خبرگزاری فارس - حسن عبداللهی: یکی از مهمترین شاخصه‌های جهانی شدن اقتصاد در هر کشوری پدیده سرمایه‌گذاری خارجی است به همین منظور برنامه‌ریزان و قانون‌گذاران سعی می‌کنند با وضع قوانین کارآمد به جلب و جذب سرمایه‌گذاران خارجی اقدام کنند و بر همین اساس پیشینه درخشان صنعت در آذربایجان‌شرقی و استقرار صنایع سنگین کشور در تبریز و نیز نزدیکی به اروپا و سهولت انتقال تکنولوژی به این شهر در کنار داشتن مردمان کاری و تلاشگر، بازرگانان و صادرکنندگان فعال و تجار خوشنام انگیزه اصلی مسئولان برای ایجاد شهرک سرمایه‌گذاری در این نقطه از کشور اسلامی‌مان بود.
کارآفرینی و چاله‌ای به نام «بروکراسی اداری»
کارآفرینی در هر رشته‌ای سختی‌ها و لذت‌های خاص خود را دارد که در هیچ کار دیگری نمی‌توان آن را درک کرد. تجربه شیرین راه‌اندازی کسب‌وکار جدید گاهی باوجود موانع و چالش‌ها کام افراد را تلخ کرده و شاید آنها را از ادامه کار دلسرد می‌کند.
در کشور ما بروکراسی عجیب و غیرقابل فهم که قدرت عمل را از کارآفرین می‌گیرد، به همراه عدم ثبات اقتصادی مسیر پرفرازونشیبی را ایجاد کرده است و جای بسی تاسف است که بسیاری از کارآفرینان ما را از ادامه کاربر حذر داشته است.
اما دولتی‌ها معتقدند همه توان خود را برای جذب کارآفرینان صرف کرده‌اند و این در حالی است که رتبه ما در فضای بین‌المللی کارآفرینی، جایگاه چندان درخورشأنی نیست.کارآفرینی علاوه بر در اختیار داشتن منابع مالی، نیازمند سهولت در انجام امور اداری است که ایران عزیز ما در این بخش با ضعف‌های بسیاری روبه روست و داد صاحبان کسب‌وکار را درآورده است.
ایجاد و تسهیل در راه‌اندازی واحدهای تولیدی از جمله شاخص‌های تعیین‌کننده وضعیت اقتصادی هر کشور است که با استناد به آن می‌توان به بررسی و تجزیه و تحلیل شرایط اقتصادی هر کشور پرداخت.
فرآیند راه اندازی تولید و کسب وکار در کشورها هرچه شفاف تر و سهل تر باشد منجر به افزایش سلامت اقتصادی کشورها و اتخاذ سیاست های مطلوب شده و روند بهبودی شاخص های کسب وکار و اقتصادی را در پی خواهد داشت.
تاثیر تسهیل فرآیند تولید، بر افزایش جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی، ایجاد اشتغال و همچنین، رشد تولید ناخالص داخلی مشهود است.
تنها شهرک سرمایه‌گذاری خارجی ایران
بر همین اساس مدیران و برنامه‌ریزان اجرایی در سال ۱۳۸۲ طرح ایجاد و احـداث اولین شهرک سرمایه‌گذاری خارجی در تبریز را به تصویب رسانده و یکسال بعد مطالعات و عملیات اجرایی احداث این شهرک در زمینی بـه مسـاحت ۲۶۰ هکتار و در ۱۶۸ قطعه در ۲۰ کیلومتری غرب تبریز حد فاصل تبریز به صوفیان با هدف اشتغال‌زایی، انتقال فن آوری و توسعه صنعتی استان آذربایجان‌شرقی با رویکرد جلب سرمایه‌گذار خارجی طراحی و احداث شد و تاکنون علاوه بر سرمایه‌گذاری‌های خصوصی صورت گرفته در آن توسط واحدهای صنعتی، میلیاردها تومـان نیز توسط دولت برای راه‌اندازی و تاسیس آن سرمایه‌گذاری انجام شده و فاصله مناسب از فرودگاه بین‌المللی تبـریز و راه آهن سراسری از مزیت‌ها و امتیازات مهم این شهرک که به ترتیب با ۲۰ و ۲۵ کیلومتر، امتیازی ویژه و بهره‌ورانه برای شهرک سرمایه گذاری خارجی محسوب می شود، ضمن آنکه وجود گمرکات مهم در تبریز، سهلان و جلفا و هم مسیر بودن منطقه آزاد تجاری ارس با این شهرک که با استقبال سرمایه گذاران خارجی و داخلی همراه بوده، ظرفیت مناسبی را برای رشد مبادلات اقتصادی از طریق این شهرک فراهم می کند.
