خبرگزاری فارس، اصفهان: توسعه کاشت و برداشت انار در چرخه اقتصادی استان اصفهان با نظارت کافی بر بازار فروش، ایجاد صنایع تبدیلی، برندسازی و توسعه تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها امکان پذیر است.
پاییز فصل شکرانه‌ی برداشت انار است، فصلی که سفره‌ی برکت را برای باغداران اصفهانی گستراند و میوه‌ای بهشتی به سیمایِ باغ‌های شمال، جنوب‌غرب، مرکز و شمال شرق اصفهان، رنگ و لعاب قرمز و زرد بخشید تا مزه‌ی ترش و شکرینِ یاقوت‌ها، حال و هوایِ پاییزی‌مان را متفاوت کند.
در یکی از همین روزهای پاییزی، مهمان جشنواره‌ای اناری در بادرودِ نطنز شدیم تا با دانه دانه‌های انار، این میوه «خوش رنگ و رخشان» در کاسه‌های سفالی و تماشایِ آن «نظم و ترتیب»، آن «پوشش نرم» و آن سرخِ آبدار به دوران خوش مدرسه بازگردیم و هم صدا با کودکان بادرودی زمزمه کنیم: «سرخ است و زیبا نامش انار است ... هم ترش و شیرین هم آبدار است»
معرفی ارقام صادراتی در جشنواره انارِ نادری بادرود
شهردار بادرود از حال و هوای این جشنواره برای ما گفت: پانزدهمین جشنواره انار بادرود از هجدهم تا ۲۶ آبان در بوستان شهدای گمنام بادرود پذیرای گردشگران از سراسر کشور بود.
به گفته علی رجبی در این جشنواره در بیش از ۱۰۰ غرفه، محصولات بومی محلی و صنایع‌دستی از استان‌های مختلف کشور عرضه شد.
بنا بر اعلامِ مدیر جهاد کشاورزی بادرود، سطح زیر کشت انار در بادرود هزار و ۳۰۰ هکتار است که از این سطح زیر کشت حدود ۳۰ هزار تن محصول برداشت و روانه بازار می‌شود.
علی حاجی زاده با اشاره به اینکه انار نادری بادرود جزو پنج رقم معروف کشور است که به دلیل داشتن پوست ضخیم، ماندگاری بالایی دارد افزود: سالانه بیش از هشت هزار تن انار نادری منطقه بادرود به کشورهای حوزه خلیج‌فارس، آسیای میانه و اروپا و امسال برای نخستین بار به ارمنستان هم این محصول صادر می شود.
به گفته وی فرآورده‌ها و مشتقات انار در این فصل برای ۴۰ درصد بانوان بادرودی که حدود دو سه هزار نفری می شود شغل ایجاد کرده است.
آن طور که رئیس زاده، مدیر امور باغبانی جهادکشاورزی اصفهان بیان کرده در این استان ۵۰ نوع انار شناسایی شده که ۱۷ رقم آن در بادرود وجود دارد و یکی از ارقام که خاص این منطقه است انار سیاه نام دارد.
انار سیاه خواص دارویی و درمانی دارد و برای کاهش بیماری دیابت، بیماری کلیوی، زردی، اسهال و سیاه‌سرفه مناسب است و مقابل کرم گلوگاه هم مقاوم است.
صحبت‌های باغداران از بازار فروش
تمام جذابیت‌های جشنواره‌های اناری یک طرف و گفت‌وگو با باغداران یک طرف دیگر؛ پس به یکی از انارستان‌های منطقه بادرود سری زدم. صدرالله چاکری، باغدار و کشاورز ۷۰ ساله بادرودی برای ما از خواص و تفاوت انار بادرود در مقایسه با دیگر انارهای عرضه شده در کشور گفت: ماندگاری طولانی بعد از برداشت، بازار پسندی، رنگ دانه قرمز تا مشکی، آبدار بودن، ترک نخوردن و ماندگاری بالا به دلیل داشتن پوست ضخیم از ویژگی های انار نادری بادرود است.
چاکری که در تولید انار سال‌هاست تجربه دارد با انتقاد از نبود سردخانه در منطقه می‌گوید: زمان برداشت انار محدود است و از طرفی هم نمی‌توان آن را برای فروش بهتر بلند مدت نگهداری و ذخیره سازی کرد و باغدار مجبور است حاصل دست‌رنجش را به قیمت پایین به دلال بفروشد.
