دومین گزارش جامع روابط عمومی تریبون با هدف بررسی وضعیت حوزه روابط عمومی در سال ۱۴۰۲ منتشر شد. حدود ۳۰ درصد کل متخصصان این حوزه درآمدی کمتر از ۱۵ میلیون تومان در ماه دارند و متخصصان روابط عمومی زن در سازمان‌های دولتی نسبت به مردانی با همین سمت به‌طرز قابل‌توجهی درآمد کمتری دارند.
میزان مشارکت متخصصان روابط عمومی در پژوهش دومین گزارش جامع روابط عمومی، با ۴۲ درصد رشد نسبت به سال ۱۴۰۱ به ۳۶۸ نفر رسیده که ۶۴ درصد مشارکت‌کنندگان مرد و ۳۶ درصد زن هستند. همچنین ۵۲ درصد مشارکت‌کنندگان در تیمهای روابط عمومی شرکت‌های خصوصی فعالیت می‌کنند. ۸۲ درصد متخصصان روابط عمومی مشارکت‌کننده بالای ۳۰ سال سن و ۸۳ درصد از آن‌ها بالای ۲ سال سابقه کار دارند.
بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد توزیع درآمد متخصصان روابط عمومی در سال ۱۴۰۲ به شرح زیر بوده است: ۳۰ درصد درآمدی کمتر از ۱۵ میلیون تومان، ۲۵ درصد بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان، ۲۳ درصد بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان و ۲۲ درصد نیز درآمدی بیش از ۳۰ میلیون تومان در ماه داشته‌اند.
یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که متخصصانی با ۵ تا ۱۰ سال سابقه کار متوسط ماهانه ۲۹ میلیون تومان درآمد داشته‌اند که در مقایسه با سایر گروه‌ها، درآمد بالاتری را نشان می‌دهد.
مقایسه درآمد متخصصان بخش خصوصی و دولتی نشان می‌دهد که به‌طورکلی، متخصصان بخش خصوصی درآمد بالاتری نسبت به همتایان خود در بخش دولتی دارند. همچنین برخلاف بخش دولتی، در بخش خصوصی تفاوت معناداری از نظر درآمد بین متخصصان زن و مرد مشاهده نمی‌شود. در بخش دولتی، میانگین درآمد ماهانه رؤسای ادارات روابط عمومی مرد ۲۲ میلیون تومان و زنان ۱۴ میلیون تومان بوده است. در مقابل، میانگین درآمد ماهانه مدیران روابط عمومی در بخش خصوصی (اعم از زن و مرد) ۲۹ میلیون تومان بوده است.
توزیع سمت‌های شغلی متخصصان روابط عمومی در سازمان‌های دولتی به شرح زیر است: ۷ درصد متصدی، ۲۹ درصد کارشناس، ۲۲ درصد کارشناس‌ارشد، ۳۰ درصد رئیس اداره، ۵ درصد معاون مدیرکل و ۷ درصد مدیرکل روابط عمومی. از نظر ساختار سازمانی، ۵۷ درصد متخصصان روابط عمومی در سازمان‌های دولتی مستقیم زیر نظر وزیر یا رئیس سازمان فعالیت می‌کنند و ۳۷ درصد دیگر نیز زیرمجموعه مدیرکل حوزه مدیریت هستند.
تجربه کاری قابل‌توجهی بین مدیران ارشد روابط عمومی سازمان‌های دولتی وجود دارد؛ ۹۱ درصد رؤسای ادارات، ۸۰ درصد مدیران کل و ۷۵ درصد معاونان مدیرکل روابط عمومی بیش از ۵ سال سابقه کار دارند.
۵ فعالیت اصلی روابط عمومی در سازمان‌های دولتی در سال ۱۴۰۲ عبارت‌اند از: ارتباط با رسانه، مدیریت شبکه‌های اجتماعی، ارتباطات درون‌سازمانی، تبلیغات و برگزاری رویداد. این آمار نشان می‌دهد طیف گسترده‌ای از وظایف برعهده متخصصان روابط عمومی این سازمان‌هاست.
