بیدار شدن کودکان مخصوصا هنگام صبح یکی از دغدغه های دشوار برای برخی از والدین می باشد. این موضوع در فصل بازگشایی مدارس دشوار تر می شود. برخی از کودکان به علت عادت هایی که با آن در خانواده رشد کرده اند و یا به علل مختلف دیگر، هنگام صبح به سختی از خواب بیدار می شوند.
سخت بیدار شدن کودکان در صبح هنگام باعث ایجاد تنش و فشار های روحی در خانواده می شود. این امر زمانی سخت تر می شود که شما مجبور هستید کودک خود را برای رفتن به مدرسه که ممکن است برای برخی از آنها چندان خوشایند نباشد، بیدار کنید. این امر گاهی اوقات به قدری مشکل ساز است که والدین ناچار به پزشک و یا روانشناس و مشاور خانواده مراجعه می کنند تا راه حلی برای آن پیدا کنند.
بدن انسان به طور طبیعی به 8 ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارد. این مدت زمان بستگی به سن افراد می تواند کمی متفاوت باشد. کودکان به میزان خواب بیشتری نسبت به بزرگسالان نیاز دارند. زمانی که بدن به قدر کافی استراحت دریافت نکرده باشد، بیدار شدن از خواب مشکل خواهد بود.
بیدار شدن از خواب به سختی می تواند به علت وجود برخی از مشکلات باشد، از جمله این علت ها سبک زندگی روزانه، وضعیت جسمانی، مصرف داروهای مختلف و غیره می باشد.
داشتن خواب ناکافی به علت مشکلاتی مانند استرس و اضطراب، وقفه های تنفسی در هنگام خواب، نداشتن الگوی منظم برای خواب، کم خونی و برخی مشکلات سلامتی می باشد.
یکی از مهمترین علت های سخت بیدار شدن کودک در صبح، نداشتن خواب کافی شبانه و نیاز بیشتر به خواب می باشد. کودکان در سنین 5 تا 12 سال به میانگین خوابی در حدود 10 تا 11 ساعت در شبانه روز نیاز دارند.
اگر کودک شما این میزان خواب را در هنگام شب دریافت نمی کند و عادت به زود خوابیدن ندارد، باید در نیم روز با 1 تا 2 ساعت خواب، این کمبود رفع شود. خواب نیم روزی بهتر است در ساعات اولیه بعدازظهر باشد و نزدیک غروب نباشد.
کودکان دبستانی بعد از برگشتن از مدرسه، بهتر است بعد از صرف ناهار استراحت یا خواب کوتاهی داشته باشند، این امر سبب می شود تا نیرو و انرژی تازه ای بگیرند و کارها و تکالیف مدرسه را با تمرکز بیشتر انجام دهند.
کودکانی که در شب خواب کافی ندارند و در طول روز نیز نمی خوابند، ممکن است در یادگیری و تمرکز دچار مشکل شوند. داشتن یک برنامه خواب منظم و کافی سبب می شود تا کودک هنگام بیدار شدن در صبح دچار مشکل نشود.
اغلب کودکان در روزهای اولیه بازگشایی مدارس دچار مشکل بیدار شدن از خواب می شوند. در طول تعطیلات تابستانی کودکان عادت می کنند که دیرتر به تخت خواب رفته و دیرتر نیز بیدار شوند. بهتر است با نزدیک شدن فصل بازگشایی مدارس شروع به تنظیم ساعات خواب کودک کنید و او را به خوابیدن و بیدار شدن زود هنگام عادت دهید. بهتر است کودک را شبها نیم ساعت زودتر به تخت خواب ببرید و صبح ها یک ربع زودتر بیدار کنید.
