میزان خواب کودک در سنین مختلف متفاوت است
میزان خواب کودک به رشد مغزی او کمک خواهد کرد
هر نوزادی از همسالان خود متفاوت است و اینکه آیا نوزاد یا کودک شما از خواب کافی برخوردار است باید از رفتار او متوجه شوید. اگر کودک شما دارای خلق و خوی آرامی است و خوشحال به نظر می رسد نشانه این است که خواب کافی دارد اما در صورتی که ناراحت به نظر می رسد ممکن است یکی از دلایل ناراحتی او نداشتن خواب کافی باشد. از این رو شما باید میزان خواب او را در نظر بگیرید و آن را دنبال کنید.
میزان خواب کودک به عوامل و فاکتور های متفاوتی بستگی دارد که یکی از این فاکتور ها سن او می باشد. میزان خواب کودک در رشد او تأثیر زیادی دارد.
میزان خواب کافی به کودکان و نوزادان کمک می کند تا علاوه بر اینکه انرژی کافی برای فعالیت بدنی در روز ذخیره کنند، به رشد مغزی آنان نیز کمک خواهد کرد. نوزادان مدت زیادی از شبانه روز را در خواب سپری می کنند و تنها هنگامی که گرسنه می شوند برای خوردن شیر بیدار می شوند.
نوزادان در طول روز بین 8 تا 9 ساعت و در هنگام شب 8 ساعت می خوابند. اما اکثر نوزادان در طول شب به طور پیوسته نمی توانند بخوابند. در سن سه ماهگی کودکان در طول شب چندین بار بیدار می شوند. آنها اغلب هر سه یا چهار ساعت در شب گرسنه می شوند و برای خوردن شیر بیدار می شوند.
اما در صورتی که نوزاد در طول شب برای خوردن شیر بیدار نشد نیازی به بیدار کردن او نیست مگر اینکه پزشک به شما توصیه کند که این کار را انجام دهید. اما بهتر است تا هفته پنجم و ششم به نوزاد اجازه ندهید بیشتر از 5 ساعت بدون خوردن شیر بخوابد.
برای اینکه از میزان خواب کافی کودک در سنین مختلف آگاهی داشته باشید در ادامه به ترتیب میزان خواب کافی را در سنین مختلف توضیح می دهیم.
به طور متوسط نوزادان تازه متولد شده بین 15 تا 18 ساعت در شبانه روز می خوابند. اما هر بار خوابیدن آنها دو تا چهار ساعت طول می کشد. نوزادان نارس بیشتر از میزان و نوزادان مبتلا به کولیک کمتر از میزان می خوابند.
در این سنین هنوز ساعت زیستی کودک تنظیم نشده است از این رو الگوهای خواب او وابسته به ساعت های شبانه روز نیست و خواب آن ها دارای الگوی منظمی نیست.
وقتی کودک وارد هفته ششم از زندگی می شود کم کم آرام تر شده و الگوی خواب او منظم تر می شود. در این سن طولانی ترین زمان خواب کودک به 4 تا 6 ساعت رسیده و معمولا به طور منظم در هنگام غروب آفتاب می خوابند. از این سن به تدریج ساعت زیستی بدن آن ها تنظیم می شود.
در این سنین خواب نرمال کودک 15 ساعت می باشد. اما بیشتر نوزادان بالای یازده ماه تنها به میزان 12 ساعت در روز می خوابند. در این دوره هدف اصلی رسیدن به یک الگوی منظم و ثابت خواب است. زیرا در این سن کودک در ارتباط بیشتری با اطرافیان بوده و اجتماعی تر شده و الگوی خواب او به الگوی خواب پدر و مادرش شبیه می شود.
در حدود شش ماهگی، کودک حدود دو تا سه بار در طول روز چرت می زند. در این سن و یا حتی زودتر از این سن، کودک قادر خواهد بود در طول شب به طور کامل و پیوسته بخوابد. هنگامی که ساعت زیستی بدن کودک کامل تر می شود، الگوی چرت زدن او در هنگام عصر نیز ثابت خواهد شد.
کودک با طی کردن سن یک سالگی و وارد شدن به ماه 18 تا 21 زندگی، تمایل و گرایش به چرت زدن در هنگام صبح و غروب را از دست می دهد و تنها یک بار در طول روز چرت می زند. در این سنین کودکان به 14 ساعت خواب در طول شبانه روز نیاز دارند اما اغلب 10 ساعت در شبانه روز می خوابند.
