اصفهان از استان‌های پهناور و در مرکز ایران است و ما بین عرض جغرافیایی ۳۰ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۳۴ درجه و ۲۷ دقیقه شمالی و طول جغرافیایی ۴۹ درجه و ۳۶ دقیقه تا ۵۵ درجه و ۳۱ دقیقه شرقی قرار دارد.
این استان از شرق با یزد و خراسان جنوبی، از شمال با سمنان، قم و مرکزی از غرب با لرستان و چهارمحال و بختیاری و از جنوب با کهگیلویه و بویر احمد و فارس هم مرز است.
دامنه ارتفاع از رشته کوه‌های دینار با ارتفاع بیش از چهار هزار و ۴۰۰ متر تا کویرهای شمال شرق در دشت کویر مرکزی با ارتفاع ۷۰۰ متر بالاتر از سطح دریا متغیر است.
سیمای طبیعی، حیات وحش و تنوع زیستی استان اصفهان
وجود رشته کوه‌های عظیم و مرتفع زاگرس در غرب و جنوب، مناطق کویری و تپه‌های ماسه‌ای در شرق و شمال شرق و همچنین رودخانه بزرگ زاینده رود که از غرب تا مرکز و شرق و تالاب گاوخونی امتداد یافته و ویژگی‌های زیست بومی ،اقلیمی، تاریخی- فرهنگی منحصر به فردی را در این بخش از کشور پهناور ایران رقم زده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان دراین باره به ایرنا گفت که مناطق تحت مدیریت و شکار ممنوع استان شامل ۲۲ منطقه است که بالغ بر ۲ میلیون و ۲۸۰ هزار هکتار وسعت دارند.
ایرج حشمتی افزود: ۱۲ منطقه تحت مدیریت تحت عناوین چهارگانه شامل پارک ملی، پناهگاه حیات وحش، مناطق حفاظت شده، اثر طبیعی ملی، تالاب در استان وجود دارد.
وی اظهار داشت: این مناطق با نام پناهگاه حیات وحش عباس آباد، پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی، پارک ملی و پناهگاه حیات وحش موته، پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو ، پناهگاه‌های حیات وحش یخاب و کوه بزرگی و مناطق حفاظت شده کرکس، کهیاز، دالانکوه، خارو، مجموعه فسیلی سپاهان و تالاب بین المللی گاوخونی با مجموع مساحت یک میلیون هفتصد هزار هکتار در عرصه طبیعی استان اصفهان گسترده است.
حشمتی با بیان اینکه ۱۰ منطقه شکار ممنوع با تنوع بالا و غنای ارزشمند زیستی با مجموع مساحت بالغ بر ۵۸۰ هزار هکتار در سطح استان اصفهان وجود دارد، افزود: این مناطق شامل کلاته، حنا، ستبله، شاهقنداب، گلستانکوه، زرچشمه، دشتک، ونک، پلنگ گالون و کرکس است که پس از طی دوره‌های شکار ممنوع و حفاظت و بهسازی در صورت احراز شرایط بوم شناختی لازم به سطح مناطق چهارگانه تحت مدیریت ارتقا خواهد یافت.
وی به وضعیت سطح مناطق تحت مدیریت و شکار ممنوع استان اصفهان نسبت به کشور اشاره کرد و افزود: سرانه مساحت مناطق چهارگانه تحت مدیریت در استان نسبت به مساحت استان ۱۵.۱(پانزده و یک دهم) درصد است که از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
وی گفت: تاکنون در استان اصفهان بیش از ۲ هزار گونه گیاهی مربوط به حدود ۷۰۰ جنس و در قالب ۱۳۰ خانواده شناسایی شده است که دارای حداقل ۳۵۰ گونه دارویی، ۴۵ گونه انحصاری، ۵۴ گونه آسیب پذیر، ۱۶ گونه نادر و ۲۰ گونه در خطر انقراض است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: مهمترین عناصر گیاهی، جوامع و اراضی جنگلی بنه و بادام کوهی در کوهستان‌های غرب و درمنه زارها، قیچ زارها، اراضی بیابانی شرق و شمال شرق و لاله واژگون در استان وجود دارد.
وی تصریح کرد: تاکنون ۴۹۵ گونه مهره دار شامل ۶۵ گونه پستاندار، ۳۰۲ گونه پرنده، ۴۳ گونه خزنده، ۸ گونه دوزیست و ۴۱ گونه ماهی در استان اصفهان شناسایی شده است و هشت گربه سان فعلی کشور در این خطه وجود دارد که شامل پلنگ، یوزپلنگ،کاراکال،گربه وحشی، گربه شنی، سیاه گوش، گربه جنگلی و گربه پالاس است.