برخی از والدین به علت استرس و ترس از دیر شدن مدرسه کودک، ممکن است کودک را با عجله و با سر و صدا بیدار کنند. در این شرایط کودک حتی اگر در طول شب خواب کافی نیز دریافت کرده باشد، به علت تجربه تلخ بیدار کردن او با سر و صدا و بداخلاقی تمایلی به بیدار شدن نخواهد داشت و این امر ممکن است باعث ایجاد اثرات منفی روی آنها شود.
برای بیدار کردن کودک بهتر است به آرامی وارد محل خوابش شوید و او را با آرامش و لبخند و حرف های محبت آمیز و حرف زدن در مورد فعالیت های مورد علاقه اش که قرار است آن روز از انجام آنها لذت ببرد، از خواب بیدار کنید.
هنگامی که کودک از خواب بیدار می شود نیز به او در آماده شدن برای رفتن به مدرسه کمک کنید تا با این کار استرس به علت دیر کردن را نیز از او دور کنید. وقتی کودک بداند که شما نیز در آماده شدن به او کمک می کنید سبب آرامش خاطر او می شود و هنگام بیدار شدن دچار استرس نخواهد شد.
خوابیدن در شرایط دمایی نا مناسب سبب می شود تا کودک خواب با کیفیت و راحتی نداشته باشد و به علت نداشتن خواب کافی صبح به سختی از خواب بیدار شود. با تنظیم دمای اتاق خواب کودک، برای او یک فضای مطلوب ایجاد کرده و به افزایش کیفیت خواب او کمک کنید. دمای اتاق باید معتدل و رو به خنکی باشد. سرد بودن دمای اتاق باعث می شود تا کودک مدت زمان بیشتری در رخت خواب بماند و گرمای بیش از حد نیز سبب می شود تا نتواند به راحتی بخوابد. اتاق خواب کودک بهتر است دارای پنجره باشد تا در صورت لزوم با باز کردن پنجره ی هوای اتاق تازه شده و مقدار اکسیژن کافی وارد اتاق شود.
اتاق خواب کودک باید دارای نور مطلوب برای خواب باشد. این شرایط را برای او فراهم کنید. تاریکی مطلق می تواند باعث وحشت او شود و نتواند به راحتی بخوابد، در عین حال روشنایی بیش از حد نیز باعث آزار و اذیت چشمهایش می شود و نمی تواند بخوابد. در هنگام صبح نیز با کشیدن پرده های اتاق او اجازه دهید نور و روشنایی روز وارد اتاق شود تا از این طریق مغز او به چرخه طبیعی خواب و بیداری عادت کند.
تهیه کردن صبحانه مورد علاقه کودکان باعث می شود تا برای بیدار شدن و لذت بردن از صرف صبحانه مورد علاقه شان انگیزه داشته باشند. این کار نه تنها سبب می شود تا او به راحتی از خواب بیدار شود بلکه اشتهایش برای خوردن صبحانه نیز زیاد شود. نخوردن صبحانه سبب بروز مشکلاتی در سلامت کودک می شود. خوردن صبحانه سبب رشد بهتر او و کمک به یادگیری او می شود.
شام خوردن به موقع سبب می شود تا کودک زود به تخت خواب برود و خواب راحتی داشته باشد و صبح نیز به راحتی از خواب بیدار شود. اگر به دیر شام خوردن عادت دارید، بهتر است ابتدا به کودک خود به موقع شام دهید تا ساعت مشخصی برای غذا خوردن داشته باشد. از دادن غذاهای سنگین در شب به کودک خودداری کنید.
سعی کنید برای بیدار کردن کودک از یک ساعت کوک دار استفاده کنید تا کودک عادت کند که خودش از خواب بیدار شود. زیرا زمانی که شما او را از خواب بیدار می کنید او به این کار عادت می کند و بعدها نخواهد توانست خودش به تنهایی از خواب بیدار شود و در نتیجه مسئولیت پذیری را یاد نخواهد گرفت. بهتر است ساعت را ده دقیقه زودتر از زمان بیدار شدنش تنظیم کنید.
گرداوری: بخش کودکان بیتوته