خبرگزاری مهر - گروه استانها: خشکسالی و کاهش شدید بارندگی آنچنان رمق از رودخانه وحشی «کشکان» گرفته که آن را از نفس انداخته است، «کشکان» که غرش آن روزی کوه بر می‌کند و خانمان با خود می‌برد اکنون به جویباری تبدیل شده که در گذر از آن تنها به «چاله چوله» هایی بر می‌خوریم که حتی برکه‌ای کوچک برای جست و خیز قورباغه‌ای ندارد، چه برسد به اینکه باغ و مزارع پلدختر را آبیاری کند.
درد خروشندگی و سیل خانمان برانداز «کشکان» در فصل بارندگی از یک طرف، درد خشک شدنش از طرفی، اما از همه بدتر درد بی تدبیری و عدم مدیریت در گذشته از سویی دیگر معیشت و زندگی مردم پلدختر را سخت تحت تأثیر قرار داده است.
کاشت برنج در بالادست «کشکان»
فریدون میرزاوند یک کشاورز اهل روستای «بابازید» پلدختر در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: باغ انجیرم در منطقه «آب تاف» پلدختر بیش از ۱۰ روز است که به علت خشکی و قطع شدن آب رودخانه «کشکان» آبیاری نشده و در آستانه از بین رفتن است.
وی افزود: پیشنهاد می‌شود برای جلوگیری از این گونه آسیب‌ها و خسارات جبران ناپذیر به ما کشاورزان و باغداران پایین دست در پلدختر و برای اینکه بیش از این با مشکل کمبود آب مواجه نشویم، پمپاژهای بزرگ حاشیه رودخانه «کشکان» در روستاهای «جلگه»، «زیودار»، «بن لار» و… را دو یا سه روز در هفته خاموش کنند.
این کشاورز پلدختری اضافه کرد: متأسفانه در مناطق بالا دست از جمله «ویسیان» برخی افراد برای کاشت شلتوک برنج با بیل مکانیکی و لودر جلوی جاری شدن آب رودخانه «کشکان» را گرفته و آن را مسدود کرده اند که این امر مردم پلدختر را با مشکل مواجه کرده، برای رسیدن آب به کشاورزان پایین دست باید جلوی آن باز شود.
میرزاوند تصریح کرد: چنانچه آب در بالا دست با نظارت دقیق و جدی متولیان امر توزیع شود، کشاورزان و باغداران در پایین دست کمتر دچار خسارت و آسیب می‌شوند، بنابراین مسئولان متوجه این امر باشند که آب رودخانه «کشکان» عادلانه توزیع شود.
کشاورزان و باغداران ناچار به مهاجرت هستند
میثم جوادی باغدار پلدختری در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: هزار و ۵۰۰ درخت انجیر دارم که تنها منبع و ممر درآمد خود و خانواده ام است، که اگر قرار باشد به علت عدم مدیریت آب در بالا دست خشک شوند چاره‌ای جز مهاجرت به کلان شهرها برای کارگری ندارم.
وی افزود: بنابراین انتظار می‌رود مسئولان در شرایط کم آبی و خشک شدن رودخانه «کشکان» و از طرفی برداشت بی رویه در بالا دست کشاورزان و باغداران پلدختری را دریابند و چاره‌ای بیاندیشند و در زمینه توزیع عادلانه منابع آب نظارت و رسیدگی کنند.
حسین میرزایی صیفی کار روستای «گل گل سفلی» پلدختر نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: متأسفانه عدم مدیریت منابع آب باعث شده نعمت خدادادی و بزرگی مانند رودخانه دائمی «کشکان» و عبور آن در منطقه ما به نقمت تبدیل و گاهی مانند سیل سال فروردین ماه سال ۱۳۹۸ طغیان آن به مردم ضربه وارد کند و گاهی مانند امسال خشک شدن آنکه بسی خسارت بارتر است مایه رنج و عذاب آنها شود.
خسارت سنگین خشک شدن «کشکان» روی دست کشاورزان
وی افزود: بر اثر خشکسالی مراتع و چرا گاه‌های منطقه ما در روستای «گل گل سفلی» رو به خشک شدن است و این مشکل موجب متضرر شدن دامداران می‌شود.
