سمنو مطبوخی قدیمی است که به‌جز دیگ، گندم و سوخت، لوازم دیگری نیاز ندارد و قدیمی‌ها با نذرهای مختلف، سمنو را بار می‌کردند. شهر درق در شهرستان گرمه به‌عنوان پایتخت سمنو معروف است، چون در این شهر کارگاه‌های خانگی و افراد زیادی مشغول تولید این محصول نه‌تنها در اسفند ماه، بلکه در طول سال هستند؛ اما هرچه زمان می‌گذرد کار کردن و تولید در این کارگاه‌ها برای تولیدکنندگان سخت‌تر می‌شود و آن‌ها با مشکلاتی برای تولید و فروش محصول‌شان مواجه‌اند.
یک کیسه آرد گاهی یک میلیون تومان می‌شود!
نسرین بختو، یکی از تولیدکنندگان سمنو در شهر درق در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: یکی از مهمترین محصولات تولیدی در این شهر سمنو است و ماندگاری بالای این محصول سبب شده است تا سمنوی درق در کشور مشهور باشد.
وی گفت: یک کارگاه پخت سمنو با مالکیت خودم دارم که روزانه ۱۵ نفر در آن مشغول به کارند و به غیر از آن، بیرون هم ۱۰ نفر برای من مشغول پخت سمنو هستند. من در تمام طول سال تولید سمنو دارم. میزان تولید سمنو در کارگاه خودم روزانه ۵۰۰ کیلوگرم است و ۵۰۰ کیلوگرم نیز بیرون برای من سمنو پخت می‌شود.
بختو با اشاره به اینکه برای تولید این محصول با مشکلاتی مواجهیم، ادامه داد: آرد، یکی مواد اساسی در تولید سمنو است؛ اما کارگاه‌ها به سختی آن را تامین می‌کنند. مجبورم آرد مورد نیاز کارگاه خود را از خارج استان تهیه کنم، اما با قیمت خیلی بالا، گاهی یک کیسه آرد را با قیمت ۸۵۰ هزار تومان، گاهی ۹۰۰ هزار تومان و حتی گاهی کیسه‌ای یک میلیون تومان می‌خرم.
وی بیان کرد: بعضی تولیدکنندگان دیگر مجبورند آرد مورد نیاز کارگاه خود را به‌صورت غیرمجاز از نانوایی‌ها تامین کنند.
بختو اظهار کرد: امروز پنج دیگ برای تولید سمنو بار گذاشته بودم، اما چون نتوانستم آرد مورد نیاز را تامین کنم، فقط پخت سه دیگ را انجام دادم و آب استحصالی از سبزه در دو دیگ دیگر را دور ریختم.
امکان صادرات محصول برای من وجود ندارد
وی با بیان اینکه یکی دیگر از مشکلات سمنوپزان در این شهر، نبودن کارگاه بسته‌بندی است، گفت: نبودن این امکان سبب شده است تا نتوانم محصولم را به‌صورت مستقیم به خارج از کشور صادر کنم.
وی توضیح داد: چندی پیش، یک درخواست برای ۵۵۰ ظرف ۵۰۰ گرمی سمنو از خارج کشور داشتم، اما از آنجا که باید به‌صورت زمینی صادر می‌شود و سه هفته در گمرک باید باقی می‌ماند، از ارسال و بستن قرارداد آن منصرف شدیم.
این تولیدکننده اظهار کرد: از سمنوی تولیدی برای یکی از سرمایه‌گذاران مشهدی که دستگاه بسته‌بندی دارد، ارسال کردم، او بعد از بسته‌بندی سمنوها را به خارج از کشور صادر کرد و فقط زحمت تولید بر گردن ما باقی ماند و اصل سود برای آن صادرکننده بود.
وی بیان کرد: امکان خریدن دستگاه بسته‌بندی برای من وجود ندارد و در این زمینه نیاز به حمایت دولت دارم. همچنین با کمبود فضای کارگاهی مواجه‌ام و زمانی که چند دیگ با یکدیگر بار می‌گذارم، حتی نفس کشیدن سخت می‌شود. امکان توسعه کار برای ما وجود دارد، اما اعتبار لازم برای این کار را نداریم.
بختو افزود: اکنون سمنوی تولیدی کارگاه من در تهران، مشهد، شیراز، بوشهر و ... به فروش می‌رسد.
وجود ۲۰۰ کارگاه سمنوپزی در درق
وحید محمودی‌فرد، مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گرمه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: ۲۰۰ کارگاه خانگی بزرگ و کوچک تولید سمنو در شهر درق فعال است که ۱۰ کارگاه هر روز در سال تولید سمنو دارند و تولیدات خود را به نقاط مختلف کشور صادر می‌کنند.
