به گزارش مشرق، در اولین سال تجاوز اسرائیل به نوار غزه (۲۰۲۴-۲۰۲۳) در پی عملیات «طوفان الاقصی»، ارتش این رژیم پس از درگیری‌های شدید به دلیل متحمل شدن خسارات جانی و مادی سنگین، بیش از ۱۵ تیپ خود را از نوار غزه خارج کرد.
این عقب‌نشینی‌ها شامل تشکیلات نظامی برجسته‌ای مانند تیپ گولانی، تیپ هفتم، تیپ ۱۸۸ (باراک)، تیپ چتربازان (تیپ ۳۵) و تیپ گفعاتی بود.دستور عقب‌نشینی این تشکیلات نظامی در چارچوب جلوگیری از وارد آمدن خسارات جانی و مادی بیشتر به آنها و همچنین ارزیابی مجدد راهبرد نظامی ارتش اسرائیل به خاطر مقاومت فلسطینی‌ها در نوار غزه داده شد.
آنچه در ادامه می‌آید، مروری بر مهمترین این تشکیلات نظامی است که در برابر مقاومت فلسطینی‌ها مجبور به عقب‌نشینی از نوار غزه شدند.- تیپ‌های لشکر ۳۶لشکر ۳۶ بزرگترین لشکر زره‌پوش ارتش اسرائیل است که در سال ۱۹۵۴ تأسیس شد و از ۴ تیپ تشکیل شده است: تیپ گولانی، تیپ ۱۸۸ و تیپ ۲۸۲ و هر تیپ تخصص خاصی دارد.- تیپ گولانی (تیپ ۱)تیپ گولانی تنها تیپ پیاده‌نظام ارتش اسرائیل است که از زمان تأسیس ارتش این رژیم در ۲۲ فوریه ۱۹۴۸ به فعالیت خود ادامه می‌دهد و تاکنون منحل نشده است.تیپ گولانی در اکثر جنگ‌های بزرگ اسرائیل از جمله جنگ ۱۹۴۸، جنگ شش روزه ۱۹۶۷، حمله اسرائیل به لبنان در سال ۱۹۸۲، جنگ ژوئیه ۲۰۰۶ لبنان تا جنگ اخیر اسرائیل در نوار غزه شرکت داشت.گولانی در نبردهای تل الفخار طی جنگ شش روزه و نبرد بنت جبیل در سال ۲۰۰۶، عملیات سپر دفاعی سال ۲۰۰۲ در کرانه باختری نیز شرکت داشت.پس از ۹ روز نبرد سخت در محله شجاعیه غزه و هلاکت بیش از ۴۵ افسر خود محبور به عقب‌نشینی از غزه شد. رزمندگان منطقه شجاعیه طی نبردهای سال ۲۰۱۴ نیز ۷۰ افسر تیپ گولانی را به هلاکت رسانده بودند.
- تیپ هفتمنام دیگر این تیپ «تیپ تهاجمی جولان» است و قدیمی‌ترین تیپ زرهی ارتش اسرائیل است که در ۱۶ می ۱۹۴۸ پس از اعلام تأسیس اسرائیل تشکیل شد و یکی از سه تیپ زرهی ارتش اسرائیل است.تیپ هفتم شامل ۳ گردان زرهی است و نیروهای آن هر چند ماه یک بار تحت آموزش‌های فشرده تعامل با شرایط اضطراری و سلاح‌های جدید قرار می‌گیرند. تیپ هفتم از سال ۲۰۱۴ به تانک‌های مرکاوا مجهز شده است.
این تیپ در چندین عملیات نظامی از جمله جنگ شش روزه، جنگ اکتبر و حمله به لبنان در سال ۱۹۸۲ شرکت داشت.- تیپ ۱۸۸تیپ ۱۸۸ یک تیپ زرهی است که قبل از تأسیس اسرائیل تشکیل شد و نام آن «کارملی» بود، سپس به تیپ ۴۵ زرهی تبدیل شد و در آوریل ۱۹۶۹ نام آن به «تیپ باراک» یا تیپ ۱۸۸ تغییر یافت. این تیپ نقش عمده‌ای در تقویت جبهه شمالی اسرائیل، به ویژه بلندی‌های اشغالی سوریه داشت.