متوسط سرانه زمین برای هر واحد صنعتی در ایـن شهرک در حدود یک هکتار بوده که آمـار بسیار مناسبی نسبت به میانگین کشوری بـه حساب می آید و واحدهای بزرگی چون آلومینیم، پروفیل یو پی وی سی، فولاد و نساجی در کنار صنایعی چون خودروسازی، صنایع سلولزی، مواد غذایی، مواد شیمیایی و صنایع تبدیلی با بهره گیری از آخرین تکنولوژی های روز و رعایت استانداردهای جهانی در آن مشغول به فعالیت هستند که برخی مستقل بوده و برخی نیز با مشارکت سرمایه گذار خارجی اداره می شود.
شهرک سرمایه‌گذاری خارجی به رسالت خود عمل کرده است
عضو کمیسیون صنایع و نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی با مثبت ارزیابی کردن عملکرد تنها شهرک سرمایه‌گذاری خارجی کشور گفت: باید بپذیریم که این شهرک هم در جلب سرمایه‌گذار خارجی در قالب ارز و یا تکنولوژی و هم تقویت تولید داخل بسیار خوب عمل کرده است.
محمدحسین فرهنگی تأکید کرد: فعالان حاضر در این شهرک، در واقع رزمندگان خط اول تولید در دوران تحریم بوده اند و البته اگر اکنون شاهد برخی ضعف ها نیز هستیم باید با احتساب شرایط بازار، مسائل داخلی خود شهرک و بازار هدف تولید، و نوسانات ارزی و مهم‌تر از همه بحث تحریم‌ها به بررسی این موضوع بپردازیم، موضوعی که تنها مربوط به این شهرک نیست و بر عملکرد همه زنجیرهای حلقه صنعت و تولید اثر گذاشته است.
بهره برداری از ۱۳۲ واحد تولیدی در شهرک صنعتی سرمایه‌گذاری خارجی
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه تاکنون ۱۳۲ واحد تولیدی در شهرک سرمایه‌گذاری خارجی به بهره‌برداری رسیده است، گفت: از این تعداد ۱۱۴ واحد فعال هستند و میزان اشتغال در واحدهای تولیدی به بهره‌برداری رسیده چهار هزار و ۵۳۱ نفر بوده است.
سیدمرتضی نیرومند اظهار کرد: شهرک صنعتی سرمایه‌گذاری خارجی اولین شهرک تخصصی سرمایه‌گذاری خارجی در کشور بوده و تنها شهرک صنعتی مختص سرمایه‌گذاری خارجی در کشور نیز در استان آذربایجان‌شرقی مستقر است و تولیدات این شهرک صنعتی در سطح بین‌الملل و قابل رقابت با کشورهای اروپایی است.
