همشهری آنلاین- زهرا رفیعی: سازمان منابع طبیعی به دنبال تغییر پوشش گیاهی این پارک‌هاست کاری که به اعتقاد متخصصان باید از ۴۰ سال پیش شروع می‌شد. در ایران حدودا ۳۲۰ پارک جنگلی وجود دارد که حدود ۳۰ مورد از آنها طبیعی و مابقی دست کاشتند. انتخاب گونه‌های کاشته شده در پارک‌های جنگلی بخصوص در اطراف تهران با تنش‌های آبی و دمایی به چالش کشیده شده است. درختان سوزنی‌برگ در پارک‌های جنگلی اطراف شهر تهران بخصوص چیتگر تا حدی به گرما مقاوم هستند، اما به مراقبت‌هایی مانند آبیاری نیاز دارند تا از خشک‌شدگی و استرس گرمایی جلوگیری شود.

درختان ۶۰ ساله اطراف تهران پیرند!

نقی شعبانیان، معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور: عمده توده‌های جنگلی اطراف تهران در حال حاضر به سن دیرزیستی رسیده‌ و پیر شده‌اند، لذا خیلی آسیب‌پذیرترند؛ علاوه بر آن عواملی مثل آلودگی هوا و کم‌آبی این آسیب‌پذیری را تشدید کرده‌ است. پارک‌های جنگلی اطراف تهران ۵۰، ۶۰ سال قبل به وجود آمدند و توسعه یافتند. بر اساس دانش و نیاز آن زمان جنگل‌کاری شدند که عمدتا سوزنی‌برگ‌ها هستند. توده‌های جنگلی به چند دلیل آسیب‌پذیر هستند. گونه‌های کاشته شده در پارک‌هایی مانند چیتگر، سرخه حصار، لویزان همسال، تک‌ کشتی، و غیربومی هستند، یعنی تمام شاخص‌های آسیب پذیری را دارند. طرح‌های پرورشی، حفاظتی و حمایتی از این جنگل‌ها را باید حداقل از ۴۰ سال قبل تدوین و اجرا می‌کردیم تا درصدی از این درخت‌ها برداشت شوند و به جای آن‌ها گونه‌های دیگری به‌ویژه گونه‌های پهن‌برگ مقاوم مثل بلوط ایرانی، بنه و پسته وحشی کاشته شوند، به‌گونه‌ای که حداقل۵۰ درصد جنگلکاری قدیمی را با گونه‌های پهن‌برگ جایگزین می‌کردیم. طی دو سال اخیر در حال جلسه با شهرداری تهران هستیم تا بتوانیم توده جنگلی مقاومی را طی چهارپنج سال در اطراف تهران ایجاد کنیم. برای تهیه این طرح‌ها از توان و ظرفیت غلمی و تحقیقاتی کشور استفاده‌ کرده‌ایم.

به اسم پیری، گونه‌ها را عوض کنند

مجید اسکندری، گیاه‌شناس: اگر درختان پارک جنگلی اطراف تهران مثل چیتگر و لویزان به مرور عوض شود، شرایط برای زیراشکوب درختان بهتر خواهد شد. این درختان و این جنگل‌ها پیر نیستند. سرو گیاهی است که بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ سال عمر می‌کند. درختان سرو و کاجی که در اروپا وجود دارند حداقل ۷۰۰سال سن دارند. ولی اگر بخواهند به این بهانه که پیرند گونه‌ها را عوض کنند، صرفا در مورد جنگل‌های اطراف تهران مثل چیتگر ممنوعیتی ندارد. درختانی که باید جایگزین شوند باید از میان گونه‌هایی انتخاب شود که قبلا هم در اطراف تهران وجود داشته است؛ مثل پسته وحشی، داغداغان، سنجد، ارغوان، بنه (کلخنگ). گیاهی که قبلا در اطراف تهران نبوده مثل بلوط یا که گیاهی زاگرسی است، نباید کاشته شود. در بوستان‌ها همچنین نمی‌توانیم گیاهان زینتی غیر بومی مثل افرای زینتی بکاریم.

پوشش گیاهی پارک چیتگر

۵۳ درصد درختان پارک سوزنی برگ (کاج الداریکا، سرو نقره‌ای، سرو خمره‌ای)

۴۷ درصد درختان پارک پهن برگ (اقاقی، زبان گنجشک، افرای زینتی، پلت، چتری نارون، ارغوان، داغداغان، آپلان)

عمر پارک‌های جنگلی سوزنی برگ در دنیا چند سال است؟

پارک ملی یلواستون (Yellowstone National Park) - آمریکا

یلواستون قدیمی‌ترین پارک‌های ملی جهان است که در سال ۱۸۷۲ به پارک ملی تبدیل شد. درختان سوزنی‌برگ مانند کاج‌های کوهی و صنوبر در این منطقه بسیار گسترده هستند. این درختان می‌توانند بیش از صدها سال عمر کنند. پیرترین درختان این پارک مثل کاج لارج‌پول و کاج سفید غربی ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ سال سن دارند.

پارک ملی بوریال (Boreal Forest) - کانادا و روسیه

جنگل بوریال، بزرگترین جنگل سوزنی‌برگ دنیا، شامل گونه‌های مختلفی از کاج‌ها، صنوبرها و سروهاست. برخی از درختان این منطقه بیش از ۵۰۰ سال عمر دارند.

پارک ملی سکویا (Sequoia National Park) - آمریکا

این پارک میزبان یکی از بلندترین و قدیمی‌ترین درختان جهان است، به‌ویژه درختان سکویا (سرو غول‌پیکر) که برخی از آن‌ها بیش از ۳۰۰۰ سال سن دارند.

پارک ملی برنیسکا (Berchtesgaden National Park) - آلمان

این پارک کوهستانی در جنوب آلمان قرار دارد و درختان سوزنی‌برگ مانند کاج‌های کوهستانی و صنوبر در آن فراوان است. عمر درختان در این پارک معمولاً بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال است.