عمده متخصصان روابط عمومی بخش خصوصی و بخش خصوصی-دولتی، در شرکت‌های B2B مشغول به فعالیت هستند. این آمار نشان می‌دهد حوزه فعالیت این متخصصان عمدتاً معطوف به تعامل با کسب‌وکارهای دیگر است.
کارشناسان ارشد با ۲۷ درصد بیشترین سهم را میان متخصصان روابط عمومی دارند. همچنین ۳۵ درصد این افراد در جایگاه مدیریتی فعالیت می‌کنند و ۷۲ درصد مدیران ارشد روابط عمومی بیش از ۵ سال سابقه کاری دارند.
۵ فعالیت اصلی تیمهای روابط عمومی در شرکت‌ها عبارت‌اند از: ارتباط با رسانه، تولید محتوا، برگزاری رویداد، مدیریت شبکه‌های اجتماعی و برندینگ.
از نظر ساختار سازمانی، ۵۶ درصد متخصصان روابط عمومی مستقیم زیر نظر مدیرعامل فعالیت می‌کنند و ۳۲ درصد دیگر نیز زیرمجموعه تیم بازاریابی هستند. همچنین بیشترین تعامل تیمهای روابط عمومی با هیئت‌مدیره یا مدیرعامل و تیم بازاریابی است.
بررسی بودجه اختصاص‌یافته به تیمهای روابط عمومی در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد توزیع بودجه در بخش‌های دولتی و خصوصی متفاوت بوده است. در سال گذشته، ۱۶ درصد شرکت‌های خصوصی - دولتی، ۱۴ درصد شرکت‌های خصوصی و فقط ۲ درصد سازمان‌های دولتی بودجه‌ای بین ۵ تا ۲۰ میلیارد تومان برای روابط عمومی در نظر گرفته‌اند. همچنین سهم بسیار اندکی از سازمان‌ها (حدود ۲ درصد در هر ۳ بخش) بودجه‌ای بالای ۲۰ میلیارد تومان برای این حوزه اختصاص داده‌اند.
اولویت‌های اختصاص بودجه در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ تغییری نکرده است. متخصصان روابط عمومی «ارتباط با رسانه» را مهم‌ترین اولویت بودجه‌ای در نظر گرفته‌اند. پس‌ازآن، «تولید محتوا»، «رویدادها»، «شبکه‌های اجتماعی»، «ارتباط با ذی‌نفعان»، «مسئولیت اجتماعی»، «آموزش» و «پژوهش‌های اجتماعی و افکارسنجی» به‌ترتیب در اولویت‌های بعدی قرار دارند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد سال گذشته، ۲۹ درصد تیمهای روابط عمومی فقط یک نفر عضو داشته‌اند. این آمار در بخش‌های مختلف نیز متفاوت بوده است؛ ۲۵ درصد تیمهای روابط عمومی در سازمان‌های دولتی، ۳۰ درصد در شرکت‌های خصوصی و ۲۳ درصد در شرکت‌های خصوصی-دولتی تک‌نفره بوده‌اند.
محدودیت‌های بودجه به عنوان بزرگ‌ترین چالش متخصصان روابط عمومی در سال ۱۴۰۲ شناسایی شده است. این چالش در تمامی بخش‌ها (دولتی، خصوصی و خصوصی-دولتی) مهم‌ترین مانع فعالیت‌های روابط عمومی مطرح شده است.
چالش دوم در سازمان‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی-دولتی جذب و حفظ نیروی متخصص بوده است. درحالی‌که در شرکت‌های خصوصی، اندازه‌گیری فعالیت‌های روابط عمومی چالش اصلی مطرح شده است.
۶۵ درصد متخصصان روابط عمومی اعلام کرده‌اند برای فعالیت‌هایشان استراتژی روابط عمومی تدوین شده است اما فقط ۵۹ درصد آن‌ها اعلام کرده‌اند برای متخصصان روابط عمومی مسیر شغلی مشخصی در سازمان تعریف شده است.