سرمایه‌گذاری ۲۰ هزار میلیارد ریالی در واحدهای تولیدی/ فعال بودن 90 درصد واحدهای تولیدی
وی با اشاره به وضعیت واگذاری زمین در شهرک صنعتی سرمایه‌گذاری خارجی، متذکر شد: ۱۶۳ فقره قرارداد در این شهرک منعقد و بیش از ۱۵۱ هکتار از مساحت زمین صنعتی واگذار شده و میزان سرمایه‌گذاری در واحدهای به بهره برداری رسیده در این شهرک ۲۰ هزار و ۱۷۵ میلیارد ریال و با بیش از ۹۰ درصد واحد فعال یکی از فعال‌ترین شهرک‌های کشور می‌باشد و هم سرمایه‌گذاران خارجی و هم داخلی در آن فعال هستند و شهرک صنعتی بعثت نیز با همان رویکرد شهرک سرمایه‌گذاری خارجی ایجاد شد و در واقع طرح توسعه این شهرک محسوب می‌شود که به دلیل وجود جاده تبریز صوفیان بین این دو شهرک با نام شهرک بعثت راه اندازی شده است.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان آذربایجان شرقی تصریح کرد: پیش از کودتای اخیر ترکیه، در سفر وزیر صنایع این کشور به ایران مقرر شد سرمایه گذاری های مشترک بین دو کشور با محوریت شهرک صنعتی بعثت صورت گیرد و به همین منظور ۴۰۰ هکتار از اراضی این شهرک نیز به همین منظور در نظر گرفته شد که با کودتا این وزیر عوض شد و اخیرا در مذاکرات استاندار آذربایجان شرقی با مقامات ترکیه ای قرار شد اقدامات لازم برای از سرگیری این امر صورت گیرد.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر در شهرک سرمایه گذاری خارجی زمینی برای واگذاری نداریم، افزود: در ابتدای فعالیت این شهرک، شرکت‌ها و سرمایه‌گذارانی از ترکیه، ایتالیا، آلمان و آذربایجان در آن حضور داشتند اما اکنون به دلیل تحریم ها ۲۲ شرکت سرمایه‌گذار مستقیم خارجی در شهرک‌های صنعتی استان فعالیت می‌کنند که حدود ۹۰ درصد شرکت‌های ترکیه‌ای هستند و البته باید به این موضوع هم اشاره کرد که پس از تشدید تحریم‌ها و البته به دلیل شراکت یا تحت لیسانس بودن بسیاری از شرکت‌های اولیه‌ها و واگذاری آنها به سرمایه‌گذاران داخلی اکنون سرمایه گذار خارجی کمی داریم.
نیرومند ادامه داد: پایین بودن هزینه‌های انرژی در گذشته نیز یکی از دیگر دلایل اقبال به شهرک سرمایه‌گذاری خارجی بود که اکنون عملاً با افزایش این هزینه‌ها دیگر جذابیتی برای سرمایه گذاران ندارد.
پروسه اداری طولانی علت انصراف سرمایه‌گذاران
وی خاطرنشان کرد: در شهرک‌های صنعتی ترکیه ( استانبول) هر متر مربع زمین حدود یک‌هزار و ۵۰۰ دلار است و در یک شهرک ۶۰۰ هکتاری ۳۰۰ هزار شغل مستقیم ایجاد کرده اند در حالی که ما در شهرک سلیمی با همان مساحت تنها ۴۰ هزار شاغل داریم و یکی از دلایل ضعف در جذب سرمایه‌گذار را باید نگاهی ضد سرمایه‌گذار و نوعی دافعه نسبت به این امر در برخی دستگاه‌ها و مسئولان بدانیم و در نتیجه همین فرهنگ، به جای جذب این سرمایه‌ها با آنها مقابله می‌کنیم و با سرمایه‌گذار برای حل مشکلات وی همراهی و همکاری نداریم و تنها پروسه اداری برای شروع فعالیت یک سرمایه‌گذار به حدی طولانی و دست و پاگیر است که بسیاری از سرمایه گذاران را از ادامه مسیر منصرف می کند.
نگاه و فرهنگ جامعه ما مبتنی بر دافعه در مقابل سرمایه گذار است
وی در ادامه گفت: پارلا منسوجات که جز معدود شرکت‌های سرمایه گذار خارجی باقیمانده در شهرک سرمایه‌گذاری خارجی است، برای طرح توسعه ای خود در یک زمین دو سه هکتاری بیش از سه سال است که به دنبال دریافت مجوزهای لازم است و تنها به دلیل مشکل منابع طبیعی و عدم همکاری بدنه کارشناسی در شهرکی ۲۰۰ هکتاری مشکل یک زمین ۲.۵ هکتاری برای چنین شرکتی حل نمی‌شد و دستگاه های آنها زیر برف و باران خاک می خورد که اخیرا با ورود شخص استاندار گشایش‌هایی در این مورد در حال رخ دادن است.
درایت لازم در بدنه کارشناسی ادارات و سازمان ها برای پیگیری مشکلات و حل آنها وجود ندارد
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی آذربایجان شرقی تأکید کرد: متأسفانه درایت لازم در بدنه کارشناسی ادارات و سازمان ها برای پیگیری مشکلات و حل آنها وجود ندارد که البته این روندها تا حدودی اصلاح شده و مسئولان ارشدی چون استاندار به صورت عملی و جدی پیگیر حل مشکلات هستند و همین رویکرد موجب تحرک در دستگاه‌ها و ادارات نیز شده و امیدواریم همین رویه تداوم یابد.
