به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، بیست و دو مهرماه سال ۱۴۰۰ هفتمین سفر رییس جمهور به مقصد فارس رخ داد. حضور هیئت دولت در استان فارس، در حالی که دولت سیزدهم به تازگی فعالیت خود را آغاز کرده بود، فرصت مناسبی برای تعیین محورهای حرکتی استان و ترسیم اهداف پیش رو بود.

در نهایت این سفر با تصویب ۱۱۴ مصوبه به پایان رسید. این مصوبات عمدتا شامل طرح‌های بر زمین مانده و‌ پروژه‌های نیمه کاره‌ای می‌شدند که در چرخه فرسایش زمانی از مرکز توجه خارج شده بودند و درصورت اجرایی شدن بخش اعظم زیرساخت‌های حیاتی استان را تکمیل شده و نه تنها سبب جهش رشد و توسعه استان می‌شدند، که با توجه به جایگاه فرهنگی، علمی و شریانی فارس در سطح ملی و به عنوان مرکز تقسیم‌بندی منطقه‌ای کشور، در بعد کلان کشوری نیز تحولات شاخصی را برای فارس قم می‌زد. زیرساخت‌هایی چون جاده، خطوط ریلی، بیمارستان‌، آبرسانی و سازندگی، تجهیز و تکمیل مراکز فرهنگی و احیای واحد‌های راکد از قله‌های این مصوبات بودند.

آمارهای گذشته و حال

استانداری فارس 22 مهرماه سال گذشته و در سالگرد سفر رییس جمهور به استان، آماری از میزان پیشرفت مصوبات پس از گذشت یک سال ارائه داد.

طبق گزارش ارائه شده در سالگرد سفر ریاست‌جمهوری آبرسانی به روستاهای شرق مرودشت، دو روستای شهرستان استهبان و مجتمع آبرسانی ریزآب شهرستان نیریز تکمیل شده است.

 محور تنگ ابوالحیات افتتاح شد و مصوبه «تکمیل 10 کیلومتر از بزرگراه نیریز قطرویه» که پیش از سفر ۸۰ درصد پیش رفته بود، صد در صد به انجام رسید. گازرسانی به 1٠٠ روستا ، ٦ شهر و ٤٤٠ واحد صنعتی استان که تا پیش از سفر رییس‌جمهور ۳۰ درصد انجام شده بود با رشد قابل ملاحظه‌ای پس از یکسال به ۸۵ درصد رسید. با این وجود تعداد مصوباتی که پیشرفت نامطلوبی داشتند کم نبود.

بر اساس آماری که سال گذشته ارائه شد، تامین مالی قطعه ۸ آزادراه شیراز- اصفهان  از صفر به ۵ درصد رسید؛ مصوبه «تغییر کاربری ٣٣٠٠٠ مترمربع زمین فروشگاه اتکای شیراز جهت احداث فروشگاه جدید» و بازآفرینی اطراف حرم حضرت احمد بن موسی علیه‌السلام پس از یکسال  از صفر درصد به ۱۰ درصد، تکمیل ساختمان مدیریت بحران فارس از ۳۰ درصد به ۴۰ درصد، تکمیل مجموعه فرهنگی خنج از ۸۴ درصد به ۹۵ درصد رسیده بودند.

تکمیل تالار مرکزی شیراز پیش از سفر رییس جمهور ۲۳ و نیم درصد پیشرفت داشت که بدون تغییر مانده است و آبرسانی به جهرم با یک درصد پیشرفت فیزیکی از ۹۴ درصد به ۹۵ درصد رسیده بود.

مصوبه تکمیل راه آهن شیراز عسلویه، یک دهم درصد پیشرفت داشت و  از ۸ و ۶ دهم  درصد به ۸ و ۷ دهم رسید و احداث و تکمیل تصفیه‌خانه صنعتی در شهرکهای صنعتی فارس تنها ۱۰ درصد جلو رفته است.

اجرای طرحهای آبیاری تحت فشار از ۶۵ به ۷۰ درصد رسیده و احداث بیمارستان جایگزین نمازی ده درصد رشد داشت. تکمیل بیمارستان حضرت زینب شیراز هم تنها ده درصد جلو رفته بود. همچنین مصوبه «تکمیل بیمارستان ارسنجان» از ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی قبل از سفر رییس جمهور به ۵۳ رسید و مرمت و احیای باغ گردشگری نشاط لار همان ۵۰ درصد پیشرفت قبل از سفر رییس جمهور باقی مانده است.

