به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، «پزشکیان باید در دولت چهاردهم پرونده FATF را از حالت مسکوت درآورد و به جریان بیاندازد» این جمله‌ای است که طی هفته های گذشته، بر سر زبان‌ها افتاده و روز به روز بیشتر بر اهمیت آن افزوده می‌شود. FATF یا همان گروه ویژه اقدام مالی است که اکثریت کشورهای دنیا به جز چند کشور انگشت شمار، به آن پیوسته‌اند و کارویژه آن، رصد داد و ستدهای مالی کشورها برای جلوگیری از تامین مالی تروریسم، پولشویی و در کل جرائم مالی است.
ماجرای FATF سال‌هاست که مانند یک زخمِ باز مانده است؛ ایران در سال‌های پس از برجام برای نخستین بار از لیست سیاه خارج شد و به لیست خاکستری رفت تا کره شمالی در لیست سیاه تنها بماند. اما با نامشخص ماندن تکلیف دو لایحه از لوایح چهارقلوی FATF، ایران باز هم به لیست سیاه بازگشت. دو لایحه پالرمو (مقابله با جرائم سازمان یافته) و کنواسیون CFT (مقابله با تامین مالی تروریسم) پس از تصویب در مجلس دهم از سوی شورای نگهبان رد شد و با اصرار مجلس بر مصوبه‌اش، به مجمع تشخیص مصلحت نظام رفت که از سال‌های ۹۷-۹۸ تاکنون همچنان بلاتکلیف مانده است.
سید محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام که موافق تصویب پرونده FATF است، در گفتگویی که با خبرآنلاین داشته، درباره این موضوع تاکید کرده است: «فکر می‌کنم برای حل مشکلات کشور حتما این دو پرونده باید فعال شوند و به صورت جدی پیگیری شوند. منتها چه بسا در برخی موارد FATF مهمتر باشد چراکه اگر حتی تحریم‌ها رفع شوند ولی FATF حل نشود، مجدداً مبادلات بانکی و خارجی ما و در واقع ارتباطات اقتصادی خارجی همچنان با مشکل مواجه می‌شود. بنابراین فکر می‌کنم با توجه به اینکه دولت جدید این قضایا را می‌داند، هر دو را پیش می‌برد و و امیدوار هستیم که به سمت حل مشکلات اقتصادی کشور حرکت کنیم.»
بحث FATF مخالفانی قدیمی و دیرینه مانند مصطفی میرسلیم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز دارد. به نظر میرسلیم سازگار نبودن مفاد FATF با قانون اساسی و نگاه ایران در مبارزه با استکبار و صهیونیستم علت اصلی تصویب نشدن آن در مجمع تشخیص مصلحت نظام است. البته او در گفتگویی که با خبرآنلاین داشته است، به مباحث اعتقادی هم اشاره می‌کند و در نهایت به این نتیجه می‌رسد که حتی اگر سخت باشد باید برابر آمریکا و اسرائیل مقاومت کرد.
پزشکیان دست به کار می شود /پرونده FATF از مسکوت بودن خارج می شود؟
طی روزهای اخیر اما، سیگنال هایی مبنی بر اینکه احتمال آن هست که این پرونده مجددا در مجمع تشخیص مصلحت نظام به جریان افتد و بررسی آن از سر گرفته شود دریافت می‌شود که علت این اتفاق هم به اظهارات مسعود پزشکیان در نخستین نشست خبری خود که روز دوشنبه (۲۶ شهریور) برگزار شد، بر می‌گردد.
پزشکیان در این نشست تاکید کرد که در رابطه با رفع تحریم‌ها ما چاره‌ای نداریم جز اینکه بحث FATF را حل کنیم. نامه‌ای هم به تشخیص مصلحت حتما خواهم نوشت، برای اینکه دوباره بحث FATF را به جریان بگذارند تا بتوانیم حلش کنیم و باید حل شود»
این اظهارات رئیس‌جمهور واکنش های زیادی را درخصوص موضوع FATF در پیش داشت، آنچنان که غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگو با ایلنا، درباره آخرین وضعیت بررسی پیوستن ایران به FATF در مجمع و اینکه آیا دولت می‌تواند در این باره تصمیم بگیرد، اظهار داشت: «آقای رییس جمهور در نشست خبری به این موضوع اشاره کرد و قرار شد با مجمع تشخیص مصلحت نامه‌نگاری انجام دهند تا بحث FATF دوباره مطرح شود. موضوع FATF در مجمع متوقف است و این توقف بررسی‌ها مربوط به امروز نیست.»
