همه روش‌های رایج در جهان برای ساخت واکسن در کشورمان هم در دستور کار قرار دارند؛ از روش‌های سنتی واکسن سازی تا روش‌های مدرنی که به تعبیر برخی کارشناسان «های تک» هستند.

به گزارش «تابناک»، صرف نظر از پروسه خرید واکسن کرونا در کشورمان، یکی از راه‌های جدی برای دستیابی کشورمان به واکسن، تکیه بر تولید داخلی است. اتفاقی که با شروع آزمایش انسانی یک واکسن تولید داخل، جدی‌تر هم شده است. اما این واکسن به چه روشی تهیه شده و دیگر واکسن‌های در دست تولید از چه روشی بهره می‌برند؟

برای یافتن پاسخ این سوالات باید سراغ دکتر حمیدرضا جمشیدی، دبیر سابق ستاد ملی مقابله با کرونا برویم که هنوز از اعضای این ستاد است، اما با حضور جدی رئیس جمهور در این ستاد و به نوعی نقش آفرینی وزیر بهداشت به عنوان دبیر این ستاد، سمت قبلی اش از دست رفته است، بی آنکه عزل و نصبی اتفاق افتاده باشد.

او درباره روند تولید واکسن کرونا در کشورمان می‌گوید: در حال حاضر ۸ پلتفرم برای تولید واکسن کرونا در دنیا به کار گرفته می‌شود که تقریبا ما هم از همه آن‌ها برای تولید واکسن کرونا در کشورمان استفاده می‌کنیم. مثل روش استفاده از ویروس غیرفعال کرونا که در واکسنی که اخیرا در کشورمان در دست آزمایش انسانی قرار گرفته مورد استفاده قرار گرفته است.

جمشیدی می‌افزاید: این روش به این صورت است که ویروس غیرفعال شده در قالب واکسن به بدن فرد وارد می‌شود و بدن با این احساس که با آنتی ژن و جسم خارجی مواجه شده، شروع به تولید و ترشح آنتی بادی می‌کند، در حالی که این ویروس قدرت بیماری زایی ندارد. سوای این روش، می‌توان از ویروسی برای واکسن استفاده کرد که غیرفعال نشده و تنها ضعیف شده است. این روش دیگری است که برای تولید واکسن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

وی در ادامه می‌گوید: روش دیگر، روشی است که کمپانی‌های فایزر، بیوانتک و مدرنا مورد استفاده قرار دادند؛ استفاده از مواد ژنتیکی که روش جدیدی است و در آن از RNA استفاده کرده اند. این روش هم در حال حاضر در دست کم دو شرکت (یکی در زیر مجموعه ستاد اجرایی و یکی هم شرکتی دانش بنیان) در کشورمان در حال پیگیری است و شرکت دانش بنیان توانسته با تزریق محصول به موش‌های آزمایشگاهی به نتایج خوبی هم برسد و به دنبال تزریق روی میمون است.

عضو ستاد ملی می‌افزاید: به این چهار روش، دو روش که از پروتئین استفاده می‌کنند و دو روش که در آن از وکتور‌های ویروس استفاده می‌کنند را باید اضافه کرد که در روش استفاده از پروتئین، انستیتو رازی با موفقیت و به خوبی در حال جلو رفتن است و با تست روی ۲۵ میمون به نتایج خیلی خوبی رسیده است و در آستانه اخذ مجوز آزمایش انسانی است.

وی در ادامه می‌گوید: پلتفرم بعدی هم به این صورت است که مثلا ما از ویروس سرخک استفاده می‌کنیم و ژنی که می‌تواند پروتئین‌های S کرونا را تولید کند روی آن قرار می‌دهیم تا ویروس سرخک ناقل ویروس کرونا به بدن و شروع تولید آنتی بادی در بدن برای مقابله با آن باشد. ویروس سرخک هم در ستاد اجرایی و بخش دیگری از کار در انستیتو پاستور در حال انجام است.

جمشیدی ضمن تاکید بر استفاده از همه پلتفرم‌های جهانیِ تولید واکسن در کشورمان، در خصوص پیشرفت این پروژه‌ها می‌گوید: امیدواریم تا عید دست کم دو نمونه دیگر واکسن تست انسانی شان آغاز شود؛ یکی واکسن تولیدی رازی که تقریبا یک ماه دیگر وارد فاز آزمایش انسانی خواهد شد و یکی دیگر هم محصول یک شرکت دانش بنیان که امیدواریم تا قبل از عید به این مرحله برسد.

اما آیا این واکسن‌های در دست تولید، سریع‌ترین واکسن‌هایی هستند که با حک نام ایران روی شان به دست مردم می‌رسند و مورد استفاده قرار می‌گیرند؟ آن گونه که مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشورمان می‌گوشند، پاسخ این سوال منفی است چراکه با توافق‌های صورت گرفته، واکسنی ساخت کوبا قرار است در فاز سوم آزمایش، در کشورمان مورد بررسی قرار گیرد و احتمالا در صورت موفقیت در این فاز، تولید آن به موازات تولید در کوبا در دستور کار کشورمان قرار خواهد گرفت.

فاز جدید همکاری دو کشور ایران و کوبا که از دیرباز در برخی حوزه‌ها و به طور ویژه ساخت واکسن، همکاری نزدیکی با یکدیگر داشته اند و بر اساس آن پیشینه می‌توان حدس زد که با موفقیت واکسن کوبایی در فاز سوم آزمایش، تولید آن در کشورمان به همراه انتقال تکنولوژی مرتبط با آن در دستور کار قرار خواهد گرفت و چه بسا به مدد این میان بر، خیلی زودتر از چیزی که فکرش را می‌کردیم واکسیناسیون فراگیر در ایران به انجام برسد.