تشخیص بیماری آب سیاه یا گلوکوم با اتساع چشم در آزمایش میدان بینایی انجام می‌شود و گزینه‌های درمانی آن معمولاً درمان دارویی، لیزر درمانی و جراحی را در بر می‌گیرد. به خواندن ادامه دهید تا بیشتر درباره‌ی این بیماری یاد بگیرید.

بیشتر بخوانید: درمان گلوکوم نوزاد، امکان پذیر است؟

در این مقاله می‌خوانید:

• گلوکوما چشم چیست؟
• علائم آب سیاه چشم چیست؟
• تفاوت آب سیاه و آب مروارید
• علت بوجود آمدن آب سیاه چشم
• آب سیاه چشم چگونه درمان میشود؟
• درمان گیاهی آب سیاه چشم

گلوکوما چشم چیست؟

آب سیاه نام گروهی از بیماری‌های چشمی است.

بیماری آب سیاه یا گلوکوم نام گروهی از بیماری‌های چشمی است که می‌تواند با آسیب رساندن به عصب پشت چشم (عصب بینایی) باعث نابینایی شما شود. علائم این بیماری ممکن است آن‌قدر آهسته شروع شوند که حتی متوجه‌ی آن‌ها نیز نشوید. تنها راه برای تشخیص ابتلا به گلوکوم، انجام یک معاینه‌ی جامع اتساع چشم است.
متاسفانه هیچ درمانی برای گلوکوم وجود ندارد، اما رسیدگی زودهنگام اغلب می‌تواند آسیب را متوقف و از بینایی شما محافظت کند.

بیشتر بخوانید: بیماری گلوکوم در نوزادان، قابل درمان است؟

علائم آب سیاه چشم چیست؟

بیماری آب سیاه یا گلوکوم در ابتدا معمولاً هیچ علامتی ندارد.

بیماری آب سیاه یا گلوکوم در ابتدا معمولاً هیچ علامتی ندارد. به همین دلیل است که نیمی از افراد مبتلا به گلوکوم حتی نمی‌دانند که به آن مبتلا هستند. با این حال، با گذشت زمان ممکن است به آرامی بینایی خود را از دست بدهند که معمولاً از دید جانبی یا محیطی شروع می‌شود. (به ویژه بخشی از دید که مربوط به نزدیک‌ترین قسمت به بینی است.) همین علامت نیز از آن جایی که خیلی آهسته اتفاق می‌افتد، برای بسیاری از افراد تشخیص آن دشوار است.
بالاخره با بدتر شدن بیماری، افراد ممکن است متوجه شوند که دیگر نمی‌توانند همه چیز را به خوبی ببینند. بدون درمان، گلوکوم در نهایت می‌تواند باعث نابینایی کامل شود.

بیشتر بخوانید: گلوکوم چشم نوزاد، علائم

تفاوت آب سیاه و آب مروارید

• بیماری آب سیاه شامل فشار چشم می‌شود و عصب بینایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ در حالی که آب مروارید شامل تجزیه‌ی پروتئین‌ها می‌شود و عدسی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
• علاوه بر این، آب مروارید بدون درد است و با گذشت زمان اتفاق می‌افتد؛ در حالی که آب سیاه بسته به نوع و شدت گلوکوم می‌تواند آهسته و خفیف یا سریع و دردناک باشد.

در نتیجه، مهم است که این دو بیماری را از هم جدا بدانیم و آن‌ها را با هم اشتباه نگیریم.

بیشتر بخوانید: آب مروارید چشم نوزاد، درمانش چیست؟

علت بوجود آمدن آب سیاه چشم

متاسفانه هیچ راهی برای جلوگیری از گلوکوم وجود ندارد.

دانشمندان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث شایع‌ترین انواع بیماری آب سیاه یا گلوکوم می‌شود، اما بسیاری از افراد مبتلا به آب سیاه فشار چشم بالایی دارند و درمان‌هایی که فشار چشم را کاهش می‌دهند، به کند کردن پیشرفت این بیماری کمک می‌کنند.
متاسفانه هیچ راهی هم برای جلوگیری از گلوکوم وجود ندارد. به همین دلیل است که معاینه‌ی چشم شدیداً توصیه می‌شود. چون با معاینه، شما و پزشک‌تان می‌توانید قبل از این‌که گلوکوم روی دید شما تأثیر بگذارد، آن را تشخیص دهید.

