خبرگزاری مهر، گروه استانها- سمیه نظری زاده: مدیریت پسماند و ساماندهی زباله‌های شهری یکی از مهمترین دغدغه‌های امروز بشر است، موضوعی که به‌ویژه در سال‌های اخیر بیشتر مورد توجه کشورها قرار گرفته است و تلاش شده تا از راه‌های مختلف هم از فرصت زباله استفاده و هم اینکه راهی برای دفع بهداشتی آن با حداقل آسیب به محیط زیست فراهم شود.
مسئله مدیریت پسماند سال‌های سال است که در ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است و دستگاه‌های ذی‌ربط چون محیط زیست بر اجرای صحیح اصول در این حوزه به جهت حفظ محیط زیست انسانی، جانوری و گیاهی تاکید دارند.
به این مسئله در استان چهارمحال و بختیاری کمتر پرداخته شده است و سال‌ها اراده‌ای برای مدیریت پسماند و استفاده بهینه از طلای کثیف وجود نداشته است، در تازه‌ترین اظهار نظر که مدیرکل محیط زیست این استان مطرح کرده، از نبود دغدغه در این خصوص گلایه کرده است و وجود برخی کم‌کاری‌ها را گوشزد می‌کند.
اراده جدی برای حل موضوع پسماند در چهارمحال و بختیاری وجود ندارد
سعید یوسف‌پور در گفتگو با خبرنگار مهر، مدیریت پسماند به‌ویژه پسماند شهری و روستایی را اولویت محیط زیست این استان دانست و اظهار کرد: با وجود صدور اخطارهای لازم به متولیان در این زمینه اقدامی در این راستا صورت نگرفته و اراده جدی برای حل موضوع پسماند وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه سال گذشته در سه جلسه استانی و یک کارگروه ملی مدیریت پسماند حضور داشتیم، ادامه داد: متاسفانه غیر از شهرداری شهرکرد سایر متولیان مدیریت پسماند در این جلسه حضور نداشتند و چندان جدی گرفته نشد.
مدیرکل محیط زیست چهارمحال و بختیاری بیان داشت: اخیراً با حضور معاون دادستان کشور جلسه حفظ حقوق عامه و بیت‌المال تشکیل شد و بحث مدیریت پسماند به‌ویژه شهرکرد مطرح شد.
یوسف‌پور یادآور شد: شرکتی سال ۹۱ مجوز از صمت دریافت کرد اما بعد از گذشت مدتی اهداف این شرکت محقق نشد و مدیریت پسماند شهرستان شهرکرد و شهر شهرکرد با چالش مواجه شد، در نهایت این شرکت خلع ید و با قیمت کارشناسی ماشین‌آلات آن قیمت‌گذاری شد، به این ترتیب زمین و ماشین‌آلات در اختیار شهرستان شهرکرد قرار می‌گیرد که بازیافت را مدیریت کند.
وی با بیان اینکه ۱۶۸ دهیاری و شهرداری درخصوص مدیریت پسماند به مراجع قضایی معرفی شدند، افزود: مدیریت نخاله‌های ساختمانی معضل دیگری است که در اکثر نقاط استان نامطلوب بوده و عدم مدیریت نخاله‌های ساختمانی و زباله‌ها علاوه‌براینکه محیط زیست را نازیبا کرده موجب آلودگی منابع آب‌های زیرزمینی نیز شده است.
مدیرکل محیط زیست چهارمحال و بختیاری در بخش دیگری از سخنان خود، اظهار کرد: محیط زیست این استان به لحاظ طبیعی دارای ارزش‌های زیاد از جمله ۳۲ منطقه حفاظت شده، چهار پارک ملی، ۳۶ منطقه شکار ممنوع، ۵۰ تالاب و بیش از ۱۱ هزار واحد صنعتی، تولیدی و کشاورزی است.
یوسف‌پور افزود: صنایع آسفالت و کشتارگاه‌های که در اختیار شهرداری‌ها قرار دارد، سگ‌های بدون صاحب به عنوان چالش جدی برای سلامت، بهداشت عمومی، مدیریت پسماند، ترافیک و همچنین ساماندهی صنوف آلاینده در هسته مرکزی شهرها از مهمترین چالش‌های زیست محیطی در سطح استان است.
وی ادامه داد: مدیریت و ساماندهی پسماندها در مرحله نخست با همکاری دفتر امور روستایی استانداری و اداره کل حفاظت محیط‌زیست پیش‌بینی شده که این طرح در ۱۰ روستا و پنج شهر استان به صورت آزمایشی، اجرا و در صورت موفقیت، در تمام مناطق روستایی و شهری عملیاتی می‌شود.
