"سبزه‌میدان" منطقه‌ای در بافت مرکزی شهر زنجان در کنار بازار معروف و تاریخی، مسجد جامع، خانه‌های به یاد ماندنی و خاطره انگیز ذوالفقاری واقع شده که می توان گفت برای همه شهروندان زنجانی نامی بسیار آشناست که علاوه بر هسته مرکزی شهر، با بخش مهمی از هویت زنجانی‌ها نیز گره خورده است.
به لحاظ همین اهمیت سبزه‌میدان و تاریخی بودن این منطقه، ۳۲ سال پیش یعنی در سال ۶۷ اجرای پروژه سبزه‌میدان با تصمیم مدیران شهری تصویب شد، اما طی این سالها اقدام خاصی به جز تملک محدوده این پروژه انجام نگرفت و تنها به یک کلنگ‌زنی مختصر بسنده شد، تا اینکه عملیات اجرایی آن بصورت رسمی شهریور سال ۹۳ با حضور وزیر راه و شهرسازی وقت آغاز شد.
پروژه ای که بر اساس برنامه ریزی ها مقرر بود، با زیربنای ۱۳۰ هزار مترمربع و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و با اختصاص ۵۹ هزار مترمربع میدان اصلی شهر و ۱۶ هزار مترمربع کاربری تجاری اجرا شود، اما پس از فسخ قرارداد با سرمایه‌گذار پروژه در سال ۹۵ در عمل، به فراموشی سپرده شد، تا اینکه با روی کار آمدن شورای شهر دوره پنجم و انتخاب شهردار جدید تصمیمات جدی‌تری برای اجرای آن اتخاذ شد.
اعضای شورای اسلامی شهر زنجان نیز پس از برگزاری جلسات متعدد و به قولی کار کارشناسی فراوان تصمیم گرفتند که گستره پروژه سبزه‌میدان را کاهش دهند و در واقع اجرای آن به شکل باغ ایرانی باشد که در نهایت پس از برگزاری سه بار مناقصه از سوی سازمان بازرسی استان اشکالاتی به روند انجام کار وارد شد.
بالاخره پس از کش و قوس های فراوان و برای سومین بار مناقصه این پروژه از بین شرکت‌های شرکت کننده با توجه به شاخص‌های تعیین شده برگزار و در نهایت شرکت پیشگامان فن اندیش انتخاب شد.
هم اکنون بعد از گذشت سال ها بالاخره این پروژه در هسته مرکزی شهر توسط شرکت یاد شده در دست اجرا بوده و بر اساس برنامه اعلامی مقرر شد، سبزه میدان به صورت میدان عمومی و باغ ایرانی اجرا شود.
این در حالی است پس از گذشت ماهها پیشرفت پروژه آنگونه که باید و شاید چندان برای شهروندان زنجانی ملموس نیست، به گفته مسوولان شهری هر چند پروژه پیشرفت اندکی داشته اما مشکلات مالی بر شتاب بخشی پروژه سایه افکنده و همین امر مشکلاتی را ایجاد کرده است.
طی ماه‌های گذشته نیز مسوولان کشوری با سفر به این استان و بازدید از پروژه های مختلف شهری زنجان به ویژه سبزه میدان قول مساعد تامین منابع برای بهره برداری از این پروژه شهری را دادند و اینکه تحقق اعتبار، تا چه میزان با مبلغ تعیین شده برای اتمام پروژه همخوانی داشته باشد، با توجه به شرایط اقتصادی و مسائل حاکم دیگر قدری دشوار به نظر می رسد.
فتح الله حقیقی، استاندار زنجان هفتم مرداد امسال در جریان بازدید معاون رییس‌جمهوری و رییس سازمان برنامه و بودجه کشور از پروژه سبزه‌میدان گفت: با اجرای این پروژه ضمن بهره‌برداری فرهنگی، بافت تاریخی این قسمت از شهر زنیز حفظ شده است.
وی اضافه کرد: در جهت حفظ بافت تاریخی مجموعه، هدف و غرض تجاری در این پروژه حذف شده و تاکید بر استفاده فرهنگی و هنری و مسائل اجتماعی است.
