اگر در مسیر جاده هراز به سمت آمل رفته باشید حتما کوه‌هایی پر از سواخ‌های تاریک را دیده‌اید. این غارها که به دست انسان ساخته شده معروف به غارهای دستکند یا «دخمه سنگی کافر کلی» هستند.
طبق گفته‌ها این غارها محلی برای پناه گرفتن مردم در مقابل اقوام بیگانه یا دخمه‌هایی برای تدفین اجساد بوده است. در اکتشاف‌های انجام شده آثاری پیدا شده که نشان می‌دهد این غارها محلی برای زندگی طولانی مدت مردم بوده است.
غارهای دستکند از جاهای دیدنی عجیب ایران هستند و با توجه به موقعیتشان کمتر کسی از آنها بازدید می‌کند.
کتیبه شکل شاه در منطقه لاریجان در جاده هراز و در پشت تونل وانا است. این کتیبه به دستور ناصرالدین شاه ساخته شد و در آن تصویر خودش را سوار بر اسب در کنار بزرگان دربار شاه روی کوه حکاکی کرده‌‌‌اند.
برای دیدن این کتیبه باید قبل از وارد شدن به تونل از جاده خارج شوید و در مسیری که رودخانه هراز میان دره طی می‌کند پیاده بروید.
در ادامه جاده هراز دو قلعه به نام ملک بهمن و کهرود هست که البته بخش‌های زیادی از آن تخریب شده است.
صعود به قله دماوند برای هرکسی امکان‌پذیر نیست اما با خودرو می‌توان به یکی از زیباترین دشت‌های ایران یعنی دشت لار رفت.
بعد از این که سازمان حفاظت محیط زیست مسئولیت حفاظت از منطقه و گونه‌های جانوری آن را برعهده گرفت، این منطقه پارک ملی اعلام شد. وجود دریاچه پشت سد لار و طبیعت سرسبز اطراف باعث شده تا در روزهایی که هوا مساعد است افراد زیادی برای لذت بردن از طبیعت و عکاسی به این منطقه سفر کنند.
برای رسیدن به پارک ملی لار باید تا روستای پلور از جاده هراز بروید و بعد مسیر خود را به سمت جاده لار تغییر دهید. بخش زیادی از جاده خاکی است.
کیلومتر ۱۶ جاده آمل به تهران پارک جنگلی بزرگی به نام میرزا کوچک خان در کنار جاده واقع شده است.
این پارک پوشیده از جنگل انبوه دارای امکانات معمول پارک‌ها مثل نیمکت، محل نصب چادر، آب آشامیدنی و آلاچیق است. تعدادی قهوه‌خانه و رستوران هم در اطراف پارک هستند.
مسافرانی که مسیر سفرشان از جاده هراز است برای استراحت و تفریح در این پارک توقف می‌کنند.
یک پارک جنگلی دیگر در جاده هراز و ۵ کیلومتری آمل هلومسر است. هلومسر درست کنار جاده امامزاده عبدالله واقع شده و وسعت آن حدود ۷۰ هکتار است.
در اطراف هر آتشفشانی چند چشمه آبگرم پیدا می‌شود. در اطراف کوه دماوند هم چند روستا در کنار چشمه‌های آبگرم شکل گرفته‌اند که معروف‌ترین آن آبگرم لاریجان است.
نام روستایی که مجتمع‌های آبگرم در آن است به نام آبگرم لاریجان بالا و پایین شناخته می‌شود.
برای رفتن به آبگرم لاریجان می‌توان از مسیر جاده رینه که به تهران نزدیک‌تر است یا جاده گزنک که به آمل نزدیک‌تر است رفت.
آبشار شاهاندشت در روستایی به همین نام در ۶۵ کیلومتری آمل در کنار رودخانه هراز قرار دارد. آبشار شاهاندشت با ارتفاع ۶۲ متر بزرگترین آبشار استان مازندران است.
برای دسترسی به پایین آبشار باید مسیر کوتاهی را پیاده‌روی کنید. البته با توجه به شیب‌دار بودن حتما کفش مناسب بپوشید.