کودکان بین 21 تا 36 ماهه همچنان به یک خواب کوتاه در طول روز نیاز دارند. مدت زمان این خواب نیم روزی در بین کودکان از یک ساعت تا سه ساعت و نیم متفاوت است. کودکان در این سن به طور نرمال بین ساعت 7 تا 9 شب برای خواب آماده می شوند و صبح ها بین ساعت 6 تا 8 از خواب بیدار می شوند.
در این سن کودکان معمولا بین ساعت 7 تا 9 شب به خواب رفته و صبح بین ساعت 6 تا 7 بیدار می شوند. این الگوی خواب شبیه الگوی خواب کودکان در سنین پایین تر است.
در سه سالگی کودک همچنان در طول روز خواب کوتاه نیم روزی دارد، اما در پنج سالگی بیشتر آن ها دیگر در طول روز نمی خوابند. چرت روزانه در این سنین کمتر می شود. مشکلات خواب جدید پس از سن سه سالگی اغلب از بین می رود.
در این سن که کودک برای رفتن به پیش دبستانی و دبستان آماده می شود و به دنبال آن از یک برنامه منظمی برای فعالیت های روزانه پیروی خواهد کرد، ساعت خواب او به تدریج دیر تر می شود. کودکان در سن دوازده سالگی اغلب ساعت 9 شب به خواب می روند. اما با این حال ساعت خواب کودکان در این سن از هم متفاوت می باشد و از ساعت 7 تا 10 شب متغیر است.
در این سن، کودک بین 9 تا 12 ساعت می خوابد و میانگین خواب او 9 ساعت خواهد بود.
در این سن کودک وارد دوران جدیدی از زندگی یعنی نوجوانی می شود. نیاز به خواب کافی در این سن از اهمیت زیادی برخوردار است. در این سن نوجوانان به میزان خواب بیشتری نسبت به سال های قبل دارند. اما اغلب نوجوانان در این سن به علت فشار های اجتماعی نمی توانند به اندازه کافی بخوابند.
سعی کنید میزان خواب کودک را کم نکنید
نوزادان از بدو تولد توصیه می شود در یک مکان و تخت جداگانه در اتاق والدین یا در یک اتاق دیگر خوابانده شوند. این امر از بروز خطراتی مانند فشردن گلو و سندرم مرگ ناگهانی نوزاد جلوگیری می کند. از این رو بهتر است کودک را جدا بخوابانید. هنگام گرسنه شدن کودک او را نزد مادرش برده و پس از خوردن شیر او را به جای خواب خودش برگردانید.
چرخه خواب نوزادان وابسته به رفع نیاز گرسنگی آن هاست و از این رو دارای الگوی منظمی نیست. هنگامی که کودک گرسنه شد و می خواهید او را تغذیه کنید باید برای ادامه خواب او مکان خواب او را تاریک کنید. این کار به توسعه یک برنامه خواب و بیداری منظم کمک خواهد کرد.
سعی کنید مانع چرت زدن و یا کم کردن زمان چرت زدن کودک نشوید زیرا با این کار باعث می شوید تا او خسته شود و کیفیت خوابش کمتر شود.
خواب کافی برای سلامت کودک از اهمیت زیادی برخوردار است و بسیار ضروری است. خواب به باور بسیاری از مردم روی خلق و خوی بچه ها اثر مستقیم دارد و عده ای نیز بر این باورند که خواب بر روی یادگیری و رفتار کودک اثر مستقیمی دارد.
خواب کافی در کودکان از خطر بروز اضافه وزن و ابتلا به دیابت در آنان می کاهد و مشکلات یادگیری و تمرکز تا حد زیادی کاهش می یابد.
به همان اندازه ای که ورزش کردن و غذا خوردن برای کودک اهمیت دارد خواب هم دارای اهمیت است. زمانی که کودک در خواب است، پیام رسان‌های شیمیایی مغز او تقویت می شوند و انرژی تازه ای می گیرند. همچنین بر اساس پژوهش های انجام شده، خواب کافی سبب می شود تا سلول های مغزی از شر مواد زائد و سمی و بیماری زا در امان باشند.
بر اساس همین پژوهش ها کودکان در صورت نداشتن خواب کافی یعنی در صورتی که کودک یک ساعت کمتر از میزان مورد نیاز بخوابد به سرعت عوارض آن در او ظاهر می شود.