عباس خاله‌ای دیگر باغدار بادرودی هم برای ما از سوء استفاده دلالان از کشاورزان گفت، این کشاورز ۶۵ساله که تمام عمر خود را در این منطقه کویری وقف کشت و کار و بویژه توسعه باغات انار کرده، گفت: قیمت انار در منطقه امسال بین ۱۰ تا ۱۵هزار تومان و بهترین انار بین ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان بود که البته سودش نصیب واسطه ها می‌شود چون کشاورز نه شرایط مالی و نه فرصت فراهم کردن کارگر، حمل و نقل و بازار فروش را دارد.
باغدار دیگر بادرودی در تکمیل صحبت‌های همشهری‌اش گفت: دلال‌ها البته امسال مستقیم بار صادراتی انار برداشته‌اند برای نمونه فردی را می شناسم که محصول کامل دو باغ در یکی از روستاها را از باغدار خریداری و مستقیم راهی کشورهای همسایه کرده است.
این باغدار ۶۵ ساله بزرگ‌ترین مشکل را نداشتن سرد خانه مجهز بیان کرد و گفت: اگر محصول را به موقع برداشت نکنیم با توجه به سرمای پاییزه کویر محصول‌مان دچار یخ زدگی می شود.
وی در پاسخ به این سوال که چرا با راه اندازی یک تعاونی زمینه احداث یک سردخانه مجهز را فراهم نمی کنید، گفت: تعاونی در منطقه هست ولی میزان اعتبار برای راه اندازی و تجهیز یک سردخانه از عهده تعاونی خارج است و حمایت دولت را می‌طلبد.
عباسعلی اعرابی هم که باغدار است تسهیلات حمایتی و آموزش‌های لازم برای کاشت و مراقبت از انار را ضروری دانست و گفت: سال‌هاست هنگام برگزاری جشنواره انار بسیاری از مسؤولان به این منطقه می‌آیند و قول‌های بسیار هم در زمینه راه اندازی سردخانه و خرید تضمینی انار می‌دهند اما تاکنون اقدام خاصی انجام نداده‌اند.
وجود ۱۰ رقم انار در شهرستان کویری اردستان
شهرستان اردستان هم که با بادرود فقط ۴۵ کیلومتر فاصله دارد یکی دیگر از مراکز تولید انار در استان اصفهان است.
امسال در این شهرستان نیز همزمان با برداشت انار و به شکرانه برداشت این محصول، نخستین جشنواره یاقوت کویر برگزار شد.
به گفته مدیر جهاد کشاورزی شهرستان اردستان سطح زیر کشتِ انار در این شهرستان ۵۵۰ هکتار است و در هر هکتار، ۱۵ تن محصول برداشت شد.
محمد امینی اضافه کرد: ۱۰ رقم انار در شهرستان اردستان وجود دارد و ۶۰ درصد از محصول انار شهرستان به دیگر نقاط کشور ارسال می شود.
قیمت انار در این شهر در مقایسه با بادرود متفاوت است: انار با کیفیت متوسط از باغدار کیلویی ۴ هزار تومان در میدان میوه و تره بار کیلویی ۸ هزار تومان و در مغازه کیلویی ۲۰ هزار تومان به فروش می رسد.
انار این منطقه هم چون با آب قنات تامین می شود طعم و کیفیت خوبی دارد اما اینجا هم ماجرای دردِ باغداران پایانی نداشت .... محمد یکی از باغداران اردستانی با انتقاد از کاهش قیمتِ خرید انار گفت: دلالان امسال قیمت انار را در پایین‌ترین حد خود نگه داشتند، در حالی که با هزینه‌های قابل توجه کود و آب و دیگر مخارج توسعه این محصول به صرفه نیست. آنها انار را به قیمت های ارزانتری از باغدار خریداری می‌کنند و بعد از چند دست با قیمت بالا به دست مصرف کننده می‌رسد.
وی پیشنهاد خرید تضمینی و ایجاد کارخانه‌های فرآوری را داد و برای مقابله با کرم گلوگاه انار هم از برگزاری کلاس‌های آموزشی برای افزایش کیفیت انار استقبال کرد.
انارِ ایران، شناخته شده در جهان
انار میوه بومی ایران است و بسیاری از کشورها این میوه بهشتی را به نام ایران می‌شناسند، بنابر اعلام مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی، ایران بعد از هند و چین، سومین تولید کننده انار در دنیاست به طوری که هند با بیش از ۳ میلیون تن و چین بیش از ۱.۷ میلیون تن رتبه های اول و دوم را به خود اختصاص داده اند.
به گفته زهرا جلیلی مقدم امسال بیش از یک میلیون و ۲۲۰ هزارتن انار در سطح ۹۱ هزار هکتار از باغات سراسر کشور برداشت شده است.
جایگاهِ یاقوتِ نصف جهان در کشور
استان اصفهان قطب بسیاری از محصولات باغی در کشور است و در برداشت محصول انار هم رتبه کشوری دارد.
