به گزاری رکنا به نقل از ایندیپندنت، برخی افراد به دلیل از دست دادن بینایی مرکزی چشم، توانایی دیدن واضح حروف، چهرهها و جزئیات را از دست میدهند. در این حالت سلولهای حساس به نور در چشمها بهتدریج دچار تخریب میشوند که تاری تدریجی دید را به دنبال دارد.
به گزارش ویرد، یک شرکت سازنده رابط مغز و کامپیوتر مستقر در کالیفرنیا به نام «ساینس» (Science) ایمپلنت جدیدی به نام «پریما» (Prima) ساخته است که در مرحله کارآزمایی موفق بوده است و شرکتکنندگان که بر اساس استانداردهای موجود، نابینا محسوب میشدند، توانستهاند کتاب بخوانند، ورقبازی کنند و حتی جدول حل کنند.
زمانی که مکس هوداک، مدیرعامل ساینس و مدیر سابق شرکت نورالینک، برای اولین بار ویدیویی از بیماری نابینا را دید که میتواند به کمک کاشت تراشه در مغز متنی را بخواند، حیرتزده شد. این تجربه باعث شد وقتی او پس از جدایی از شرکت نورالینک در سال ۲۰۲۱، شرکت خود را راهاندازی کرد، در اوایل سال ۲۰۲۴ به همراه تیمش به این نتیجه برسند که باید فناوری مربوط به این ایمپلنت را از شرکت «پیکسیوم ویژن» (Pixium Vision) خریداری کنند.
پریما یک تراشه مربعی با ابعاد دو میلیمتر است که از طریق یک جراحی حدود ۸۰ دقیقهای، زیر شبکیه در پشتیترین قسمت چشم قرار میگیرد. یک عینک که دوربین دارد، اطلاعات بصری را ضبط میکند و الگوهایی از نور مادون قرمز را روی تراشه میتاباند. تراشه که ۳۷۸ پیکسل نوری دارد، مانند یک پنل خورشیدی کوچک عمل و نور را به الگوهای پالس الکتریکی تبدیل میکند. این پالسها سپس به مغز ارسال میشوند و مغز آنها را بهعنوان تصویر تفسیر و فرایند بینایی طبیعی را تقلید میکند.
هوداک میگوید که ایمپلنت پریما در مقایسه با دیگر ایمپلنتهای شبکیه، از نظر توانایی در ارائه «بینایی فرم» یا ادراک اشکال، الگوها و سایر عناصر بصری اشیا متفاوت است. با این حال آنچه کاربران به دست میآورند، «بینایی طبیعی» نیست. به عنوان مثال، آنها رنگها را نمیبینند و تنها تصویری پردازششده به رنگ مایل به زرد مشاهده میکنند.
افراد شرکتکننده در این کارآزمایی به آتروفی جغرافیایی، شکل پیشرفته «دژنراسیون ماکولا در اثر افزایش سن» یا ایامدی (AMD) مبتلا بودند، که باعث از دست دادن تدریجی بینایی مرکزی میشود. این افراد دید محیطی دارند، اما در بینایی مرکزی خود، نقاط کوری دارند که خواندن، شناسایی چهرهها یا دیدن در نور کم را دشوار میکند.
در ایامدی، سلولهایی خاص به نام فوتورسپتورها به مرور زمان آسیب میبینند. این سلولها در قسمت پشتی شبکیه قرار دارند و نور را به سیگنالهایی تبدیل میکنند که به مغز ارسال میشوند. دانیل پالانکر، استاد چشم پزشکی دانشگاه استنفورد و مخترع ایمپلنت پریما، میگوید: «فوتورسپتورها از بین میروند، اما شبکیه تا حد زیادی حفظ میشود. در روش ما، ایمپلنت جای فوتورسپتورها را میگیرد.»
جیمز ویلند، مهندس زیستپزشکی و چشمپزشک در دانشگاه میشیگان که در این مطالعه شرکت نداشت، میگوید: این قطعا یک گام رو به جلو در زمینه ایمپلنتهای شبکیه است اما برخی جزئیات وجود دارد که نمیدانیم. یکی از آن جزئیات این است که آیا بیماران هنگام تشخیص حروف از ویژگی بزرگنمایی (زوم) داخلی ایمپلنت استفاده کردند یا خیر. این موضوع مهم است، زیرا فعال کردن ویژگی زوم را کاربر باید دستی انجام دهد و این باعث میشود فرایند دیدن با ایمپلنت خیلی طبیعی نباشد.»
سخنگوی شرکت ساینس اعلام کرده است که شرکتکنندگان میتوانستهاند از ویژگی زوم استفاده کنند، اما درباره میزان استفاده از آن در دوره کارآزمایی جزئیاتی ارائه نکرد.
سونییر گارگ، چشمپزشک و سخنگوی آکادمی چشمپزشکی آمریکا، میگوید که این ایمپلنت پتانسیل خوبی دارد، اما هنوز مشخص نیست که در زندگی روزمره چقدر مفید باشد. او تاکید کرد که با توجه به شیوع بالای ایامدی که علت اصلی نقص بینایی در افراد مسن است و اینکه در حال حاضر هیچ راهی برای ترمیم بینایی مرکزی وجود ندارد، نیاز به این نوع دستگاهها بهشدت احساس میشود.
