واکاوی بحران آب و مشکلات حوضه آبریز زاینده‌رود / مدیریت غیرمنسجم و بازارتراشی برای آبی که نیست!

خبرگزاری تسنیم سه شنبه 03 اسفند 1400 - 04:59
گروه استان‌ها- عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با واکاوی بحران آب و مشکلات حوضه آبریز زاینده‌رود گفت: متأسفانه وضعیت کنونی زاینده‌رود ناشی از مدیریت غیرمنسجم حوضه آبریز زاینده‌رود است.

مهدی طغیانی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اصفهان در تشریح بحران زاینده‌رود و آب در اصفهان، اظهار داشت: واقعیت این است که باید قبول کنیم که ما در بحث حکمرانی زاینده‌رود و حل آن مسیر اشتباهی را رفته‌ایم چرا که این مسیر بیش از یک دهه تداوم یافته و با وجود آنکه همیشه تلاش برای بهبود بوده اما همه چیز بدتر شده است.

وی افزود: به دنبال نامه‌نگاری یکی از نمایندگان به سازمان محیط زیست پیرامون این نکته که چگونه است با وجود بارندگی‌ها آب به نسبتی که باید پشت سد جمع شود، جمع نمی‌شود؛ پاسخی که محیط زیست داده این است که جریانی که از بالا دست می‌آید اصلاً طبیعی نیست و با میزان بارندگی‌ها همخوانی ندارد. این موضوع دیگر ربطی به انتقال آب ندارد و حاصل مدیریت غیرمنسجم و پراکنده در حوضه آبریز زاینده‌رود است.

نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی با بیان آنکه به طور مثال بر سرشاخه طرح آبریزداری به غلط اجرا شده، مجوز پی‌درپی بهره‌برداری از آب که حد و حصر آن مشخص نیست صادر شده و پیرامون تعداد چنین مجوزاتی اطلاعی در دست نداریم، ادامه داد: تنها حاصل این مدیریت غلط را می‌بینیم. حاصل این شده که هر میلیمتر بارش می‌شده یک میلیون متر مکعب آب پشت سد که اکنون اینگونه نیست.

اگر از حق آبه ملت شرب دادیم حداقل برای پساب آن بازار نتراشیم

وی تصریح کرد: روش قبلی می‌گوید که آب بیارویم اما دست فرمان جدید می‌گوید بررسی کنیم متوجه شویم که آب در کجاها هدر می‌رود. هرچه از محل‌های مختلف آب بیاوریم باز هم از این سیستم مدیریت پراکنده عقبیم. جدا از برداشت‌ها در بالادست برداشت‌های غیرمنجسم، حفر چاه غیرمجاز، پساب فروشی‌ها هم وجود دارد. پساب خود آب است، مثلا می‌گوییم به فلان شهر 300 میلیون متر مکعب آب داده شده که حداقل 250 میلیون متر مکعب پساب ایجاد می‌کند. اگر از حقابه ملت به دیگران شرب دادیم حداقل آن است که پس از تصفیه تکمیلی پساب، حق آبه را پس دهیم، نه آنکه برای پساب هم بازار جدیدی درستی کنیم.

باوجود بهبود دیدگاه‌ها در رأس اما همچنان در بدنه مشکلات زیادی وجود دارد

طغیانی با بیان آنکه با وجود این مشکلات همچنان چنین کارهایی ادامه دارد، خاطرنشان کرد: اکنون برخی در حال توسعه شهرک صنعتی در شمال اصفهان هستند که می‌خواهند پساب آن منطقه را به این شهرک اختصاص دهند، درحالیکه این پساب همان آب زاینده‌رود است. اگر آب زاینده‌رود را به مردم داده‌اید برای شرب استفاده کرده‌اند حداقل پساب آن را به حق‌آبه‌دار بازگردانید. درست است که در رأس دیدگاه‌ها بهبود یافته اما همچنان در بدنه مشکلات عدیده‌ای وجود دارد.

هیچ راهی جز مدیریت تقاضا و مصارف حوضه زاینده‌رود نداریم

وی افزود: هیچ راهی جز مدیریت تقاضا و مصارف حوضه زاینده‌رود نداریم، که این مصارف به موجب توسعه جمعیت و صنعت در بالا‌دست و پایین‌دست در حال افزایش است. باید به یک رژیم غذایی مناسب برای زاینده‌رود برسیم که اگر به صورت کورکورانه عمل کنیم اوضاع روزبه‌روز بدتر خواهد شد.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی پیرامون طرح‌های انتقال آب اظهار داشت: مسئله اصلی ما این است که تخصیص‌هایی به شهرهایی چون یزد، کاشان، دلیجان در استان‌های مرکزی و سایر داده شده است و گفته شده که از تونل 3 یا بهشت‌آباد این آب برگردانده می‌شود که هنوز این اتفاق نیفتاده است. به دنبال این اتفاقات دیگر هیچ آبی از تون3 و حتی بهشت آباد نمی‌خواهیم، اما برنامه برای این مدتی که آب مصرف شده چیست؟ اکنون فرونشست در اصفهان در حالت بحرانی اعلام شده چرا که می‌گوید 7 میلیمتر فرونشست به معنای بحران است درحالیکه اکنون در دشت اصفهان فرونشست چندسانتی متری سالیانه گزارش شده است.