و یا غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس، در گفتگو با ایرنا، اظهار داشت پیوستن بهFATF تسهیل کننده مبادلات بانکی ما در عرصه بین المللی است و مشکلات پیش روی ما را در این حوزه برطرف می‌کند. پیوستن ما به FATF باعث می‌شود تا مبادلات بانکی ما با سهولت بیشتری انجام شود و در نتیجه تجار ما از این حیث شرایط بهتری را تجربه خواهند کرد.
مصطفی میرسلیم، دیگر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و از مخالفان پرونده FATF، در گفتگویی که با مهر داشته است، با اعتراف بر اینکه پیوستن به گروه مالی اقدام مشترک لازم است، اظهار داشت: «همه معتقدند که نپیوستن به گروه مالی اقدام مشترک خساراتی برای ما دارد ولی پیوستن به آن، بدون رفع تحریم‌ها، ضررهای بیشتری دارد و طبیعی است که بین بد و بدتر نباید بدتر را برگزید. بعلاوه، از نظر اجرایی به فرض آنکه ما پیوستن به گروه مالی اقدام ویژه را بپذیریم، آمادگی فنی لازم در شبکه بانکی کشور وجود ندارد تا آن پیوستن را مفید نماید؛ پس بانک‌ها باید، در هر حال، نسبت به خروج از شرایط ضعیف فنی کنونی خود اقدام جدی بنمایند.»
۲ انتظار کلیدی از دولت چهاردهم
با توجه به اظهارات مسعود پزشکیان در دوران انتخابات، یکی از مهمترین انتظاراتی که از دولت او می‌رود، حل و فصل یکسری از پرونده های بلاتکلیف، مانند مذاکرات هسته‌ای و رفع تحریم ها و همچنین پرونده FATF است که انتظار می‌رفت دولت سید ابراهیم رئیسی، آنها را به سرانجام برساند. اما اهرمی مانند فشار تندرو ها و مخالفت برخی در درون دولت سیزدهم، باعث شد تا عملا این پرونده‌ها در ۳ سال گذشته مسکوت بمانند و قدمی برای پیشرفت آن برداشته نشود. اما با توجه به جمله ای که مسعود پزشکیان در نشست خبری گفت، به نظر می‌رسد او اگر بتواند اعضای مجمع تشخیص مصلت را قانع کند، می‌تواند قدمی شگرف در راستای به جریان انداختن این پرونده برداشته باشد.
اما نکته ای که در این میان مطرح می‌شود، این است که کارشناسان روابط بین الملل معتقدند که هر چقدر هم که تیم مذاکره کننده ایران در راستای رفع تحریم ها فعالیت کنند، اما اگر به گروه ویژه اقدام مالی نپیوندد و سعی بر حل چالش FATF نداشته باشد، عملا مبادلات بانکی ایران دچار اختلال می‌شود و به عبارت دیگر انتفاع زیادی از رفع تحریم‌ها عاید کشور نخواهد شد. پس در نتیجه ۲ پرونده رفع تحریم ها و FATF باید به موازات یکدیگر حل و فصل شوند.