تأمین اعتبار برای تکمیل آزادراه شیراز اصفهان به نتیجه نرسید. برای مصوبه تسریع در کمربندی شمال‌شرق شیراز کار خاصی نشده و دو ورزشگاه پارس و شهید سلیمانی بدون تغییر مانده‌اند. 

اکنون پس از سپری شدن هفت ماه از انتشار این آمار، سندی مبنی بر جدیدترین اقدامات و پیشرفت ها در حوزه مصوبات سفر ریاست‌جمهوری در اختیار خبرگزاری فارس قرار گرفته است.

در حالی که بیش از یکسال و نیم از سفر ریاست جمهوری به استان فارس می‌گذرد و زمزمه های غیر رسمی از قریب‌الوقوع بودن دومین سفر هیئت دولت به فارس حکایت دارد، همچنین با در نظر گرفتن این نکته که هیئت دولت با هدف بررسی نتایج مصوبات سفر پیشین در استان حضور پیدا می‌کند، طبق سندی که استانداری در اختیار خبرگزاری فارس قرار داده است، می توان برآورد روشنی از میزان اجرایی شدن مصوبات و پیشرفت زیرساخت های استان ارائه داد.

۱۴ پروژه به بهره برداری رسیده‌اند

طبق این آمار پس از یکسال و نیم، از تعداد 114 مصوبه 14 مصوبه به‌طور کامل یا بخشی از آن افتتاح و به بهره‌برداری رسیده اند و 100 پروژه همچنان باقی مانده اند. 

عمده مصوبات زیرساختی افتتاح شده عبارتند از خط دو قطار شهری شیراز، آبرسانی به شهرستان ارسنجان، تصفیه‌خانه شهرستان کازرون، بزرگراه تنگ ابوالحیات، بزرگراه نی‌ریز - قطرویه، بیمارستان امام علی (ع) کازرون، شبکه آبیاری و زهکشی 12 هزار هکتاری زیردست سد سلمان فارسی.

همچنین برج  فناوری پارک علم و فناوری در انتظار افتتاح بسر می‌برد و  دو طرح فرهنگی کتابخانه قلات و مجموعه فرهنگی خنج نیز به بهره‌برداری رسیده‌اند. شبکه آبیاری‌های تحت فشار استان نیز تکمیل شده است‌. پروژه‌های آبرسانی به شهرستان جهرم هم افتتاح شده و  آبرسانی به قیر نیز در شرف افتتاح است.

البته بخشی از پروژه‌های افتتاح شده همچنان تکمیل نیستند و تحت عنوان فاز یک مورد بهره برداری قرار گرفته‌اند.

در مصوبه طرح آبرسانی به زرین دشت، فاز نخست که آب‌رسانی به شهر حاجی‌آباد را در بر می گیرد افتتاح شده و فاز دوم شامل دو شهر پیر و دبیران در حال اجرا است.

 باند دوم محور بابامیدان - گچساران، در مصوبه، ۶ کیلومتر پیش‌بینی شده که ۴ کیلومتر آن افتتاح شده و ۲ کیلومتر به دلیل داشتن معارض در حال حاضر تعطیل است.

ساختمان بحران استانداری هم از موارد حائز توجه است. این ساختمان پیش از سفر رییس جمهور ۳۳ درصد پیشرفت فیزیکی داشت که با قرار گرفتن در مصوبات سفر، اکنون با ۱۲ درصد پیشرفت به ۴۵ درصد رسیده‌ که با همین میزان رشد، فاز اول ساختمان تکمیل و مورد بهره‌برداری قرار گرفته  و با این اتفاق ۵۰ درصد مصوبه اجرایی شده است.

43 پروژه تنها بین صفر تا 15 پیشرفت داشته‌اند

در حالی که تقریبا یک‌سال و نیم از سفر هیئت دولت می گذرد، 43 طرح، پیشرفت ناچیزی بین صفر تا 15 درصد داشته اند که بخش قابل تأملی از این طرح‌ها در هفت ماهه اخیر و در فاصله ارائه دو آمار از سوی استانداری تغییر نکرده‌اند.

مهمترین و‌ شناخته شده ترین این طرح‌ها عبارتند از سد نرگسی که پیش از سفر رییس جمهور 58 درصد بوده و با 9 درصد پیشرفت اکنون به 67 درصد رسیده است.

سد کوار تنها 13 درصد پیشرفت داشته و تالار مرکزی شیراز 1.5 درصد جلو رفته است. مصوبه «مساعدت مالی در زمینه بهداشتی، آموزشی و فرهنگی (شهرستان فراشبند)» فقط ۱۶ درصد انجام شده و در هفت‌ماهه اخیر اقدامی نشده است.

