اغلب از نسلکشی بهعنوان «بدترین جنایت» یاد میشود؛ اصطلاحی که پس از دوران آلمان نازی در جنگ جهانی دوم ابداع شد و به نوع بسیار مشخصی از کشتارهای جمعی اطلاق میشود که بالاترین سطح محکومیت را سزاوار است.
نیکول ناریا، خبرنگار امور سیاسی و اجتماعی وبگاه «وکس» (VOX) با این تعریف شروع به گزارش خود کرده و پرسیده است که آیا این تعریف لزوماً به رژیم صهیونیستی نیز تسری پیدا میکند؟
وی گفت که رژیم صهیونیستی که «فرزندان بسیاری از نجاتیافتگان هولوکاست در آن زندگی میکنند» نباید دست به چنین جنایتی بزند و اکنون گروههای حقوق بشری، دانشگاهیان و حتی آفریقای جنوبی، این کشور را به ارتکاب نسلکشی در نوار غزه متهم کردهاند.
این اتهامات جدید نیستند و بلافاصله پس از پاسخ رژیم صهیونیستی به عملیات «طوفان الاقصی» در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ گسترش یافتند.
وی ادامه داد که سوالی که اکنون بعد از یک سال پیش میآید، این است که آیا شواهدی که این ادعاها را تأیید میکنند، افزایش یافتهاند؟
ناریا خاطرنشان کرد که او و همکارش سیگال سموئل در اکتبر سال گذشته با پژوهشگرانی برای بررسی «ادعاهای» نسلکشی مصاحبه کردند و اشاره کرد که برخی از آنها در آن زمان حاضر بودند تا آنچه در غزه رخ میدهد را بهطور قطعی نسلکشی بنامند.
وی افزود که بیشتر آنها تردید داشته و اظهار داشتند که اثبات نسلکشی مستلزم تأمین معیارهای بالای حقوق بینالملل است. همچنین بسیاری از آنها اعلام کردند که احتمالاً اسرائیل جنایتهایی «علیه بشریت» یا «جرایم جنگی» مرتکب شدهاست که از لحاظ قانون بین المللی در مصاف نسل کشی است، اما همچنان از حکم درباره نسلکشی در غزه خودداری کردند.
به گزارش این وبگاه آمریکایی، از زمان انجام آن مصاحبهها بهخصوص با وخامت وضعیت در غزه که به ویرانه تبدیل شده و تعداد شهدای فلسطینی به بیش از ۴۰ هزار نفر رسیده است، بحثها پیرامون این موضوع پیشرفت قابل ملاحظهای داشته است.
ناریا توضیح داد که گزارشی از سازمان پناهجویان بینالمللی در سپتامبر منتشر شد، شواهدی از یک «بحران گرسنگی حاد در غزه و نشانههای شرایط شبیه قحطی در مناطق شمالی طی نیمه اول سال ۲۰۲۴» را آشکار کرد که یکی از دلایل آن، ممانعت رژیم صهیونیستی از رسیدن کمکها به این منطقه محاصره شده است.
در میان تحولات اخیر که به گسترش جنگ به لبنان منجر شده، پس از آنکه رژیم صهیونیستی «کنترل بیشتری» بر کرانه باختری اعمال کرد، ناریا به این پژوهشگران رجوع کرد تا ببیند آیا دیدگاههایشان درباره نسلکشی در غزه تغییر کرده است.
وی گفت که از میان پنج پژوهشگر، اکنون بیشتر آنها قانع شدهاند که جرایمی که در این منطقه رخ داده، شرایط قانونی لازم برای تعریف بهعنوان نسلکشی را دارا هستند.
طبق گزارش «وکس»، چنانچه یک حکم رسمی نسلکشی توسط دیوان بینالمللی دادگستری صادر شود، میتواند پیامدهای قانونی و سیاسی وخیمی به دنبال داشته باشد.
روشهای مختلفی برای تعیین مفهوم نسلکشی وجود دارد، اما دیوان بینالمللی دادگستری تنها به تعریف قانونی آن طبق کنوانسیون نسلکشی توجه میکند، که این معاهده بینالمللی این عمل را که از سال ۱۹۵۱ به اجرا درآمده و ۱۵۳ کشور از جمله رژیم صهیونیستی و نزدیکترین متحدش، آمریکا آن را تصویب کردهاند، جرم تلقی میکند.
طبق کنوانسیون نسلکشی، تعریف نسلکشی عبارت است از: «هر عمل ارتکابی به قصد نابودی کل یا بخشی از یک گروه قومی، نژادی، ملی، یا دینی.»
بر اساس این تعریف، راز سیگال، استاد مطالعات هولوکاست و نسلکشی در دانشگاه استاکتون نیوجرسی آمریکا گفت: «من از اینکه حمله اسرائیل به غزه بهعنوان نمونهی بارز نسلکشی توصیف شود کاملاً حمایت میکنم».
آدام جونز، استاد علوم سیاسی در دانشگاه بریتیش کلمبیا، نیز اظهار داشت: «هرگونه تردیدی که در ابتدا در مورد اعمال نسلکشیِ این حمله اسرائیل به غزه داشتم، طی سال گذشته با توجه به کشتارهای بشری و تخریب خانهها و زیرساختها و جوامع از میان رفت.»
ارنستو فردیگا، استاد علوم سیاسی و مطالعات صلح در دانشگاه نوتردام، نیز در همین مسیر حرکت کرد و عملیات ارتش اسرائیل را نسلکشی نامید.
نقطه عطف اصلی در دیدگاههای فردیگا و بسیاری از کارشناسان حقوق بشر، تهاجم زمینی صهیونیستها به شهر رفح در جنوب نوار غزه در ماه مه بود.
فردیگا در آخر نتیجه گرفت که هنوز مشخص نیست دیوان بینالمللی دادگستری چگونه حکم خواهد داد. اما حتی اگر دادگاه حکمی در خصوص نسلکشی صادر نکند، نمیتواند جلوی جامعه بینالمللی را از اقدام برای توقف وقایع غزه بگیرد.
سیگال، استاد دانشگاه استوکتون، نیز گفت: «فکر نمیکنم در حالی که همگی شاهد نسلکشی در برابر چشمانمان هستیم، باید دست روی دست بگذاریم و منتظر بمانیم تا این مؤسسات نسلکشی را تأیید یا رد کنند.». وی اظهار کرد که «فرایند تغییر اساسی نظام واقعاً آغاز شده است و اسرائیل و همینطور آمریکا امروز بسیار منزوی شدهاند.»