جایگزین آب برده شده از زاینده رود مشخص شود

وی با طرح این سوال که خسارتی که بابت این خشکسالی به مردم زده شده که گفتند آب را می‌بریم و جایگزین می‌کنیم اما هیچ چیز برگردانده نشده، چگونه باید تأمین شود؟، ادامه داد: اکنون مسئله ما این است که درمورد طرح‌های انتقال آب نمی‌خواهیم چیزی اضافه شود بلکه می‌خواهیم که جایگزین آبی که از زاینده‌رود برده شده مشخص شود. می‌خواهیم در مورد یزد، کاشان و سایر شهرها افق را بدانیم. زاینده رود توان بار صنعت، شرب، جمعیت، کشاورزی و سایر موارد را ندارد که برای حل موضوع باید به سمت انسجام، شفافیت و مشارکت حرکت کنیم.

باید بازار آب وجود داشته باشد

طغیانی گفت: ضروری است که حق‌آبه‌دار را مشخص کنیم، برخی معتقدند که با این روش جلوی صنعت و توسعه گرفته می‌شود در صورتی که اینگونه نیست، شما حق‌آبه کشاورزی داده‌اید، باید اجازه مبادله دهید تا به سمت بهره‌وری رود و بتوانیم حق آبه یکدیگر را بخریم و بازار آب داشته باشیم. باید فضای جدید ایجاد کنیم که دقیقا مشخص باشد که چه کسی برمی‌دارد، چرا می‌دارد، اصلا به حق بر می‌دارد یا خیر و در صورتی که حق برداشت دارد اجازه مبادله دهیم.

برخی به موجب خرید آب اشتراکی تصور می‌کنند که حق‌آبه دارند

وی با بیان آنکه مدتی به موجب رژیم غذایی اشتباه بد زندگی کرده‌ایم و آب فروخته‌ایم، بیان کرد: در این صورت باید عذرخواهی کنیم و بگوییم نمی‌توانیم این آب را برایشان تأمین کنیم و علاوه بر بازگشت پول جریمه آن را نیز پرداخت کنیم. آب اشتراکی فروخته شده و اکنون ملت فکر می‌کنند که حق آبه دارند در صورتی که اینگونه نیست. اگر آب و پساب اشتراکی فروخته‌ایم و شرایط مناسب نیست می‌توانیم پول را برگردانیم و قرارداد را فسخ کنیم، پس به این نتیجه می‌رسیم که می‌توان برنامه‌ای متفاوت از سراب تا پایاب طرح‌ریزی کرد.

 سفره زاینده رود بحرانی است

نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: به نظر من هم اکنون ادبیات خوبی در حال شکل‌گیری است اما اثرات آن را همچنان در سیستم اجرایی نمی‌بینیم. در مورد طرح تأمین آب شرب بن بروجن باید گفت که ما به هیچ عنوان مخالف تأمین آب شرب مردم نیستیم، مسئله این است که این آب نباید از حوضه آبریز زاینده‌رود به علت آنکه این جمعیت سر سفره زاینده رود نیستند تأمین شود. ممکن است بگویند که بقیه هم نیستند و باید گفت که این تصمیم‌گیری برای سایرین هم اشتباه بوده و وزارت نیرو باید طی برنامه‌ای این مشکل را حل کند. زاینده رود سفره بحرانی است و امکان بهره‌برداری جدید برای آن وجود ندارد چرا که کسی که چیزی ندارد نمی‌تواند دهنده باشد.

وی با بیان آنکه زاینده‌رود اکنون فاقد امکان بارگذاری است و نمی‌تواند بذل و بخشش کند، اظهار داشت: حوضه‌های آبریز پر آبی چون کارون داریم، اکنون بخش‌های مختلف اصفهان را باید از محل‌های دیگر تأمین آب کرد. 2 مسئله وجود دارد اینکه آب کشاورزی را تأمین کنیم یا خیر و مسئله دیگر این است که حیات شهر اصفهان در گرو جریان آب در رودخانه زاینده‌رود است، یعنی اگر آب در رودخانه جریان پیدا نکند تشدید فرونشست زیانش قابل جبران نیست. باید این 2 مسئله را با کنار یکدیگر دید. در بحث کشاورزان چندکار مهم باید صورت گیرد، نخست آنکه سهم آبه دار و حقآبه دار شناسایی شود، حق آبه داران شناسنامه‌دار شوند.

فرونشست اصفهان، زیانی غیر قابل جبران است

طغیانی افزود: باید به سمت شناسایی رویم و اگر کسی که زندگیش در گرو این کار بوده و اکنون دچار مشکل است را حمایت و تأمین کنیم. البته پرداخت خسارت به کشاورزان راهکار مقطعی است، اما بخش فرونشست قابل خریدن نیست و نیاز به فکر اساسی دارد.

وی خاطر نشان کرد: جلسه‌ای به منظور ساماندهی آب با حضور دستگاه‌های نظارتی برگزار کردیم که قاطبه بحث‌شان این بود که ساماندهی رودخانه زاینده‌رود باید انجام شود. اینکه ما در 2 طرف زاینده‌رود امکان رصد لحظه‌ای دسترسی‌ها و برداشت‌هارا داشته باشیم و همه موارد و دسترسی‌ها از بالا دست تا پایین دست مدیریت شود، به نظرم اصل ساماندهی را باید اتفاق نظر داشته باشیم که اکنون متوقف شده که گاهی احساس می‌کنم که برخی موضوعات در حال تداخل است.

انتهای پیام/174/ی

منبع خبر "خبرگزاری تسنیم" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.