این تیپ متشکل از ۴ گردان اصلی است و در نبردهایش از تانک‌های مرکاوا استفاده می‌کند و در جنگ و جنگ جنوب لبنان شرکت داشت و مستقیما با حزب‌الله درگیر بود.- تیپ ۲۸۲این تیپ قبل از جنگ اکتبر به‌عنوان تیپ توپخانه تأسیس شد و در اشغال بلندی‌های جولان سوریه در کنار تیپ هفتم و تیپ گولانی شرکت داشت. این تیپ دارای سامانه‌های موشکی است.
تیپ ۲۸۲ از ۶ گردان، ۴ گردان نظامی و ۲ گردان ذخیره تشکیل شده، از جمله گردان‌های آن، گردان ۳۳۴ رام است که تنها گردان موشکی ارتش اسرائیل، مجهز به سکوهای پرتاب است، همچنین گردان ۶۱۱ آن مسئول راه‌اندازی سیستم ردیابی و رصد هوایی است.
لشکر ۳۶ در نبردهای ارتش اسرائیل در اردوگاه‌های آوارگان فلسطینی در مرکز غزه، منطقه بنی سهیلا و محله شجاعیه شرکت داشت، اما در ۱۵ ژانویه ۲۰۲۴ پس از ۱۰۰ روز جنگ بی‌نتیجه از غزه عقب‌نشینی کرد.
- لشکر ۲۵۲ (لشکر سینا)در سال ۱۹۶۸ تأسیس شد و تابع فرماندهی منطقه جنوبی ارتش اسرائیل است. این لشکر شامل دو تیپ است. تیپ ماختر (۱۴) و تیپ هارل (۱۰) است و در نبردهای شمال نوار غزه مشارکت داشت.
به گفته ارتش اسرائیل، لشکر ۲۵۲ برای اولین بار از زمان جنگ ۱۹۸۲ لبنان در جنگ‌های غزه شرکت می‌کرد و دسامبر ۲۰۲۳ آن را به این بهانه که مأموریت خود را در شمال غزه به پایان رسانده از نوار خارج کرد.- تیپ چتربازان (تیپ ۳۵)این تیپ یکی از تیپ‌های پیاده ارتش اسرائیل و تابع فرماندهی مرکزی است. در سال ۱۹۵۵ تأسیس شد، زمانی که واحد رزمی ۱۰۱ با گردان ۸۹۰ ادغام شد تا یک تیپ پیاده نظام زبده را تشکیل دهد.
این ادغام برای تأمین نیاز ارتش اسرائیل به یک واحد ویژه برای انجام وظایف دشوار صورت گرفت، لذا هدف اولیه این تیپ تربیت نسل جدیدی از فرماندهان و افسران و ارتقای مهارت‌های رزمی سایر یگان‌ها بود.
تیپ چتربازان متشکل از ۴ گردان پیتن (۱۰۱)، گردان تسیوا (۲۰۲)، گردان اوا (۸۹۰) و گردان شناسایی (۵۱۳۵) است و مهمترین ویژگی آن تخصص در عملیات هوایی و تحرک سریع است.این تیپ بسته به ماهیت نبرد، وضعیت جغرافیایی میدان و محل و نحوه استقرار نیروها یا نقشه نبرد از بالگرد، کشتی و قایق چندمنظوره و سایر تجهیزات ویژه استفاده می‌کند.
تیپ چتربازان در چندین عملیات نظامی شرکت کرده که یکی از مهمترین آنها جنگ سینا در سال ۱۹۵۶ بود. این تیپ همچنین در جنگ شش روزه و اشغال قدس شریف شرکت داشت.