در ادامه جدولی از تمامی واکنش ها به موضوع و پرونده FATF را مشاهده می‌کنید؛
| نام/ سمت |
موافق/ مخالف FATF |
اظهارات |
| محمد جواد ظریف/ معاون راهبردی رئیس جمهور |
موافق |
با شکستن سد اف ای تی اف و هسته‌ای می‌توانیم موفق باشیم، آنهایی که از مذاکره می‌ترسند خودشان را باور ندارد. نگاه تهدید محور ناشی از عدم خودباوری است. دولت آقای پزشکیان دولت صلح و دولت فرصت محور است نه دولت تهدید محور. همه چیز باید برای ما فرصت باشد. برای اینکه مردم به فرصت تبدیل شوند باید همه جناح‌ها پای کار باشند. همه ما اشتباه کردیم و فقط یک جناح مقصر نبوده است. همه باید خودمان را اصلاح کنیم. |
| مصطفی میرسلیم/ عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام |
مخالف |
*همه معتقدند که نپیوستن به گروه مالی اقدام مشترک خساراتی برای ما دارد ولی پیوستن به آن، بدون رفع تحریم‌ها، ضررهای بیشتری دارد و طبیعی است که بین بد و بدتر نباید بدتر را برگزید. *پرونده اف ای تی اف جنبه سیاسی ضعیفی دارد و نکته مهم آن همان ابعاد اساسی و اعتقادی مصرح در قانون اساسی است و وزارت امور خارجه و شورای عالی امنیت ملی نیز لاجرم در جهت تحقق آرمان‌ها باید گام بردارند که فراتر از گرایش‌های سیاسی دولت و مجلس است. آنچه مهم است این که اول باید تحریم‌ها برداشته شود و درباره صداقت آن رفع تحریم‌ها راستی‌آزمایی انجام گیرد و تضمین لازم اخذ شود و سپس نسبت به آن معاهدات مذاکره شود. *پرونده FATF یا گروه ویژه اقدام مالی به دولت دوازدهم برمی‌گردد. این موضوع دارای ۴۱ بند است که در مورد ۳۹ بند آن اقدام لازم انجام شده و دو مورد باقی مانده یکی مبارزه با جرائم سازمان یافته فراملی و دیگری مقابله با تأمین مالی تروریسم. پیوستن ما به این دو معاهده به شکل کنونی به ضرر ما و به نفع آمریکا و صهیونیسم است که پشت آن مخفی شده‌اند. |
| سیدمحمد صدر /عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام |
موافق |
*برای حل مشکلات کشور حتما این دو پرونده اف ای تی اف و مذاکرات رفع تحریم باید فعال شوند و به صورت جدی پیگیری شوند. منتها چه بسا در برخی موارد FATF مهمتر باشد چراکه اگر حتی تحریم‌ها رفع شوند ولی FATF حل نشود، مجدداً مبادلات بانکی و خارجی ما و در واقع ارتباطات اقتصادی خارجی همچنان با مشکل مواجه می‌شود. *فکر می‌کنم با توجه به اینکه دولت جدید این قضایا را می‌داند، هر دو را پیش می‌برد و و امیدوار هستیم که به سمت حل مشکلات اقتصادی کشور حرکت کنیم. |
| حشمت الله فلاحت پیشه/تحلیلگر سیاسی و نماینده پیشین مجلس |
موافق |
با توجه به اینکه شعار اصلی دولت آقای پزشکیان، شفافیت است این شفافیت باید شکل بگیرد چه در قالب FATF داخلی و چه خارجی. واقعیتی که وجود دارد این است که اگر ایران بخواهد در اقتصاد خارجی اش صاحب نقش باشد نیازمند پیوستن به کنوانسیون های FATF است طبیعتأ در دولت آقای پزشکیان، خروج از لیست سیاه FATF در دستور قرار می گیرد. |
| محمدرضا باهنر / عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام |
موافق |
FATF یک سری محل‌های تنفس را برای ما باز می‌گذاشته و الان اگر در لیست سیاه برویم آن راه‌های تنفسی را می‌بندد. هزینه‌های تعامل ما با تجارت بین الملل بیشتر و گران تر درخواهد آمد. بنابراین فکر می‌کنم می‌توانیم FATF را جلو ببریم و کار کنیم و تمامش کنیم. بدون این که به مصلحت و عزت کشور آسیب برسد. |
| محسن رهامی/ فعال سیاسی اصلاح طلب |
موافق |