حقیقی خاطرنشان کرد: هدف بعدی از اجرای طرح این است که بازدیدکنندگان از مجموعه سبزه‌میدان، بازدیدی هم از بزرگترین و طولانی‌ترین بازار تاریخی سرپوشیده کشور در زنجان داشته باشند و از طرفی احداث این‌پروژه، آرزوی ۳۵ ساله مردم زنجان است که امیدواریم در موعد مقرر به اتمام برسد.
هزینه اجرای پروژه با تملکات ۲۰۰ میلیارد تومان است
شهردار زنجان در ارتباط با آخرین اقدامات انجام شده در پروژه سبزه‌میدان نیز گفت: متاسفانه با وجود اینکه عملیات اجرایی پروژه سبزه‌میدان از شهریور سال قبل آغاز شده بود، اما پیشرفت فیزیکی آن تا فروردین سال جاری فقط هفت درصد یعنی یک درصد در هر ماه بوده است.
حبیب ملایی یگانه، با بیان اینکه طبق زمان‌بندی تعیین شده پروژه سبزه‌میدان باید در مدت ۲ سال به پایان برسد، اضافه کرد: فعالیت مستمر برای اتمام این پروژه به صورت جدی در حال انجام است و تلاش شده که تعطیلی‌های ناشی از کرونا، بر پیشرفت آن تاثیری نداشته باشد.
وی تاکید کرد: پروژه سبزه‌میدان جزو طرح‌های اولویت‌دار این شهر و مجموعه شهرداری زنجان بوده و هرگز متوقف نخواهد شد و با همه توان، امکانات و منابع درآمدی، پروژه در حال اجرا است.
این مسوول شهری ادامه داد: اعتباری که در قرارداد اجرای پروژه سبزه‌میدان منعقد شده در حدود ۶۴ میلیارد تومان است این در حالی است که تا به امروز شهرداری زنجان در بحث عمرانی بیش از ۴۰ میلیارد تومان هزینه کرده و این یعنی از کل اعتبار در نظر گرفته شده برای اجرای این پروژه فقط ۲۴ میلیارد تومان باقی مانده است.
شهردار زنجان گفت: این در حالی است که به دلیل افزایش قیمت‌ها و اقدامات جدید، از جمله ایجاد فضای سبز، نورپردازی، مبلمان و سایر موارد که در قرارداد قبلی به این موارد اشاره نشده است، با مشکل اعتباری مواجه هستیم.
یگانه با یادآوری اینکه این نکته که امروز طبق برآوردهای به عمل آمده باید قرارداد تکمیلی را برای اتمام این پروژه به مبلغ ۷۰ میلیارد تومان منعقد کنیم، ادامه داد: علاوه بر این باید به قرارداد قبلی مازاد ۲۵ درصد را ابلاغ کرده و این در حالی است که هزینه‌های اجرای این پروژه با تملکات بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است.
وی با اشاره به اینکه با توجه به اینکه هزینه اجرای پروژه افزایش یافته، نیاز است کمک‌هایی که پیرو سفر نایب‌رییس مجلس و رییسسازمان برنامه و بودجه به استان زنجان ابلاغ شد، محقق شود، اظهار کرد: در خواست هایی در صورت تخصیص اعتبارات لازم داده شده تا در اجرای پروژه تسریع انجام گیرد تا بتوانیم در طول دوره قرارداد که تا پایان شهریورماه سال آینده است، این پروژه را به بهره‌برداری برسانیم.
شهردار زنجان با تاکید بر اینکه اگر شاهد تخصیص کمک‌های لازم برای تسریع در اجرای این پروژه نباشیم، بی‌تردید اجرای چنین پروژه‌ای زمان‌بر خواهد بود، خاطرنشان کرد: پروژه سبزه‌میدان در زمینی به مساحت ۶.۵ هکتار عرصه جانمایی شده است.