بیشتر بخوانید: معرفی بهترین دکتر چشم پزشک تهران

آب سیاه چشم چگونه درمان میشود؟

پزشکان از انواع مختلف درمان برای بیماری آب سیاه یا گلوکوم استفاده می‌کنند. اگر مبتلا به گلوکوم هستید، مهم است که فوراً فرآیند درمان را شروع کنید. البته درمان هیچ آسیب از قبل وارد شده به بینایی شما را خنثی نمی‌کند، اما می‌تواند از بدتر شدن آن جلوگیری کند. گزینه‌های درمانی عبارتند از:

• دارو درمانی: قطره‌های چشمی تجویزی رایج‌ترین درمان بیماری آب سیاه هستند. آن‌ها میزان فشار را در چشمان شما کاهش داده و به این ترتیب، از آسیب به عصب بینایی شما جلوگیری می‌کنند.
• لیزر درمانی: برای کاهش فشار چشم، پزشکان می‌توانند از لیزر برای کمک به تخلیه‌ی مایع از چشمان شما استفاده کنند. این روش ساده‌ای است که پزشک شما می‌تواند در مطب خود انجام دهد.
• عمل جراحی: اگر داروها و لیزر درمانی موثر واقع نشدند، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد دهد. انواع مختلفی از عمل آب سیاه چشم وجود دارد که می‌تواند به تخلیه‌ی مایع از چشمان شما کمک کند.

بیشتر بخوانید: انواع بیماری چشم و درمان آن

در مورد گزینه‌های درمانی مختلف با پزشک خود صحبت کنید. ناامید نشوید و بدانید با این‌که گلوکوم یک بیماری جدی است، اما به خوبی به درمان جواب می‌دهد. علاوه بر این، لازم است که به توصیه‌های زیر عمل کنید:

• اگر پزشک شما دارو تجویز کرد، حتماً هر روز آن را مصرف کنید.
• اگر درمان شما عوارض جانبی دارد، به پزشک خود اطلاع دهید.
• برای معاینات منظم به پزشک مراجعه کنید.
• اگر در فعالیت‌های روزمره به دلیل از دست دادن بینایی خود مشکل دارید، از پزشک خود در مورد خدمات توانبخشی بینایی یا دستگاه‌هایی که می‌توانند کمک کنند، پرس‌وجو کنید.
• اعضای خانواده را تشویق کنید که از نظر ابتلا به بیماری آب سیاه معاینه شوند، زیرا ممکن است این بیماری در خانواده‌ی شما ارثی باشد.

بیشتر بخوانید: آب سیاه در نوزادان، قابل درمان است؟

درمان گیاهی آب سیاه چشم

اعتقاد بر این است که گیاهان خاصی به درمان گلوکوم کمک می‌کنند. به طور خاص، جینکو، زغال اخته و فورسکولین ممکن است فوایدی داشته باشند. مزایای این داروهای گیاهی برای گلوکوم عبارتند از:

• جینکو: در برخی مدل‌های علمی، این گیاه افزایش جریان خون چشمی را نشان داده است.
• زغال اخته: زغال اخته به دلیل ماهیت آنتی اکسیدانی قوی آن محبوبیت زیادی دارد. یک مطالعه نشان داد که زغال اخته آسیب سلول‌های گانگلیونی شبکیه را در موش کاهش می‌دهد، اما هیچ مطالعه‌ای وجود ندارد که چنین تأثیری را در انسان نشان دهد.
• فورسکولین: این گیاه ممکن است در صورت استفاده‌ی موضعی با کاهش میزان مایع آب در چشم، فشار داخل چشم را کاهش دهد.
• ماری‌جوانای پزشکی (حشیش): برخی از مطالعات نشان می‌دهند که ماری‌جوانا ممکن است موقتاً IOP را کاهش دهد، اما فقط با استفاده‌ی مکرر که می‌تواند منجر به عوارض جانبی بالقوه خطرناک شود.

بیشتر بخوانید: مشکلات چشمی کودکان، انواع آن چیست؟

برخی از گیاهان ممکن است اثرات مضر داشته باشند.

توجه به این نکته مهم است که اگرچه این گیاهان در برخی مطالعات امیدوارکننده بوده‌اند، اما از نظر بالینی درمان‌های ثابت شده برای گلوکوم نیستند. حتی برخی از گیاهان ممکن است اثرات مضر یا تداخلات منفی با سایر داروها نیز داشته باشند.
بنابراین، قبل از استفاده از هر گونه داروی گیاهی برای گلوکوم با پزشک خود مشورت کنید. و هرگز درمان‌های تجویز شده یا توصیه شده توسط پزشک را با داروهای گیاهی جایگزین نکنید.

بیشتر بخوانید: بهداشت چشم کودکان، نکات مهم

جمع‌بندی

بیماری آب سیاه یا گلوکوم یک بیماری جدی چشم است که می‌تواند باعث از دست دادن دائمی بینایی شود. این بیماری اغلب هیچ علامت هشدار دهنده‌ای ندارد و در صورت عدم تشخیص و درمان، می‌تواند منجر به نابینایی شود. در بیشتر موارد، گلوکوم به دلیل فشار زیاد داخل چشم (IOP) ایجاد می‌شود که به عصب بینایی آسیب می‌رساند و باعث از دست دادن بینایی می‌شود. به محض این‌که گلوکوم پیدا شد، بیماران باید توصیه‌های درمانی پزشک خود را برای کاهش یا جلوگیری از کاهش بینایی دنبال کنند.

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصصین چشم پزشکی، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.