شده‌است. همچنین در مناطقی مانند تکاب و برخی نقاط کوهستانی استان دکل‌های مخابراتی موردنیاز نصب شده و مسئولان مربوط اعلام کرده‌اند مشکل دسترسی به اینترنت و برنامه شاد در استان نسبت به سال‌گذشته کاهش چشمگیری داشته‌است.
اردبیل
آمارها نشان می‌دهد استان اردبیل ازنظر شاخص دسترسی مردم به اینترنت، در رتبه‌های میانی کشور قرار دارد. این‌درحالی‌است که پس‌از همه‌گیری ویروس کرونا و به‌دنبال آن تعطیلی مدارس و برپایی کلاس‌ها به‌صورت آنلاین، دسترسی به شبکه اینترنت برای همه خانواده‌ها اهمیت دوچندانی یافته‌است. گفته می‌شود دراین استان ۸۷درصد از دانش‌آموزان زیرپوشش شبکه شاد قرار دارند و از آموزش‌های مجازی استفاده می‌کنند و ۲هزار مدرسه نیز از زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات بهره‌مند هستند. اینها درحالی‌است که در ۲۴۳روستای اردبیل امکان دسترسی به اینترنت وجود ندارد و حدود ۳ هزارو ۶۵۷ دانش‌آموز این روستاها از آموزش‌های حضوری یا تلویزیونی استفاده می‌کنند. دراین میان مسئولان استان می‌گویند در سال‌گذشته هیچ دانش‌آموزی از تحصیل جا نمانده‌است و مدارس باقی‌مانده نیز به شبکه ملی اطلاعات متصل خواهند شد. براساس بررسی‌های انجام شده، مشکل دسترسی به اینترنت در مناطقی مانند بخش «موران» گرمی در نقطه مرزی اردبیل و برخی روستاهای خلخال در جنوب استان بیشتر احساس می‌شود. علاوه بر دسترسی به اینترنت، تهیه امکاناتی مانند تبلت و گوشی هوشمند تلفن‌همراه از مشکلات دانش‌آموزان در زمینه آموزش‌آنلاین است که با مشارکت خیران و برخی نهادهای دولتی، این مشکل تاحدودی رفع شده‌است.
خراسان‌رضوی
درحال‌حاضر ساکنان ۲هزارو ۲۲۳روستای استان خراسان‌رضوی، که ۸۶درصد از روستاهای دارای بیش‌از ۲۰خانوار استان را شامل می‌شوند، زیرپوشش شبکه اینترنت هستند. همچنین ۵۵درصد از روستاهای دارای کم‌تر از ۲۰خانوار نیز که «آبادی» نامیده می‌شوند، به شبکه اینترنت متصل شده‌اند و ساکنان آنها از این خدمت بهره می‌برند. براین اساس ۶۸۵آبادی در خراسان‌رضوی وجود دارد که تاکنون ۳۷۰آبادی زیرپوشش شبکه اینترنت قرار گرفته‌اند. دسترسی به اینترنت پرسرعت در روستاها و همچنین پایین بودن نرخ خدمات برای کاربران روستایی و سرویس‌دهندگان شبکه ملی اطلاعات دراین مناطق از ویژگی شاخص خدمات به روستاییان دراین استان محسوب می‌شود. همچنین باید اشاره کرد که اتصال ۲۸۱روستای خراسان‌رضوی به شبکه اینترنت از محل اعتبارات طرح‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ظرف یک سال اخیر انجام شده و پوشش شبکه‌ملی اطلاعات در ۱۴۵روستای این استان نیز درحال اجراست. اینها درحالی‌است که بیش‌از ۷ هزار دانش‌آموز عشایری در استان حضور دارند که به امکانات تکنولوژی از قبیل تلویزیون و اینترنت دسترسی ندارند. سال‌گذشته با همکاری اداره‌کل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان و اپراتورهای تلفن‌همراه، سیم‌کارت دارای اینترنت رایگان درمیان دانش‌آموزان عشایری مدرسه شکوفه‌های انقلاب روستای «اردولوک» منطقه رضویه به‌صورت نمادین توزیع شد و پس‌از آن ۷ هزارو ۷۰۰ سیم‌کارت دیگر به دانش‌آموزان عشایر و مناطق محروم اختصاص یافت. امسال نیز قراراست دانش‌آموزان این مناطق با شارژ سیم‌کارت‌های خود، از اینترت بهره‌مند شوند.