از دیگر نبردهای این تیپ می‌توان به عملیات لیتانی در سال ۱۹۷۸ و تجاوز اخیر به نوار غزه اشاره کرد که طی آن متحمل خسارات سنگین و مجبور شد، ۲۹ ماه مه ۲۰۲۴ از نوار غزه عقب‌نشینی کند.
- تیپ ۵۵ (تیپ چتربازان)در سال ۱۹۶۶ تأسیس شد و به دلیل تخصص در عملیات هوایی با چتر تابع فرماندهی مرکزی است. این تیپ شامل ۵ گردان از جمله گردان‌های شناسایی، مهندسی و ضدتانک است.
همچنین دارای گردان خدمات لجستیکی شامل واحدهای مراقبت پزشکی هوایی و حمل‌ونقل و یگان تدارکات و پشتیبانی مانند واحد فرماندهی و ارتباطات، مراقبت و آموزش است.
در جنگ‌های شش روزه و اکتبر، جنگ اول و دوم لبنان، عملیات سپر دفاعی و جنگ اخیر در غزه شرکت داشت و ۲۸ ژانویه ۲۰۲۴ به دلیل متحمل شدن خسارات سنگین از نوار غزه عقب‌نشینی کرد.- تیپ ۵۵۱ (چتربازان ذخیره)این تیپ «جوخه تیرهای آتشین» هم نامیده می‌شود و یک جوخه کماندوی ذخیره در ارتش اسرائیل است که در سال ۱۹۷۷ تأسیس شد و از ۴ گردان تشکیل شده است.تیپ ۵۵۱ در ۳۱ دسامبر ۲۰۲۳ همزمان با عقب‌نشینی تیپ ۴۶۰ زرهی، تیپ ۲۶۱، تیپ ۸۲۸ و تیپ ۱۴ زرهی ذخیره از نوار غزه عقب‌نشینی کرد.- واحد دوودوان تیپ ۸۹یکی از واحد نظامی نخبه ارتش اسرائیل است که در سال ۱۹۸۶ توسط «ایهود باراک» نخست وزیر اسبق اسرائیل تاسیس شد و یکی از مهمترین یگان‌هایی است که یهودیان عرب در آن جذب می‌شوند. از این واحد معمولا برای انجام مأموریت‌های سری اطلاعاتی، امنیتی و نظامی از جمله یورش، دستگیری و ترور نیروهای مقاومت در عمق مناطق فلسطینی کرانه باختری استفاده می‌شود.
نیروهای این واحد باید دارای چهره‌ای شرقی یا همان عربی–فلسطینی باشند، همچنین مسلط به زبان عربی و گویش‌های محلی فلسطینی باشند و در جامعه فلسطینی‌ها نفوذ داشته باشند.
آنها ۱.۵ سال دوره‌های آموزشی سختی شامل چترباری، تکنیک‌های استتار، جنگ تن به تن، استفاده از سلاح‌های سبک و آشنایی با آداب و رسوم فلسطینی‌ها را می‌بینند.
