سرویس اجتماعی؛ تابناک_ صدای اذان بلند میشود و اهالی روستا از خانههای دور و نزدیک خود را میرسانند به مسجد جامع امام حسین علیه السلام. اینجا مثل پایگاهی دوستانه و صمیمی است که اهالی هر روز یکدیگر را در آن میبینند و خوش و بش میکنند و نماز میخوانند. کفشهای چیدهشده در کنار فرش ورودی گواه این دیدارهای صمیمانه است.
شاید چشم اهالی روستای کوشک زر که در نزدیکی شهر جدید هشتگرد (مهستان از توابع استان البرز) قرار دارد، به تماشای درخت قطور و بلند داخل حیاط عادت کرده باشد، اما برای مسافرها و غریبهها این درخت چنار مثل یک شگفتی است.
شاخه ای پیرتر از پیرمرد روستایی
یکی از اهالی میگوید: «اون شاخه کناری رو میبینید که از تنه اصلی درخت بیرون آمده؟ من هفتاد سالم است. از وقتی که یادم هست این شاخه بوده. یعنی در طول زندگی من این شاخه رشد نکرده. حالا شما حساب کن عمر این درخت چقدر است و چند نسل از پدران ما این درخت را دیدهاند.»
پرونده یک درخت
عمر درخت چنار کهنسال کوشک زر چقدر است؟ این را زمستان سال گذشته مسولان تخمین زده بودند و حتی رحیم خاکی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان البرز، در یکی از مصاحبههایش گفته بود: «دو درخت چنار کهنسال روستای شلمزار و کوشک زر واقع در شهرستان ساوجبلاغ در فهرست میراث طبیعی ملی کشور به ثبت رسیدند. این اقدام در راستای پاسداشت حفاظت محور و نگهداری از این ثروت ملی و طبیعی انجام شد.»
همان روزی که مسولان برای محاسبات و اندازهگیری خود را به کوشک زر رسانده بودند عمر این درخت را بین ۵۰۰ تا ۵۵۰ سال تخمین زده بودند.
اهالی روستا آرام و بیهیاهو پس از نماز جماعت مسجد را ترک میکنند. یکی از آنها که پیری باعث شده کمی کند و آهسته قدم بردارد، میگوید: «ما از پدرهامون شنیدیم که این منطقه در گذشته نیزار بوده و دامداری و کشاورزی خیلی رواج داشته. آب هم که فراوان بوده. مردم هم برای شناختن قسمتهای مختلف این منطقه در آن زمان، از درختها به عنوان نشانه استفاده میکردند. روستایی آن طرفتر، سمت تپهها هست با نام روستای قلعه. آنجا هم یک درخت قدیمی بسیار بلند هست. آن وقتها از کوشک زر، درخت روستای قلعه معلوم بود و از قلعه هم همین درخت کوشک زر.
خلاصه که این درخت بخشی از زندگی مردم کوشک زر بوده و حتی مسیر خود را این طور پیدا میکردند.» بعد مرد ادامه میدهد که: «تازه این درخت کلی باد و طوفان هم دیده. حتی یک بار تعداد زیادی از شاخههایش در طوفان شکسته. اما باز هم سر پا شده و توانسته رشد کند و برای ما باقی بماند.»
کاشی کاری قدیمی
درخت مسجد جامع امام حسین علیه السلام گرم و سرد روزگار را دیده و چشیده. همان طور که مسجد اینجا نمازگزاران و عزاداران زیادی را دیده. زیرا روی کاشیکاریهای ورودی مسجد سال ساخت مسجد را به ۱۲۹۲ هجری قمری ارجاع میدهد.
زیباییهای پنهان
این سالها دور تا دور چنار داخل حیاط مسجد را در بازسازیها بالا آوردهاند و گرنه قدیمیها یادشان هم قطر قسمتهای پایینی درخت چقدر بیشتر بود و از روی همان تنه قطور، بین خودشان تخمین میزنند که عمر چنار کوشک زر خیلی بیشتر از 500 سال است.
روایت یک تفاوت فرهنگی
فقط مساله اینجاست که بعد از آن همه در بوق و کرنا کردن خبر ثبت شدن رسمی درخت 500 یا 550 ساله روستای کوشک زر چرا هنوز هیچ خبری از مسولین نشده و هیچ شناسنامهای برای این درخت وجود ندارد؟
مگر نه این که جذب گردشگر حتی با همین ثبتها میتواند خیلی بیشتر شود؟ خصوصا درختی که اهالی حواسشان بوده که آن را در معرض خرافات قرار ندهند و نخهای سبز و قفل و کلید به آن وصل نکنند تا نیاز به یک خرافهزدایی هم باشد؛ و این نشان از اصالت و فرهنگ اصیل اهالی آرام و صبور روستای کوشک زر دارد.