به گزارش خبرگزاری تسنیم از کاشان، آثار ناملموس کاشان نشان از هویت آن منطقه محسوب میشود و از این رو لازم است این آثار ناملموس به منظور حفظ و احیای آنان تمام تلاش نهادها و مسئولان مربوطه به کار گرفته شود.
متأسفانه برخی از آثار ناملموس نظیر مسگری و گیوهبافی در کاشان گرفتار فراموشی شده است و از این رو برخی از آثار که حتی این آثار ناملموس به ثبت ملی نیز رسیده است در آستانه نابودی قرار گرفته است و این موضوع نشان از زنگ خطر است.
مهران سرمدیان در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در کاشان اظهار داشت: در راستای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در خطر مهارت مسگری مسئولان مربوطه از کارگاه استاد حسن آقاجان زاده و استاد محمد آقاجان زاده آخرین اساتید مسگر کاشان بازدید و فرایند انتقال مهارت مسگری و آموزش به هنرجویان جوان مورد بررسی قرار گرفت.
وی ضمن تقدیر از این استاد مسگری در کاشان به عنوان تنها استاد مسگری در این شهرستان افزود: سیدعلی اکبر حسینی جوانترین مسگر کاشان نیز نیازها و مشکلات و درخواستهای خود را بیان و با حضور مسئولان مربوطه مورد بحث و بررسی قرار گرفت و راهکارهای مختلفی در این زمینه ارائه شد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان ابراز داشت: مقرر شده در همایش پاسدارانه عناصر میراث فرهنگی ناملموس در خطر که تا پایان سالجاری برگزار خواهد شد تدابیر و راهکارهای لازم و اساسی برای مهارت مسگری و گیوهبافی نشلج به عنوان دو عنصر میراث فرهنگی ناملموس در خطرشهرستان کاشان به تصویب برسد.
وی با بیان اینکه نبود استادکار کافی در زمینه گیوه بافی و مسگری موجب به خطر افتادن این دو اثر ناملموس فرهنگی در کاشان شده است، گفت: این شرایط باعث شده است تا مسئولان اقدامات لازم در زمینه حفط و احیای این دو اثر ناملموس در خطر به کار بگیرند و استادکارانی در این زمینه تربیت شوند.
مستندسازی راهی برای حفظ میراث
حسین باغشیخی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در کاشان ، با بیان اینکه گیوهبافی نشلج و مسگری کاشان در معرض نابودی است، اظهار داشت: خوشبختانه قرار است رابطه معناداری بین اجتماعات محلی برای رسیدن به نتیجه حاصل شود.
وی با بیان اینکه باید راهکارهایی برای مشارکت مردمی شکل بگیرد، افزود: در راستای شناسایی، مستندسازی، ترویج و انتقال این میراث خوشبختانه چندی پیش کارگروه در فرمانداری شهرستان آران و بیدگل تشکیل شد و اقداماتی در این زمینه صورت میپذیرد.
نائب رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر کاشان ضمن اشاره به حضور نهادها و تشکلات مردم در کارگروه تشکیل شده در حوزه میراث ناملموس ابراز داشت: اقدامات بدون مشارکت و توجه شهروندان ابتر میماند و از این رو لازم است در این زمینه تمام تلاش خود را به کار بگیریم.
وی ضمن اشاره به پیشینه هفت هزار ساله کاشان گفت: لازم است رقابت محلی صورت پذیرد و هویتهای محله های کاشان توسط مردم مستندنگاری شود و منتظر اداره میراث فرهنگی، ارشاد اسلامی و شهرداری نباشیم و از سوی دیگر بستر لازم برای تبلیغات را نیز باید فراهم کنیم.
باغشیخی ضمن اشاره به اقدامات صورت گرفته در روزهای اخیر تصریح کرد: نهادها و تشکلات مردم نهاد و حساس لازم است در این زمینه ورود پیدا کنند؛ نهادهای متولی نظیر میراث فرهنگی، شهرداری اوقاف و غیره نقش خود را در زمینه تسهیلگری پررنگ کنند.
وی ضمن تاکید بر آموزش و تربیت به عنوان عنصر زیرساختی تاکید کرد: از این به بعد بوستانهای تازه تاسیس فقط به نام میراث فرهنگی ناملموس ما نامگذاری میشوند و این بوستانها محور برخی اقدامات خواهد بود و افتتاح دفتر ثبت آثار و حفظ آثار ناملموس نیز از جمله اقداماتی است که باید به فال نیک گرفت.