مهدی طاهری، رئیس موسسه تحقیقات علوم باغبانی کشور در جشنواره بادرود اعلام کرد: استان اصفهان رتبه سوم تولید انار در کشور را دارد و دو رقم از ۵ رقم کشوری انار به این استان اختصاص دارد.
در استان اصفهان برداشت انار از نیمه دوم مهرماه با برداشت ارقام زودرس درمناطق گرم آغاز شد و تا پایان آبان ماه ادامه داشت.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان با بیان اینکه سطح کل باغات انار استان ۸ هزار و ۶۱۷ هکتار است که حدود ۴۰۰ هکتار آن به مرحله باروری نرسیده است پیش بینی کرد: میزان برداشت محصول انار امسال به حدود ۹۲۸۰۰ تن برسدکه نسبت به سال گذشته افزایشی نخواهد داشت.
احمدرضا رئیس زاده خسارت سرمای زمستان سال گذشته در برخی نقاط و پایین بودن دما در ابتدای سال جاری و بدنبال آن تأخیر در شروع گلدهی، تداوم خشکسالی وگرما را از عوامل تاًثیر گذار بر عملکرد باغات انار استان در سال جاری برشمرد.
از ارقام معروف انارِ استان تا بهبود عملکرد باغاتِ استان
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان از ارقام مرغوب انار استان به نادری بادرود، زاغه کاشان، ملس شهرضا، سبزه اردستان و دانه سیاه اصفهان اشاره کرد و گفت: انار تولیدی استان پس از بسته بندی، علاوه بر تامین مصارف عمده داخل استان برای مصرف تازه‌خوری به بازار سایر نقاط استان‌های کشور نیز ارسال می‌شود و همچنین بخشی از انار تولیدی به سردخانه‌ها منتقل شده تا در زمان مناسب در بازار عرضه شود.
رییس زاده اضافه کرد: شهرضا، کاشان، نطنز و نجف آباد به ترتیب سطح، چهار شهرستان عمده تولید کننده انار استان و اردستان، دهاقان و اصفهان نیز در رتبه های بعدی قرار دارند.
وی این نکته را هم اضافه کرد که در شهرستانهای انارخیز استان بخشی از انار تولیدی شامل انارهای درجه ۳ به مصرف صنایع تبدیلی خانگی، نیمه صنعتی و صنعتی رسیده و به محصولاتی همچون آب انار،کنسانتره انار، رب انار و سرکه انار فرآوری می شود.
اما به منظور بهبود عملکرد باغات انار استان هم جهاد کشاورزی چندین برنامه در دستور کار قرارداده است. مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان حذف باغات درجه سه و کم بازده را یکی از این برنامه‌ها برشمرد و گفت: اصلاح باغات درجه دو( اصلاح رقم وسیستم تغذیه و آبیاری) و جایگزینی باغات حذف شده با استفاده از ارقام مرغوب، تجاری و یک دست از دیگر طرح های جهادکشاورزی برای توسعه محصول انار در این استان است.
انارِ اصفهان زخمیِ کرم گلوگاه
کرم گلوگاه انار مهمترین عامل کاهش کمی و کیفی انار و یکی از موانع مهم در افزایش صادرات انار است.
این کرمِ ۲۱میلیمتری در فصل زمستان به صورت لارو درون انارهای آلوده باقیمانده باغ ها زیست می‌کند و در فصل گل دهی یاقوت‌ها یعنی اردیبهشت ماه پروانه آنها به پرواز درمی‌آیند و بر روی تاج انار تخم ریزی می کنند و لارو آن به داخل نفوذ و از دانه های انار تغذیه و به سادگی باغدار بخشی از محصول خود را تقدیم این آفت می‌کند.
روشهای مقابله با کرم گلوگاه انار را از سرپرست مدیریت حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان جویا شدم، باقری مهمترین و موثرترین راه را رعایت بهداشت انارستان بیان کرد چرا که این آفت مراحل بین نسلی خود را از طریق لاروهای زمستان گذران در داخل انارهای آلوده طی می‌کند.
به گفته باقری، جمع آوری میوه های آلوده در طول رشد بویژه پیش از برداشت انار مهمترین اصل در کنترل آفت کرم گلوگاه است؛ در این روش میوه‌های آلوده درون گودالی در گوشه باغ جمع آوری و سطح آن با توری که منافذ آن کوچک است پوشانده می شود.
سرپرست مدیریت حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان، روش دیگر مبارزه را جلوگیری از تخم ریزی آفات در تاج انار و استفاده از دستگاه های تاج تراش بیان و اضافه کرد: کوددهی مناسب در زمان و مدیریت آبدهی هم مانع ترک خوردگی میوه و در نتیجه باعث بسته شدن یکی از راه های ورودی آفت به میوه می‌شود.
