در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما علی طیبی دکترای پرستاری و عضو هیئت علمی دانشگاه در خصوص پرستاری از بیماران کلیوی به گفتگو پرداخت.
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال، که نقش کلیه‌ها در بدن چیست؟، گفت: کلیه به عنوان یکی از اصلی‌ترین ارگان‌های بدن، در حفظ تعادل همه دستگاه‌های بدن تاثیر گذار است. در هر شبانه روز ۱۷ هزار لیتر خون وارد کلیه میشود و ۱۷۰ لیتر آن، توسط کلیه فیلتر میشود.
یکی از موارد منحصر به فرد در مورد کلیه ها، واحد‌های عملیاتی آن یعنی «نفرونها» می‌باشند، در داخل هر کلیه یک میلیون نفرون وجود دارد، این نفرونها کاملاً مستقل از هم عمل میکنند، این ویژگی، هم باعث خوشحالی است:، زیرا اگر مقداری از این نفرونها به هر دلیلی از دست بروند حیات فرد کامل از دست نمیرود، هم نگران کننده است:، زیرا کلیه ارگان نجیبی است و حتی با از دست رفتن ۷۰ درصد از این واحد‌ها (نفرونها)، هنوز علائم واضح بالینی مشاهده نمی‌شود، که با احتمال، خطر از دست رفتن بی سر وصدای کلیه ها، همراه است.
این استاد دانشگاه، اعمال کلیه‌ها را شامل: تنظیم حجم مایعات و الکترولیت‌های بدن، دفع مواد سمی، کنترل فشار خون، کنترل اسید و باز، دفع داروها و همچنین تولید هورمون اریتروپویتین نام برد. هورمون اریتروپویتین نقش مهمی در خون سازی بدن دارد، این هورمون در داخل کلیه‌ها ساخته میشود، اگر فردی دچار اختلال عملکرد کلیه‌ها شود، به طور قطع در تعداد سلول‌های خونی وی تأثیرگذار است و او را به سمت کم خونی هدایت می‌کند. از دیگر فعالیت‌های کلیه فعال سازی ویتامین دی است، که در تنظیم کلسیم و فسفر خون نقش مهمی دارد. یکی از مهمترین اتفاقاتی که در کلیه می‌افتد به واسطه ورود حجم زیاد خون به آن است، بنابراین هر عاملی که سبب شود خون رسانی به داخل کلیه‌ها دچار مشکل شود، باعث آسیب شدید به کلیه‌ها می‌گردد.
طیبی در پاسخ به این سوال، که نارسایی مزمن کلیه چیست؟، گفت: کاهش عملکرد و از کار افتادن تدریجی و غیرقابل برگشت کلیه‌ها را، نارسایی مزمن کلیه می‌گویند. وی یاد آوری کرد: شیوع و بروز مشکلات کلیه در کشور بالاست، علت آن هم، عدم تعادل در غذا خوردن، مصرف داروها، میزان استراحت ودر کل، داشتن سبک زندگی ناسالم است.
وی در پاسخ به این سوال، که نشانه‌های بیماری‌های کلیوی چیست؟، گفت: دو عامل، دیابت و فشار خون که به صورت تنگاتنگ با سبک زندگی ناسالم مرتبط هستند، مهمترین علت نارسایی کلیه است. نحوه تغذیه، میزان فعالیت‌های فیزیکی، انواعی از بیماری‌ها (ویروسی، میکروبی، خود ایمنی) از دیگر دلایل ایجاد بیماری‌های کلیوی است.
وی افزود: بعضی از بیماری‌ها هم با منشأ ژنتیک، می‌توانند باعث اختلال کارکرد کلیه‌ها شوند (سندروم کلیه پلی کیستیک). پس از پنجاه سالگی در آقایان، بزرگی پروستات و احتمال اختلال در خروج ادرار مطرح است، این افراد در ادرار کردن مشکل دارند و ممکن است ادرار به سمت لوله‌ها باز پس فرستاده شود و با اختلال کارکرد کلیه‌ها مواجه شویم.
طیبی همچنین داروها را یکی دیگر از معضلات و مشکلات آسیب رسان به کلیه‌ها نامید، او به خود درمانی در افراد اشاره کرد و گفت: مصرف دارو‌های غیر استروئیدی مسکن، مانند: ناپروکسن، بروفن و دیکلوفناک، به شدت بر رفتار کلیه‌ها و آسیب پذیری آنها تاثیر می‌گذارد. مصرف این داروها، با ایجاد فشار و اختلال شدید در عروق کوچک کلیه (گلومرول ها) باعث شکنندگی و از بین رفتن این عروق می‌شوند.
وی افزود شاید یکی از کلیدی‌ترین راه‌های مقابله با بیماری‌های کلیوی، این است: که تا جایی که می‌توانیم دارو مصرف نکنیم، اگر در هنگام درد در یکی از نقاط بدن، فوراً به سمت استفاده از مسکن‌ها نرویم و با استفاده از روش‌های کمک رسان دیگری، مانند: استراحت، استفاده از کیف آب گرم و درد را کاهش دهیم، به سلامت کلیه‌ها کمک کرده ایم.
او در مورد مصرف دارو‌های آنتی بیوتیک گفت: در عین نجات‌بخش بودن این داروها، مصرف بی رویه و بدون تجویز پزشک آنها، آسیب‌های جبران ناپذیری به کلیه‌ها وارد خواهد کرد.
این کارشناس برنامه کارشناس برنامه از علائم خطر در این بیماری نام برد: مشکل در ادرار کردن، که شامل: تکرر ادرار، سختی ادرار، تخلیه ناکامل ادرار،. احساس بی حالی و بی انرژی بودن، بروز تورم به خصوص در مخاط‌های نرم مانند پلک‌ها و صورت و حتی در موارد شدیدتر: اختلالات تنفسی به دنبال اختلال کارکرد کلیه ها، امکان پذیر است. البته ذکر این نکته ضروری است که کلیه‌ها گیرنده درد ندارند و فرد معمولاً با درد‌های نواحی اطراف کلیه مراجعه می‌کند.
طیبی در پاسخ به این سوال، که برای حفظ سلامت کلیه‌ها چه کنیم؟، گفت:در مصرف پروتئین‌ها که اصلی‌ترین مواد دفعی از طریق کلیه‌ها هستند، محدودیت ایجاد کنیم. (در مورد افراد تحت دیالیز، برعکس است) ورزش یکی از معجزات الهی است در انجام منظم آن کوتاهی نکنیم.مصرف صحیح مایعات از مهمترین عوامل کمک‌کننده است.