مدیرکل محیط زیست چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه در این طرح دهیاران و شوراها می‌توانند به ما کمک کنند تصریح کرد: این طرح با آموزش دهیاران و شوراها در روستاها، مراحل بازیافت پسماند و تهیه کود کمپوست در یک محل کوچک در حاشیه روستا اجرا می‌شود.
یوسف‌پور با اشاره به اینکه تسهیل برای پرداخت تسهیلات از محل صندوق ملی محیط‌زیست در راستای اجرای طرح مدیریت پسماند یک ضرورت است گفت: در راستای مدیریت پسماندها هر کمکی لازم باشد انجام خواهیم داد.
وی با بیان اینکه یکی از مهمترین معضلات استان‌های زاگرس موضوع پسماند است گفت: این استان با توجه به توپوگرافی و کوهستانی بودن این منطقه و قرار گرفتن در مسیر رودخانه‌ها و چشمه‌ها و نبود مکان دفن اصولی پسماند، اجرای هر چه سریعتر طرح‌های مدیریت پسماند از ضروریات است.
مدیرکل محیط زیست چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: منطقه پنج در حوزه محیط‌زیست استانها همدان، کرمانشاه، ایلام، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری را شامل می‌شود که بخش عمده زاگرس را شکل داده‌اند، زاگرس با تولید ۴۰ درصد منابع آب شیرین کشور، نقش بی‌بدیلی در تمدن ایرانی و همچنین زیست بسیاری از استانها و کلان شهرهای کشور دارد.
پسماند و بازیافت زباله مهمترین مقوله در زمینه تولید زباله است
بهادر عبدالغنی در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: یکی از مهمترین مقوله‌هایی که در بحث تولید زباله مطرح می‌شود، توجه به مقوله پسماند و بازیافت زباله و استفاده بهینه از طلای کثیف است.
وی افزود: در شهرستان شهرکرد، دستگاه‌های مختلف چون سازمان محیط زیست، مراکز بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، شهرداری‌ها و دهیاری‌ها و دستگاه‌های مرتبط همواره تلاش کرده‌اند تا در بحث کمیته مکان‌یابی و دفن بهداشتی پسماند اقدامات موثری را انجام دهند.
فرماندار شهرستان شهرکرد ادامه داد: متاسفانه در سطح چهارمحال و بختیاری در زمینه دفن بهداشتی پسماند مشکلاتی وجود دارد و بسیاری از شهرداری‌ها و دهیاری‌های استان مشکل دفع زباله و نبود مکان مناسب برای این کار با نظارت سازمان محیط زیست را دارند.
عبدالغنی با اشاره به اینکه شهرداری شهرکرد پیگیر دفع بهداشتی پسماند است، عنوان کرد: حدود یک دهه از احداث کارخانه بازیافت زباله در شهرکرد می‌گذارد اما همچنان در زمینه جذب سرمایه و پیشرفت فیزیکی در این محل توفیقاتی حاصل نشده است و با گزارشی که از دستگاه‌هایی چون امور اراضی جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری، صنعت، معدن و تجارت، محیط زیست، مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری اخذ شد، خلع ید سرمایه‌گذار قبلی انجام گرفت و علی‌رغم اعتراضاتی که در دیوان محاسبات کشور مطرح شد، این اتفاق افتاد.
وی خاطرنشان کرد: جلسات کارشناسی و پیگیری‌های لازم در حال انجام است تا بعد از رفع مشکلات کارخانه بازیافت زباله و با توجه به ظرفیت اسمی و اینکه این امکان وجود دارد که ۵۰ درصد زباله‌های سطح استان در این کارخانه تبدیل به کمپوست شود در اختیار شهرداری شهرکرد قرار گیرد.
شهرداری شهرکرد آماده اجرای طرح مدیریت پسماند است
محمدحسین واحدیان در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: احداث کارخانه بازیافت زباله باید در سال‌های قبل اتفاق می‌افتاد، در دهه ۸۰ همت شهرداری و مجموعه استان بر این بوده که طرح جامع پسماند اجرا شود، اگر این طرح را برای استان تهیه می‌کردیم هم‌اینک سردگمی در محل دفن زباله را نداشتیم.
وی افزود: اجرای کارخانه بازیافت زباله آغاز شد و وقتی به وزارت کشور مراجعه کردیم، اعلام شد تیپ طراحی، طراحی‌های جامع تغییر کرده است و به جای استانی بودن، منطقه‌ای در حال بررسی است.
شهردار شهرکرد ادامه داد: در استان چهارمحال و بختیاری ۶ منطقه برای ایجاد کارخانه بازیافت زباله در نظر گرفته شده است، یکی از این مناطق شهرستان شهرکرد است، بنابراین طرح جامع پسماند برای این شهر تهیه و مصوبه وزارت کشور اخذ شد.