*اگر رابطه خود را با دنیا اصلاح نکنیم یا به FATF نپیوندیم و به جریان مالی صحیح دنیا وارد نشویم به کره شمالی می‌رسیم. در شرایط بحرانی هستیم و پزشکیان در یکی از بحرانی‌ترین شرایط کشور، کشور را تحویل گرفته است. *درآمد ما به لحاظ فروش نفت، گرچه مطلوب نیست ولی حاصل همین هم به دلیل تحریم و نپیوستن به FATF به کشور بر نمی‌گردد. بعد افرادی مانند وزیر جهاد کشاورزی سابق پیدا می‌شوند به عنوان این که می‌خواهند چای وارد کنند قضیه چای دبش راه می‌افتد و ۳/۵ میلیارد دلار این بین گم می‌شود. |
| غلامرضا مصباحی‌مقدم/ عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام |
مخالف |
*FATF (کار گروه ویژه اقدام مالی)۴۱ توصیه است که ۳۹ توصیه را به اجرا رساندیم و در حال حاضر دو موضوع CFT و پالرمو به اجرا نرسیده و متوقف شده‌اند، منطقش این بود که این خود منشا تحریم داخلی بود. * آقای پزشکیان خودشان عضو مجمع تشخیص مصلحت هستند و در جلسات حضور پیدا می‌کنند، از FATF دفاع خواهد کرد و مجمع هم آن را تصویب می‌کند.عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: موضوع FATF در مجمع متوقف است و این توقف بررسی‌ها مربوط به امروز نیست. |
| سید محمود نبویان / نماینده مجلس |
مخالف |
*آقای پزشکیان اعلام کرده است که حل بسیاری از مشکلات مشروط به حل مسئله برجام و FATF است. من چند نکته را خدمت ایشان عرض می‌کنم؛ اول اینکه ظاهراً قرار است همان مسیر کاملا غلط دولت آقای روحانی طی شود و حل مشکلات مربوط به تایید و رضایت دشمنان ملت شود. ما فراموش نمی‌کنیم روزی ۷۰۰ تا کشته می‌دادیم و دولت روحانی به بهانه FATF واکسن وارد نمی‌کرد. *سعی کنید اولاً متن برجام و FATF را برای یک بار بخوانید و صرفاً به وسوسه‌های کسانی که خانواده و بچه‌هایشان در خارج از کشور هستند اعتماد نکنید. ثانیاً از تلاش‌های باطل و چشم امید بستن به دشمنان ملت به جای اعتماد به ملت بزرگ ایران در دولت آقای روحانی عبرت بگیرید. |
| غلامرضا تاجگردون/ نماینده مجلس |
موافق |
*پیوستن بهFATF تسهیل کننده مبادلات بانکی ما در عرصه بین المللی است و مشکلات پیش روی ما را در این حوزه برطرف می‌کند. |
| تقی آزاد ارمکی/فعال سیاسی اصلاح طلب |
موافق |
در رقابت مسائل اصلی کشور راست و چپ یا اصولگرایی و اصلاح‌طلبی می‌شود. مسأله اصلی کشور تحریم‌ها، برجام و FATF است. مسأله اصلی کشور این است که داریم به میرایی فرهنگی و تعطیلی پروژه توسعه اقتصادی می‌رسیم. آقای جلیلی کدام یک از اینها را می‌تواند حل کند؟! او عامل همه این قضایا بوده است. |
| آذر منصوری / رئیس جبهه اصلاحات ایران |
موافق |
من پیشنهادم به دکتر پزشکیان این است که قبل از هر اقدامی وضعیت موجود را با مردم در میان بگذارند تا مشخص شود که این اسب زین کرده‌ای که می گویند نه یال و کوپال و دمی دارد و نه رمقی برای راه رفتن! بنابراین دکتر پزشکیان با وضعیت بسیار دشواری روبروست. در گام اول باید بتواند از فقیرتر شدن بیشتر مردم جلوگیری کند؛ تحریم‌ها را رفع و موضوع fatf را حل کند، اینها قفل های اقتصاد ایران است که باید ابتدا باز شود. |
|
عباس سلیمی‌نمین/ فعال سیاسی اصولگرا |
مخالفت |
FATF نوعی شفافیت چرخش مالی است و در شرایط تحریم طبیعی است که ما نباید در آن چهارچوب قرار بگیریم. چرا که راهکارهای دور زدن تحریم برای تحریم‌کنندگان آشکار می‌شود و آنها شرایط را بر ما سخت‌تر می‌کنند و می‌توانند منویات سیاسی خودشان را بر ما کاملا تحمیل کنند. بنابراین اینها چالش نیست و سخت‌تر کردن شرایط است.
