قطعا برای هر مادر بارداری به دنیا آوردن جنین مرده بسیار ناخوشایند و شوکه کننده خواهد بود علت مرگ جنین در ماه اخر می تواند متعدد باشد. در ادامه مطلب از پرشین وی قصد داریم به بررسی مرگ جنین در ایستگاه آخر بارداری بپردازیم.
با وجود آن که باور بسیاری از مردم این است که مرگ جنین ، بویژه در ماه آخر بارداری، به
دلیل پیچیدن بند ناف دور گردن جنین رخ می دهد، دکتر آمنه لاهوتی اشکوری، متخصص زنان و نازایی می گوید:
باید بدانیم که در ۲۵ درصد بارداری ها بند ناف دور گردن جنین وجود دارد در حالی که این بارداری
ها با خطر نیز مواجه نمی شود.
صرف پیچیده شدن بند ناف دور گردن جنین خطرناک نیست.
خطر زمانی ایجاد می شود که بند نافی که دور گردن جنین وجود دارد در حین عبور از مجرای زایمان
بند ناف به دور گردنش محکم و خونرسانی به وی مختل شود.
البته در بیشتر این موارد با مداخله به موقع پزشک، جنین از کانال زایمانی خارج و خطر برطرف می
شود.جالب است بدانید که از نظر پزشکی، مرگ جنین به مرگ جنین های بالاتر از ۱۹ هفته یا بیشتر از
۳۵۰ گرم گفته می شود و میزان مرگ و میر جنین، حدود شش در هر هزار تولد زنده تخمین زده
می شود.
اما چه عوامل خطری باعث افزایش احتمال مرده زایی می شود؟ دکتر لاهوتی در گفت وگو با جام جم، پاسخ
می دهد: عوامل خطری که به مرده زایی منجر می شود طیف وسیعی دارد و شامل بالا بودن سن و
چاقی مادر، مصرف دخانیات، سابقه مرده زایی در حاملگی های قبلی، محدودیت رشد جنین، بیماری های مادر و درشت بودن
بیش از اندازه جنین است.
البته در حاملگی های چندقلویی نیز میزان مرگ جنین تا چند برابر افزایش می یابد.
این متخصص زنان، علل مرگ جنین را به سه دسته جنینی، جفتی و مادری تقسیم بندی می کند و می
افزاید: از علل جنینی می توان به ناهنجاری های مادرزادی ازجمله نقایص سیستم عصبی، تجمع مایع در بیش از یک
نقطه از بدن جنین مثلا داخل سر، شکم یا قفسه سینه، هیدروسفالی یا بزرگ شدن غیرعادی سر و انواع پیچیده
بیماری های مادرزادی قلبی اشاره کرد.
البته مرده زایی ناشی از عفونت جنینی نیز شایع است.
از عفونت هایی که به مرگ جنین منجر می شود شامل سیفلیس، سرخجه و آبله مرغان می شود.
بسیاری از افراد، دفع مدفوع از سوی جنین در اواخر بارداری را عامل مرگ جنینی می دانند در حالی که
دکتر لاهوتی می گوید: دفع مدفوع اگرچه می تواند در شرایطی که اکسیژن به جنین خوب نمی رسد اتفاق بیفتد،
اما گاهی فقط یک پدیده طبیعی و نشان دهنده بلوغ دستگاه گوارش جنین است.
با وجود این دیدن مدفوع در مایع دور جنین معمولا باعث تصمیم گیری برای سزارین می شود چراکه معمولا نمی
توان قبل از زایمان مشخص کرد که علت دفع مدفوع طبیعی است یا به علت نرسیدن اکسیژن به جنین است.
وی می افزاید: خطری که جنین را در این موارد تهدید می کند دو چیز است؛ یکی این که عاملی
که باعث دفع مدفوع شده ممکن است یک عامل خطرساز برای جنین باشد مثلا اگر به هر علتی اکسیژن به
مدت طولانی به مغز جنین نرسد ممکن است آسیب مغزی ایجاد کند.
دیگر این که خورده شدن مایع حاوی مدفوع از سوی جنین می تواند برای شش هایش خطرناک باشد و
سبب ایجاد یک نوع بیماری ریوی بعد از تولد نوزاد شود.
مرگ غیرقابل توجیه
گاهی افزایش فشار خون و کنترل نشدن بیماری قند مادر می تواند به مرگ جنینی منجر شود؛ چراکه به واسطه
بیماری های متابولیکی مادر، جفت دچار نارسایی و کاهش خون رسانی می شود و احتمال مرده زایی افزایش می یابد.
اما به گفته دکتر لاهوتی در بعضی موارد، مرگ جنینی غیرقابل توجیه است.
به این معنی که با وجود همه بررسی ها هیچ دلیلی برای مرگ جنین پیدا نمی شود که این حالت
بخصوص به دنبال کنترل نشدن دیابت مادر دیده می شود.
این متخصص تاکید می کند: در مادرانی که سابقه مرده زایی دارند باید مراقبت های بارداری با فواصل کمتر و
با دقت بیشتری انجام شود تا این اتفاق ناگوار تکرار نشود.
همچنین بعد از این که یک مورد مرگ جنینی اتفاق می افتد بهترین کار این است جنین کالبدشکافی شده و
علت مرگ جنین مشخص شود تا برای حاملگی های بعدی مشاوره بهتری ارائه و راهکارهایی برای جلوگیری از عود برنامه
ریزی شود.
در بسیاری از موارد، با وجود بررسیهای جامع، علت مرگ هرگز مشخص نمیشود و در موارد دیگر ممکن است مرگ جنین بیش از یک علت داشته باشد. علتهای شایعی که میتواند باعث مرگ جنین شود عبارت است از:
رشد کند جنین: کودکانی که سرعت رشد آهستهای دارند، ریسک بسیار بالاتری برای مرگ جنینی دارند، به خصوص آن دسته از کودکانی که رشدشان دچار مشکل شده باشد.
جدا شدن زودرس جفت: دلیل شایع دیگر برای مرگ جنین زمانی است که جفت قبل از زایمان، از دیوارۀ رحم کنده میشود.
مشکلات مادرزادی: ناهنجاریهای کروموزومی، ژنتیکی و مشکلات ساختاری میتواند باعث مرگ جنین شود. برخی جنینهای مرده در رحم به چندین نقص مادرزادی مبتلا هستند.
عفونت: عفونت مادر، جنین یا جفت از دیگر علتهای شایع مرگ جنین است، به خصوص اگر عفونت پیش از هفتۀ ۲۸ بارداری اتفاق بیفتد. عفونتهای شناختهشدهای که در مرگ جنین تأثیر دارند شامل بیماری پنجم یا پاروویروس، سیتومگالوویروس، لیستریوز و سیفلیس است.
مشکلات مربوط به بند ناف: مشکلات مربوط به بند ناف در تعداد اندکی از مرگهای جنینی مؤثر است. در صورت وجود گره در بند ناف یا اتصال نامناسب بند ناف به جفت، اکسیژن کافی به جنین نمیرسد و محرومیت از اکسیژن ممکن است باعث مرگ شود. ناهنجاریهای بند ناف بین کودکان سالم نیز رایج است و به ندرت تنها دلیل مرگ جنین در رحم است.
اتفاقهای دیگری از جمله کمبود اکسیژن در طول فرایند زایمان، مشکل یا آسیب جدی به مادر مانند تصادف ماشین نیز میتواند باعث مرگ جنین در رحم شود.
جام جم / مادرشو