همشهری آنلاین، فاطمه عباسی: با اینکه پرچمدار نوشیدنیهای گرم در ایران هنوز چای است، اما رشد قهوهفروشیها نشان از قهوهخورشدن درصد قابلتوجهی از مردم دارد. حالا دیگر خیلی از خیابانهای تهران و شهرهای بزرگ کشور معطر شدهاند به عطر قهوه؛ از اسپرسو دبل گرفته تا ترک و فرانسه. قهوهفروشیهای تهران به محلهها و خیابانهای فرعی هم راه باز کردهاند و مملو از جوانانی هستند که اینروزها قهوه را به چای ترجیح میدهند.
به اعتباری داستان چای در ایران از زمانی شروع شد که داستان قهوه تمام شد و امروز شروع مجدد رواج قهوه است. در گذشتههای دور قهوه جایگاه خاصی در فرهنگ ایرانی داشت و شاهد مثال آن هم نام قهوهخانه است که این روزها روی چایخانهها باقی مانده است. این مثال ساده نشان از آن دارد که پیش از چای و ورود آن به ایران، این قهوه بود که نوشیدنی روزمره ایرانیها بود. حالا بعد از سالها تلاش تبلیغاتی، قهوه دوباره نزدیک به جایگاه گذشته خود شده است.
سالها پیش چوپانی در کشور اتیوپی بهصورت اتفاقی خاصیت خوراکیبودن قهوه را کشف کرد. بیشک این چوپان حتی در خواب هم نمیتوانست ببیند که یکی از محبوبترین نوشیدنیهای امروز جهان را کشف کرده است. قهوه بعد از نفت و گاز مهمترین کالای تجاری جهان است. طبق اطلاعاتی که در سال۹۴ جمعآوری شد، سرانه مصرف قهوه یک ایرانی در آن سال بین ۸۰ تا ۱۰۰گرم بود که با توجه به نزدیکتربودن چای دمی به ذائقه مردم، این آمار دور از انتظار نبود؛ اما در سالهای اخیر با توجه به استقبال مردم از این نوشیدنی، سرانه مصرف هر ایرانی به ۴۰۰گرم رسیده است. بااینحال طبق آمارهای جهانی، بیشترین مصرف قهوه در کشورهای اسکاندیناوی است. رتبه اول، با فاصله قابلتوجهی، از آن فنلاند است با سرانه مصرف ۱۲کیلوگرم قهوه به ازای هر نفر. بهاینترتیب میانگین مصرف قهوه در فنلاند روزی ۴لیوان است. نروژ، ایسلند و دانمارک بهترتیب در جایگاه دوم، سوم و چهارم قرار دارند.
گرانترین قهوه جهان از قهوه عربیکا با عنوان عاج سیاه در شرکت Black Ivory Coffee در تایلند ساخته میشود. قهوه Finca El Injerto نیز یکی از گرانترین قهوهها در جهان است. این قهوه از دانههای نادر، غنی و کوچک ساخته شده است که دلیل اصلی قیمت بالای آن است. دانهها در یک کانال شسته میشوند و ۲بار شکسته میشوند تا کیفیت آنها بهبود یابد. جالب است بدانید که ارزانترین قهوه را میتوان در ریودوژانیروی برزیل پیدا کرد. روزنامه دیلی میل بهشوخی نوشتهاست که بریتانیاییها برای نوشیدن قهوه ارزان باید بیش از ۵هزار مایل یا ۱۱ساعت سفر کنند تا به آمریکای جنوبی برسند و در آنجا از نوشیدن قهوه لذت ببرند. علاوه بر ریودوژانیرو، سائوپولوی برزیل نیز قهوههای ارزانی دارد.
محبوبترین نوشیدنی قهوه دنیا اسپرسو است. اسپرسو پایه بسیاری از نوشیدنیهای قهوه در مخلوط با شیر یا خامه است؛ اما بسیاری از افراد اسپرسو را بهتنهایی هم در یک شات سرو میکنند و از نوشیدن آن لذت میبرند. لته، آیسلته، بلککافی یا همان قهوه سیاه، موکا، آمریکانو و کاپوچینو در رتبههای بعدی فهرست محبوبترین نوشیدنیهای قهوه قرار دارند.
قهوه یک زبان جهانی است. امروز، روز جهانی قهوه، زمانی است که باید به این نوشیدنی خوشمزه و معجزهآسا ادای احترام کرد. روز جهانی قهوه که هر سال در تاریخ اول اکتبر برگزار میشود، یک جشن جهانی برای قهوه با همه شکلها و طعمهای آن است. این روز بهعنوان یک مناسبت برای ادای احترام به کشاورزان، باریستاها و علاقهمندان قهوه که این نوشیدنی دوستداشتنی را به یک گوشه فرهنگی تبدیل کردهاند، مورد توجه قرار میگیرد.