زگیل تناسلی یکی از بیماری‌های شایع مقاربتی است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. این عفونت به دلیل امکان انتقال آسان از فردی به فرد دیگر، به ویژه از طریق تماس‌های نزدیک جنسی، گسترش زیادی دارد. آگاهی از راههای انتقال زگیل تناسلی می‌تواند به جلوگیری از شیوع آن کمک کند و افراد را در برابر ابتلا به این بیماری محافظت کند.

در این مقاله می‌خوانید:

• راههای انتقال زگیل تناسلی، چگونه مبتلا می شویم؟
• علائم ابتلا به زگیل تناسلی (ویروس پاپیلوم انسانی/ HPV) چیست؟
• چگونه می‌توان زگیل های تناسلی را از سایر ضایعات پوستی تشخیص داد؟
• چگونه می‌توان از ابتلا به زگیل تناسلی (ویروس پاپیلوم انسانی/ HPV) پیشگیری کرد؟
• آیا می‌توان زگیل تناسلی (ویروس پاپیلوم انسانی/ HPV) را درمان کرد؟
• روش‌های درمان زگیل تناسلی چیست؟

بیشتر بخوانید: بیماری‌هایی که زن و شوهر به هم منتقل می‌کنند!

راههای انتقال زگیل تناسلی، چگونه مبتلا می شویم؟

اگر چه این ویروس در طبقه بیماری‌های منتقله از طریق رابطه جنسی قرار دارد و رابطه جنسی یکی از عوامل اصلی انتقال ویروس است، اما از طریق تماس های پوستی نزدیک (علی الخصوص در مناطقی که پوست دارای خراش یا ساییدگی های کوچک است) نیز قابل انتقال است. بنابراین اگر چه کاندوم در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌های آمیزشی مانند HIV نقش بسزایی دارد، اما در مورد HPV، در صورتی که ضایعات در خارج از ناحیه تحت پوشش کاندوم قرار داشته باشند، امکان انتقال ویروس هست.

میزان انتقال ویروس بالاست و احتمال انتقال از مرد به زن بیشتر است. بیشتر زگیل های ناحیه تناسلی از نوع کم خطر (ویروس انواع 6 و 11) هستند و جز ایجاد ضایعات موضعی خطرات دیگری برای فرد ندارند. انواع 16 و 18 ویروس، پر خطر هستند و با بروز سرطآن‌های مرتبط با ویروس پاپیلوم انسانی مرتبط اند. این دو نوع از ویروس عامل 70% سرطآن‌های دهانه رحم (سرویکس) در خانم ها هستند.

علاوه بر این زگیل تناسلی (ویروس پاپیلوم انسانی/ HPV) می‌تواند از مادر به نوزاد و هنگام عبور نوزاد از کانال زایمانی به او منتقل شود. برخی عوامل وجود دارند که احتمال ابتلا به زگیل تناسلی (ویروس پاپیلوم انسانی/ HPV) را افزایش می‌دهند که شامل: داشتن رابطه جنسی با شرکای جنسی متعدد یا فردی که در مورد سابقه روابط جنسی وی چیزی نمی دانید، آغاز فعالیت جنسی از سنین پایین، مبتلا بودن به سایر عفونت های آمیزشی، رابطه با شریک جنسی مبتلا به زگیل تناسلی (ویروس پاپیلوم انسانی/ HPV) و داشتن روابط جنسی نامتعارف است.

علائم ابتلا به زگیل تناسلی (ویروس پاپیلوم انسانی/ HPV) چیست؟

علیرغم نام این بیماری که ممکن است این تصور را در شما ایجاد کند که فقط زمانی به زگیل تناسلی مبتلا هستید که ضایعات را به صورت آشکار در ناحیه واژن و مقعد مشاهده کنید، باید گفت که متاسفانه در بسیاری از موارد علائم بیماری خود را به صورت آشکار نشان نمی دهند و ویروس می‌تواند مدت‌های زیادی به صورت خاموش در بدن فرد وجود داشته باشد و سپس وارد مرحله بروز علائم شود.

متاسفانه در مرحله خاموش نیز احتمال انتقال ویروس به افراد دیگر وجود دارد. درصد بالایی از افراد دارای فعالیت جنسی ممکن است بدون اینکه آگاهی داشته باشند به ویروس HPV مبتلا باشند. زمانی که زگیل تناسلی ظاهر می‌شود ممکن است فرد هیچ علائمی از جمله سوزش، خارش و درد نداشته باشد (مگر در مواردی که زگیل دستکاری شده باشد یا دچار عفونت شده باشد).