مسیر رسیدن به آبشار شاهاندشت همان جاده هراز است. بعد از رسیدن به پل وارنا از روی رودخانه رد شوید و سپس مسیر جاده را در خلاف حرکت آب رودخانه طی کنید تا به روستای شاهاندشت برسید.
جنگل یا ییلاق الیمستان نام منطقه کوهستانی زیبایی در کنار روستایی به همین نام در فاصله ۳۰ کیلومتری آمل در کنار جاده هراز است.
در جاده هراز باید از روی پلی که به روستای لهاش راه دارد از جاده خارج شوید و بعد از ادامه مسیر در یک جاده خاکی به نزدیکی دشت اول می‌رسید.
در ادامه می‌توانید با نیم ساعت پیاده‌روی به دشت دوم که در بالای کوه و میان جنگل است برسید. دشت دوم هوا معمولا مه‌آلود است و اسب‌های وحشی آنجا پراکنده هستند.
اگر هوا مساعد باشد می‌توانید چادر بزنید و از تماشای طبیعت با دورنمایی از قله دماوند لذت ببرید.
بلیران نام روستایی در مسیر گرمارود است که جنگل و چشمه آبگرم معروفی دارد. برای رفتن به بلیران باید از ۵ کیلومتری جاده قدیم آمل به بابل وارد جاده فرعی به سمت فیروزکلا وارد شوید و همین مسیر را تا رسیدن به پاشاکلا و کیمره ادامه دهید. بعد از رسیدن به رودخانه ادامه مسیر در میان جنگل تا بلیران منظره‌ای زیبا از جنگل و دشت در جلوی چشمان شما ظاهر می‌شود.
در مسیر رودخانه چند چشمه وجود دارد که چشمه و حوضچه لاله‌زار از بقیه معروف‌تر و زیباتر است. اهالی می‌گویند آب دارای املاحی است که به آن خواص درمانی می‌دهد.
در شمال پارک ملی لار و نزدیک روستایی به نام نمار دشتی در میان کوهستان پنهان شده که چشم‌انداز، چشمه‌ها و آبشار زمینی آن یک مجموعه کم نظیر ساخته است. در فصل بهار و تابستان دشت سبزپوش دریوک مقصدی برای کوهنوردان و طبیعت‌گردها می‌شود. در کنار دشت، آبشار کوهره، چهل‌چشمه، چشمه لهرا و اشلک از دیگر جاهای دیدنی این منطقه هستند.
زیباترین جاذبه دریک آبشار کوهره است که به آن آبشار زمینی می‌گویند. این آبشار مثل پلکانی است که آب در چند مرحله پایین می‌ریزد و فرسایش خاک باعث شده تا تخته‌سنگ‌های صاف بیرون از خاک دیده شود.
فاصله دشت دریوک تا جاده هراز حدود ۲۵ کیلومتر است و جاده پر پیچ و خم خاکی دارد. اگر از طرف تهران بخواهید به دریوک بروید، ۵۰ کیلومتری نرسیده به آمل در سمت چپ جاده‌ای فرعی دیده می‌شود که تابلویی با عنوان نمارستاق و امامزاده عبدالمناف کنارش نصب شده است.
این جاده تا روستای نمار آسفالت و بعد از آن تا نزدیکی دشت دریوک جاده خاکی است. بعد از پارک خودرو ادامه مسیر در میان دشت با پای پیاده امکان‌پذیر است.
فهرست جاهای دیدنی آمل پر از دشت‌های اطراف دماوند و جاده هراز است. تعداد این دشت‌های زیبا زیاد است اما تعدادی از آنها به خاطر نزدیک بودن به چشمه‌ها و آبشارها پربازدید هستند.
دشت بعدی که طرفدار زیادی دارد آزو است. دشت آزو چون به جاده هراز نزدیک است و کوه‌پیمایی در آن برای عموم آسان است، تبدیل به مقصدی یک روزه برای تهرانی‌ها شده است.
