همه ما با شنیدن نام ایدز واهمه و ترسی بر ما مستولی می شود
این بیماری را تا چه اندازه می شناسید ؟
ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم شما عزیزان را با راههای انتقال ایدز و
علائم بالینی سیر و راههای انتقال ایدز را به اشتراک بگذاریم تا انتهای مطلب
همراه ما باشید
در حال حاضر هر دقیقه ۱۶ نفر در جهان به این ویروس آلوده می شوند. بیش از ۹۰ در صد موارد
آلودگی مربوط به کشور های جهان سوم و در حال توسعه است .ایدز در حال حاضر چهارمین
علت مرگ ومیر بشرمی باشد که پیش بینی می شود تا سال ۲۰۱۰ مقام اول را از آن خود نماید .
زمانی که ویروس ایدز وارد بدن می شود ، سلول های سیستم ایمنی را که نقش اصلی
در دفاع از بدن در مقابل عوامل بیماری زا ایفا می کنند ، مورد حمله قرار می دهد و آنها
را تخریب می کند . در نتیجه دفاع بدن در مقابل انواع عوامل بیماری زا ضعیف شده و
میکروب هایی که در حالت عادی هیچ عارضه ای در فرد ایجاد نمی کنند ، به ناگاه بیماری های
شدید و کشنده را باعث می شوند و فرد مبتلا نسبت به ابتلا به انواع بیماری های عفونی حساس می شود .
گاهی از زمان ورود ویروس به بدن تا بروز علائم بیماری ماهها و یا سالها طول می کشد.
یعنی چه بسیارند افراد به ظاهر سالمی که در واقع ناقل ویروس ایدز هستند و می توانند
دیگران را آلوده کنند . شایع ترین راه انتقال ایدز در ایران استفاده از سرنگ آلوده توسط معتادین
تزریقی ، روابط نامشروع جنسی و یا انتقال خون آلوده است . در کل باید دانست ترشحات
بدن فرد آلوده انتقال دهنده این ویروس به دیگران است. حتی ثابت شده است مادر آلوده
از طریق شیر دادن به نوزاد خود می تواند بیماری را منتقل کند .
در ایران حدود ۶۰۰۰ بیمار
شناخته شده وجود دارد که مطمئنا آمار واقعی بسیار بالاتر از اینهاست . به دلیل خدمات
ناچیزی که به بیماران مبتلا به ایدز ارائه می شود و همچنین به علت تصورات نادرست
حاکم بر جامعه که به این بیماران نه به عنوان یک بیمار نیازمند به کمک بلکه به عنوان
یک مجرم محکوم به اعدام نگریسته می شود ، بیماران تمایلی به معرفی خود ندارند .
این تصور نا بخردانه بزرگترین ضربه را به خود جامعه وارد می کند . زیرا تا زمانی
که افراد مبتلا از واهمه طرد شدن از خانواده و جامعه از مراجعه به مراکز بهداشتی
و درمانی خودداری می نمایند، به عنوان منابع بالفعل بیماری تسری دهنده آن
در سطح جامعه خواهند بود و روز به روز بر شمار مبتلایان افزوده خواهد شد.
باید دانست که هرفردآلوده به ویروس اچ-آی-وی ، الزاما مبتلا به ایدز نیست بلکه باید
یکسری معیارهای شاخص ایدز را بروز دهد تا بگوییم به ایدز مبتلا شده است .
تنها نیمی از افراد آلوده به ویروس اچ-آی-وی ، درطی ۱۰ سال به سندرم ایدز مبتلا
می شوند . این فاصله زمانی ازفردی به فرد دیگرمتفاوت است وبه عوامل زیادی
منجمله وضعیت سلامتی فرد وعادات بهداشتی وی ارتباط دارد . امروزه به کمک بعضی ازداروها می توان این فاصله را طولانی تر کرد .
آزمایشاتی که بطور معمول برای تشخیص این عفونت بکار می رود ، براساس جستجوی
آنتی بادی های ایجاد شده توسط بدن دربرابر ویروس اچ-آی-وی استواراست .
میزان این آنتی بادی ها دراکثر مردم درطی ۳ ماه پس از عفونت قابل شناسایی است.
( بطور متوسط حدود ۲۵ روز پس از تماس ) . اما در بعضی موارد ممکن است این زمان
به ۶ ماه هم برسد . بنابراین درحال حاضر پیشنهاد می شود که ۶ ماه پس از تماس
احتمالی ( تماس جنسی واژینال ، مقعدی یادهانی بدون استفاده ازکاندوم و در معتادان
استفاده ازسوزن مشترک ) ، برای انجام آزمایش مراجعه کند . نکته بسیارمهمی که
نباید فراموش شود این است که درطی این ۶ ماه نباید خود ودیگران را درمعرض ویروس اچ-آی-وی قرار دهید .