واحدیان عنوان کرد: در طرح جامع چند موضوع در نظر گرفته شده و مسیرهای راه نشان داده شده است، اول اینکه محل دفع کجا و به شکلی باشد، دفع اصولی زباله‌های مختلف به چه شکلی انجام شود، کارخانه بازیافت با چه نگاهی دنبال شود و با چه سیاستی ادامه پیدا کند و در نهایت طرح تفکیک از مبدا به چه شکل اجرا شود.
وی با اشاره به اینکه طرح تفکیک از مبدا بسیار مهم است و شاخصه اصلی است، خاطرنشان کرد: از همین رو فراخوان زده شد، شرکت‌هایی که توانمند بودند مشخص شدند، در بین آن‌ها شرکتی که اصول اصلی را داشت انتخاب شد، تا تناژ زباله و سطح محل دفع کاهش پیدا کند.
شهردار شهرکرد اضافه کرد: کارخانه موضوع دیگری است که باید به آن توجه شود، این محل در حال حاضر تعطیل است چون تحویل بخش خصوصی بود و برای خلع ید باید فرایند طی می‌شد.
واحدیان بیان کرد: کارخانه بازیافت زباله در شهرکرد استانداردهای لازم را دارد اما تنها فاز یک آن یعنی تفکیک و پردازش راه‌اندازی شده و تقریباً مطلوب و خوب است و فاز دو که مربوط به تولید کود هست و فاز سه که تبدیل صنایع بازیافتی است هنوز راه‌اندازی نشده است.
وی تاکید کرد: وقتی شهرداری شهرکرد کارخانه بازیافت زباله را تحویل بگیرد می‌تواند آن را به بخش خصوصی واگذار کند تا تناژ دفعی زباله کاهش پیدا کند، مهمترین از همه اینکه خروجی کود کمپوست آن با کیفیت است و تبدیل صنایع بازیافتی آن نیز وارد چرخه خواهد شد.
شهردار شهرکرد تصریح کرد: بعد از ۱۲ سال، مسئله مدیریت پسماند سال گذشته مطرح شد و همه دستگاه‌ها به جد پیگیر رفع آن هستند، اگر موضوع خلع ید از متولی کارخانه بازیافت حل شود، می‌توان زباله‌های خارج از شهرستان شهرکرد را نیز دریافت کرده آن را تبدیل به احسن کنیم.
واحدیان اظهار داشت: اگر کارخانه بخواهد صرفه اقتصادی داشته باشد باید زباله‌های با حجم بالای ۳۰۰ تن در روز وارد آن شود، لذا پذیرش زباله مشکلی نخواهد داشت.
به گزارش خبرگزاری مهر، از زباله به عنوان طلای کثیف یاد می‌شود، موادی که در سال‌های پیش بی مصرف بود و دور ریخته می‌شد با پیشرفت تکنولوژی‌ها در زمینه بازیافت با ارزش شد چراکه می‌توان آن‌ها را طی فرایندی به چرخه مصرف بازگرداند و سود مناسبی از این راه کسب کرد.
ایران در میان کشورهای جهان بیشترین سهم زباله ترکیبی را به خود اختصاص داده است، این در حالی است که می‌توان با توسعه زیرساخت‌ها چون ایجاد خط بازیافت زباله و مدیریت پسماند و همچنین آموزش شهروندان در جهت تفکیک زباله از مبدا از محل این طلای کثیف بهره برد.
در استان چهارمحال و بختیاری نیز با معضلی به نام زباله مواجه هستیم، تهدیدی که اگر به خوبی از آن استفاده شود تبدیل به یک فرصت خواهد شد اما سال‌ها مغفول مانده است.
در حال حاضر در هیچیک از شهرستان‌های این استان بازیافت اصولی زباله نداریم، یک کارخانه در شهرکرد احداث شد که تنها فاز یک آن آغاز به کار کرده است و فازهای دو و سه همچنان در انتظار تعیین تکلیف و راه‌اندازی هستند، در هر شهرستانی مکانی خارج از شهر برای دفع زباله در نظر گرفته شده که علاوه بر شرایط غیربهداشتی که ایجاد کرده به تهدیدی برای محیط زیست تبدیل شده است.
همچنین آموزش مردم و ایجاد زیرساخت لازم برای تفکیک زباله از مبدا همچنان یک معضل است و تقریباً هیچکس در این استان این مهم را رعایت نمی‌کند.
همین‌ها باعث شده است تا نگرانی‌ها درخصوص محیط زیست انسانی، جانوری و گیاهی در این استان دوچندان و لزوم مدیریت اصولی و صحیح پسماند حس شود.