عکس‌های ثبت شده از این دشت شما را یاد کوهستان آلپ می‌اندازد. به ویژه جلوه‌نمایی قله دماوند از دور تصویری فراموش‌نشدنی ساخته است. بسیاری از عکاسان طبیعت به دشت آزو سفر می‌کنند تا زاویه‌هایی خلاقانه از دماوند را پیدا کنند یا از آسمان شبِ بدون آلودگی نوری عکس بگیرند.
مسیر رسیدن به آزو از همان جاده هراز است. بعد از جاده فرعی رینه، باید وارد جاده فرعی دیگری با تابلوی روستای نوا و کندلو شوید. بعد از حدود ۱۰ کیلومتر جاده پر پیچ و خم به روستای نوا می‌رسید. از روستای نوا تا دشت آزو حدود یک کیلومتر مسیر پیاده‌روی است.
یکی دیگر از جاهای دیدنی آمل، چشمه آب گرم استراباکو است. خیلی از افراد محلی آبگرم استراباکو را شفابخش می‌دانند و دلیل این موضوع وجود ماده‌ای به نام زیبق در آب این چشمه است. زیبق ماده‌ای از جنس جیوه است که برای درمان امراض عفونی مناسب است. سرچشمه این آب گرم ۴ چشمه در دل کوه است. در این آب گرم دو استخر بزرگ مخصوص شنای خانم‌ها و آقایان به‌صورت مجزا ساخته شده است.
آدرس چشمه آب گرم استراباکو: مازندران، آمل، لاریجان، چشمه آب گرم استراباکو
با شروع فصل گرما و آب شدن برف‌های رشته‌کوه‌های البرز دریاچه دوخواهران با آبی سرد، میزبان مسافران این منطقه است. این دریاچه آمل در قلب البرز قرار دارد با دورنمایی از قله دماوند، بسیار تماشایی است. قله دوخواهران در نزدیکی دریاچه برای کوه‌پیمایی بسیار مناسب است و همچنین برای اتومبیل مسیر همواری دارد. رودخانه سه سنگ و تپه ماهور در نزدیکی این دریاچه هستند و دیدن آنها خالی از لطف نیست.
آدرس دریاچه دوخواهران: مازندران، آمل، دریاچه دو خواهران
آمل پر از ییلاق‌های خوش آب‌وهواست و ییلاق خوشواش هم یکی از جاهای دیدنی معروف و محبوب آمل است. ییلاق خوشواش در ارتفاع ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و به همین خاطر بهترین زمان سفر به آن اواسط بهار تا اواخر تابستان است.
اگر خوش‌شانس باشید، در سفر به ییلاق خوشواش ممکن است با دریایی از ابرها که به دل جنگل نفوذ کردند روبرو شوید. خانه‌های قدیمی، طبیعت بکر و زیبا و بافت روستایی ییلاق خوشواش از دیگر جاذبه‌های این منطقه برای طرفداران طبیعت‌گردی است. پیشنهاد می‌کنم اگر زندگی شهری خسته‌تان کرده است حتماً به ییلاق خوشواش بروید و باطری انرژی‌تان را دوباره شارژ کنید.
آدرس ییلاق خوشواش: مازندران، آمل، جاده هراز، روستای خوشواش
منطقه جنگلی واز با مساحت بیش از ۹ هزار هکتار از جاهای دیدنی آمل در جنوب چمستان است. این محدوده در سال ۱۳۸۰ منطقه‌ای حفاظت شده اعلام شد. منطقه کوهستانی دارای اقلیم مرطوب و سرد با رودهای فراوان که از جنگل‌های هیرکایی و مراتع ییلاقی پوشیده شده است. گونه‌های اصلی جانوری منطقه، پلنگ، مرال، شوکا، خرس قهوه‌ای، سیاه گوش، کبک، شغال، گراز است.