ثبت آثار جدید در فهرست میراث ناملموس ملی
عباس ترابزاده نیز در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در کاشان ضمن اشاره به ثبت سه اثر جدید میراث ناملموس در کاشان اظهار داشت: سه اثر صابون سازی قمصر کاشان، تعزیه شهر مشکات و آداب ختم سی پاره قرآن درجوشقان قالی به عنوان سه اثر جدید میراث ناملموس به ثبت ملی رسید.
وی افزود: قمصر تنها مرکز صابونسازی در شهرستان کاشان است که صابونهای آن از دیرباز زبانزد مردم کاشان و حوالی آن بوده است. در گذشته بیشتر مردم برای استحمام یاشست و شوی لباسهایشان از صابون قمصر استفاده می کردند و علاوه بر این، از زمانهای قدیم تاکنون در مجالس عقد و عروسی این صابون ها نقش داشته است.
مسئول ثبت پروندههای میراث معنوی اداره میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی کاشان ابراز داشت: چنانکه هنگام مراسم حنابندان، همراه با چند کیسه حنا بین خانواده عروس و داماد رد و بدل میشده یا یکی از وسایل سرسفره عقد را تشکیل می داده است و عطاریهای بازار کاشان در کنار محصول گل و گلاب و عرقیات دارویی صابون قمصرهم میفروشند.
وی گفت: ساخت این صابون که فصل آن از اوایل بهار تا اوایل پاییز است تا همین چند سال اخیر به صورت کاملا سنتی انجام می شده و هنوزهم چند نفری در گوشهای از حیاط منزل خود به این کار مشغولاند؛ مواد اولیه این صابون شامل پی گوسفند، قلیاب یا «کلیاب»، نمک، سود سوزآور و آب است و معمولا برای ساخت یک تیون صابون، سه من پی، سه من کلیاب و نیم من آهک را پس از مراحل آماده سازی می پزند و قالب گیری میکنند.
ترابزاده در مورد آداب ختم سی پاره قرآن درجوشقان قالی بیان داشت: در جوشقان قالی خواندن قرآن و ختم کامل آن در منزل را مایه خیروبرکت و دورشدن بلایا می دانند؛ این آداب که از سابقه دیرینهای برخوردار است، به عنوان یک سنت، عادت و رسم اجتماعی در باور و عقاید مردم متداول است.
وی تصریح کرد: منظور از سی پاره، سی جزء قرآن است که در طول سال در مناسبتهای مختلف، به ویژه روزهای ماه رمضان، با آداب و تشریفهای خاص توسط قاریان و استادان خوانده میشود؛ بنا به رسمی کهن، ختم سی پاره قرآن در منزل کسانی برگزار میشود که نذر و حاجت دارند اما متداول ترین زمان آن سی روز ماه رمضان است که چون قرآن خوانی از آداب و اعمال خاص این ماه است، سعی میکنند در یکی از روزهای این ماه سی پاره قرآن را در منزلشان ختم کنند و این آیین در ماه رمضان تا پیش از اذان به طول میانجامد و پس از آن سفره افطاری میاندازند و با صرف افطاری از همگان پذیرایی میکنند.
مسئول ثبت پروندههای میراث معنوی اداره میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی کاشان در مورد تعزیه مشکات گفت: در منطقه کاشان به واسطه تمسک به مذهب شیعه و علاقه به اهل بیت(ع) از دیرباز برگزاری آیینهای مذهبی ماه محرم بخشی از اعمال عبادی مردم بوده است.
وی تأکید کرد: وجود دهها بقعه و بارگاه امامزاده و نیز صدها دسته عزاء حسینیه، تکیه و نشانههای عزاداری متعدد و گروههای تعزیه در شهر و آبادیها مصداق این ادعاست؛ یکی از شیوههای برپایی مجالس سوگواری ماه محرم، اجرای نمایش تعزیه است و تعزیهگردانها و تعزیهخوانهای کاشان از قدیم در میان گروههای تعزیه سراسر کشور از شهرت خاصی برخوردار بودهاند.
انتهای پیام/801/ی