این صیفی کار پلدختری اضافه کرد: از طرف دیگر مسئله حاد خشکی رودخانه «کشکان» با توجه به در پیش بودن افزایش دمای هوا موجب می‌شود صیفی جاتی مانند خیار و گوجه که منبع درآمد مردم منطقه است به علت نبود آب برای آبیاری علی رغم هزینه گزاف طی چند روز آینده خشک و رو به نابودی و فنا بروند.
میرزایی، خشک شدن «کشکان» را مصیبتی بزرگ برای کشاورزان و باغداران پایین دست این رودخانه دانست و یادآور شد: با توجه به فصل برداشت انجیر، این باغات روزانه به آبیاری نیاز دارند که مشهود است، با خشک شدن رودخانه، مصیبتی بزرگ و خسارت جبران ناپذیر در انتظار کشاورزان و باغداران است.
وی افزود: علاوه بر خشکسالی‌ها و کاهش نزولات آسمانی، اما آنچه بیشتر از آن آزار دهنده است، عدم مسئولیت‌پذیری و دوراندیشی مسئولان ذی ربط برای مهار آب‌ها در فصول بارندگی به نظر می‌رسد و بیشتر به چشم می‌آید.
تلف شدن ماهیان و آبزیان «چولهول»
علی سلطان پور دهیار «افرینه» نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: شغل غالب مردم شهرستان پلدختر به ویژه در بخش معمولان و دهستان «افرینه» کشاورزی و دامداری است به طوری که اگر در گذشته کشاورزان در یک سال بر اثر کمبود بارندگی بخشی از درآمد خود را از دست می‌دادند در بخش دیگر مثل دامپروری جبران خسارات می‌شد.
وی افزود: اکنون اما در سال‌های اخیر بر اثر سیاست‌های غلط به سمت کشاورزی تک محصولی سوق داده شدند به طوری که با کمبود باران و پایین آمدن آب رودخانه به شدت اقتصاد منطقه دچار آسیب و خانواده‌ها نه تنها محصول یک سال، بلکه تلاش چندین ساله خود را از دست دادند.
دهیار «افرینه» تصریح کرد: پایین آمدن آب رودخانه‌های «چولهول» و «کشکان» علاوه بر به مخاطره انداختن محیط زیست و جانوران بومی، از لحاظ گردشگری نیز خساراتی به منطقه وارد کرده است.
سلطان پور گفت: در روزهای اخیر با افزایش دمای هوا، در ساعاتی از روز به کرات، آب رودخانه «چولهول» قطع می‌شود به طوری که ماهیان و آبزیان بسیاری در این محدوده زمانی خشکی رودخانه تلف می شوند و اکوسیستم آبشار «افرینه» نیز به طور کلی دستخوش تغییر اساسی شده است.
مدیریت آب در بالا دست، درمان موقت کم آبی
حجت الاسلام سید محسن موسوی امام جمعه پلدختر نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: مردم این شهرستان قشر کشاورز هستند، قوتشان به آب وابسته است و سهمی از رودخانه «کشکان» دارند که باید محفوظ بماند.
وی بر صرفه جویی مردم در مصرف آب تاکید کرد و افزود: در شرایط بحران آبی که مربوط به سراسر کشور است مردم باید در مصرف آب رعایت کنند و انتظار می‌رود آب کشاورزی با مدیریت ارشد استان عادلانه توزیع شود تا سهم شهرستان پلدختر در پایین دست لحاظ شود.
سید حمیدرضا کاظمی نماینده مردم پلدختر در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: رفع موقت مشکل کم آبی از طریق استاندار لرستان در حال پیگیری است.
وی عنوان کرد: به علت عدم مهار آب در فصول بارندگی خسارات ناشی از سیل یا خشکسالی همواره متوجه مردم پلدختر در جنوبی ترین نقطه استان است و سال ۱۳۹۸ سیل بیشترین آسیب و خسارات را به آنها وارد و اکنون نیز خشکی رودخانه «کشکان» به علت خشکسالی مشکل مردم منطقه است، آب در رودخانه جریان ندارد و کشاورزان شهرستان نگران هستند.
نماینده مردم پلدختر در مجلس شورای اسلامی افزود: درمان دراز مدت خشکسالی در پلدختر احداث سدهای «چول هول» و «بن لار» در بالا دست برای مهار آب و جلوگیری از سیلاب در فصول بارندگی است.