پیشرفت بیمارستان خاتم‌الانبیا حتی با مصوبه رییس جمهوری هم ناچیز بوده و از ۲۰، به ۲۷ درصد رسیده است. فاز دوم طرح آبرسانی به زرین دشت 3 درصد و محور بابامیدان - گچساران 4 درصد جلو رفته است.

تکمیل آزادراه شیراز اصفهان از 85 درصد پیشرفت پیش از سفر رییس جمهور به 94 درصد رسیده و تنها 9 درصد رشد را نشان می‌دهد. مصوبه تکمیل 50 کیلومتر از محور جهرم - لار با 13 درصد رشد از 50 درصد اولیه به 63 درصد رسیده است.

12 مصوبه تنها صفر تا 5 درصد پیشرفت داشتند

 12 مصوبه تنها صفر تا 5 درصد پیشرفت داشتند، از بیمارستان‌ها گرفته تا خطوط سوخت و راه آهن؛ مصوبه «موافقت صندوق توسعه ملی با تمدید مدت بازپرداخت تسهیلات مربوط به شرکت پاک  پارسه» کاملا از دستور کار خارج شده و جای سوال است که ظرفیت سفر هیئت دولت را که می‌تواند زیرساخت‌های حیاتی استان را زنده کند، برای چنین پیشنهاداتی که برای خود سرمایه‌گذار هم مهم نیست هدر داده می‌شود.

سازمان جهاد کشاورزی طبق مصوبات لازم الاجرای سفر موظف به اختصاص یارانه برای تسهیلات برنامه اصلاح الگوی کشت بوده که تنها ۸ درصد به تعهدات خود عمل کرده است.

برای بیمارستان ارسنجان ۹۵ میلیارد تومان تسهیلات از محل ماده 56 با عاملیت بانک توسعه تعاون در نظر گرفته شده که سال ۱۴۰۰ باید پرداخت می‌شد اما تاکنون تنها ۴ میلیارد تومان جذب اعتبار شده و با وجود نیاز مبرم شهرستان به عملیاتی شدن این طرح، فقط ۵ درصد مصوبه اجرا شده است.

مصوبه بیمارستان حضرت زینب شیراز نیز فقط ۵ درصد عملیاتی شده و همچنان در مرحله طرح مطالعاتی و انتخاب پیمانکار باقی مانده است.

کمربندی شرق شیراز بی تغییر مانده، ایجاد خط لوله‌های اتیلین و پروپلین همچنان صفر درصد است.

برای طرح استراتژیک احداث منابع سوخت اقدام خاصی انجام نشده و این بی‌توجهی در شرایطی است که فارس از نظر ذخیره منابع سوخت ضعیف است و در شرایط ویژه و اضطراری یک نقطه ضعف تلقی خواهد شد.

پیشرفت قطعه ۸ آزاد راه شیراز ‌‌- اصفهان ۵ درصد است که آن هم شامل گفتگوها و رایزنی‌ها است و راه آهن شیراز - بوشهر یک‌دهم درصد پیش رفته و مصوبه، ۵ درصد اجرا شده است.

سرچهان همچنان تشنه است

آبرسانی به سرچهان قبل از سفر ریاست جمهوری ۳۸ درصد پیشرفت فیزیکی داشت که در آستانه سفر دوم گفته می‌شود به ۵۰ درصد رسیده که این میزان پیشرفت فقط شامل طراحی خط انتقال و ساخت مخزن شهر حسامی است‌. هیچ اعتباری برای پروژه اختصاص نیافته و مصوبه با صفر درصد روی زمین مانده است.

هزینه‌کرد اعتبارات خارج از محل

از بیست میلیارد اعتبار تخصیصی برای مصوبه « کمک به تعریف و اجرای مسیرها و محورهای گردشگری» بیش از ۱۵ میلیارد جذب شده اما این اعتبارات برای تعمیرات تخت جمشید هزینه شده نه در محل مصوب. برای این طرح ۷۰ درصد انجام مصوبه ثبت شده است.

عدم سازگاری اجرای مصوبه با پیشرفت طرح

نکته قابل توجه در اجرای مصوبات تفاوتی است که میان پیشرفت فیزیکی طرح‌ها و اجرای مصوبات وجود دارد.