دریاچه ساهون در دامنه‌های جنوب غربی قله دماوند و در نزدیکی روستای نوا قرار گرفته است و از جمله جاذبه‌های گردشگری آمل به شمار می‌رود. با ارتفاعی بیش از سه هزار متر از سطح دریا، این دریاچه در گذشته بیش از ۱۰۰۰ هکتار وسعت داشت و تا نیم‌قرن پیش پر از آب بود. به مرور زمان و بر اثر دخالت‌های انسان از حجم آب و وسعت این دریاچه کاسته شد. امروزه دریاچه ساهون به‌صورت مردابی درآمده است که مرغزارهای بزرگ پیرامون آن را دربرگرفته‌اند. مراتع وسیع، چشم‌اندازهای زیبای کوه‌ها و قله دماوند همراه با جریان چشمه‌سارهای کوچک و بزرگ، از جذابیت‌های قابل‌توجه این منطقه هستند.
غار گل زرد غاری است رودخانه‌ای در در دامنه جنوب شرقی قله ۳۷۰۶ متری گل زرد که از مجموعه قله‌های ناظر بر کوه دماوند است. این غار که در استان مازندران، در منطقه پلور و در مراتع شمالی روستای منظریه قرار دارد، از جمله مکان‌های دیدنی آمل به شمار می‌آید و از معدود غارهای طبیعی موجود در این منطقه است. سطح درون غار از کربنات کلسیم پوشیده شده و درون آن چندین حوضچه آب سرد وجود دارد. هر ساله گردشگران داخلی و خارجی از این غار بازدید می‌کنند. زمان مناسب برای بازدید غار گل زرد خرداد تا شهریور ماه هر سال است و پیش و پس از این زمان دهانه غار معمولابه دلیل آب گرفتگی بسته است. دهانه غار بسیار تنگ است که ابتدای آن را باید با حالت سینه خیز و ۱۰ متر حرکت پا مرغی طی کرد.
دره زمان تنگه‌ای زیبا و بکر در دل شهرستان پلور (از توابع بخش لاریجان شهرستان آمل) است و از جاهای دیدنی استان مازندران به شمار می‌آید. روستای پلور در روستای پلور در ارتفاع ۲,۳۰۰ متری از سطح دریا و در دهستان بالا قرار دارد و به‌واسطه آب‌و‌هوای معتدل، گردشگران بسیاری را به‌سمت خود می‌کشاند. فاصله دره زمان از مرکز شهر تهران، ۱۰۲ کیلومتر (یک ساعت و ۴۵ دقیقه) و از مرکز شهر کرج، ۱۵۰ کیلومتر (دو ساعت و ۲۰ دقیقه) است.
بسیاری از افراد، تجربه بازدید از دره زمان پلور یا دره زمان دماوند را به گشت‌وگذار در تنگه واشی تشبیه می‌کنند. در این دره شما با رودخانه‌ای روبه‌رو می‌شوید که با عبور از آن، به تنگه‌ای عمیق می‌رسید؛ تنگه‌ای که شما را از دو سمت احاطه می‌کند و با فراهم کردن سایه در کنار آب خنک رودخانه، روزی دلپذیر را برای شما رقم می‌زند.
آب رودخانه در برخی نقاط کم‌عمق و در برخی نقاط عمیق است؛ پس آماده این باشید که در بعضی نقاط، تا بالای کمر در آب فرو بروید. در مسیر گشت‌وگذار در دره زمان با حوضچه‌های آبی نیز روبه‌رو خواهید شد که برای شنا و آبتنی فوق‌العاده هستند. در نظر داشته باشید که عمق آب در این حوضچه‌ها کم نیست و بهتر است اگر شنا بلد نیستید، وارد آنها نشوید.
برای رسیدن به دره زمان در ابتدا باید به‌سمت شرق تهران حرکت کنید و پس از عبور از بزرگراه سردار سلیمانی خود را به جاده هراز برسانید. در ادامه راه، پس از عبور از رودهن و گردنه امامزاده هاشم و پس از پلور و ابتدای جاده لار، اولین دور برگردان را بپیچید و به‌سمت تهران بیایید. سپس از یک جاده فرعی در سمت راست جاده وارد یک راه فرعی شوید. مسیر را ادامه دهید و کمی جلوتر از سمت چپ خارج شوید. سپس به راست بپیچید تا به پل سنگی روی رودخانه لار برسید. این نقطه، ابتدای مسیر دره زمان است. در این مکان ماشین خود را پارک کنید، پس از یک پیاده‌روی کوتاه وارد رودخانه شوید و یک روز هیجان‌انگیز را آغاز کنید.