شناخت راههای انتقال بیماری در پیشگیری از آلودگی بسیار موثر است .
ویروس مولد ایدز از چند راه عمده زیر ، از فرد آلوده به شخص سالم منتقل می شود:
الف – سرایت از راه تماس جنسی : شایعترین راه سرایت آلودگی، تماس جنسی است .
ویروس ممکن است از فرد آلوده به شریک جنسی اش منتقل بشود(مرد به مرد، مرد به
زن و زن به مرد). سرایت از زن به زن هم امکان دارد آلودگی از راه تماس جنسی ۸۰
درصد کل موارد را شامل می شود که بیشتر از ۷۰ درصد آن از راه تماس با جنس مخال
ف و ۱۰ درصد آن از طریق همجنس بازی است. وجود بیماریهای مقاربتی دیگر مانند
سوزاک سیفیلیس و همچنین زخمهای دستگاه تناسلی ، خطر آلودگی را چند برابر
میکند. بنابر این توجه به این مهم و درمان فوری آنها باید مد نظر قرار گیرد . زنان،
بیشتر در معرض خطر آلودگی بوسیله شریک جنسی خود قرار دارند ، زیرا احتمال
انتقال از مرد به زن بیشتر از زن به مرد می باشد.
ب – استفاده از سوزن مشترک با فرد آلوده .
ج – ازمادر آلوده به جنین درداخل رحم ویا حین زایمان ویادرطی شیردهی .
د- علاوه بر آن ویروس می تواند از راه مصرف خون ویا فاکتورهای انعقادی آلوده هم منتقل شود .
از زمان ورود اچ آی وی به بدن مدت زمان کمی (چند روز) طول میکشد تا آن فرد بتواند ویروس را به دیگران منتقل کند. حدود ۳-۱ ماه طول میکشد تا تست بیمار (بسته به نوع تست) مثبت شود و بتوان وی را به وسیلهی آزمایشها شناخت. در این موقع فرد هنوز علایم بیماری را پیدا نکرده است و ظاهری کاملاً سالم دارد. زمانی که ویروس وارد بدن میشود تا موقعی که بتوان وی را از نظر آزمایشگاهی تشخیص داد به دورهی پنجره (window period) معروف است.
در این دوره اگر فرد آزمایش شود منفی خواهد بود؛ ولی در صورت داشتن روابط جنسی محافظت نشده یا تزریق مشترک و… میتواند ویروس را منتقل نماید. بنابراین حتی اگر شخص به تازگی آزمایش شده و آزمایش وی را پاک نشان دهد نمیتوان مطمئن بود که او بیمار نیست و حتماً باید احتیاط لازم را در ارتباط با او رعایت نمود. از موقعی که ویروس وارد بدن فرد می شود ۲ تا ۱۵ سال طول میکشد تا بتوان وی را با معاینات بالینی تشخیص داد. در بیشتر موارد شروع بیماری با یک ناخوشی شبیه آنفلوانزا است.
با کاهش قدرت سیستم دفاعی، بدن به مرور آمادهی ابتلا به عفونت ها و بیماریهایی میشود که به طور معمول نادر است. بیماریهای عفونی نادر، اسهال های شدید و مزمن، تب طولانی، کاهش وزن، بیماریهای پوستی، مغزی و شخصیتی از علایم ایجاد بیماری است. علایمی که شخص مبتلا دارد عبارتند از: بزرگ شدن غدد لنفاوی گردن، سینه و پهلو، ابتلا به سل و لاغری شدید، عفونت قارچی دهان (برفک)، اسهال طولانی.
لازم به ذکر است این علایم اختصاصی نیست و ممکن است در بیماریهای دیگر نیز وجود داشته باشد. در صورت وجود علایم، فرد باید به پزشک مراجعه نماید تا بیماری تشخیص داده شود. از موارد فوق میتوان نتیجه گرفت که در این مدت طولانی ظاهر فرد ممکن است سالم باشد ولی در واقع مبتلا به اچ آی وی است و میتواند بیماری را منتقل نماید.
درمان ضد ویروسی میتواند دورهی پنهان بیماری را طولانی کند. بدین معنی که فرد آلوده در صورتی که درمان ضد ویروسی دریافت کند، علایم بیماری دیرتر ظاهر میشود و ممکن است بتواند زندگی طولانی و طبیعی داشته باشد. نیمی از افراد آلوده به ویروس که درمان ضد ویروسی نگیرند بعد از ۱۰ سال فوت میکنند. وقتی علایم بیماری آغاز شود ۵-۳ سال طول میکشد تا مرگ واقع شود. لازم به ذکر است که درمان دارویی با کاهش تعداد ویروسها، خطر انتقال ویروس را نیز کاهش میدهد.
آزمایشگاه زیباشهر/ دانشگاه علوم پزشکی