حشمتی ادامه داد: از هفت گونه مختلف از خانواده سگ سانان و کفتار، استان اصفهان ۶ گونه را داراست که به لحاظ ذخایر ژنتیک بسیار ارزشمند است و شامل کفتار، گرگ، شاه روباه، روباه شنی، روباه قرمز و شغال می‌شود.
وی تصریح کرد: کوهستان‌های غربی و جنوبی استان زیستگاه خرس قهوه ای است.
حشمتی اظهار داشت: استان اصفهان با بیش از ۴۲ هزار راس آهو،کل و بز، قوچ میش، رتبه اول کشور را به لحاظ فراوانی جمعیت حیات وحش سمدار را به خود اختصاص داده است.
وی با اشاره به اینکه انواع پرندگان شکاری و آبزی در این استان وجود دارد افزود: مهمترین پرنده استان زاغ بور است که تنها پرنده منحصر بفرد ( اندمیک) ایران در جهان به شمار می‌رود.
وی گفت: هوبره پرنده ای بین المللی محسوب و مورد توجه کشورهای مختلف در استان اصفهان وجود دارد.
اقلیم، پتانسیل گردشگری و اکوتوریسم استان اصفهان
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست استان اصفهان نیز گفت: بارش استان بالغ بر ۲ هزار میلی متر در ارتفاعات غربی و ۴۰ میلی متر در نواحی پست شرقی و شمال شرق متغیر است که بطور کلی میانگین بارش سالیانه استان حدود ۱۴۰ میلی متر برآورد شده است و از استان‌های کم بارش به شمار می‌رود.
حسین اکبری افزود: استان اصفهان دارای ظرفیت‌ها و فرصت‌های کم نظیر و بیشماری در ابعاد مختلف از جمله توسعه صنعت و جذب گردشگری ملی و بین المللی است که از راهبردهای توسعه پایدار و اشتغالزایی و رونق اقتصادی محسوب می‌شود.
وی گفت :مناطق حفاظت شده ،حیات وحش اقلیم گوناگون ،تلفیق میراث طبیعی و میراث فرهنگی و ساختار متفاوت زمین شناختی و ژئوتوریسم؛ از دیگر ظرفیت‌های طبیعی استان اصفهان است که امکان بهره برداری پایدار و مسوولانه از منابع زیستی محیطی در راستای توسعه اقتصادی و اجتماعی و همراه کردن تمام آحاد با مقوله حفاظت در این استان را فراهم می‌کند.
وی توسعه نامتوازن جمعیتی، صنعتی، کشاورزی،توسعه بدون لحاظ ملاحظات آمایش سرزمین، تغییرات اقلیم و خشکسالی‌ها،بحران آب و استفاده ناپایدار از منابع عدم اختصاص حقابه‌های زیست محیطی رودخانه و تالاب، بیابانزایی و پدیده گرد و غبار ،چرای بی رویه دام، فعالیت‌های تخریبی و پراکنده معدنی،تاثیرات منفی زیست محیطی اجرای پروژه‌های کلان عمرانی از جمله راه ها ، امور خطوط لوله ، کمبود شدید تجهیزات و زیرساخت‌های حفاظتی و کمبود منابع انسانی محیط بانی و کارشناسی را از جمله چالش های‌مشترک فراروی طبیعت و توسعه پایدار عنوان کرد.
وی تصریح کرد: حفاظت محیط زیست از ارکان اصلی و حیاتی توسعه پایدار است و بر اساس اصل ۵۰ قانون اساسی ، منویات دین مبین اسلام و رهنمودهای مقام معظم رهبری وظیفه همگانی است که در راستای سیاست‌های ابلاغی نظام در زمینه حفاظت محیط زیست کلیه دستگاه‌های اجرایی و نهادها مکلف به رعایت ملاحظات و ضوابط زیست محیطی و مشارکت و همکاری فعال در این زمینه هستند.
مناطق حفاظت شده و شکار ممنوع استان اصفهان با استناد به تعاریف مندرج در متن قوانین مربوطه یک زیست بوم طبیعی فعال است که پشتوانه حفاظت از ذخایر طبیعی کشور محسوب می‌شود و هرگونه برداشت و شکار در آنها ممنوع است.
استان اصفهان افزون بر پنج میلیون نفر جمعیت دارد و بیش از ۹ هزار واحد تولیدی و صنعتی در این منطقه فعالیت دارند.
