ماموران اورژانس دلیل مرگ این زوج کهنسال را نشت گاز منو اکسید کربن ذکر کردند. این زوج کهنسال خلخالی در روستای کلستان این شهرستان تنها قربانیان خانوادگی قاتل خاموش نبودند، بسیاری از خانواده‌ها هر سال بویژه در فصل سرما شاهد کوچ ابدی یکی و حتی دو تا سه نفر از اعضای خانواده خود به خاطر مسمومیت ناشی از استنشاق گاز منو اکسیدکربن هستند.
این روزها در زمانه کرونا معطوف شدن تمامی توجه آحاد جامعه به این ویروس موجب شده است تا برخی مخاطرات جدی دیگر از جمله گاز منو اکسید کربن و حوادث مرگبار آن مورد غفلت بسیاری از حانواده ها قرار گیرد.
مرگ خاموش این روزها که هوا سردتر شده است بیشتر خطرناک گشته و در کمین بسیاری است که توصیه های ایمنی را رعایت نکرده‌اند بویژه اینکه در ایام شیوع کرونا اعضای خانواده‌ها بیشتر زمان خود را در منازل مسکونی می‌گذرانند.
منواکسید کربن گازی بی‌بو و بی‌رنگ بوده و به طور ظاهری قابل مشاهده نیست، این گاز در اثر سوخت ناقص مواد سوختی و عموما در فضای بسته ایجاد می‌شود و ممکن است در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی به ویژه در محیط‌های دربسته و بدون اکسیژن تولید شود.
تمام وسایل گازسوز یک قاتل بالقوه هستند، بخاری‌های گازی، آبگرمکن و هر نوع وسیله گازی که دارای نقص فنی و فاقد دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در منزل باشند قاتلان خاموشی هستند که در کمین جان اعضای خانواده‌ها نشسته اند.
به گفته کارشناسان، مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد ، سرگیجه ، تهوع و استفراغ و احتمالا درد شکمی و سپس حالت بیهوشی ، تشنج و اغما بوده است و در بیماران مبتلا به ناراحتی‌های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشدار دهنده باشد.
همچنین سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، کاهش فشار خون و گاه تنگی مردمک‌ها از علایم مسمومیت با گاز منواکسید کربن می‌باشد. استنشاق این گاز خطرناک بوده و اگر فردی هم در اثر ابتلا به مسمومیت با گاز منواکسید کربن جان خود را از دست ندهد ممکن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته از جمله فلج عضوی یا اختلال قوای مغزی می شود.
این روزها که سرمای هوا و نیز شیوع بیماری کرونا اعضای خانواده‌ها را خانه نشین کرده است هوشیاری در برابر خطر گاز منواکسید کربن بیشتر از گذشته احساس می شود و ضروری است که نسبت به بازبینی عملکرد وسایل گاز سوز و نیز دودکش بخاری‌ها اهتمام جدی شود.
روند افزایشی گازگرفتگی در کشور و استان اردبیل
آمارهای پزشکی قانونی و دیگر ارگان‌های امدادی حکایت از افزایش میزان قربانیان مسمومیت ناشی از گاز منو اکسید کربن در سطح کشور و استان اردبیل اخیر دارد.
مجتبی خالدی سخنگوی سازمان اورژانس کشور چند روز پیش در گزارشی علام کرد که از ابتدای مهر سال جاری سه هزار و ۷۰۸ نفر در کشور دچار مسمومیت با گاز گاز منو اکسید کربن شده اند که از این تعداد ۱۸۵ نفر جان باخته و رشد هفت درصدی نسبت به پاسال داشته است.
وی همچنین از نجات و انتقال ۲ هزار و ۳۹ نفر از مسموم شدگان با گاز منواکسید کربن از خواب سمی توسط تکنیسین‌های اورژانس خبر داد.
آخرین آمارهای ارایه شده از پزشکی قانونی استان اردبیل نیز حکایت از جانباختن ۱۴ نفر از اهالی این استان در اثر مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن داشته است.
به گفته دکتر علیرضا فرخی رئیس پزشکی قانونی استان اردبیل از این تعداد جان باختگان ۲ نفر زن و ۱۲ نفر مرد بوده‌اند.
ضرورت هوشیاری و حساسیت نسبت به خطرات گاز منواکسید کربن
کارشناسان امر هشدار می‌دهند که در روزهای باقی مانده از سال که هوا همچنان سرد بوده نیاز است که مردم همچنان به حفظ نکات ایمنی در استفاده از وسایل گاز سوز توجه کرده و نسبت به خطرات گاز منواکسید کربن حساس باشند.
مسدود شدن راه خروج گاز منواکسیدکربن در مسیر دودکش به هر علت، استفاده از دودکش‌های غیراستاندارد موسوم به آکاردئونی ، اتصال ناقص دودکش‌ها به بخاری و یا دهانه خروجی آن در دیوار ، استفاده از اجاق‌های بزرگ خوراک‌پزی که فاقد دودکش می‌باشند برای گرم شدن فضاهای سربسته ، استفاده از اجاق‌های گازی موسوم به پیک‌نیک ، قرار دادن آبگرمکن در فضای درون حمام‌ها و یا معیوب بودن آبگرمکن‌ها که سبب نشت گاز خطرناک منواکسیدکربن به درون فضای حمام‌ها می‌شود از علت‌های مهم وقوع حوادث گازگرفتگی است.
همچنین بعضی از مغازه‌داران و صاحبان دفاتر کار از بخاری‌های بدون دودکش و یا اجاق‌های خوراک‌پزی برای گرم کردن فضاهای سربسته مکان کار استفاده می‌کنند و تعدادی از این افراد نیز انتهای دودکش را درون سطل و تشت آب قرار می‌دهند و تصور می‌کنند این کار سبب رفع خطر گازگرفتگی می شود در حالی‌که به شدت خطرناک می‌باشد.
به اعتقاد کارشناسان شرکت گاز استان اردبیل، عمده‌ترین دلیل حوادث مربوط به نشت گاز منو اکسیدکربن نقص دودکش بخاری و دیگر وسایل گازسوز می باشد.
این کارشناسان با هشدار به شهروندان در استفاده از دودکش آکاردئونی تاکید می‌کنند که باید از دودکش فلزی از ورق فولادی گالوانیزه با کلاهک اچ استفاده کرده و هر از گاهی حتما باید مسیر خروج دود از دودکش چک شود.
کارشناسان اورژانس با تاکید بر رعایت مسایل ایمنی و پیشگیری از مسمومیت گاز منواکسید کربن می‌گویند: نخستین و مهم‌ترین اقدام برای نجات فردی که دچارمسمومیت با گاز منواکسیدکربن شده، رساندن اکسیژن (هوای تازه) به او است؛ به همین دلیل به محض مشاهده فردی که دچار گازگرفتگی شده، باید پنجره‌ها را باز کرد تا هوای تازه وارد اتاق شود و در صورت امکان، فرد گاز گرفته را به پنجره نزدیک کنید.
به گفته آنها، برای امدادرسانی به مسموم شدگان ناشی از استنشاق گاز منو اکسید کربن بلافاصله دستمال مرطوبی را جلوی دهان و بینی خود بگیرید تا دچار گازگرفتگی نشوید و سپس با سرعت منبع نشت گاز را شناسایی و قطع کرده و تا رسیدن تکنسین های اورژانس ۱۱۵ یا سایر نیروهای امدادرسان هیچگونه خوراکی یا نوشیدنی به فرد گاز گرفته ندهید چون به دلیل حالت تهوع احتمال خفگی در فرد مصدوم بیشتر می‌شود.