اگر تحریم‌ها تمام شود، به نظر من خیلی خوب است که ما به FATF بپیوندیم؛ اما قبل از آن به هیچ وجه سنجیده نیست. تا حالا هم بدون FATF ما توانسته‌ایم امور خودمان را پیش ببریم و از برخی تهدیدها رهایی پیدا کنیم. اما به نظر من ابرچالش‌ها چیز دیگری است. من اصلا نمی‌خواهم بحث معیشت مردم را نفی کنم، اما معیشت مردم در شرایطی رقم خواهد خورد که ما فضای آرام سیاسی به وجود بیاوریم. |
|
جلال جلالی‌زاده/ نماینده ادوار مجلس |
موافق |
*دولت باید به قوانین بین‌المللی احترام بگذارد و نسبت به ایران سوء ظن و دید منفی ایجاد نکند. وقتی همه کشورهای دنیا FATF را قبول کرده‌اند چرا نباید ایران قبول کند؟ خود این مسأله در ذهن دیگران احساس شک و تردید و سوء ظن می‌کند. *به نظر من اگر آقای پزشکیان نتواند مشکلات برجام و FATF را حل کند، نمی‌تواند در اقتصاد، سیاست و مسائل اجتماعی ایران تدابیر جدی و خوشحال‌کننده‌ای را اتخاذ کند. |
| محمدرضا تابش/ نماینده ادوار مجلس |
موافق |
اگر نتوانیم ابربحران‌هایی مثل FATF، برجام، دسترسی به منابع ارزی و صادرات نفت و گاز، تقویت بنیه دفاعی، مسائل و معضلات اجتماعی را حل کنیم، جامعه با مشکلات عدیده ای مواجه خواهد شد. بنابراین کار با اسم وفاق ملی پایان نیافته است و رسم این مفهوم مهم باید در همه ارکان حاکمیت با حمایت رهبری تحقق یابد |
| علی محمد نمازی/ عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران |
موافق |
تغییر وضع موجود، برچیده شدن تحریم ها و حل مشکلات از طریق مذاکره از شعارهای رئیس جمهور بوده است که البته ایجاد تغییر در این زمینه ها کار سختی است. کشور به بهبود روبط بین المللی، احیای برجام، پیوستن به FATF نیاز دارد و باید دولت برای همه این موارد برنامه داشته باشد. |
| جواد هروی، سخنگوی حزب اعتدال و توسعه |
موافق |
شاید مهم ترین مسئله‌ای که دولت چهاردهم با آن روبه رو خواهد بود توقعی است که در مردم ایجاد شده است. انتظارات مردم چه در عرصه سیاست داخلی و چه در حوزه سیاست‌های اقتصادی و معیشتی و چه در بحث برون رفت از بحران های فرهنگی بالاتر رفته است. همچنان که باید در عرصه سیاست خارجی برای بازگرداندن FATF و احیای برجام و بحث رفع تحریم ها اقدامات بایسته ای را انجام دهد. |
| محمود واعظی/ قائم مقام حزب اعتدال و توسعه |
موافق |
با تیم کارشناسی و مدیریتی که امروز در وزارت خارجه زمام کار را دست دارند باید بسیار امیدوار بود که مذاکرات در خصوص برجام و رفع تحریم ها شروع شود. از سوی دیگر با اهتمام وزارت اقتصاد و دارایی و همراهی مجمع تشخیص مصلحت نظام نسبت به رفع موانع برای تعامل مثبت با گروه اقدام مالی FATF گام های لازم برداشته شود تا شفافیت در تبادلات تجاری و اقتصادی که منجر به برداشتن محدودیت های مبادلات و روابط بانکی خواهد شد به نحو احسن صورت پذیرد. |
۲۷۲۱۹