به گفته او، سالانه ۷۰ تن سمنو در این شهر تولید می‌شود و قرار است اسفند ماه امسال هر کارگاهی ۱۰۰ کیلوگرم تولید داشته باشد.
وی ادامه داد: تامین آرد یکی از مشکلات اساسی سمنوپزان در این شهر است که تولیدکنندگان به سختی و با قیمت بالا، آن را تامین می‌کنند، به‌طوری که اکنون قیمت هر کیلوگرم سمنو ۴۰ هزار تومان است که ۳۰ هزار تومان برای خرید آرد و ۵۰۰۰ تومان برای سوخت هزینه می‌شود و فقط ۵۰۰۰ تومان سود تولیدکننده است. این در حالی است که تولید سمنو کار سخت و پرزحمتی است.
محمودی‌فرد افزود: در سفری که ماه گذشته وزیر کشور به شهر گرمه داشت به‌صورت مکتوب یکی از درخواست و نیازهای مردم این شهر را برای دسترسی آسان‌تر به آرد اعلام کردیم.
سیب سلامت و کد بهداشتی به سمنو نمی‌دهند
وی در ادامه بیان کرد: نبودن سیب سلامت و کد بهداشتی یکی دیگر از مشکلات تولید این محصول است، چون علوم پزشکی اعلام کرده است که برای اعطای کد بهداشتی باید کارگاه‌های بسته‌بندی ایجاد و کارگاه‌های تولیدی متمرکز شوند که این امکان وجود ندارد.
وی تاکید کرد: ایجاد آزمایشگاه و کارگاه بسته‌بندی نیاز به اعتبار بالایی برای تولیدکنندگان دارد و ساخت آن‌ها از توان مالی تولیدکنندگان خارج است.
محمودی‌فرد با بیان اینکه برای سمنوی شهر درق برندسازی انجام شده است، ادامه داد: در حال حاضر این محصول با برند در استان، خارج استان و خارج از کشور به فروش می‌رود و صادر می شود.
سمنوی درق ۲ سال ماندگاری دارد
علی‌اکبر وحدتی، کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، بیان کرد: سمنو یکی از سین‌های سفره هفت‌سین است که نشانه حلاوت، سرزندگی و شیرینی است که مراسم پخت آن را به‌عنوان یکی از آیین‌های مربوط به جشن نوروز می‌دانیم.
وی با اشاره به اینکه پخت سمنو در شهر درق با اجرای یکسری آداب و رسوم برگزار می‌شود، افزود: این امر موجب شده است تا مسؤولان به‌دنبال ثبت این مراسم به‌عنوان یکی از آیین‌های معنوی خراسان شمالی باشند.
وی ادامه داد: به‌صورت شفاهی نقل شده است که سمنو به‌دلیل سادگی آن که فقط از گندم و آرد تهیه می‌شود، ولیمه عروسی حضرت فاطمه (س) بوده است. به همین منظور این غذا در نقاط مختلف کشور به‌عنوان یک غذای نذری تلقی می‌شود، اما در منطقه درق به هیچ عنوان جنبه نذری ندارد و فقط هنگام فرارسیدن نوروز و برای شادی طبخ می‌شود.
وحدتی درباره مراسم برگزارشده هنگام پخت سمنو در اسفند ماه، اظهار کرد: پختن سمنو در این شهر به‌صورت مشارکتی برگزار می‌شود و مردم شهر به‌عنوان یاور و برای گفتن خدا قوت به کمک افرادی که آن را طبخ می‌کنند، می‌روند. از سوی دیگر، افراد یاور هدایایی نیز به رسم پیشکش با خود همراه می‌برند.
وی بیان کرد: هنگام کفچه زدن و پخت سمنو، اشعاری خوانده می‌شود که این اشعار شادی را به آن مراسم می‌برد. پوشیدن لباس‌های سنتی از دیگر مراسمی است که هنگام پخت سمنو انجام می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه دانش فنی پختن این غذا از مهمترین ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن است، گفت: مدت ماندگاری سمنویی که در نقاط مختلف کشور پخت می‌شود، به بیش از دو - سه ماه نمی‌رسد؛ اما سمنوی درق تا دو سال و بدون نگهداری در یخچال خراب نمی‌شود.
وی افزود: در پختن سمنو از شیره جوانه گندم و آرد سبوس‌دار استفاده می شود. هنگام پختن آن، دیگ‌های بزرگی روی آتش قرار داده می‌شود که بوی خوش دودی که از چوب بلوط و گردو فضا را پر می‌کند، به‌تنهایی می‌تواند به برگزاری این مراسم جذابیت بخشد.
انتهای پیام