در گزارش استانداری فارس ۱۹ مصوبه سفر از ۷۰ تا ۹۹ درصد پیشرفت فیزیکی در اجرای تعهدات سفر داشته اند در حالی که  در موارد متعدد پیشرفت چندانی در خود پروژه رقم نخورده است. کندی پیشرفت فیزیکی بسیاری از طرح‌ها که پیشرفت محسوسی را نشان نمی‌هد در شرایطی است که گفته می‌شود تعهدات سفر انجام شده و در آمار مصوبه سفر استانی به نتیجه رسیده شده محاسبه می‌شود.

مصوبه سفر ریاست جمهوری در مورد آزادراه شیراز اصفهان در حالی گفته می‌شود ۷۰ درصد انجام شده که پیشرفت فیزیکی این جاده پیش از سفر رییس جمهور ۸۵ درصد بوده که اکنون با ۹ درصد پیشرفت به ۹۴ درصد رسیده است.

پیشرفت آبرسانی شرق شیراز از صفر درصد به 15درصد رسیده، با این وجود مصوبه کاملا اجرا شده و جزء موارد صددرصد است.

کمربندی جهرم- لار از 50 درصد اولیه با گذشت 2 سال به 62 درصد رسیده اما در این مورد هم گفته می‌شود صد در صد مصوبه انجام شده است.

توسعه باغ گردشگری لار پیش از سفر 50 درصد بوده و اکنون 55 درصد شده ولی تمام مصوبه با همین میزان پیشرفت اجرایی شده است،

ورزشگاه 6 هزار نفری از 95 درصد اولیه به 97 درصد بعد از حدود دو سال رسیده که باز هم مصوبه سفر را عملیاتی کرده است.

بخش زیادی از طرح ها و مصوبات شامل این ناسازگاری می‌شوند و بیان این نکته ضروری است که این سطح از فعالیت و پیشرفت از وظایف سازمانی دستگاه های مختلف متولی است. اینکه یک سازمان به صرف انجام تعهدات سفر بسنده کند و در هفت ماهه اخیر برای تعیین تکلیف یک پروژه دست از کار بکشد، پذیرفتنی نیست.

مصوباتی در تله رکود

برخی از مصوبات در هفت ماهه اخیر بی تغییر مانده‌اند. رفع نقاط حادثه‌خیز استان که پس از سفر ریاست جمهوری آغاز شد و تا مهر سال گذشته ۵۰ درصد پیشرفت داشت، در همین رقم متوقف شده است.

در مصوبه «تکمیل ۱۰۵ پروژه بهداشتی» سهم وزارت بهداشت پرداخت نشده و شگفت آنکه اعلام شده در صورت اجرایی نشدن جزء مصوبات سفر دوم قرار گیرد.

در تکمیل دو سالن ورزشی در شهرستان‌های کازرون و قیروکارزین، زور نقدینگی فقط به تکمیل سالن کازرون رسید و سالن قیروکارزین به دلیل نبود اعتبارات راکد است.

صندوق کارآفرینی امید موظف به همکاری برای تهیه خودروی آبرسانی عشایر بوده که هیچ اقدامی نکرده است.

 مصوبات دستگاه‌های حمایتی در صدر اجرایی شده‌ها؛ پیشتازی کمیته امداد

دستگاه‌های حمایتی مثل کمیته امداد، ستاد اجرایی فرمان امام و تا حدودی بنیادمستضعفان در صدر اجرای مصوبات قرار دارند و گاه بیش از پیش‌بینی مصوبه به تعهدات خود عمل کرده‌اند.

کمیته امداد، بهسازی 5861 واحد مسکن خانوارهای مددجو را صد در صد به پایان رسانده، برای 1435 واحد مسکونی از تعداد 2044 واحد ذکر شده در مصوبه، لوله‌کشی گاز انجام داده و 3593 وسیله‌ گرمایشی که معادل عملیاتی شدن 70 درصد مصوبه است، خریداری کرده است.

سه مصوبه تامین کمک هزینه جهیزیه، تامین وام کارگشایی ضروری و اختصاص مبلغ 5 میلیارد تومان برای کمک به مددجویان  را 107، 134 و 192 درصد اجرایی کرده است.

ستاد اجرایی فرمان امام نیز که متعهد به انجام 7 مصوبه بود، 6 مصوبه را صد در صد و مصوبه تأمین زمین و زیرساخت الزام جهت اجرای طرح داروهای گیاهی را 50 درصد عملیاتی کرده است.

 آشنایی با دستگاههای اهمال‌کار؛ از میراث تا همه ارگان‌های فرهنگی

در بررسی گزارش عملکرد ارایه شده از سوی استانداری فارس شاخص‌ترین مسئله، پیش نرفتن مصوبات زیرساخت‌های فرهنگی است.