میزان خواب کودک بر رشد فیزیکی کودک تأثیر دارد
هورمون رشد در هنگام خواب بیشتر ترشح می شود. کودک باید 50 درصد از زمان خود را به خواب عمیق برود. این امر برای سلامتی او بسیار ضروری است. طی تحقیقاتی که بر روی کودکان ایتالیایی انجام شد، به این نتیجه رسیدند که کودکانی که از سطح کافی و مناسب هورمون رشد برخوردار نبودند، از خواب کافی برخوردار نبوده اند و کمتر از میزان متوسط می خوابیدند.
در هنگام خواب هورمون های استرس و کلسترول بد خون که به دیواره رگ های خونی آسیب می رسانند، در خون جریان می یابند. این امر از بدن در برابر آسیب های قلبی و عروقی محافظت خواهد کرد.
کودکانی که دارای خواب کافی نیستند، بیشتر از کودکان دیگر در معرض خطر انگیختگی مغز در حال خواب قرار دارند. این حالت باعث افزایش چند برابری امکان بروز پاسخ جنگ و گریز در طول شبانه روز خواهد شد.
در طول شب میزان گلوکز و کورتیزول در خون بالا می رود. این دو ماده ارتباط مستقیمی با افزایش خطر ابتلا به دیابت و چاقی و بیماری های قلبی و عروقی خواهد داشت.
خواب کم در کودکان سبب افزایش وزن آن ها می شود، این روند از دوران نوزادی شروع می شود. اغلب اوقات دلیل بی قراری و نا آرامی کودک ارتباطی به گرسنگی او ندارد و تنها با تاب دادن او می توان او را خواباند. در این صورت کودک بهتر به خواب رفته و کمتر دچار اضافه وزن می شود.
هنگامی که برای سیر شدن به اندازه کافی غذا می خوریم، سلول های چربی هورمون لپتین خواهند شد. این هورمون سبب تولید پیامی می شود که در نتیجه آن فرد از غذا خوردن دست می کشد. کمبود خواب روی این هورمون اثر منفی می گذارد و کودک به غذا خوردن ادامه خواهد داد. در نتیجه سبب چاقی و اضافه وزن کودک خواهد شد.
نحوه غذا خوردن کودکان خسته نیز نسبت به کودکانی که از خواب کافی برخوردارند متفاوت می باشد. در این حالت کودکان نیز مانند بزرگسالان تمایل بیشتری به دریافت غذاهای پر کالری و سرشار از چربی خواهند داشت. همچنین کودک خسته نسبت به سایر کودکان فعالیت بدنی کمتری داشته و همین امر باعث می شود تا آن ها تحرک کمتری داشته و کالری کمتری بسوزانند.
هنگامی که خواب هستیم بدن شروع به ساختن پروتئینی به نام سیتوکیناز می کند که برای مبارزه با عفونت و بیماری و استرس به آن نیاز است. این ماده علاوه بر اینکه با بیماری ها مبارزه می کند، سبب خواب آلودگی فرد نیز می شود. به همین علت فرد در هنگام بروز بیماری ها مانند سرما خوردگی و آنفلوانزا احساس خستگی و خواب آلودگی می کند. این حالت فرد را مجبور به استراحت کرده و به بدن فرصت می دهد تا به خوبی و به سرعت بهبود پیدا کند.
میزان خواب کودک به مقدار کافی در هر سنی موجب یادگیری بهتر او می شود
مغز کودک هنگامی که او در خواب است به بالاترین میزان فعالیت می رسد. به گفته محققان، کودک در طول خواب مسائل مختلفی را می آموزد.
خوابیدن به فرایند یادگیری کودکان در همه سنین کمک می کند. حتی خواب های کوتاه نیم روزی نیز در این مورد بسیار کمک کننده است.
طبق یک آزمایش که بر روی کودکان آمریکایی اجرا شد، از کودکان زیر سن دبستانی خواسته شد تا طی یک بازی یک هفته به طور متوسط 77 دقیقه در طول روز چرت بزنند و در هفته دیگر در طول روز نخوابند. کودکانی که بیدار مانده بودند، 15 درصد از مسائلی را که قبلا آموخته بودند فراموش کردند ولی وقتی دوباره به خواب رفتند و بیدار شدند تمام مسائلی که قبلا آموخته بودند را به یاد آوردند. این کودکان بلافاصله بعد از بیدار شدن و حتی روز بعد نیز دارای عملکرد بهتری در بازی بودند و امتیاز بیشتری کسب کردند.
گرداوری: بخش کودکان بیتوته
