معرفی انواع کود
با وجودی که اصلی ترین نیازهای گیاهان برای رشد خاک ، نور و آب است ولی گیاهان برای این که خوب رشد کنند و محصول خوبی بدهند نیاز به مکمل تغذیه دارند که ما به نام کود آن ها را می شناسیم.
کود مولتی ویتامین و کمک غذایی برای گیاهان است . کشاورز برای تقویت محصولات و تغذیه خاک از کود استفاده میکند . انواع کود بر اساس خصوصیات ، منشا و مواد تشکیل دهنده به سه دسته کلی تقسیم می شود.
به هر ماده ای که به تقویت و حاصلخیزی خاک کمک کند کود می گوییم.
کود آلی که منشا ارگانیک دارد.
کود زیستی که منشا بیولوژیک دارد.
کود شیمیایی که منشا معدنی دارد.
کود الی بر خلاف کود شیمیایی برای خاک مضر نبوده و استفاده بیش از حد آن به گیاه آسیب نمی رساند.
از کود آلی برای رشد سبزیها ، بهبود گل دهید و سر سبزی چمن استفاده می شود.
برای تقویت دانه های تازه کاشته شده ، گیاهان جوان و حتی بالغ بسیار مناسب است.
انواع کود آلی عبارتند از : کود حیوانی – کود سبز – کمپوست
از قدیم کشاورزان متوجه شدند جایی که فضولات حیوانی باشد ، گیاهان بهتر رشد می کنند. برای کود حیوانی از فضولات حیوانات از جمله اسب ، گاو ، گوسفند ، مرغ و کبوتر استفاده می شود.
امروزه استفاده از کود انسانی هم جایگاه ویژه ای در کشاورزی پیدا کرده است.
کود حیوانی علاوه بر تامین مواد مورد نیاز برای رشد گیاهان باعث افزایش نفوذ پذیری ، نگهداری آب و بالا بردن PH خاک ، هوا دهی بهتر به ریشه گیاهان و افزایش فعالیت بیولوژیکی خاک می شود.
تاثیر مختلف انواع کود در رشد گیاه
یکی از روش های قدیم در کشاورزی و افزایش باروری خاک این است که قبل از کاشت محصول اصلی ، گیاهی دیگر را بکارند و هنگامی که سبز شد آن را برداشت کنند. این گیاهان صرفا به این دلیل کاشته می شوند که شرایط خاک را برای کاشت محصول اصلی بهبود بدهند و خصوصیات فیزیکی خاک را به صورت مطلوب درآورند.
گیاه مورد نظر باید رشد سریع و مقدار حداقل آب و کود نیاز داشته باشد و پر شاخ و برگ باشد تا سبزینه بیشتری تولید کنید.
کمپوست یا پوسال ترکیبی از پسماندهای حیوانی و گیاهی است که طی فرآیندهای مختلف بوجود آمده است. کمپوست ها یکی از قدیمی ترین روشهای بازیافت بوده که برای آن از زباله های شهری ، فاضلات ، لجن و دیگر مواد آلی تجزیه شده به شکل کود برای محصولات کشاورزی استفاده می شده است.
کمپوست، کودی بسیار عالی در باغداری ، کشاورزی ، کنترل فرسایش خاک ، بهبود بافت خاک ، ساخت تالاب ها است و نوعی آفت کش طبیعی محسوب می شود.
کودهای زیستی حاوی انواع میکروارگانیسم های مفید برای رشد گیاهان و حاصلخیزی خاک و بدون آلودگی هستند. براساس میکرو ارگانیسم های استفاده شده در کود زیستی میتواند نام های متفاوتی داشته باشد از جمله : کود زیستی قارچی ، باکتریایی ، جلبکی ، اکتینومیست و میکروارگانیسم های موثر.
انواع کود برای گل و گیاه
کود شیمیایی بعد از جنگ جهانی دوم تبدیل به رایج ترین نوع کود کشاورزی شد و دلیل آن دسترسی آسان و استفاده با حجم کم و بازدهی بیشتر و راحتی کار با آن و قیمت پایین تر است. کود شیمیایی حاوی مواد معدنی است که به راحتی تجزیه شده و به سرعت جذب خاک می شوند.