آذربایجان‌شرقی
مجموع دانش‌آموزان استان آذربایجان‌شرقی حدود ۷۵۰هزارنفر است که آمارها نشان می‌دهد حدود ۱۵۰ هزاردانش‌آموز مقاطع تحصیلی ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم، امکان دسترسی مناسب به آموزش‌های مجازی را ندارند و نمی‌توانند به شبکه آموزش صداوسیما نیز دسترسی پیدا کنند. برهمین اساس ۲۴درصد از مجموع دانش‌آموزان مقطع ابتدایی، ۲۰درصد از مجموع دانش‌آموزان مقطع متوسطه اول و ۲۰درصد از مجموع دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم نمی‌توانند از آموزش‌های مجازی بهره‌مند شوند. با توجه به این موضوع، مسئولان مربوط دراستان اعلام کرده‌اند با نصب تجهیزات مربوط، درصد دسترسی دانش‌آموزان به اینترنت در استان نسبت به سال‌گذشته افزایش ۱۰ درصدی داشته‌است. اینها درحالی‌است که براساس آمارهای اداره‌کل آموزش‌وپرورش آذربایجان‌شرقی، حدود ۴۰ درصد از دانش‌آموزان این‌استان در مقاطع مختلف تحصیلی، به اینترنت پرسرعت و ۲۵ درصد به گوشی تلفن‌همراه مناسب دسترسی ندارند. همچنین حدود ۵۰ درصد از دانش‌آموزان استان نیز از گوشی تلفن‌همراه والدین خود برای بهره‌مندی از آموزش‌های مجازی استفاده می‌کنند. براساس بررسی‌های انجام شده، در برخی روستاهای بخشایش، هوراند، مراغه، بناب، شبستر، مرند، خاروانا و ورزقان دسترسی به شبکه شاد و گوشی‌های هوشمند تلفن‌همراه با مشکلات بیشتری همراه است.
یزد
براساس اعلام مسئولان اداره‌کل ارتباطات و فناوری اطلاعات یزد، با تکمیل عملیات اجرایی اتصال ۲۲روستای باقی‌مانده استان به شبکه‌ملی اطلاعات، دسترسی همه ۳۳۷روستای بالای ۲۰خانوارجمعیت استان یزد به شبکه ملی اطلاعات تکمیل می‌شود. به این ترتیب با وجود هدف‌گذاری برنامه توسعه ششم کشور مبنی بر دسترسی ۸۰درصد از روستاهای بالای ۲۰خانوارجمعیت به شبکه ملی اطلاعات، با اقدام‌های صورت گرفته، قبل از پایان برنامه ششم توسعه، ۱۰۰ درصد از روستاهای استان زیرپوشش قرار گرفتند. به‌این ترتیب اکنون بسیاری از روستاهای استان به اینترنت متصل شده‌اند و نگرانی‌های موجود در زمینه ارائه آموزش‌های آنلاین در مدارس روستایی تقریبا ازمیان رفته‌است. این درحالی‌است که جمعیت دانش‌آموزان روستایی استان یزد، به‌جز در شهرستان تفت که بیشترین تعداد روستاهای استان را دارد، در سایر شهرستان‌ها محدود است. درچنین شرایطی اما نگرانی از کیفیت اینترنت تنها به روستاها خلاصه نمی‌شود، بلکه بسیاری از خانواده‌های شهری نیز از وضعیت کنونی دراین بخش گلایه دارند. معلمان و والدین به ضعف زیرساخت‌های اتصال به اینترنت برای آموزش آنلاین دانش‌آموزان نیز انتقاد دارند. به‌عنوان مثال تعداد قابل‌توجهی از والدین یزدی در گفت‌وگو با خبرنگارهمشهری اعلام کردند که از برنامه شاد راضی نیستند و معتقدند این برنامه کارایی چندانی ندارد؛ تا جایی که برخی از معلمان و مدارس به استفاده از اپلیکیشن دیگر مانند واتس‌آپ رو آورده‌اند.
سمنان
سمنان یکی از استان‌های پیشتاز در توسعه زیرساخت‌های اینترنتی به‌حساب می‌آید. در سال‌های گذشته رشد زیرساخت‌های اینرنتی و ارتباطی این استان درحدی بود که سبب شد طی ۵ سال اخیر سمنان درمیان ۳ استان برتر ازنظر توسعه زیرساخت‌های اینترنتی قرارگیرد. ضریب نفوذ اینترنت دراین استان از حدود ۸۷ درصد در ۳ سال قبل، به حدود ۹۸ درصد رسیده‌است. به همین دلیل ارائه آموزش‌های آنلاین دراین استان شرایط مطلوب‌تری نسبت به سایر استانها دارد. درچنین شرایطی همه مناطق شهری سمنان زیرپوشش نسل چهارم اینترنت قرار دارند و دسترسی به اینترنت همراه در ۹۵ درصد از جاده‌های این استان نیز میسر است، اما هنوز دانش‌آموزان برخی از روستاهای این استان از دسترسی به اینترنت محروم هستند که بیشترین مشکل هم در روستاهای شهرستان میامی دیده می‌شود. براساس آمارهای رسمی، حدود ۶۵ روستا دراین استان به اینترنت متصل نیستند که برنامه‌ریزی برای اتصال آنها به شبکه اینترنت درحال انجام است. تعداد دانش‌آموزانی که به‌دلیل دسترسی نداشتن به اینترنت یا نداشتن گوشی هوشمند تلفن‌همراه و تبلت امکان استفاده از آموزش‌های آنلاین را ندارند حدود ۱۵ هزارنفر تخمین زده می‌شود که نزدیک به ۸ درصد از جمعیت حدودا ۱۳۰ هزارنفری دانش‌آموزان این استان است.
قزوین
۸۸درصد از دانش‌آموزان استان قزوین به سامانه شاد دسترسی دارند و بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش قابل‌توجهی از ۱۲ درصد باقی مانده، به‌دلیل دسترسی نداشتن به اینترنت از شبکه شاد محروم شده‌اند و حدود ۲درصد نیز به‌دلیل نداشتن گوشی‌هوشمند تلفن‌همراه یا تبلت امکان حضور در شاد را نداشته‌اند. با این وجود درسال‌تحصیلی گذشته برای استفاده دانش‌آموزان فاقد اینترنت و گوشی‌هوشمند از محتوای درسی، اقدام‌هایی ازجمله ارائه بسته‌های آموزشی خودآموز و برگزاری کلاس‌های حضوری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی دراستان انجام شد تا هیچ دانش‌آموزی از آموزش دور نماند. اینها درشرایطی است که بررسی‌های آماری نشان می‌دهد ضریب نفوذ اینترنت در مناطق شهری و روستایی استان ۹۸درصد است. با این‌حال حدود ۲۰۰روستای استان همچنان فاقد شبکه اینترنت هستند.
سیستان‌وبلوچستان
درحال‌حاضر سیستان‌وبلوچستان از پرمشکل‌ترین استان‌های کشور در توسعه زیرساخت‌های فناوری‌اطلاعات به‌حساب می‌آید. با وجود اقدام‌های انجام شده دراین حوزه در سال‌های اخیر، از ۳هزارو۷۰۰ روستای استان، ۸۰۰ روستا همچنان در زمینه دسترسی به شبکه ملی اطلاعات با مشکل مواجه هستند. آمارها نشان می‌دهد حدود ۷۳ درصد از روستاهای سیستان‌وبلوچستان به شبکه اینترنت متصل هستند، اما ۲۷درصد روستاها هنوز اینترنت ندارند. بنا به‌گفته مسئولان، برنامه‌های توسعه‌محور وزارت ارتباطات در سیستان‌وبلوچستان و به‌ویژه در بخش روستایی پیشرفت ویژه‌ای نداشته و این استان از سایر نقاط کشور عقب
