فعالان حوزه تجارت الکترونیکی اصلی‌ترین عامل رشدنکردن این حوزه را قاچاق کالا می‌دانند. به گفته آنها، به‌دلیل شفافیت کسب‌وکارهای این حوزه، کانال‌های تلگرامی و اینستاگرامی با فروش کالای قاچاق، بخشی از سهم بازار را دریافت می‌کنند.
به گزارش دیجیاتو، پنل «موبایل و تجارت الکترونیکی» دیروز در رویداد کنگره موبایل ایران با حضور«مجید مظاهری»، قائممقام مدیرعامل «بانیمد»، «مسعود شاهمرادی»، مدیرعامل فروشگاه اینترنتی «خانومی»، «حسین حیدر»، رئیس هیئت‌مدیره «تکنولایف» و «کیارش عباس‌زاده»، بنیان‌گذار «اسنپ فود» و «خانه کسبوکار» برگزار شد.
بانیمد در پی راه‌اندازی فروش اقساطی
قائممقام مدیرعامل بانیمد، درباره جایگاه ایران گفت: «سهم بازار تجارت الکترونیکی در ایران اکنون به ۶ درصد رسیده که ٣ درصد آن مربوط به پلتفرم‌ها و ٣ درصد متعلق به تجارت اجتماعی است که سهم تجارت اجتماعی نشان‌دهنده اهمیت موبایل در تجارت الکترونیکی است.»
مظاهری با اشاره به آمارهای رشد بانیمد گفت: «در یک سال گذشته، تعداد کاربران موبایلی بانیمد ۱۱۶ درصد رشد کرده است. آمارهای جهانی هم نشان می‌دهد که ۷۳ درصد از تجارت الکترونیکی با موبایل صورت می‌گیرد؛ بنابراین آینده تجارت الکترونیکی به موبایل وابسته است و ما باید تجربه مشتری را در استفاده از این ابزار بهبود ببخشیم.»
به گفته او، بانیمد حدود ۲۵ میلیون کاربر و ۴ میلیون کاربر فعال دارد. این پلتفرم که فعالیتش را با برند جین‌وست آغاز کرد، اکنون بیش از یک هزار برند در بانیمد فعالیت می‌کنند.
قائممقام بانیمد درمورد چالش‌های عمده حوزه تجارت الکترونیکی، گفت: «رگولاتوری و کالای قاچاق چالش‌های مهم ما هستند. سهم کالای قاچاق جدی است. ما هم اگر غیرقانونی کار کنیم، می‌توانیم سهم بیشتری از بازار بگیریم. اما کانال‌های تلگرامی و اینستاگرامی با فروش کالای قاچاق، خریداران را به‌سمت خود می‌کشانند.»
مظاهری درمورد برنامه‌های آینده بانیمد نیز توضیح داد: «برای ما روشن است که مرز فروشگاه‌های حضوری و آنلاین برداشته می‌شود. برهمین اساس، ما در ماه آینده مراکز خرید تجربه مشتری را افتتاح می‌کنیم. هدفمان ایجاد حس و تجربه خوب است که کاربر بیاید و تجربه حضوری داشته باشد. اولین افتتاحمان در تهران و کرج خواهد بود.»
او افزود: «رفتار مصرف‌کننده با سرعت بیشتری درحال تغییر است؛ قدرت خرید کم شده و اهمیت BNPLها بیشتر شده است. فروش اقساطی اکنون سهمی غیرقابل‌انکار در این حوزه دارد؛ درنتیجه ما هم در آینده به فروش اقساطی فکر می‌کنیم.»
همکاری خانومی با «تپسل» و تجربه موفق آژانس تخصصی زیبایی
مدیرعامل فروشگاه اینترنتی خانومی نیز در این نشست با تأکید بر اینکه سال ۱۳۹۳ بهترین سال در حوزه تجارت الکترونیکی بود، گفت: «تا قبل از فراگیر شدن اینترنت روی موبایل، تجارت الکترونیکی در ایران روند کندی داشت و بیشتر کسب‌وکارهایی که در دهه ٨٠ شروع به فعالیت کردند، تا سال ١٣٩١ حذف شدند. اما عمده کسب‌وکارهایی که به این تغییر رسیدند، رشد کردند. در آن زمان، می‌شد حدس زد که این شیب صعودی ادامه‌دار باشد و با انفجار فروش اینترنتی در ایران مواجه خواهیم بود. البته اتفاقات سال ١٣٩٧ که در زمینه برجام اتفاق افتاد، باعث خروج سرمایه از این صنعت شد.»
به گفته شاهمرادی، خانومی از سال ۱۳۹۳ شروع به کار کرد و با کمک شبکه‌های اجتماعی خیلی زود بزرگ شد؛ مردم از طریق شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام با خانومی آشنا شدند و این پلتفرم موفق شد بدون تکیه بر تبلیغات وسیع به فروش خوبی دست یابد.
شاهمرادی بر اهمیت دو عامل کلیدی در موفقیت تجارت الکترونیک تأکید کرد: دسترسی تولیدکنندگان به داده‌های دقیق و جامع درباره بازار و ایجاد شفافیت در تمامی مراحل فرایند خرید. وی معتقد است با فراهم‌آوردن این دو شرط، می‌توان به ایجاد اعتماد متقابل بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان و درنتیجه به رشد و توسعه پایدار تجارت الکترونیکی در کشور دست یافت.