وی تصریح کرد: باید توجه کنیم که مهمترین دلایل موفقیت شهرک سرمایه گذاری خارجی نزدیکی به تبریز، ورود سرمایه‌گذاران قدر، شرایط مطلوب اقتصادی در زمان ایجاد شهرک بوده و باید برای تداوم روند جذب سرمایه‌گذار خارجی به استان، زیرساخت‌های شهرک صنعتی بعثت را که ظرفیتی بسیار مهم و ارزشمند برای آذربایجان شرقی است، هر چه سریع تر آماده کنیم و مانند کاری که نه تنها در چین بلکه در عربستان و امارات هم صورت گرفته و زمین های لم یزرع را با ایجاد تمام زیرساخت‌ها به قطبی برای سرمایه گذاری تبدیل کرده اند، و باید همین نگاه در مورد شهرک هایی مانند بعثت نیز اعمال شود چرا که به ازای هر لیتر آب مصرفی در شهرک‌ها به طور متوسط ۸۵ نفر ایجاد اشتغال صورت می گیرد و این تنها یکی از مزیت های چنین شهرک هایی است.
کنار گذاشته شدن نیروهای کارشناس و پیگیر حل مشکلات کشور و مردم در ساختارهای سازمان ها و ادارات است
نیرومند اظهار داشت: اگر از موضوع اشتباه در انتخاب زمین های اوقافی برای احداث این شهرک به ازای محاسنی چون همجواری این زمین ها با تبریز و نزدیکی به زیرساخت های حمل و نقلی چون فرودگاه و چندین گمرک بگذریم، مشکل اول دریافت مجوزها به علت موازی کاری های سازمان هایی اعم از صمت، محیط زیست، جهاد کشاورزی، معاونت غذا و دارو و حتی خود مجموعه شهرک های صنعتی است که به شدت درگیر بروکراسی است و عامل بعدی بی توجهی و کنار گذاشته شدن نیروهای کارشناس و پیگیر حل مشکلات کشور و مردم در ساختارهای سازمان ها و ادارات است که نتیجه آن شده تعلل در سرمایه گذاری که باید امروز انجام شود و ضرر آن مستقیم متوجه مردم می شود در حالی که وقتی استانی مانند اصفهان را بررسی می کنیم، به نظر می‌رسد همه امور را متوقف و بر روی توسعه شهرک‌های صنعتی خود تمرکز کرده‌اند، آن هم در جغرافیایی که با مشکل حاد آبی دست به گریبان است.
دور شدن شهرک سرمایه‌گذاری خارجی از اهداف اولیه خود
مدیرعامل شرکت هافمن که به عنوان یکی از صنایع بالا دستی در و پنجره و ارائه کننده پروفیل به کل کشور در شهرک سرمایه‌گذاری خارجی آذربایجان شرقی حضور دارد و سال گذشته و امسال ۱۰ درصد از تولیدات خود را به صادرات به تاجیکستان، ارمنستان، عمان، عراق و افغانستان اختصاص داده، به خبرنگار فارس در تبریز گفت: این شهرک از آن منظور و هدف اولیه در زمان تأسیس به دلایل مختلف که عموما متأثر از سیاست کلان کشوری و البته مسأله تحریم هاست، فاصله گرفته در حالی که وقتی در سال ۸۴ وارد شهرک شدیم، بسیاری از واحدها شرکا و سرمایه گذاران خارجی داشتند اما با افزایش تحریم ها بسیاری از این سرمایه گذاران رفتند و اکنون به اندازه انگشتان دست هم سرمایه گذار خارجی واقعی نه در این شهرک که در کل استان نداریم.
حمیدیه که مجموعه دومی را در همین حوزه و با هدف نزدیکی به بازارهای هدف و کاهش هزینه های مواد اولیه و نیز حمل و نقل در چهارمحال راه اندازی کرده، خاطرنشان کرد: شهرک سرمایه‌گذار خارجی با اینکه ویترین و ظرفیتی مهم برای استان و مسئولان است اما آنچنان که باید و شاید نتوانسته به رسالت خود عمل کند و در بسیاری از زمینه ها خود واحدهای حاضر در شهرک امور را پیش برده‌اند و برای نمونه روشنایی شهرک به عنوان پیش پا افتاده‌ترین اقدام مدت‌هاست که حل نشده و شهرک سرمایه‌گذاری خارجی مانند بسیاری دیگر از شهرک‌ها با مشکلات مختلفی روبه‌روست و در واقع هیچ تفاوتی با سایر شهرک‌ها ندارد به جز اینکه یک شریک خارجی به عنوان سرمایه‌گذار می‌تواند در این شهرک زمین بخرد و هیچ تسهیلات و مزیت خاصی در قیاس با سایر شهرک‌ها برای سرمایه‌گذار خارجی در نظر گرفته نمی شود.