وی تاکید کرد: اجرای تلفیقی روشهای مبارزه با کرم گلوگاه با مشارکت حداکثری باغداران امکان پذیر است و نتایج مطلوب به همراه دارد.
باقری با اشاره به اینکه اصفهان در اجرای روش تلفیقی مبارزه با کرم گلوگاه یکی از استان‌های پیشرو است افزود: برای مقابله با این آفت ابتدا دوره‌های آموزشی برای کارشناسان جهاد کشاورزی در استان برگزار و سپس باغداران به صورت شبکه‌ای این آموزش‌ها را فرا می‌گیرند.
وی ادامه داد: در جهاد کشاورزی استان با استفاده از دستگاهی ویژه چرخه زندگی کرم گلوگاه بررسی شد تا در سالهای آینده نتایج آن برای مقابله با این آفت به کار گرفته شود.
اجرای طرح مبارزه با کرم گلوگاه انار در شهرضا
شهرضا یکی از شهرستان های مطرح در اجرای طرح مبارزه با کرم گلوگاه انار در استان است.
به گفته مدیر جهاد کشاورزی شهرضا، بخشی از دستورالعمل مدون این شهرستان درخصوص مدیریت کرم گلوگاه انار شامل طرح جمع‌آوری میوه‌های آلوده، مسدود کردن تاج میوه‌های درجه یک با ماده پاینار، آبیاری و تغذیه صحیح و مدیریت علف‌های هرز است.
حسینعلی اباذری افزود: طرح جمع آوری انارهای آلوده به کرم گلوگاه، پارسال در سطح باغ های شهرضا به منظور جلوگیری از انتشار آفت و کاهش خسارت اجرا شد.
وی ادامه داد: سال گذشته برای نخستین بار درکشور، روش پوشش‌گذاری تاج میوه انار با ماده پاینار نیز به صورت آزمایشی در ۲۶ هکتار از باغات انار شهرضا اجرا شد.
شهرضا ۲ هزار و ۳۰۰ هکتار باغ انار دارد که امسال بیش از ۲۵ هزار تن محصول از این باغات برداشت شده اما عملکرد این محصول به علت سرمای زمستان و کمبود آب، دو تن در هر هکتار در مقایسه با پارسال کاهش داشت.
عرضه مستقیم انار، نخستین بار در استان
در فصل برداشتِ انار امسال برای نخستین بار در قالب طرحی این یاقوت سرخ بی‌واسطه در شهرضا به فروش رسید.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان شهرضا گفت: در آبان ماه به منظور توزیع انار مرغوب و بی‌واسطه به مردم ۳۵ غرفه در خیابان امام خمینی ، ۱۰ غرفه از میدان کوزه تا پارک خانه معلم و یک غرفه در امامزاده علی اکبر راه اندازی شد.
حسینعلی اباذری با اشاره به اینکه با اجرای این طرح، ۷۰درصد از ورود دلالان به بازار انار جلوگیری شد افزود به منظور دسترسی بهتر در خیابان هزار جریب و سپاهان شهر اصفهان هم دو غرفه برای عرضه‌ی انار در نظر گرفته شد که شهروندان استقبال خوبی از این طرح داشتند.
درآمدزایی انارداران و رونق انار اصفهان با چند راهکار
کشور ما خاستگاه محصول انار در دنیاست و براساس گفته های باغداران، برای رونق تولید این میوه بهشتی و فرآوری آن احداث صنایع تبدیلی را ضروری می‌کند؛ صنعتی که مکمل توسعه کشت و کار است.
کارشناسان کشاورزی معتقدند احداث سردخانه‌ها و کارخانه های مجهز صنایع تبدیلی با تولید محصولات فرآوری مانند کنستانتره، شیرینی انار، مربا، انار دانه و ادویه نه تنها در بازارهای داخل که درخارج از کشور هم می‌تواند ارزش افزوده فراهم کند.
توسعه صنعتی انار نیاز به همت سرمایه داران ،حمایت مسؤولان، تشکیل تعاونی‌ها و اتحادیه ها و همراهی باغداران دارد.
راه اندازی تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها به کوتاه کردن دستِ دلالان و جلوگیری از ریزش قیمت خرید انار و همچنین، افزایش مشارکت باغداران برای مبارزه با آفت بویژه کرم گلوگاه کمک قابل توجهی می‌کند.
نظارت کافی بر بازار فروش انار، راه اندازی خوشه صنعتی انار، برندسازی رقم‌های شاخص استان اصفهان و پایانه های صادراتی این میوه نیز می‌تواند به درآمد زایی انارداران کمک بیشتری کند.
پایان پیام/۳۸۱۳
