«حسن باشت باوی» مشت‌زن و مربی مشت‌زنی ایرانی بود که از او با عنوان «پدر بوکس ایران» یاد می‌شود.
به گزارش اقتصاد24، بوکس، مشت‌زنی یا مبارزه با مشت یک ورزش رزمی از نوع انفرادی و تک نفره است. بوکس مبارزه‌ای است که در آن دو نفر با ضربات مشت در دو نوع آماتور و حرفه‌ای، با یکدیگر مبارزه می‌کنند. بوکس تاریخچه‌ای طولانی در کشور یونان دارد. البته بوکس مدرن در واقع از کشور آمریکا سرچشمه می‌گیرد. مسابقات این ورزش معمولاً با ناک‌اوت، ناک داون یا ضربه فنی همچون رشته‌های رزمی دیگر به پایان می‌رسد.
مسابقه ورزش بوکس به طور رسمی در ششصد و هفتاد و هفت سال پیش از میلاد مسیح در بیست و سومین بازی المپیک در هاین که نخستین نبرد این ورزش است شروع شده و «ابراستوس» اهل سمیرنا در این مسابقه به عنوان پیروز شناخته و قهرمان شد.
حسن باشت باوی در سال ۱۳۰۶ در شهر آبادان به دنیا آمد. او مشت‌زنی را سال ۱۳۲۳ زیر نظر یک مربی انگلیسی در آبادان به نام واگنر آغاز کرد. در سال ۱۳۲۸ باشت باوی نایب قهرمان بوکس کشور شد و پس از آن عناوین متعدد دیگری در مسابقات داخلی و خارجی به دست آورد.
وی در ۱۳۳۷ وارد حرفه مربیگری شد. پدر بوکس ایران بین سال‌های ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۴ مربی تیم ملی بوکس ایران بود و توانست با این تیم در بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ تهران به مقام قهرمانی برسد.
رشته بوکس در آبادان قهرمانان زیادی را به عرصه ملی و بین‌المللی فرستاده است به طوری که از روزگاران قدیم، نام آبادان یادآور دو رشته فوتبال و بوکس بوده است.
به پاس قدردانی از تلاش و دستاوردهای حسن باشت باوی در عرصه بوکس، در سال ۱۳۸۶ سالن بوکسی در شهر گچساران به نام استاد حسن باشت باوی افتتاح شد تا به واسطه این موضوع، رشته بوکس هم بیش از پیش مورد توجه جوانان قرار بگیرد.
در سال ۱۳۹۵ مراسم جشن تولد ۹۰ سالگی پدر بوکس ایران با حضور نماینده گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی و جمعی از مسئولان محلی این شهر در منزل حسن باشت باوی برگزار شد. در این مراسم که با حضور فرزندان و نوه‌های این پیشکسوت برگزار شد، مقرر شد که تندیس پدر بوکس ایران ساخته و در یکی از فضا‌های عمومی و خوش‌منظر شهر نصب شود.
در سال ۱۳۹۶ از تندیس حسن باشت باوی در یکی از بوستان‌های شهر گچساران رونمایی شد. متاسفانه این سردیس پس از مدتی کوتاه یعنی در کمتر از یک سال به دست افرادی ناشناس تخریب شد.
حسن باشت باوی صبح روز سه‌شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ در سن ۹۲ سالگی در شهر دوگنبدان مرکز شهرستان گچساران درگذشت.
بی‌تردید نام و خاطره این ورزشکار تا همیشه در اذهان باقی خواهد ماند و امید است که موفقیت تیم‌های ایرانی در این رشته ورزشی زیر سایه حمایت وزارت ورزش و جوانان بیش از پیش شود.
انوشیروان نوریان: وی در سال ۱۳۵۱ در قائم‌شهر به دنیا آمد. نوریان تنها بوکسور تاریخ ورزش ایران است که سابقه حضور در سه دوره مسابقات المپیک را دارد.
او در المپیک ۱۹۹۲ در بارسلون در نبرد اول برابر حریف ایتالیایی شکست خورد و حذف شد. نوریان در بازی‌های آسیایی ۱۹۹۴ در هیروشیما موفق به کسب مدال برنز شد. وی در المپیک سیدنی اما به دلیل مثبت شدن تست دوپینگ محروم شد و البته در المپیک آتن هم در تیم بوکس استرالیا، لقب تنها بوکسور قاره اقیانوسیه در المپیک را داشت. او سابقه یک سال قهرمانی قاره آسیا، دو سال نایب قهرمانی آسیا و شش سال قهرمانی ملی را دارد.
احسان روزبهانی: احسان روزبهانی متولد ۲ تیر ۱۳۶۷ در تهران است که اصالت بروجردی دارد. او در مسابقات قهرمانی جهانی ۲۰۱۱ که در باکو برگزار شد موفق به کسب سهمیه المپیک تابستانی ۲۰۱۲ شد. روزبهانی در اولین مسابقه خود در یک سی و دوم، جیسون مونروی کلمبیایی را با نتیجه دوازده بر ده شکست داد.
در دومین مسابقه خود در یک شانزدهم مقابل بهرام مظفر از ترکیه به برتری هجده بر دوازده دست یافت و به مرحله یک چهارم صعود کرد. وی در مسابقه بعدی خود در مقابل عادل‌بک نیازیمبتوف قزاقستانی قرار گرفت که در پایان با نتیجه سیزده بر ده شکست خورد و از رسیدن به نیمه نهایی این مسابقات بازماند.
احسان روزبهانی در بازی‌های آسیایی ۲۰۱۴ اینچئون کره جنوبی در نخستین مبارزه خود نماینده بوتان را شکست داد. در دومین نبرد خود به مصاف اولدپ سینگ نماینده هندوستان رفت و با شکست حریفش به مرحله نیمه نهایی راه یافت.
در نیمه نهایی با عادل‌بک نیازیمبتوف قهرمان المپیک از قزاقستان در سالن بوکس ورزشگاه سئونهاک مبارزه کرد، که این بار همانند المپیک ۲۰۱۲ لندن به نیازیمبتوف قزاق باخت و به مدال برنز بازی‌های آسیایی ۲۰۱۴ اینچئون دست یافت.
احسان روزبهانی در المپیک ۲۰۱۶ ریو، در مسابقه اول به حریف هلندی خود، پیتر مولنبرگ باخت و حذف شد.