وی اضافه کرد: در بحث ایجاد کانال مشترک تاسیسات، پارکینیگ، تاسییات حرارت از کف در پروژه سبزمیدان به دلیل شرایط آب و هوای خاص لحاظ نشده بود و از طرفی سه آیتم احداث فضای سبز، نور پردازی، مبلمان شهری در قرارداد اولیه پیش بینی نشده بود که با مجموع این موارد قرار داد سبزه میدان حداقل ۱۲۰ میلیارد تومان مبلغ افزایش یافته است.
این مسوول خاطرنشان کرد: طبق وعده و قولی که برای بهره برداری این پروژه به شهروندان زنجانی داده شده، باید ماهانه ۲۵ میلیارد تومان تزریق مالی به پیمانکار انجام شود چرا که قیمت مصالح به شدت افزایش یافته است.
مشکلات مالی دامن گیر مهمترین پروژه شهری زنجان شده است
نایب رییس شورای شهر زنجان با اشاره به وضعیت پروژه سبزه میدان زنجان ادامه داد: این پروژه در هسته مرکزی شهر قرار گرفته و به لحاظ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از جمله میادین مهم شهر محسوب می شود.
رزاق محمدی افزود: به دلیل اهمیت این نقطه از شهر، شورای شهر و شهرداری تصمیم گرفته اند که پس از سالها به چشم انتظاری شهروندان برای اتمام پروژه پایان دهند و بر این اساس در بودجه سال جاری حدود ۶۵ میلیارد تومان به این امر اختصاص یافت.
وی اضافه کرد: بر این مبنا قراردادی با شرکت اجرای این پروژه منعقد شد و در این میان شورا و شهرداری تلاش دارند در بازه زمانی تعریف شده نسبت به بهره برداری از پروژه که شهریور ۱۴۰۰ اعلام شده اقدام کنند.
این عضو شورای اسلامی شهر زنجان ادامه داد: با پیگیری مستمر کمیسیون عمران شورای شهر هر هفته چگونگی روند اجرای پروژه از ابعاد مختلف موررد بررسی قرار می گیرد تا در موعد به اتمام برسد که در زمان حاضر مشکلات مالی دامنگیر این پروژه شده و این مهم در سطح شهرداری های کشور نیز نمود دارد.
وی اظهار داشت: طی سفر مسوولان کشوری مساعدت هایی مالی برای تسریع پروژه سبزه میدان مطرح شد که تحقق این مهم روند خوبی را ایجاد می کند در غیر اینصورت مشکلات مالی بوجود می آید.
به گفته محمدی مسوولان کشوری قول مساعد دادند که اعتبار ۴۰ میلیارد تومانی به صورت تسهیلات یا اوراق به این پروژه اختصاص دهند که تحقق این مهم می تواند موانع موجود را برطرف کند.
وی اضافه کرد: به رغم اینکه قرارداد اولیه پروژه سبزه میدان ۶۴ میلیارد تومان است اکنون ۱۵۰ میلیارد تومان نیز مازاد بر بودجه نیاز بوده چراکه پیش از این کمبودهایی در این پروژه لحاظ نشده و از طرفی مشکلات اقتصادی و تورم نیز بر افزایش مبلغ تاثیرگذار بوده است.
پروژه سبزه میدان زنجان کیفی سازی شده است
عضو هیات علمی گروه معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی نیز با اشاره به علل تاخیر این پروژه طی سال های گذشته گفت: این موضوع می تواند دلایلی مختلفی داشته باشد که اصلی ترین علت این است که پروژه در مقیاس وسیعتری تعریف شد که با توان مالی و اقتصادی شهرداری زنجان سازگاری نداشت و از طرفی نوسانات اقتصادی قیمتی طی چند سال گذشته نیز موجب شده که پیش از این پروژه با مبلغ کمتری امکان اتمام آن وجود داشت چندین برابر هزینه صرف شود.
مهدی ساشورپور افزود: همین نوسانات اقتصادی تاثیر بسزایی در به تعویق افتادن و بالا رفتن ریسک پیمانکاران به ویژ در قسمت اجرایی شده است که این مهم نیز دلیل کمرنگی نیست.