ضعف‌های نظارتی موجب خروج سرمایه‌گذاران و برخی سواستفاده ها از شهرک سرمایه گذاری خارجی شده است
سیدی عضو هیات مدیره شهرک سرمایه گذاری خارجی و قائم مقام شرکت پارلا منسوجات که یکی از معدود شرکت است که با سرمایه‌گذاری کامل خارجی در قالب شرکتی ایرانی محصولات پارچه پرده‌ای تولید می‌کند و با ایجاد نزدیک به یک هزار فرصت شغلی مستقیم، بیش از یک پنجم نیروی کار فعال در شهرک را در اختیار دارد، گفت: این شهرک حدود دو دهه پیش با سیاست و هدف اولیه جلب سرمایه‌گذار خارجی در مجاورت تبریز ایجاد و قدم‌های نخست در این زمینه نیز خوب برداشته شد و سرمایه‌گذاران خوبی نیز در آن مشغول به فعالیت شدند که نمونه آن سرمایه‌گذار شرکت پارلا منسوجات است که با چهار کارخانه در ترکیه و یک کارخانه در مصر و چهار هزار کارگر پیش از تاسیس این شرکت در شهرک سرمایه‌گذاری، در تهران دفتر فروش داشت و هر هفته ۲۰ کانتینر از محصولات پارچه پرده‌ای آن به ایران می آمد که البته ۲۰ درصد آن از مسیر قانونی و مابقی از طریق کولبری و روشهای دیگر به کشور وارد می شد و به اقتصاد ما ضربه می زد.
صادرات به ۲۵ کشور دنیا/ تامین ۶۰ درصد نیاز پارچه پرده‌ای
وی با اشاره به رایزنی های بیگی استاندار وقت آذربایجان شرقی در یکی از سفرها به ترکیه برای حضور این شرکت در تبریز خاطرنشان کرد: با بررسی‌های کارشناسی هیأت ترکیه‌ای و با توجه به پایین بودن هزینه‌های انرژی، نیروی انسانی و نیز هزینه‌های حمل و نقل ایران نسبت به ترکیه، راغب به سرمایه گذاری شدند و فاز یک پارلا منسوجات با یکصد نفر شروع شد و اکنون ۹۰۰ نفر در خود مجموعه و صد نفر نیز در قالب پیمانکاری با این مجموعه همکاری می کنند و ظرفیت تولید ۹۰ میلیون متر مربع پارچه پرده ای را دارد که این میزان در بسیاری از مواقع حتی بیش از ۵۰ درصد بالاتر از این ظرفیت نیز تولید می کنیم و علاوه بر تامین حداقل بیش از ۶۰ درصد نیاز بازار داخلی به پارچه پرده ای، محصول خود را به ۲۵ کشور نیز صادر می‌کنیم که در صورت لغو تحریم‌ها حتی بیش از ۱۵۰ کشور به عنوان بازار هدف صادرات ما تعریف می‌شوند.
عضو هیات مدیره شهرک سرمایه گذاری خارجی تصریح کرد: ایجاد این شهرک زمینه مناسبی را برای حضور چنین شرکت هایی در این استان فراهم کرد به گونه‌ای که در حال حاضر ۸۰ درصد واحدهای شهرک فعال هستند و ۵۰ درصد از این واحدهای فعال نیز با صددرصد ظرفیت کار می کنند و مجموعه های بنام و توانمندی در بین آنها وجود دارد اما تحریم ها و محدودیت های حاصل از سیاست های غرب و آمریکا در قبال کشورمان موجب خروج بسیاری از سرمایه گذاران شده و البته برخی نیز با سواستفاده از حسن نیت مسئولان استانی و کشوری و در سایه ضعف های نظارتی و قصور بخش بانکی برخی اختلاس ها را نیز انجام داده اند که نتیجه همه این موارد وضعیت فعلی شده در صورتی که می شد از ظرفیت چنین شهرکی به مراتب بیشتر از این استفاده کرد.