۵۱ درصد از بالاترین مقام‌های روابط عمومی، عضوی از تیم رهبری یا مدیران ارشد سازمان نیستند و ۶۲ درصد نیز سخنگوی سازمان معرفی نشده‌اند. همچنین ۴۴ درصد تیمهای روابط عمومی در جلسات تعیین استراتژی سازمان حضور ندارند.
۶۹ درصد متخصصان روابط عمومی عملکرد تیم خود را برای تیم رهبری سازمان ارزشمند ارزیابی کرده‌اند. همچنین ۵۱ درصد متخصصان معتقدند با خلق ارزش برای تیمهای مختلف و کمک به آن‌ها می‌توان جایگاه روابط عمومی را در سازمان ارتقا داد.
بزرگ‌ترین معیار موفقیت برای متخصصان روابط عمومی در سال ۱۴۰۲ «ارتباط خوش‌نامی برند و افزایش اعتماد در ذی‌نفعان» بوده است.
در شرکت‌های خصوصی و خصوصی-دولتی، علاوه‌بر ارتباط خوش‌نامی برند، افزایش آگاهی از برند نیز یکی از معیارهای مهم موفقیت شناخته شده است. درحالی‌که در سازمان‌های دولتی، تعامل در رسانه‌های اجتماعی و اشتراک‌گذاری محتوا در شبکه‌های اجتماعی معیارهای برتر مطرح شده‌اند. این نشان می‌دهد در سازمان‌های دولتی، تمرکز بر فعالیت‌های شبکه‌های اجتماعی بیشتر است.
براساس یافته‌های این پژوهش، ۷۷ درصد متخصصان روابط عمومی برای ارسال اخبار به رسانه‌ها از پیام‌رسان‌ها استفاده می‌کنند.
سال ۱۴۰۲، بزرگ‌ترین چالش متخصصان روابط عمومی در زمینه رسانه‌ها مسائل مالی بوده است. ۴۵ درصد متخصصان، فشار برخی رسانه‌ها برای شروع همکاری غیررایگان را اصلی‌ترین چالش خود ذکر کرده‌اند.
۶۱ درصد متخصصان روابط عمومی «ارزش خبری بالا» را مهم‌ترین عامل افزایش احتمال انتشار اخبار در رسانه‌ها دانسته‌اند.
تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد بسیاری از متخصصان روابط عمومی از حوزه‌های مرتبط به این حوزه وارد شده‌اند. ۳۳ درصد این افراد سابقه فعالیت در حوزه «رسانه و روزنامه‌نگاری» داشته‌اند. در مقابل، فقط ۱۶ درصد متخصصان از طریق تحصیل مستقیم در رشته‌های مرتبط با روابط عمومی وارد این حوزه شده‌اند.
گزارش جامع روابط عمومی تریبون دلایل عمده خروج متخصصان از این حوزه را مشخص کرده است: «ساختار نامشخص و مبهم روابط عمومی در سازمان‌ها»، «ناعادلانه بودن حقوق دریافتی نسبت به سختی کار» و «بسته بودن مسیر پیشرفت متخصصان روابط عمومی در سازمان‌ها» ۳ دلیل اصلی خروج متخصصان از سازمان‌ها عنوان شده است.
یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد ۱۸ درصد متخصصان روابط عمومی سال ۱۴۰۲ برای مهاجرت اقداماتی کرده‌اند.
تحولات تکنولوژیکی، به‌ویژه ظهور هوش مصنوعی، آینده حرفه روابط عمومی را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار خواهد داد. ۴۴ درصد متخصصان روابط عمومی هوش مصنوعی را مهم‌ترین مهارت در مسیر موفقیت در ۲ سال آینده می‌دانند. همچنین ۶۲ درصد آن‌ها سال ۱۴۰۲ از هوش مصنوعی برای تولید محتوا استفاده کرده‌اند.
تیمهای روابط عمومی در ۵ سال آینده برای موفقیت بیشتر روی «مهارتهای نرم»، «کار با داده و تحلیل داده» و «درهم‌تنیدن تکنولوژی و ارتباطات» تمرکز خواهند کرد.
برای مطالعه نسخه کامل دومین گزارش جامع روابط عمومی تریبون، این‌جا کلیک کنید.