وی اضافه کرد: برای همه پروژه های شهری در دانش شهرسازی مطالعات تحقق پذیری انجام می شود و در این مطالعات چند بُعدی شهری و معماری ملاک قرار می گیرد که ابعاد اجتماعی، ارزش اقتصادی و ارزش زیست محیطی لحاظ می شود.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در ابتدای کار طرح بزرگ سبزه میدان بایک نگاه غیر اقتصادی و غیر اجتماعی پیشنهاد شده بود که با توجه به توان اقتصادی شهرداری عمده مشکلات آن به ۲ حوزه حقوقی تملک املاک با توجه به قوانین سختگیرانه باز می گردد که مدت زیادی را بخود اختصاص داد، دیگری بحث هزینه های هنگفت آن است که تاخیر را موجب شده است.
وی، با بیان اینکه آیا این فضای ترسیم شده در پروژه سبزه میدان مورد نیاز شهروندان زنجانی است یا نه؟ ادامه داد: این مسائل باید قبل از شروع پروژه سنجیده می شد نه اینکه بعد شروع پروژه انجام شود و از طرفی تملکات و تخریب های انجام گرفته، بافت مرکزی و هسته شهر نابسامان شده و باید هرچه سریع تر این بافت تاریخی را به یک وضعیت مناسب و سامان رساند.
ساشورپور با بیان اینکه این پروژه مبتنی بر الگوی معماری بومی زنجان در حال احداث است، افزود: این پروژه بصورت ای پی سی در حال ساخت بوده و از طرفی بخش های دیگری نظیر مناسب سازی برای معلولان، نور پردازی، مبلمان شهری و فضای سبز به این طرح افزوده شده که در مجموع میتوان گفت نسبت به طرح قبلی کیفی سازی شده است.
وی اظهار داشت: به این مهم باید توجه داشت که با توجه به چابک تر شدن پروژه و افزودن بخش های دیگر زمان بیشتری برای اجرای این بخش ها لازم است، هر چند مسوولان شهری تلاش دارند این طرح مهم شهری که مشکلات و موانع زیادی را سپری کرده در موعد مقرر به بهره برداری برسد.
ساشورپور افزود: عوامل مجموعه مدیریت شهری نیز به صورت شبانه روزی در حال تلاش و فعالیت هستند، مشاورانی نیز بحث طراحی پروژه را به پیش بردند و اگر در این خصوص مشاوره هایی از متخصصان شهرسازی گرفته شود می توان به طرح مطلوب و مناسبی برای شهرمان امیدوار بود و در نهایت شهروندان نیز از آن بهره مند خواهند شد.
این عضو هیات علمی گروه معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اینکه در این شهر پروژه های موفق نظیر پل امام حسن(ع) در موعد مقرر افتتاح و به بهره برداری رسید، ادامه داد: اگر خواست مدیریت شهری بوده و مشکل جانبی ایجاد نشود، بطور حتم پروژه های شهری می توانند در بازه زمانی تعیین شده خود و با کمترین تاخیر به اتمام و سرانجام برسند.
وی اضافه کرد: همت و جدیت در بحث زمانی اجرای پروژه ها حیاتی بوده که متاسفانه ایرانی ها به این مهم توجه و حساسیت لازم را ندارند که توجه بیشتر می تواند به بهره برداری پروژه ها در زمان مقرر منتهی شود.
ساشارپور خاطرنشان کرد: موضوع دیگر اینکه زمان کوتاهی برای اجرای پروژه های شهری اختصاص می یابد و در واقع همه جوانب آن خوب سنجیده نمی شود که پس از مدتی و در هنگام اجرا مشاهده می شود که برخی حوزه ها مغفول مانده که رفع مشکلات آن به زمان بیشتری نیاز دارد.
وی تصریح کرد: اگر در ابتدای کار مطالعات عمیق تر و تخصص تری برای پروژه ها انجام گیرد و ارزش و وقت بیشتری را برای مطالعه و زمان بندی معقول طرح ها اعمال شود و از طرفی نگاه تبلیغاتی نیز به آنها نداشت، به طور حتم در مرحله اجرا نیز کارها به موقع و در موعد مقرر به اتمام می‌رسد.
