همشهری آنلاین - الهام مصدقی راد : تاکنون 8 هزار گونه گیاهی در ایران شناسایی شده که 2 هزار و 405 گونه آن در معرض تهدید هستند و از این تعداد ۲۰ گونه گیاه در معرض انقراض قرار دارند. برداشت های غیر اصولی مهمترین دلیل تهدید و در معرض انقراض قرارگرفتن است . برخی گیاهان، نیازمند طی چند سال زمان است تا بتوان به خوبی از آنها بهره برداری کرد اما تیغ زنی زودتر از موعد ، استفاده از شیوه های نادرست و غیر اصولی و .. موجب از بین رفتن گیاه شده که هم موجب وارد آمدن خسارت به طبیعت می‌شود و هم کیفیت محصولات دارویی گیاهان دارویی را کاهش می‌دهد. به جز حجوم برای برداشت گیاهان دارویی ، حضورگردشگران و برداشت بی رویه گل ها و گیاهان توسط آنها و همچنین آسیب دیدگی و له شدگی برخی گونه ها در زیر پای گردشگران از دیگر عوامل تهدید گیاهان است. چرای بی رویه دام هم عامل دیگری است که بر مراتع ،‌جنگل ها و گونه های گیاهی فشار وارد کرده و برخی گونه ها همچون لاله واژگون را در معرض انقراض قرار داده است.

زوفا :

پراکنش این گیاه در غرب ایران است و اوایل بهار ، فصل گل دهی آن است. از این گونه گیاهی علاوه بر مواد معطر مختلف، ترکیبات روغنی نیز استخراج می شود. اسانس موجود در قسمت های مختلف گیاه منبع خوبی از خواص ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی است. زوفا به دلیل برداشت های بی رویه و کاربردهای درمانی که دارد در زمره گیاهان در معرض خطر انقراض قرار گرفته است.

بادرنجبویه :

از راسته نعناسانان است وشامل 60 تا 70 گونه است. بادرنجوبیه به‌سرعت رشد می‌کند و در اصل بومی مناطق جنوب اروپا، نواحی مختلف خاورمیانه و آسیای مرکزی است ومعمولاً در ارتفاعات کوهستانی شمال و شمال شرق ایران می‌روید. این گیاه به ‌طور طبیعی روی سیستم عصبی تاثیر می گذارد و باعث آرامش می‌شود. کاهش استرس، خواب آوری، کاهش درد و التیام سوءهاضمه از دیگر خواص این گیاه پرطرفدار است. بهره برداری بیش از اندازه توسط دام و انسان از مهمترین عواملی است که این گیاه را در معرض انقراض قرار داده است .

سوسن چلچراغ :

از تیره سوسنیان است معمولاً دارای ۴ تا ۱۰ گل است. سوسن چلچراغ تنها در ایران و بخش هایی از اردبیل ، گیلان و مازندران و همچنین در بخش کوچکی از جمهوری آذربایجان می‌روید. برای مدت کوتاهی در حدود دو ماه گل دارد. به دلیل زینتی بودن و برداشت بی‌رویه، نسل این گل در حال انقراض است و تاکنون تلاش همه‌کسانی که خواسته‌اند آن را در مکان‌های دیگر پرورش دهند، بیهوده مانده و تنها شمار اندکی از آن تحت تدابیر ویژه توسط محیط زیست نگهداری می‌شود.گل سوسن چلچراغ، تنها گلی است که در فهرست آثار ملی در دهه 50 شمسی به ثبت رسیده‌است.

لاله واژگون :

۱۴ یا ۱۵ گونه لاله واژگون، در ایران شناسایی شده‌ که زیستگاه آن‌ها عموماً غرب ایران و کوه‌های زاگرس است. در برخی نقاط ایران، این گیاه را اشک مریم یا لاله اشک می‌خوانند.گونه زرد کم‌رنگ متمایل به لیمویی این گل‌ها موسوم به لاله زاگرسی ارتفاع دارد. گونه‌های لاله واژگون ایرانی، لاله واژگون کردی، لاله واژگون ترکی و لاله واژگون اشک مریم، در ایران می‌روید.حجوم گردشگران و چیدن گل ، چرای دام در رویشگاه لاله ، از دلایل در معرض انقراض قرار گرفتن این گیاه است.

8600 گونه گیاهی در ایران شناسایی شده است

2300 گونه گیاهی دارویی درایران است

1500 گونه انحصاری گیاه در ایران قرار دارد

2405 گونه گیاهی ایران در معرض تهدید است

20 گونه گیاهی ایران در معرض انقراض است

بیشتربخوانید :

گونه‌های گیاهی در حال انقراض؛ منبع ژن‌های حیاتی

انقراض گسترده گونه‌های گیاهی در ۲۵۰ سال اخیر