در انتفاضه اول عملیات زیادی را در کرانه باختری و نوار غزه انجام داد و مهمترین نیروی ترور رهبران انتفاضه در سال ۲۰۰۰ بود. این واحد در عملیات «سپر دفاعی» اسرائیل در سال ۲۰۰۲ شرکت داشت و اولین تشکیلات نظامی اسرائیلی بود که به مقر تشکیلات خودگردان فلسطین در رام‌الله یورش برد. پس از عملیات طوفان الاقصی وارد جنگ در نوار غزه شد و مأمور تخلیه منازل فلسطینی‌ها و درگیری با رزمندگان مقاومت در خان یونس بود.پس از متحمل شدن خسارات سنگین از جمله هلاکت ۱۰ نظامی خود اواسط ژانویه ۲۰۲۴ از نوار غزه عقب‌نشینی کرد و در کرانه باختری مستقر شد تا با تشدید تنش‌های امنیتی در آنجا مقابله کند.- تیپ ناهال (تیپ ۹۳۳)ناهال مخفف عبارت «جوانان مبارز پیشگام» است. این تیپ در سال ۱۹۴۸ توسط «دیوید بن گوریون» برای جذب و ادغام دهقانان و کشاورزان در ارتش اسرائیل تأسیس شد و در سال ۱۹۸۲ به یک یگان پیاده‌نظام مستقل تبدیل شد. مناطق فعالیت آن مرزهای شمالی با سوریه و لبنان و مرزهای جنوبی با غزه است و مسئول گشت‌زنی در این مناطق است. تیپ ناهال متشکل از چندین گردان از جمله گردان شناسایی شامل گروهان‌های شناسایی، مهندسی و ضد تانک است.
این تیپ در جنگ‌های لبنان، نوار غزه و کرانه باختری شرکت داشت. در جنگ ۱۹۸۲ لبنان در معرض "آتش اشتباه" یک هواپیمای اسرائیلی قرار گرفت و ۲۴ نظامی آن کشته و ۱۰۸ نفر دیگر را زخمی شدند.جنبش آزادیبخش ملی فلسطین (فتح) در همان سال ۴ نظامی این تیپ را در منطقه حمدون لبنان به اسارت گرفت تا آنها را با ۵ هزار اسیر فلسطینی مبادله کند.
طی نفوذ جبهه مردمی آزادیبخش فلسطین در سال ۱۹۸۷ به مقر تیپ ۵ نظامی آن را به هلاکت رساند و ۷ نفر دیگر را مجروح کرد. طی انتفاضه اول، تلفات تیپ ۱۰۰ کشته و صدها زخمی بود.
در جنگ غزه پس از خسارات سنگین، از جمله هلاکت سرگرد «ایدو یسرائیل شانی»، معاونت واحد شناسایی و سرهنگ دوم «یوناتان بنجامین تزور»، فرمانده گردان شناسایی در ۲۵ آوریل مجبور به عقب‌نشینی شد.
این تیپ در اردوگاه خان یونس مستقر بود تا مانع بازگشت فلسطینی‌ها به شمال نوار شود.- تیپ گفعاتی (تیپ ۸۴)گفعاتی اواخر سال ۱۹۴۷ توسط هاگانا تأسیس و در سال ۱۹۴۸ به ارتش اسرائیل ملحق شد. قبلاً به "تیپ شماره ۵" معروف و در تل‌آویو مستقر بود.
گفعاتی وابسته به لشکر زرهی فرماندهی جنوب است و چندین گردان از جمله گردان شناسایی، تساپر، روتم و گردان شولای شیمشون را در برمی‌گیرد و نماد آن روباه است.این تیپ در جنگ‌های اسرائیل در نوار غزه از جمله عملیات‌های زمینی آن شرکت داشت، اما متحمل خسارات سنگین شد، از جمله در نوامبر ۲۰۲۳، ۹ نظامی آن به هلاکت رسیدند.
گیلاد شالیت از این تیپ بود که ۲۵ ژوئن ۲۰۰۶ توسط مقاومت فلسطینی به اسارت گرفته شد. عملیاتی که طی آن دو نظامی اسرائیلی به هلاکت رسید و شماری نیز زخمی شدند.
این تیپ دو هفته بعد از آغاز عملیات زمینی ارتش اسرائیل در غزه به دلیل متحمل شدن خسارات سنگین در ۲۶ ماه مه ۲۰۲۴ از آن مجبور به عقب‌نشینی شد.- تیپ ۴۶۰ (دانشکده زرهی)این تیپ مسئول آموزش زرهی در پایگاه شیزوون است. طی جنگ غزه در مناطق مرکزی نوار از جمله اردوگاه الشاطئ، محله امنیتی، جبالیا، محله الدرج و محله التفاح مستقر بود.