او همچنین گفت: «رشد اقتصادی باید مهم‌ترین دغدغه حاکمیت باشد. تجارت الکترونیکی در یک بازه زمانی سه‌ساله رشد ۲۰ برابری داشت و بین سال‌های ۹۲ تا ۹۸ نیز شاهد رشد صدبرابری بنگاه‌های تجارت الکترونیکی بودیم. اما چالش‌های مهمی مانند منابع انسانی، تأمین منابع مالی، حذف شفافیت از لایه قیمت فروش و رگولاتوری به رشد تجارت الکترونیکی آسیب می‌زند.»
شاهمرادی گفت: «درحال‌حاضر به‌طور میانگین یک‌میلیون نقطه فروش کالای قاچاق در کشور وجود دارد. در این شرایط شفافیت فروشندگان خرد از بین می‌رود.»
شاهمرادی اما به آینده امیدوار است: «باوجود همه پیچیدگی‌ها فرصت بزرگی در کشور وجود دارد، یکی از این نکات مثبت این است که همه بازیگران تجارت الکترونیکی ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند و دارایی دارند و این دارایی‌ها فرصت رشد بزرگی را برای همه ایجاد می‌کند.»
مدیرعامل خانومی همچنین اعلام کرد که این پلتفرم یک آژانس تخصصی زیبایی را با همکاری تپسل ایجاد کرده که پلتفرم متعلق به تپسل است و مشتریان، داده و کمپین از سمت خانومی تأمین می‌شود. به گفته شاهمرادی، در سه تجربه اول این همکاری، تمامی رکوردهای خانمی شکسته شده است.
«تکنوپی» در اندیشه یک همت فروش اقساطی
حسین حیدر، رئیس هیئت‌مدیره «تکنولایف» نیز در این پنل، اصلی‌ترین چالش خرده‌فروشی آنلاین را کاهش قدرت خرید مردم دانست و گفت: «به همین دلیل، ما بخش خرید قسطی را ایجاد کرده‌ایم تا مصرف‌کننده نهایی بتواند کالای موردنیاز، به‌خصوص کالای دیجیتال و موبایل، را تهیه کند.»
او افزود: «سال گذشته از شش همت فروش کالا عبور کردیم و امسال با راه‌اندازی تکنوپی به‌دنبال این هستیم که یک همت فروش اقساطی داشته باشیم. تأمین کالا نیز جزو مسائل اساسی در سال جاری است؛ زیرا تخصیص‌ندادن ارز، این حوزه را با چالش روبه‌رو می‌کند، البته این موضوع در دسترس حاکمیت است و کاری از دست ما برنمی‌آید.»
حیدر با تأکید بر اینکه کالای قاچاق مهم‌ترین چالش تکنولایف است، افزود: «در بخش تجارت الکترونیکی، ما آینه اقتصاد خرد کشور هستیم. یکی از دغدغه‌های اصلی ما کانال‌های فروش کالاهای قاچاق است. ما می‌توانیم شفاف باشیم، اطلاعات دقیق ارائه بدهیم و کالای فنی درستی را توزیع کنیم اما این شفافیت‌ها خیلی دیده نمی‌شود و کانال‌های فروش قاچاق آسیب‌زننده هستند.»
به این اینترنت نمی‌توان اعتماد کرد
کیارش عباس‌زاده، مؤسس اسنپ فود و خانه کسبوکار نیز گفت: «چالشی که در سال ٨٨ و ٨٩ داشتیم این بود که اینترنتی سفارش می‌گرفتیم اما به‌دلیل فیلترینگ، سایت ما بالا نمی‌آمد، درنتیجه مجبور بودیم نرم‌افزار بنویسیم و به دیتابیس خودمان وصل شویم و تلفنی سفارش بگیریم. در آن زمان ما برای رستوران‌ها پنلی درست کرده بودیم که بتوانند وصل شوند و سفارش‌ها را ببیند اما سال ٨٨ در خیلی مناطق زیرساخت برای گرفتن اینترنت نبود.»
او گفت: «هم‌اکنون نیز با گذشت این‌‌همه سال همچنان چالش اینترنت را داریم، حتی زمانی که سرعت اینترنت خوب است، نمی‌توانیم اعتماد کنیم که به همین شکل بماند. این یکی از چالش‌های اصلی تجارت الکترونیکی است. بر همین اساس ما همیشه فکر می‌کنیم که یک جهت سنتی را هم نگه داریم که اگر فیلتر شدیم یا اینترنت قطع شد، نابود نشویم.»
تلاش برای واردکردن تجارت الکترونیکی به حوزه املاک
عباس‌زاده درباره برنامه پیش‌رویشان نیز توضیح داد: «ما برای کمک به این حوزه درحال راه‌اندازی استارت‌آپ فکتوری در حوزه ملک هستیم و از این طریق می‌توانیم تجارت الکترونیکی را وارد حوزه ملک کنیم. این کار پیچیده و سخت است؛ زیرا ملک صنعت مادر است، قیمت بالا و ذی‌نفعان بیشتری دارد و موضوعات رگولاتوری هم وجود دارد.»
او ادامه داد: «تا الان در مراحل خوبی پیش رفته‌ایم تا بتوانیم ملک را هم وارد حوزه تجارت الکترونیکی کنیم. گفته می‌شود هوش مصنوعی در حوزه ملک تا ٧١ درصد سودآوری را افزایش می‌دهد. ملک از حوزه‌های دیگر عقب است و ظرفیت کار دارد. همچنین ازآن‌جایی که برخی از مخاطبان ما در تلاش برای ایجاد کسبوکار هستند، ما کتابی تحت عنوان کارخانه کسبوکار منتشر کرده‌ایم و عوامل موفقیت و شکست کسب‌وکارها را در این کتاب ترسیم کرده‌ایم.»