سازمان گردشگری و میراث فرهنگی و صنایع دستی با دو مصوبه صفر درصد اجرا، دستگاهی است که برای عملیاتی شدن مصوبات اقدام خاصی انجام نداده است.

 کمک به برندسازی گردشگری استان و  همچنین کمک به معرفی، تبلیغ و بازاریابی در کشورها و مبادی هدف گردشگری، دو مصوبه راهبردی بودند که با بی‌توجهی سازمان گردشگری بر زمین ماندند.

کمک به زیرساختهای میراث فرهنگی، گردشگری و تکمیل موزه بوانات زیر ۲۰ درصد پیشرفت داشتند. باغ‌گردشگری لار فقط پنج درصد پیش رفته و سایر پروژه‌های انجام شده نیز ریزپروژه و سطحی بوده‌اند.

دستگاه فرهنگی بعدی اداره کل ورزش و جوانان است که در رتبه بعدی بی‌توجهی به مصوبات قرار دارد و اداره کل تربیت بدنی جمعا ملزم به اجرای چهار مصوبه بود، اما ورزشگاه های اصلی آنقدر افتتاح نشدند که فرسوده شدند و دو مصوبه نیز که تکمیل سالن‌های ورزشی نیمه‌کاره را شامل می‌شد همچنان  راکد مانده‌اند باقی ماندند.

  اداره کل فرهنگ و ارشاد نیز با وجود اقدامات خوبی که در سرفصل شرح وظایف ذاتی خود انجام داده اما سرجمع عهده دار سه مصوبه عمرانی در سفر رئیس جمهوری بود که از این میان دو مصوبه آن ریزپروژه‌هایی چون تکمیل کتابخانه قلات و مجموعه فرهنگی خنج می‌شد و طرح زیرساختی یعنی تالار مرکزی شیراز نیز که بر عهده این اداره کل بود، همچنان پیش نرفته است.

جای خالی صنعت

در سفر ریاست‌جمهوری به استان فارس گزارشاتی که در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفت، نه ۱۱۴ مصوبه فوق‌الذکر، بلکه وضعیت تأسف‌بار کارخانه‌های استان بود و صحنه‌های رقت‌انگیزی که از شرایط کارخانه آزمایش، قند ممسنی و کاغذ سازی زاگرس مخابره شد.

گرچه در آمار مصوبات گزارشی از آنها وجود ندارد اما پیگیری‌های فارس نشان می‌دهد که کارخانه آزمایش پس از جلسات مداوم به نقطه شروع باز گشته و یک مزایده بی‌سرانجام را از سر گذرانده است.

وامی که برای راه اندازی کارخانه کاغذسازی زاگرس نیاز بود هنوز پرداخت نشده و شرایط در کارخانه قند ممسنی هر روز ملتهب تر می‌شود تا جایی که خطر توقیف تجهیزات تازه خریداری شده وجود دارد.

در نهایت داده‌کاوی ها و خروجی اجرای مصوبات نشان می‌دهد پروژه هایی پیشرفت داشتند و مصوبات به شکل مطلوبی انجام شده که شخص استاندار فارس با تاکید بر آنها و رایزنی در مرکز به عملیاتی شدن آنها را پیگیری کرده است.
تامین اعتبار برای تملک اراضی سد هایقر که بیش از تعهد سفر عملیاتی شده با رایزنی های ایمانیه حاصل شد. تحرک بخشی به نهضت ساخت مسکن با پیگیری اختصاص زمین از سوی شخص استاندار انجام شد.

پروژه‌های آبرسانی و جاده‌هایی که کم و بیش به نتیجه رسیدند در رصد دقیق استاندار قرار داشتند و شخصا پیگری می‌کرد و در سایر موارد که شخص مدیر دستگاه وظیفه پیگیری را بر عهده داشت، پیشرفت  طرح‌ها و‌ مصوبات زیرساختی  چندان مطلوب نبوده است.

بنظر می رسد برخی مدیران دستگاه‌های استان چنان در بی‌تحرکی قرار دارند که تا از سوی مدیریت ارشد استان یا از سوی مرکز مورد رصد قرار نگیرند حاضر به انجام وظیفه نیستند. سرانجام اینکه کل اعتبار مصوب سفر استانی هیئت دولت در سال ۱۴۰۰، 6848میلیارد تومان بوده که 6794.21میلیارد تومان آن معادل ۹۹ درصد اعتبارات توسط استان جذب شده است.

پایان پیام/