به گزارش کمیته ارتباطات و فضای مجازی ستاد دهه کرامت، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسین مختاری رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رئیس پژوهشکده بین المللی عروه الوثقی به مناسبت فرارسیدن میلاد امام رضا (ع) نوشت: ضرورت واکاوی ابعاد و زوایای عقلانیت رضوی در راستای تعمیق ارتباطات میان فرنگی در جهان معاصر انکار ناپذیر است؛ زیرا جریانات تروریستی تکفیری، چهرۀ اسلام را در جوامع بشری دگرگون کرده و اسلام هراسی را به جای صلح‌محوری در اسلام نشانده و اینچنین ساحت دین مبین اسلام را در جهان خدشه دار کرده و اصل ارتباطات میان فرهنگی را با اما و اگر های متعدد همراه ساخته است.
از سوی دیگر تداوم شیوع ویروس کرونا در جهان و فروپاشی معرفتی غرب در جهان پساکرونا، به ویژه پس از افول آمریکا و رسوایی سران کاخ سفید در نژاد پرستی، آیندۀ تمدنی و معرفتی جهان را در عصر حاضر بر مدار ارتباطات میان فرهنگی و بهره گیری از فرهنگ های بومی و معرفتی، فارغ از نژاد و قومیت قرار خواهد داد؛ از این رهگذر آموزه های رضوی و ظرفیت های عظیم فرهنگی در مشهد مقدس به نوبۀ خود حوزۀ ارتباطی و بیانی تشیع را در قالب تمدن نوین اسلامی به جهان تشنۀ صلح و معنویت در دوران پساکرونا ارائه خواهد داد.
اهمیت این امر از آن جهت است که مرزهای جغرافیایی نژادپرستی و ملی گرایی در جهان معاصر به شدت رنگ باخته است و این میراث شوم استعمار در عصر بیداری انسانی و ارتقای شعور عمومی و تقویت ارتباطات انسانی منبعث از تعامل روزافزون مردم در شبکه های اجتماعی به زباله دان تاریخ پیوسته است و اصل بنیادین «شهر- مردم»، جایگزین نظریۀ «دولت- ملت» شده است.
در این میان چه شهری بهتر از شهر زیارتی و معنوی مشهد که همگرایی میان عالم غیب و عالم شهود را در قالب اصل متعالی زیارت و ذکر و یادخدا و زیبایی شناسی معماری اصیل اسلامی، برای مخاطب عینیت می بخشد.
مولفه‌های هویت بخش در سیرۀ رضوی برآمده از عقلانیت و وحدت است
از سوی دیگر مولفه های هویت بخش در سیرۀ رضوی برآمده از عقلانیت و وحدت، فقه مقارن را در ابعاد کلان تمدن اسلامی رقم می زند، در این میان غفلت اندیشمندان و نخبگان فقهی جوامع اسلامی و سیاست گذاران فرهنگی کشور از ظرفیت عظیم فقه رضوی به عنوان مهمترین مانیفست تشیع در ارتقای وحدت اسلامی و بازتولید اسلام شیعی در جهان اسلام و دیگر جوامع بشری، تأمل برانگیز است.
صلح محوری مهمترین اصل ارتباطات میان فرهنگی در تعالیم امام رضا (ع) را در بر می گیرد، و از آن جا که صلح محوری مولّفه‌ای فطری است مورد اهتمام آحاد جوامع انسانی قرار می گیرد، در نتیجه حکمت و عقلانیت رضوی در امتداد صلح جهانی قرار خواهد گرفت و اینچنین فرآیند صلح جهانی حضرت حجت (عج) تسهیل خواهد شد؛ در نتیجه نظریۀ موهوم پایان تاریخ فوکویاما و جنگ تمدن های هانتینگتون به قهقرا خواهد رفت.
تحقق این مهم در گام نخست در گرو بازتولید فکری و معرفتی احادیث ائمۀ معصومین به ویژه احادیث حضرت رضا (ع) به عنوان منبع راهبردی حقوق مدنی و حقوق بین الملل و طرح ریزی تمدن نوین اسلامی برای تحقق صلح جهانی امکان پذیر است.
با این اوصاف لزوم استفاده از نرم افزارهای دانشی در راستای تولیدات بینشی و عقلانیت محور در راستای تئوری پردازی های کلان در جهان معاصر ضروری است؛ از این رو مواجهۀ خام گرایانه با معارف رضوی در قالب موسوعه نویسی و دائره المعارف نویسی دردی از درد بازتولید فکری و معرفتی شیعه دوا نخواهد کرد؛ بلکه رسالت نهاد حوزه و دانشگاه در زمینۀ بازتولید معارف رضوی باید بر محور معرفت شناسی منحصر شود، زیرا اصل ارتباطات در سیرۀ امام رضا (ع) به شدت از مبانی فکری و عملی برخوردار است، اگر چه کم کاری نظام پژوهشی کشور در زمینه معرفت و شناخت بسیار تأمل برانگیز است.
لزوم بازگشت به عقلانیت بر مدار فقاهت و حکمت به جای عرفان و صوفیسم، در راستای اصلاح آفات و آسیب های حکومت اسلامی اجتناب ناپذیر است؛ چرا که حکمت فقه اکبر است و مبنای عملی آن سیرۀ اهل بیت (ع) به ویژه آموزه های عقلانی امام رضا (ع) در بُعد حکومتی است؛ در غیر این صورت عرفان جای حکمت و فقاهت خواهد نشست و در نتیجه عقلانیت دینی در جامعه بازیچۀ مروجان اسلام غیر عقلانی قرار خواهد گرفت.
