همشهری آنلاین - محمد باریکانی: ثبت جهانی چغازنبیل، تخت جمشید و میدان نقش جهان اصفهان بطور همزمان در یونسکو، بی‌تردید مدیون تلاش‌های شخصی مرحوم شهریار عدل باستان‌شناس ایرانی بود که زندگی‌اش در سن ۷۲ سالگی و در خرداد ۱۳۹۴ به‌دلیل سکته قلبی در پاریس به پایان رسید. شهریار عدل پرونده ثبت جهانی این آثار را با هزینه شخصی خود تهیه کرد و از آنجا که ریاست مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه و ریاست کمیته بین‌المللی تدوین تاریخ آسیای میانه در یونسکو را برعهده داشت توانست پرونده این ۳ اثر تاریخی ایران را با هزینه و تلاش شخصی خود تحویل یونسکو دهد و سال ۱۳۵۸ را به‌عنوان سال طلایی ورود نخستین و همزمان ۳ اثر تاریخی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت کند.

چغازنبیل (زیگورات دوراونتاش)

زیگورات دوراونتاش یا چغازنبیل یک نیایشگاه باستانی متعلق به تمدن عیلامیان در ایران است که بیش از ۳۲۰۰ سال قبل در نزدیکی شهر باستانی شوش در خوزستان احداث شد. اونتاش ناپیریشا پادشاه عیلام این عبادتگاه را برای اینشوشیناک، ایزد نگاهبان شوش بر پا کرد.

۱۹۳۶ میلادی

زمان کشف معبد چغازنبیل توسط «براون» کارشناس شرکت نفت ایران و انگلیس

۱۹۵۳ میلادی

آغاز کاوش‌های باستان‌شناسی در معبد جغازنبیل توسط رومن گیرشمن

۵۲ متر

ارتفاع بنا در زمان احداث با ۵ طبقه

۲۵ متر

ارتفاع فعلی بنا در ۵/۲ طبقه

۱۳۴۸ شمسی

تاریخ ثبت ملی

۱۳۵۸ شمسی

تاریخ ثبت جهانی

کاربری: نیایشگاه دوره عیلامی

تخت جمشید (پارسه)

مجموعه جهانی تخت جمشید مجموعه‌ای از چندین کاخ در کنار دشت مرودشت و در کوهپایه کوه رحمت استان فارس است. تخت به‌عنوان پایتخت تشریفاتی هخامنشی‌ها در دوران داریوش بزرگ، خشایارشا و اردشیر یکم در بیش از ۲۵۰۰ سال قبل احداث و تکمیل شد.

۱۹۳۱ میلادی

آغاز نخستین کاوش باستان‌شناسی تخت جمشید توسط ارنست هرتسفلد آلمانی

۱۲۵۰۰۰ مترمربع

وسعت محوطه باستانی تخت جمشید

۱۲۰ سال

تخمین زمان آغاز تا پایان احداث تخت جمشید

۱۰ کاخ

تعداد کاخ‌های احداث شده در تخت جمشید

۵۱۸ قبل از میلاد

آغاز احداث تخت جمشید توسط هخامنشیان

۳۳۰ قبل از میلاد

زمان هجوم اسکندر به ایران و آتش‌زدن تخت جمشید

۱۳۱۰

تاریخ ثبت ملی

۱۳۵۸

تاریخ ثبت جهانی

کاربری: پایتخت تشریفاتی هخامنشیان

میدان نقش جهان اصفهان (میدان امام)

پیش از انتخاب اصفهان به پایتختی ایران، میدان نقش جهان در باغی وسیع به همین نام توسط ۲ معمار برجسته آن روزگار، محمدرضا و علی اکبر اصفهانی ساخته شد. نقش جهان در تمام دوران صفوی رونق داشت و برای بازی چوگان و آمادگی سربازان سواره نیز مورد استفاده قرار گرفت. شاردن سفرنامه‌نویس فرانسوی در دوران صفویه این میدان را زیباترین میدان جهان نامید.

۱۰۱۱ قمری

زمان آغاز ساخت میدان نقش‌ جهان

۱۰۲۵ قمری

زمان پایان ساخت میدان نقش‌ جهان

۵۰۰ مترمربع

طول میدان نقش جهان

۱۶۰ مترمربع

عرض میدان نقش جهان

۱۳۱۳

تاریخ ثبت ملی

۱۳۵۸

تاریخ ثبت جهانی

کاربری: برگزاری جشن‌ها، مسابقات چوگان، رژه نظامیان و جمعه بازار