کاظمی، درمان موقت کم آبی را مدیریت آب در بالا دست دانست و یادآور شد: انتظار می‌رود مردم ولایت مدار چگنی، ویسیان و خرم آباد نهایت همکاری را با مردم پایین دست داشته و در استفاده از آب برنامه منظمی داشته باشند تا آب کشاورزی در پایین دست قطع نشود و از خشک شدن باغات و صیفی کاری منطقه جلوگیری شود.
لزوم ساخت سدهای پلدختر
حمید خادمی سرپرست فرمانداری پلدختر نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: در شرایط بحران کم آبی، مدیریت صحیح در توزیع و مصرف منابع آبی در این شهرستان ضرورت دارد و برای مدیریت آب و رفع مشکلات در این زمینه در شهرستان فعالیت‌هایی صورت گرفته اما به پیگیری‌های بیشتری نیاز است.
وی افزود: عدم مدیریت صحیح منابع آبی، گرمای هوا، موقعیت جغرافیایی و کمبود نزولات آسمانی از عمده عوامل مؤثر در مشکلات و تنش آبی در شهرستان پلدختر است.
سرپرست فرمانداری پلدختر افزود: متأسفانه این شهرستان به دلیل قرار گرفتن در جنوبی ترین نقطه استان لرستان خروجی آب‌های سطحی است که همین امر موجب شده بارش‌های سیل آسا و خشکسالی هر دو بیشترین آسیب و خسارت را به مردم این منطقه وارد کند.
خادمی بر ضرورت احداث سد در شهرستان پلدختر تاکید کرد و گفت: تنها راه برون رفت از این مشکلات در دراز مدت احداث سد و آب بند در این شهرستان است تا بتوان برای برون رفت از خشکسالی آب‌ها را در زمستان ذخیره کرد تا کشاورزان و باغداران منطقه بیش از این دچار خسارت نشوند.
پیگیری برای انتقال آب از «زال» به «چولهول» و «کشکان»
وی با بیان اینکه به شدت پیگیر کاهش مشکلات حاصل از خشکسالی در شهرستان هستیم افزود: پیش از این در سه ماهه اخیر اقدام‌هایی در زمینه مقابله با تنش آبی و صیانت از آب از جمله
پر شدن چاه‌های غیر مجاز با همکاری دادستان صورت گرفته اما لازم است با استفاده از کار اصولی و کارشناسی برای مصارف کشاورزی آب رودخانه «زال» به «کشکان» منتقل شود.
سرپرست فرمانداری پلدختر یادآور شد: بخشی از مشکلات در زمینه مدیریت آب در بازدیدهای میدانی از سطح مزارع کشاورزی و در گفت و گو با کشاورزان مرتفع شد بر این اساس آب در روستاهای «زیودار»، «بن لار»، «جلگه خلج»، «چول هول» و منطقه معمولان مدیریت شده و خوشبختانه نتیجه مطلوبی داشته است.
خادمی، بر آموزش و ترویج فرهنگ استفاده صحیح آب از سوی رسانه‌ها تاکید کرد و افزود: برای برون رفت از مشکلات و بحران تنش آبی نیازمند تلاش همه اقشار جامعه به ویژه جهاد کشاورزی در زمینه آموزش و ترویج، تربیون های مختلف مانند اصحاب رسانه، امامان جمعه، مدیران و حامیان محیط زیست هستیم.
وی گفت: پیگیری‌ها برای انتقال آب رودخانه «زال» به «چول هول» و سپس به «کشکان» برای مصارف کشاورزی از طریق کار کارشناسی ادامه دارد و گرچه این اقدام زمان بر باشد اما مؤثر است.
سرپرست فرمانداری پلدختر با بیان اینکه کشاورزی و باغداری تنها منبع درآمد و امرار معاش مردم پلدختر است افزود: جلوگیری از محصولات آبدوست در بالا دست پلدختر یکی از مصوبات شورای حفاظت از منابع آب شهرستان بود که متأسفانه به آن عمل نشده و موجب تنش آبی در شهرستان شده و این موضوع از طریق استان پیگیری خواهد شد.