شما می‌توانید همراه با تورهای گردشگری یک‌روزه نیز به دره زمان سفر کنید؛ اما اگر خودروی شخصی ندارید و نمی‌خواهید با تور به دره زمان بروید، گزینه دیگری نیز در اختیار شما است. در انتهای بزرگراه شهید بابایی تهران، سوار تاکسی‌های پلور شوید و پیمایش دره را آغاز کنید. البته اگر بار اولی است که می‌خواهید به این منطقه سفر کنید، بهتر است که با فردی مسلط به مسیر و باتجربه همراه شوید.
آدرس: استان مازندران، جاده هراز، جاده لار، روستای پلور، پل سنگی پلور
آلودگی در دره زمان نزدیک به صفر است و این منطقه از آن دست جاهایی است که می‌توانید در آنجا اکسیژن خالص تنفس کنید. هوا به دلیل جاری بودن رودخانه رطوبت زیادی ندارد و شما می‌توانید حتی در گرمای تابستان و تابش مستقیم آفتاب، از نسیمی خنک لذت ببرید. مسیر دره زمان که از بهترین مسیرهای طبیعت گردی ایران به شمار می‌رود، ترکیبی از پیاده‌روی در خشکی و آب است و اگر مسیر ۴۰ دقیقه‌ای آن را تا انتها بروید، به یک آبشار بسیار زیبا می‌رسید که روح آدمی را جلا می‌بخشد.
ارتفاع آب رودخانه تقریبا ۱٫۵ متر است؛ پس به شما پیشنهاد می‌کنیم که با کودکان کم سن و سال به دره زمان سفر نکنید؛ زیرا مسیر پیاده‌روی دره زمان کمی طولانی است و راه رفتن در آب سرد که ارتفاع آن در برخی از نقاط زیاد است برای کودکان آسان نیست. دره زمان در چند سال اخیر مانند تنگه واشی مشهور شده است و در برخی روزها به‌خصوص در فصل تابستان، جمعیت زیادی راهی آن می‌شوند. در نظر داشته باشید که حتی در روزهای خلوت و با وجود همراهی با تورها، مسیر تنگ دره و طولانی بودن راه پیاده‌روی سبب می‌شود تا گشت و گذار در دره کمی طولانی شود.
فشار آب در تابستان خیلی زیاد نیست و شما می‌توانید با راهنمایی لیدر تور و استفاده از طناب به‌راحتی در آب به مسیر خود ادامه دهید. در راه برگشت، با راهنمایی‌های لیدر محلی و نشان دادن جای مناسب می‌توانید تجربه شیرجه زدن از بالای صخره را نیز امتحان کنید.
آبشار لاکوه که با نام‌های آبشار لاکو و آبشار نقره سر نیز شناخته می‌شود، از جاهای دیدنی آمل در استان مازندران به شمار می‌آید. مسیر دسترسی به این آبشار، با گونه‌های متنوع گیاهی و رنگ‌های زیبا آراسته شده است. پوشش آبی رنگ منطقه به‌خاطر وجود گونه‌های سیزاب و فراموشم مکن است، پوشش سبز رنگ مربوط به گونه‌های جنگلی (ممرز، آلوی جنگلی، از گیل و ولیک و…) است، روی دامنه قرمز رنگ گل‌های شقایق و گل گاوزبان روییده و دشت زرد رنگ مملو از گونه زلف پیر است. برای دسترسی به آبشار لاکوه، باید وارد مسیر پاکوب نقره سر، در جاده هراز شوید.