بدون شک ایجاد شهرک سرمایه گذاری خارجی با مختصات و مشخصات منحصر بفردی که پیشتر اشاره شد، اقدامی ارزشمند در زمینه جذب سرمایه‌گذار و ورود سرمایه و تکنولوژی و دانش فنی تولید بوده اما به نظر می‌رسد.
آمادگی ترک‌ها برای ایجاد شهرک صنعتی در منطقه ویژه اقتصادی سهلان
عابدین خرم استاندار آذربایجان شرقی با اشاره به اعلام آمادگی سرمایه‌گذار ترکیه‌ای برای احداث شهرک صنعتی تخصصی در منطقه ویژه اقتصادی سهلان، گفت: خوشبختانه این سرمایه‌گذار هم شناخت خوبی از ظرفیت‌های استان دارد و هم سرمایه و تجربه کافی در اختیار دارد.
وی گفت: منطقه ویژه اقتصادی سهلان با توجه به وجود زیرساخت‌های نسبتاً مناسب، بستر مناسبی برای سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های تولیدی و صنعتی است.
خرّم افزود: تأکید ما در ستاد سرمایه‌گذاری این است که هر سرمایه‌گذاری وارد استان می‌شود همه مسئولان باید برای رفع موانع فعالیت او تلاش کنند و سرمایه‌گذار در پیچ‌وخم ادارات گرفتار نشود.
وی با بیان اینکه سرمایه‌گذار مسئول رفع موانع نیست، افزود: اگر می‌خواهیم حرکت و رشد و پیشرفتی در استان اتفاق بیفتد باید خود را متعهد به رفع موانع بدانیم و در مسیر سرمایه‌گذاری اما و اگر نداشته باشیم.
استاندار آذربایجان شرقی با اشاره به اعلام آمادگی سرمایه‌گذار ترکیه‌ای برای احداث شهرک صنعتی تخصصی در منطقه ویژه اقتصادی سهلان، گفت: خوشبختانه این سرمایه‌گذار هم شناخت خوبی از ظرفیت‌های استان دارد و هم سرمایه و تجربه کافی در اختیار دارد.
خرّم اظهار داشت: مقرر شد در جلسه‌ای تخصصی با حضور مدیران مربوط، خواسته‌های سرمایه‌گذار و الزامات اجرای طرح سرمایه‌گذاری مطرح و در نهایت تفاهم‌نامه‌ای شفاف و روشن که تعهدات هر دو طرف در آن مشخص شده باشد، تهیه و امضا شود.
وی گفت: اجرای این پروژه سرمایه‌گذاری تأثیر خوبی در رشد اقتصادی استان و افزایش تولید، اشتغال و صادرات خواهد داشت و امیدواریم با همکاری مسئولان و اهتمام جدی سرمایه‌گذار، شاهد آغاز پروژه تا پیش از پایان سال باشیم.
سرمایه‌گذار ترکیه‌ای هم با اشاره به اینکه پروژه شهرک صنعتی در منطقه ویژه اقتصادی سهلان با مشارکت شرکت‌های قدرتمند ایران و ترکیه اجرا خواهد شد، گفت: با راه‌اندازی این پروژه، برای 10 هزار نفر شغل ایجاد می‌شود.
وی با بیان اینکه آذربایجان شرقی جوانان توانمند و متخصصی در حوزه‌های مختلف علمی و صنعتی دارد، گفت: پروژه سرمایه‌گذاری در سهلان، مبتنی بر فناوری و متفاوت از فعالیت‌های مرسوم خواهد بود و در این زمینه نیازمند همکاری دانشگاه‌ها و مراکز علمی و فناوری هستیم.
فارغ از مسأله تحریم ها که تأثیری غیرقابل کتمان بر فعالیت این شهرک داشته، به واسطه برخی ضعف های مدیریتی و بی توجهی به موضوعاتی چون ایجاد و توسعه زیرساخت های اولیه و مورد نیاز برای فعالیت واحدهای تولیدی، ظرفیتی ارزشمند بنام شهرک سرمایه گذاری خارجی آن چنان که باید و شاید مورد استفاده و بهره برداری کامل قرار نگرفته است.
انتهای پیام/۶۰۰۱۵/ ق
