به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، به نقل از سیناپرس، پیشگیری از خسارات زیست محیطی یکی از دغدغه‌هایی اساسی دنیا محسوب می‌شود، زیرا تولید آلودگی در یک کشور می‌تواند بر دیگر قاره‌ها و سرزمین‌ها نیز تاثیر مخربی بر جای بگذارد.
بحران محیط زیست با سرعت بی سابقه‌ای در جهان در حال پیش روی است. استفاده بی رویه از سوخت‌های فسیلی، انباشت فلزات سنگین و ترکیبات آلی مضر همگی باعث شده اند که امروزه اکوسیستم جهانی حال ناخوشی داشته باشد و سالانه میلیون‌ها جاندار، گیاه و انسان قربانی این آلودگی‌ها شوند.
دکتر فرید مر، رئیس گروه علوم پایه فرهنگستان علوم گفت: هم اکنون محیط زیست با چالش‌هایی مانند انباشت فلزات سنگین و ترکیبات آلی مضر همراه است. همچنین بشر به دلیل استفاده از سوخت نامناسبی که حتی در این دوران نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، آسیب فراوانی به محیط زیست وارد می‌کند. قدمت استفاده از سوخت‌های فسیلی به دو تا سه قرن اخیر بر می‌گردد. بشر پس از انقلاب صنعتی استفاده از زغال سنگ (که یک سوخت کاملا نامناسب است) را آغاز کرد. پس از آن به استفاده از نفت، بنزین و ... روی آورد.
استاد ممتاز دانشگاه شیراز افزود: این ترکیبات پسماندگاه شان جو کره زمین است، اما به دلیل ماهیت گازی شان نمیتوانیم آن‌ها را مشاهده کنیم ونمیدانیم چه فاجعه‌ای برای کل بشر به بار آورده اند. بشر به تازگی متوجه این امر شده که خیلی دیر است و به سختی می‌توان این فاجعه را کنترل کند. اماافسوس میانگین دمای زمین نزدیک به ۳ درجه افزایش پیدا کرده است و بسیاری از گونه‌های زیستی از میان رفته اند. انواع و اقسام آلودگی‌های شیمیایی و زیستی نیز همه جا گسترده شده اند.
پژوهشگر برتر علوم پایه اظهارداشت: جو هیچ حد و مرزی ندارد از اینرو اگر فرضا آلودگی در کشور چین یا آمریکا ایجاد شود، این آلودگی به خاورمیانه، آفریقا و آمریکای جنوبی نیز می‌رسد. هر آلودگی در سایر نقاط جهان نیز رخ دهد، در تمامی جو زمین پخش می‌شود. اکنون به واسطه این امر محیط زیست از نظر تغییرات اقلیمی آسیب زیادی دیده است. طی سال‌های گذشته شاهد خشک شدن دریاچه‌هایی مانند بختگان، پریشان و تالاب‌های بزرگی مانند حورالعظیم و شادگان و ... بوده ایم.
دکتر مر گفت: آلودگی محیط زیست را باید به صورت یکپارچه در نظر بگیریم. این گونه نیست در یک مکانی اتفاقی رخ دهد و دیگر نواحی آسیبی نبینند. دقیقا این مساله مصداق ضرب المثل "گنه کرد در بلخ آهنگری به شوشتر زدند گردن مسگری" است. آلودگی در یک نقطه‌ای ایجاد می‌شود، آسیبش به صورت خشکسالی در قاره‌ای دیگر نمایان می‌شود. شوربختانه اکنون آنقدر عمق این فاجعه زیاد شده است که همه مقصرند و همه نیز از تبعات آن آسیب می‌بیینند.
وی یادآور شد: اکنون اصلاحی به نام بوم سامانه یا اکوسیستم داریم که شامل همه چیز می‌شود. همه چیز در این اکوسیستم یکپارچه است یعنی یک آلودگی می‌تواند از محیط آب وارد خاک یا دیگر اندامگاهان زنده (انسان، جانوران و گیاهان) شود. وقتی این‌ها از بین می‌روند بار دیگر آزاد می‌شوند. به عبارت دیگر این آلودگی‌ها پایا هستند و از بین نمی‌روند. فقط محیطی که در آن هستند، تغییر پیدا می‌کند بنابراین تصور نکنید که یک سفره آب زیرزمینی از خاکی روی آن قرار دارد. سنگی که دور آن خاک را احاطه کرده و جانوری که در آن محیط زندگی می‌کند، از یکدیگر جدا هستند. آلودگی خاک می‌تواند سفره آب‌های زیرزمینی را نیز آلوده کند.
رئیس گروه علوم پایه فرهنگستان علوم ادامه داد: تمامی این زیست بوم‌ها به یکدیگر متصل هستند که می‌توانیم در مقیاس کوچک تا خیلی کلان آن را مشاهده کنیم. بر فرض جنگل زدایی در جنگل‌های پر باران یا جنگل‌های آمازون برزیل می‌تواند روی کشاورزی داراب و دیگر نقاط دنیا تاثیر بگذارد.
وی تاکید کرد: بشر به تازگی متوجه این اتصال و یکپارچگی شده است. این گونه نیست که یک گوشه‌ای از جهان اتفاقی رخ دهد دیگر نقاط تحت تاثیر قرار نگیرند. آتش سوزی جنگل‌های کالیفرنیا در تابستان ۲۰۲۰ آثارش را در دیگر قاره‌ها نیز نمایان کرده است. متاسفانه بشر به سرعت در حال نامتعادل ساختن بوم سامانه‌های خودش است. از سوی دیگر شاهد افزایش جمعیت جهانی و بحران تامین مواد غذایی هستیم که همگی این مسایل زندگی انسان‌ها و جانداران و گیاهان را تحت شعاع قرار داده اند.