روستای نوا و دشت آزو در دامنه‌های سرسبز البرز قرار گرفته‌اند. روستای نوا در مازندران، با تهران در حدود ۱۰۰ کیلومتر فاصله دارد که پیمودن این فاصله در حدود دو ساعت و نیم طول می‌کشد. روستای نوا با شهر آمل نیز در حدود ۹۰ کیلومتر فاصله دارد. دشت آزو در نزدیکی روستای نوا و در جنوب شرقی این روستا قرار گرفته است. برای رسیدن به دشت آزو کافی است در مسیر رودخانه روستا پیاده‌روی سبکی، کمتر از یک ساعت داشته باشید.
آدرس روستای نوا: استان مازندران، لاریجان، کیلومتر ۸۸ جاده هراز، جاده فرعی نوا، روستای نوا
فاصله تهران تا روستای نوا از ابتدای خروجی شرقی در بزرگراه یاسینی در حدود ۱۰۰ کیلومتر است. برای رسیدن به این خروجی شرقی تهران می‌توانید از بزرگراه‌های شهید زین‌الدین، بزرگراه بابایی یا جاده دماوند بگذرید و به بزرگراه یاسینی برسید. سپس با ادامه مسیر در بزرگراه تهران پردیس و گذشتن از بومهن و رسیدن به رودهن، در مسیر دو راهی جاده فیروزکوه و هراز از سمت چپ به جاده هراز وارد شوید.
در ادامه مسیر، با گذشتن از روستاهای رینه و نیاک به جاده فرعی نوا در سمت راست روستا خواهید رسید. این خروجی دو تا سه کیلومتر بعد از آب اسک است. از ابتدای این جاده تنها ۱۰ کیلومتر تا روستای نوا فاصله دارید، که به‌دلیل پیچ‌وخم‌های این جاده در حدود ۲۰ دقیقه طی کردن آن زمان می‌برد. در میانه مسیر، به دو راهی خواهید رسید که برای رسیدن به روستای نوا باید به‌سمت راست وارد شوید. روستای نوا در انتهای این جاده و پس از «درزی محله» قرار گرفته است.
«روستای نیاک» یکی از روستاهای شهرستان آمل در استان مازندران است که در فاصله حدود ۸۰ کیلومتری از آمل در جاده هراز قرار دارد. این روستای کوچک در دره‌ای قرار گرفته که اطراف آن را کوه‌های ایرا، نوا و زرنجک احاطه کرده است و از سمت شمال به روستای انهه، از شرق به روستای کنارانجام و گیلاس، از غرب به ایرا و آب اسک منتهی می‌شود.
رودخانه‌ای از این روستا می‌گذرد که سرچشمه آن دشت آزو است و به رودخانه هراز سرازیر می‌شود. سنگ‌های بزرگی که از کوه جداشده و به میان رودخانه افتاده است، جلوه زیبایی به رود می‌دهد. این رود به‌دلیل خشکسالی چند سال اخیر، فقط در فصل‌های بهار و زمستان پرآب است و در فصول دیگر، قبل از پیوستن به هراز، خشک می‌شود. در اطراف رود، گیاهان خودرو رشد می‌کند که برخی از آنها با گل‌های رنگارنگ، بر زیبایی منطقه می‌افزاید. برخی از این گیاهان نیز دارای میوه‌های ریز جنگلی است که بیشتر مورد تغذیه پرندگان و حیوانات قرار می‌گیرد.
روستای نیاک مسیر دسترسی آسانی دارد. این روستا در فاصله کمتر از ۱۰۰ کیلومتری تهران قرار گرفته است. از شرق تهران، وارد آزادراه تهران - پردیس شوید و سپس مسیر جاده هراز را در پیش بگیرید. با عبور از آبعلی، پلور و روستای آب‌اسک، در سمت راست جاده، تابلوی روستای نیاک را مشاهده می‌کنید. مسیر روستا از جاده اصلی جدا می‌شود و کاملا مشخص است.
جنگل کنوس چال در شهرستان آمل، استان مازندارن قرار دارد و فاصله آن از تهران حدودا چهار ساعت است.
