غزال زیاری: یک سایت تاریخی به نام نان‌مادول ، مجموعه‌ای تاریخی است که در جزیره پوهنپئی در اقیانوس آرام، از قلوه‌سنگ و مرجان ساخته‌شده است. نان‌مادول درواقع مرکز اداری و فرهنگی سلسله سادولور بود که تاریخ دقیق ساخت‌وساز آن تا پیش‌ازاین نامشخص بود و درواقع پیوندهای احتمالی بین تاریخچه سایت و تغییرات اقلیمی این راز را پنهان نگاه داشته بود.
اما حالا انجام یک مطالعه جدید، تاریخ‌های جدیدی را درباره ساخت این مکان باستانی در اقیانوس آرام ارائه داده و حکایت از آن دارد که این سایت‌ها با بالا آمدن سطح دریا و تغییر نوسانات آل نینو-جنوبی (ENSO) مرتبط هستند.
رمزگشایی با تکنیک‌های پیشرفته
چوان-چو شن و همکارانش برای اصلاح گاه‌شماری سایت، از تاریخ‌سنجی اورانیوم-توریم برای ۱۶۷ نمونه مرجان و درعین‌حال تاریخ‌سنجی کربن برای ۱۸ نمونه زغال چوب استفاده کردند و بدین ترتیب به تاریخ‌هایی برای دو مرحله اصلی ساخت‌وساز رسیدند: اولی از قرن ۱۰ تا ۱۲ و دومی از اواخر قرن ۱۲ تا اوایل قرن ۱۵ که این تاریخ‌ها قرن‌ها قدیمی‌تر از تاریخ‌های تخمین زده‌شده قبلی هستند.
محققان تاریخچه این سایت را به تغییراتی در ENSO مرتبط می‌دانند که ممکن است سطح آب منطقه‌ای را تا ۳۰ سانتی‌متر در طول رویدادهای La Niña و همچنین افزایش سطح دریا مربوط به فرونشست را بالا برده باشد. طبق تخمین آن‌ها، ارتفاع سطح دریا در سال ۸۰۰ بعد از میلاد مسیح ۱۲۶- سانتی‌متر بوده که در سال ۱۱۸۰ بعد از میلاد مسیح به ۹۰- سانتی‌متر رسیده و در سال ۱۳۸۰ میلادی سطح آب منطقه‌ای به ۷۰- متر افزایش‌یافته است.
با در نظر گرفتن رسوبات گل‌ولای، احتمالاً برخی از کانال‌ها در زمان جزر و مد میانی تا عمق ۷۰ سانتی‌متری، زیرآب دریا غوطه‌ور شدند و احتمالاً آب باعث شکسته شدن دیواره دریایی سایت شده و همین تعمیرات اساسی و ساخت‌وسازهای جدید را به همراه داشته است. پایان دوره دوم کار ساخت‌وساز، ازنظر زمانی درواقع مقدمه‌ای بر سقوط سلسله سادولور بود که بر پوهنپئی حکومت می‌کرد.
درس‌های تاریخی و مفاهیم مدرن
این مطالعه نکات تاریخی جالب‌توجهی را درباره نان‌مادول ارائه کرده و حکایت از آن دارد که ساکنان پوهنپئی برای حفاظت از ساحل، در چرخه تعمیر و افزایش سرمایه‌گذاری‌ها فعالیت زیادی داشتند و همین روند هم ممکن است در سرنگونی سلسله سادولور مؤثر بوده باشد.
طبق گفته محققان، داستان نان‌مادول می‌تواند به‌منزله هشداری برای جوامع امروزی اقیانوس آرام باشد.
منبع: scitechdaily
۲۲۷۲۲۷
