سید سعید مدرس در گفتگو با خبرنگار مهر در تشریح وضعیت سرمازدگی مزارع گوجه فرنگی و راهکارهای مقابله با وارونگی هوا و سرما بیان داشت: سرمازدگی پدیده‌ای است که درجه حرارت‌های پایین سبب ایجاد خسارت و یا از بین رفتن اندام‌های گیاهی می شود. این عارضه در محصولات سبزی و صیفی خارج از فصل در روزهای سرد پاییز و زمستان و در درختان میوه در فصل زمستان و یا اوایل بهار حادث می شود و هر ساله خسارت‌های زیادی بر جای می گذارد.
عضو هیات علمی بخش گیاهپزشکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان گفت: بر اساس آمارهای ارائه‌شده، تنها حدود ۱۰ درصد از کل زمین های قابل کشت دنیا ممکن است بدون تنش سرمازدگی باشند.
مدرس گفت: عمدتاً دو نوع روش برای مقابله یا پیشگیری از سرمازدگی، توصیه می شود که روش اول شامل روش های طولانی مدت است که قبل از ورود سامانه یخبندان اعمال می شود و روش دوم روش های فعال کوتاه مدت است که در زمان و نزدیک به بروز یخ زدگی انجام می شود.
وی افزود: سرمازدگی از جمله تنش های غیرزیستی است و به شرایطی اطلاق می شود که گیاه در نتیجه بروز درجه حرارت‌های بین صفر تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد خسارت می‌بیند. آثار اولیه این تنش عبارتند از کاهش عمومی رشد، تغییر رنگ، کلروز، تخریب بافت های سلولی، عدم جوانه‌زنی بذر، عدم انتقال مواد فتوسنتزی، عدم جذب عناصر غذایی و غیره که برخی از آثار این تنش برگشت‌پذیر و برخی از آثار دیگر این تنش مانند فتوسنتز در اثر تخریب کلروپلاست ها و پیری زودرس گیاه غیرقابل برگشت هستند.
مدرس خاطر نشان کرد: جهت جلوگیری یا کاهش این خسارت می توان از راهکارهای فنی مختلف بهره برد که بسته به شرایط و توانایی کشاورز و منطقه، می توان از آن‌ها استفاده کرد.
وی اضافه کرد: مهم‌ترین راه‌کارها استفاده از دستگاه‌های مه ساز، استفاده از دود و هدایت آن روی مزارع (در مناطق غیرمسکونی)، آبیاری بارانی یا غرقابی یا قطره ای، استفاده از ماشین های ایجاد باد در مزارع، عایق‌سازی مزارع به وسیله پلاستیک یا پوشش‌های مختلف، استفاده از ضدیخ طبیعی «کراپ اید» (جدیدترین روش ارائه شده) هستند.
این محقق بخش گیاهپزشکی عنوان کرد: استفاده از دود در شب هایی که وارونگی حرارتی ایجاد شده است، گرمایی که به صورت طول موج بلند از زمین خارج می شود را از خود عبور داده و همچنین در روز نور خورشید را که به صورت طول موج کوتاه است، ازخود عبور نمی دهد. ایجاد دود از نظر محیط زیست زیان‌آور است. بنابراین استفاده از دود در مناطق غیرمسکونی توصیه می شود.
وی افزود: دستگاه مه ساز باعث کاهش از دست رفتن گرما از سطح خاک و گیاه می شود و ایجاد مه مصنوعی به‌عنوان سدی در برابر هدر رفتن گرما از سطح خاک و گیاه می شود. مه می تواند تا ۴ درجه سانتی‌گراد گرما تأمین کند. همچنین دستگاه مولد باد شامل یک برج فولادی بلند و یک پروانه گردان بزرگ هستند. هنگامی که پروانه ماشین باد می چرخد، هوا را از بالا به پایین کشیده و باعث پایین آوردن هوای گرم بالای سطح می-شود. مشکل عمده این سیستم بالا بودن هزینه اولیه تهیه آن است.