تیپ ۴۶۰ متشکل از ۵ گردان است و از جدیدترین تانک‌های مرکاوا استفاده می‌کند.این تیپ یکی از یگان‌های شرکت‌کننده در حمله به بیمارستان کمال عدوان در بیت لاهیا در شمال غزه بود و طی آن یکی از فرماندهانش به هلاکت رسید تا اواخر سال ۲۰۲۳ به همراه ۵ تیپ دیگر از نوار غزه عقب‌نشینی کند.
- یگان شایت ۱۳شایت ۱۳ یا ناوگان سیزدهم در سال ۱۹۴۹ توسط یگان پالیم یا نیروی دریایی سازمان «پالماخ» یکی از واحدهای هاگانا تأسیس شد و در جنگ ۱۹۴۸ شرکت داشت.در ابتدای تأسیس اسرائیل یک تشکیلات نظامی سری و مخوف بود. اولین بار در سال ۱۹۶۰ موجودیت آن اعلان شد. از زمان تأسیس نقشی مهم در عملیات ویژه دریایی، زمینی و هوایی ارتش اسرائیل دارد. این واحد متشکل از ۳ جوخه شامل گروه حمله از دریا به خشکی، مسئول حملات زمینی و دریایی و انجام ترور و گروه عملیات زیردریایی مأمور عملیات‌های پیچیده مانند خنثی‌سازی مین‌ها و کاشت مواد منفجره زیر دریا و گروه عملیات زمینی، مسئول حمله به کشتی‌ها، عملیات در سواحل و انتقال نیروهای ویژه است.
شایت در جنگ‌های اسرائیل از زمان تأسیس شرکت داشته، اما در آنها متحمل شکست شده، از جمله بحران کانال سوئز در سال ۱۹۵۶ و بازداشت نیروهای آن در اسکندریه در سال ۱۹۶۷.شایت یکی از اولین یگان‌های ارتش اسرائیل بود که وارد شهرک‌های غزه وارد شد و نقش مهمی در تصرف مجدد پایگاه نظامی صوفا و حمله به مجتمع پزشکی شفا در مارس ۲۰۲۴ داشت.- تیپ بسلماخ (تیپ ۸۲۸)تیپ بسلماخ به تیپ ۸۲۸ و دانشکده پیاده نظام نیز معروف است. در سال ۱۹۷۴ توسط سرهنگ یاکوف حسدایی با هدف ادغام گردان‌های آموزشی در یک تشکیلات نظامی تأسیس شد و مسئولیت آموزش فرماندهان همه یگان‌ها و واحدهای پیاده‌نظام ارتش اسرائیل را برعهده دارد.این واحد در نبردهای خان یونس و دیگر مناطق نوار غزه شرکت داشت و در دسامبر ۲۰۲۳ ۳ اسیر اسرائیلی را در محله شجاعیه به هلاکت رساند.فرمانده این تیپ در جبالیا در شمال نوار در ۲۶ ماه مه ۲۰۲۴ زخمی شد و ۶ ژوئن به دلیل خسارات سنگین از غزه عقب‌نشینی کرد.
- تیپ ۴ ذخیره (تیپ کریاتی)در فوریه ۱۹۴۸ تأسیس شد. این تیپ بخشی از سازمان هاگانا بود. در ابتدا به عنوان نیروی پیاده‌نظام مسئول تأمین امنیت تل‌آویو و پیرامون آن بود، اما در سال ۱۹۷۲ به تیپ زره‌پوش تبدیل شد.
این تیپ در سال ۲۰۲۳ در نبردهای خان یونس شرکت داشت و بسیاری از زیرساخت‌های منطقه خان یونس و دیگر مناطق نوار را نابود کرد. اما در ۲۷ ژانویه ۲۰۲۴ پس از خسارت‌های سنگین در خان یونس، از جنوب نوار غزه عقب‌نشینی کرد.
