زندگینامه ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی
ابوالمکارم مجیرالدین مجیرالدین بیلقانی ، ستاره‌ای درخشان در آسمان شعر و ادب فارسی در قرن ششم هجری است. او در شهر بیلقان به جهان گشود، شهری که بخشی از جمهوری آذربایجان به شمار می‌رود. بیلقانی در مکتب‌خانه‌های پررونق آن دوران، توشه‌ای دانش و معرفت اندوخت و ذوق ادبی سرشار خود را صیقل داد.
ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی بخت آن را یار کرد تا شاگردی خاقانی شروانی ، یکی از برجسته‌ترین شاعران ایرانی، را برعهده گرفت. خاقانی با طبع بلند و سبک خاص خود، تأثیر بسزایی بر ادبیات فارسی گذاشت. بیلقانی در محضر این استاد مسلم، رموز سخنوری را فراگرفت و قریحه‌ای ذاتی خود را شکوفا ساخت.
استعداد سرشار ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی چنان درخشید که او به سرعت در سایه‌ی استاد خود را کشید. سروده های او مانند تحسین برانگیز بود که پای به پای اشعار خاقانی قرار گرفت. این امر، زمینه‌ساز رقابت دوستانه میان استاد و شاگرد شد.
ابوالمکارمجیرالدین بیلقانی در اشعار خود، از تخلص «مجیر» بهره می‌برد. به نظر می‌رسد این تخلص برگرفته از نام یا لقب اصلی او بوده است. هم‌عصران وی نیز با همین عنوان می‌شناختند.
ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی در دربار اتابکان آذربایجان، جایگاه ویژه‌ای. اتابکان آذربایجان، سلسله‌های قدرتمند در شمال غرب ایران بودند که در قرن‌های ششم و هفتم هجری حکومت می‌کردند. بیلقانی با سرودن قصایدی پرمایه، به مدح سلاطین این سلسله، به ویژه ارسلان بن طغرل سلجوقی ، پرداخت.
تاریخ دقیق درگذشت ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. منابع مختلف، سالهای متفاوت را برای وفات او ذکر کرده اند. برخی منابع، سال 577 هجری قمری را سال درگذشت او می‌دانند، در حالی که در منابع دیگر به سالهای 568، 586، 589 و 594 هجری قمری اشاره شده است. با بررسی شواهد و قراین موجود، به نظر می‌رسد سال 586 هجری قمری، تاریخ محتمل‌تری برای درگذشت این شاعر توانمند باشد.
آرامگاه ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی در شهر تبریز، در کنار آرامگاه سایر شاعران و ادیبان نامدار ایرانی، قرار دارد. مقبرةالشعرای تبریز ، گنجینه‌ای ارزشمند از مفاخر ادبی ایران به شمار می‌رود و آرامگاه عبدی شاعرانی چون کَبَل گنجوی، خاقانی شروانی، قطران تبریزی و بسیاری دیگر هستند.
دیوان ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی
ابوالمکارمیر مجیرالدین بیلقانی میراثی گران‌بها از خود جای گذاشته است: دیوانی مشتمل بر حدود پنج هزار بیت شعر. این دیوان، گنجینه‌های قصاید و غزل‌های لطیف و دلنشین است که ذوق و قریحه‌ای شگفت‌انگیز بیلقانی را به رخ می‌کشد.
قصاید بیلقانی در مدح سلاطین و بزرگان عصر خود، سرشار از مضامین بلند و تعابیر بدیع است. او در این قصاید، به ستایش فضایل و اوصاف نیکوی حامیان خود می‌پردازد و خود را در سرودن اشعاری حماسی و پرشور به اثبات می‌رساند.
غزل‌های بیلقانی نیز از ظرافت و لطافت خاصیت دارد. او در این غزل‌ها، به مضامین عاشقانه و عارفانه می‌پردازد و با زبانی ساده و روان، احساسات و عواطف خود را به تصویر می‌کشد.
بیلقانی در سرودن انواع شعر، از جمله مثنوی، قطعه و رباعی نیز تبحر داشت. اما قصاید و غزل‌های او، از شهرت و محبوبیت بیشتری برخوردارند.
سوالات متداول درباره ابوالمکارم مجیرالدین مجیرالدین بیلقانی
ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی شاعری توانمند و نوآور در قرن ششم هجری بود که در شهر بیلقان (از توابع شروان و امروزی جمهوری آذربایجان) به جهان گشود. او در مکتب‌خانه‌های پررونق آن دوران، توشه‌ای دانش و معرفت اندخت و ذوق ادبی خود را صیقل داد.
2. چه چیزی ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی را مشهور کرده است؟
ابوالمکارمجیرالدین بیلقانی به خاطر سروده های پرمغز و پرمایه خود در قالب قصیده و غزل مشهور است. او در این اشعار، به مدح سلاطین و بزرگان عصر خود می‌پردازد و از مضامین بلند و تعابیر بدیع می‌برد.
3. آیا ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی شاگرد کسی بود؟
بله،ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی شاگرد خاقانی شروانی ، یکی از برجسته‌ترین شاعران ایرانی بود. او در محضر این استاد مسلم، رموز سخنوری را فراگرفت و قریحه‌ای ذاتی خود را شکوفا ساخت.
4. آرامگاه ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی کجاست؟
آرامگاه ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی در شهر تبریز، در کنار آرامگاه سایر شاعران و ادیبان نامدار ایرانی، در مقبرةالشعرای تبریز قرار دارد.
5. میراث ادبی ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی چیست؟
ابوالمکارمجیرالدین بیلقانی میراثی گران‌بها از خود جای گذاشته است: دیوانی مشتمل بر حدود پنج هزار بیت شعر. این دیوان، گنجینه‌های قصاید و غزل‌های لطیف و دلنشین است که ذوق و قریحه‌ای شگفت‌انگیز بیلقانی را به رخ می‌کشد.
ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی ، شاعری توانمند و نوآور در قرن ششم هجری، با سروده های پرمغز و پرمایه خود، سهم بسزایی در غنای و پویایی شعر فارسی ایفا کرد. او با وجود قرار گرفتن در سایه‌ی استاد مسلم، خاقانی، نام شاعر خود را به عنوان مستقل و صاحب‌سبک در تاریخ ادبیات فارسی به ثبت می‌رساند. دیوان اشعار او، گنجینه‌ای ارزشمند از مضامین بلند، تعابیر بدیع و زبانی شورانگیز است که تا به امروز، مورد توجه و تحسین دوستداران شعر و ادب فارسی قرار گرفته است.
گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته
