تصویر بالا عکس ماهواره ای خروج ناو آمریکایی از عمان را نشان می دهد و تصویر پایین نقشه خروج و محل قرار گرفتن ناو آمریکایی در دریای عمان است.
ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا (در انگلیسی: United States Fifth Fleet) یک ناوگان فعال نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا است که مسئولیت حفظ منافع آمریکا در خلیج فارس، دریای عمان، دریای سرخ، خلیج عدن و بخشهایی از اقیانوس هند را بر عهده دارد.
بندرهای عمان، به ویژه بندر دُقم و مسقط، از موقعیت استراتژیک مهمی در دریای عمان و تنگه هرمز برخوردارند. این بنادر از دیرباز نقش کلیدی در تجارت منطقهای و بینالمللی داشتهاند و به عنوان پلی میان خلیج فارس و اقیانوس هند عمل میکنند. با توجه به نزدیکی این بنادر به تنگه هرمز، اهمیت آنها در مسیرهای حملونقل دریایی، انتقال انرژی و امنیت منطقه بسیار بالاست.
بندر دقم، واقع در سواحل دریای عمان و خارج از تنگه هرمز، در سالهای اخیر توسعه زیادی یافته و به یکی از مهمترین بنادر و مناطق صنعتی عمان تبدیل شده است. این بندر بهخاطر موقعیت جغرافیایی منحصربهفردش و بهدور از مناطق پرتنش خلیج فارس، مورد توجه کشورهای خارجی، بهویژه ایالات متحده و بریتانیا، قرار گرفته است.
پایگاه نظامی آمریکا در بندر دقم: در سالهای اخیر، ایالات متحده و عمان توافقنامهای را برای دسترسی نظامی آمریکا به بندر دقم و برخی پایگاههای دیگر عمان امضا کردند. با این توافق، ارتش آمریکا میتواند از بندر دقم به عنوان یکی از پایگاههای استراتژیک خود در منطقه استفاده کند. این پایگاه نه تنها به نیروهای آمریکایی اجازه میدهد تا به راحتی به خلیج فارس و دریای عمان دسترسی داشته باشند، بلکه بهعنوان نقطهای برای پشتیبانی لجستیکی و عملیاتی در صورت بروز تنشهای منطقهای نیز به کار میرود.
نیروی دریایی آمریکا به دلیل اهمیت تنگه هرمز و دریای عمان به عنوان یکی از مهمترین مسیرهای انتقال نفت و انرژی جهانی، حضوری دائمی در این منطقه دارد. ناوهای هواپیمابر، ناوشکنها، و دیگر شناورهای جنگی آمریکا بهطور مداوم در این منطقه به گشتزنی و عملیاتهای نظارتی مشغولاند. این حضور به دلیل اطمینان از باز بودن مسیرهای کشتیرانی و جلوگیری از تهدیدات احتمالی علیه کشتیهای تجاری و نفتکشها صورت میگیرد.
امنیت انرژی جهانی: تنگه هرمز، که دریای عمان را به خلیج فارس متصل میکند، یکی از شریانهای حیاتی انتقال نفت و گاز جهان است. حدود ۲۰ درصد از نفت خام جهان از طریق این تنگه صادر میشود، و آمریکا برای حفظ امنیت این مسیر استراتژیک، حضور نظامی فعالی در این منطقه دارد.
پیشگیری از نفوذ رقبا: حضور نظامی آمریکا در عمان و دریای عمان به ایالات متحده این امکان را میدهد تا از نفوذ نظامی رقبای جهانی خود، بهویژه چین و روسیه، در این منطقه جلوگیری کند.
پایگاههای پشتیبانی: بندر دقم به عنوان پایگاه پشتیبانی، تعمیرات و تأمین لجستیک برای ناوگانهای آمریکایی در دریای عمان و خلیج فارس عمل میکند. این بندر به دلیل ظرفیتهای گسترده در زمینه تعمیر کشتیهای نظامی، به نیروی دریایی آمریکا امکان پشتیبانی بدون نیاز به بازگشت به ایالات متحده را میدهد.
عمان یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس است که سیاست خارجی متعادلی دارد و تلاش میکند روابط خود را با همه کشورها، از جمله آمریکا، ایران و کشورهای عربی منطقه حفظ کند. این سیاست متوازن، عمان را به شریک مطمئن و بیطرفی برای آمریکا تبدیل کرده است، که میتواند در صورت بروز تنش، به تسهیل دیپلماسی و کاهش تنشها کمک کند.
در مجموع، بنادر عمان و بهویژه پایگاههای نظامی موجود در این کشور، به عنوان نقاط کلیدی برای حضور استراتژیک آمریکا در منطقه شناخته میشوند. این حضور، نه تنها به حفظ امنیت انرژی و تجارت دریایی کمک میکند، بلکه به عنوان عاملی برای جلوگیری از تهدیدات نظامی و تأمین منافع بلندمدت آمریکا و همپیمانانش در خاورمیانه تلقی میشود.