البته باید توجه داشته باشید که مصرف بی رویه کودهای شیمیایی باعث صدمات زیادی به محیط زیست ، خاک و آب می شود.
کود شیمیایی به صورت صنعتی در انواع پودری ، گرانول ، محلول و گاز تولید می شود.
کودهای شیمیایی براساس مواد به کار رفته در آن ها به دو دسته ماکرو المنت و میکرو المنت تقسیم می شوند و کودی که دارای نسبت های مناسب همه عناصر پرمصرف گیاهان باشد به نام کود کامل شناخته می شود.
کودهای ماکرو المنت حاوی عناصر پرمصرف گیاهان از جمله ازت ، فسفر ، پتاس ، کلسیم و منیزیم است. کودهای میکروالمنت حاوی عناصر کم مصرف برای کوددهی هستند که با توجه به شرایط متفاوت خاک منطقه استفاده میشوند مثلا در مناطق خشک ممکن است خاک دچار کمبود آهن ، روی ، منگنز و مس باشد و در مناطق مرطوب خاک دچار کمبود کلر ، بر ومولیبدن شود.
استفاده از این مواد معدنی نیاز به دقت بسیار زیادی دارد و مصرف اضافه آنها منجر به مسمومیت گیاهان خواهد شد. معمولا آهن ، روی ، منگنز و مس بیشتر از نیاز گیاه در خاک وجود دارد ولی قابل جذب به صورت یکجا نیستند. برای پیشگیری از تثبیت این مواد شیمیایی به خاک آن ها را به صورت محلول روی برگ ها می پاشند یا با سموم مخلوط کرده و حین سم پاشی گیاهان استفاده میکنند. مهم ترین کودهای حاوی عناصر کم مصرف در کشاورزی عبارتند از سولفات کاتیون ، کلروپتاسیم ،بوراکس ، مولیبدات سدیم ، مولیبدات آمونیوم
کود ازت : ازت برای گیاهان به شکل نیترات ، اوره و یون آمونیم قابل جذب است. که اوره متداول ترین منبع تغذیه ازت در کشاورزی محسوب می شود. دیگر منابع کودها برایبرطرف کردن کمبود ازت گیاهان ، نیترات آمونیوم 33 درصد ازت و سولفات آمونیوم 24 درصد ازت است.
کود پتاس : به طور معمول پتاس از طرق تجزیه بقایای گیاهان در خاک وجوددارد ولی کمبود آن در خاک های شنی و اسیدی دیده می شود. برای تامین پتاسیم خاک بیشتر از سولفات پتاسیم استفاده می شود.
کود گوگرد : کمبود گوگرد بیشتر در خاک هایی دیده می شود که در معرض شستشوی فراوان هستند. بسته به میزان PH خاک ، برای خاک های اسیدی از سولفات کلسیم جیپس ( 18 درصد گوگرد و 22 درصد کلسیم ) استفاده می شود تا خاصیت قلیایی خاک بیشتر شود. از پودر گوگرد برای بالا بردن PH خاک هم استفاده می شود.
کود کلسیم و منیزیم : به جز مناطق مرطوب کمبود کلسیم و منیزم وجود ندارد ، برای تغییر PH اسیدی خاک از کود کلسیم یا ترکیب کلسیم و فسفر استفاده می شود. برای کمبود منیزم خاک هم از سولفات منیزیم استفاده می شود.
انواع کود شیمیایی
کود فسفر : شکل قابل جذب فسفر برای گیاهان اسید فسفریک است. معمولا فسفر همراه با درصدی از اکسید فسفر در کودهای شیمیای وجود دارد که برای تثبیت آن در خاک های قلیایی از کلسیم و در خاک های اسیدی از آهن و آلومینیم استفاده می شود. کود فسفر را باید قبل از کاشت در محل ریشه گذاشت. دو شکل رایج کودهای فسفر مونو پتاسیم فسفات و مونو آمونیوم فسفات است.
کود مخلوط : معمولا برای کوددهی خاک عناصر ازت ، فسفر و پتاسیم همیشه مورد نیاز است به همین دلیل صنایع کودسازی به صورت درصد مشخص در ترکیب کودهای مخلوط استفاده می کنند. گاهی درصدی گوگرد هم در این کودها استفاده می شود.
گردآوری : بخش علمی و آموزشی بیتوته