نمای ظاهری زگیل ها می‌تواند متفاوت و اندازه آنها نیز ممکن است از کوچک تا بزرگ متغیر باشد. معمولا ضایعات به صورت برجستگی هایی گوشتی در روی پوست و یا نواحی مخاطی بروز می‌کنند و رنگ آن‌ها می‌تواند همرنگ با پوست فرد باشد و یا به رنگ تیره تر دیده شود.

در زنان زگیل های تناسلی (ویروس پاپیلوم انسانی/ HPV) می‌توانند در تمام نواحی تناسلی شامل واژن، مقعد، ناحیه حد فاصل بین واژن و مقعد (پرینه) ظاهر شوند. در مردان نیز امکان ظهور زگیل بر روی نواحی روی آلت تناسلی، کیسه بیضه (اسکروتوم) و نواحی اطراف مقعد وجود دارد.

به طور کلی، علائم ابتلا به زگیل تناسلی (HPV) می‌تواند متنوع باشد و حتی در بسیاری از افراد بدون علامت ظاهر شود. در مواردی که علائم وجود دارند، رایج‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:

• برجستگی‌های کوچک گوشتی یا خاکستری در ناحیه تناسلی: این برجستگی‌ها ممکن است به‌صورت منفرد یا در گروه‌هایی کنار هم ظاهر شوند و شبیه به گل‌کلم باشند.
• خارش یا سوزش: زگیل‌ها ممکن است باعث خارش یا سوزش در ناحیه تناسلی شوند که می‌تواند ناخوشایند باشد.
• خونریزی هنگام مقاربت یا تماس: زگیل‌های تناسلی در اثر تحریک یا فشار ممکن است خونریزی کنند، به‌ویژه هنگام رابطه جنسی.
• عدم احساس علائم در مراحل اولیه: بسیاری از افراد مبتلا به HPV به مدت طولانی هیچ علامتی تجربه نمی‌کنند، به‌ویژه اگر ویروس از نوع کم‌خطر باشد.
• تغییرات در بافت پوست ناحیه تناسلی: در برخی موارد، HPV می‌تواند منجر به تغییرات ظاهری یا بافتی پوست ناحیه تناسلی شود.

نکات مهم

• همه افراد مبتلا به HPV زگیل نمی‌زنند و بسیاری از انواع این ویروس بدون ایجاد زگیل در بدن باقی می‌مانند.
• انواع پرخطر HPV ممکن است منجر به تغییرات سلولی شوند که در صورت عدم درمان، خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم و سایر سرطان‌ها را افزایش می‌دهند.
• به دلیل این‌که برخی انواع HPV می‌توانند منجر به بیماری‌های جدی شوند، انجام آزمایش و مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم مشکوک بسیار مهم است.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: قهوه با مغز چه میکند؟ فِرِش و شاداب

چگونه می‌توان زگیل های تناسلی را از سایر ضایعات پوستی تشخیص داد؟

راه های مختلفی برای افتراق زگیل تناسلی از سایر ضایعات پوستی وجود دارد که برخی از آنها دقیق تر هستند. در آزمایشی به نام تست استیک اسید، میتوان در مواردی که زگیل به آسانی قابل مشاهده نیست حوله ای را به ماده ای بنام محلول استیک اسید 3% آغشته کرده و با قرار دادن آن در نواحی مشکوک، مشاهده کرد که ضایعات به رنگ سفید در می آیند. البته نکته این است که تنها زگیل های تناسلی نیستند که با این تست به رنگ سفید در می آید، بلکه احتمال دارد برخی ضایعات دیگر پوستی نیز در اثر تماس با استیک اسید به رنگ سفید دربیایند.

بنابراین این روش قابلیت اعتماد زیادی ندارد. در روش دیگری به نام نمونه برداری، یکی از زگیل ها با جراحی برداشته شده و جهت تشخیص به آزمایشگاه ارسال می‌شود. نوعی تست ساده به عنوان تست استاندارد زگیل تناسلی (ویروس پاپیلوم انسانی/ HPV) وجود دارد که به آن Hybrid Capture 2 HPV DNA Test می گویند. این روش از جمله تست های بر پایه DNA محسوب می‌شود و توانایی بالایی در تشخیص دارد. در نهایت تست واکنش زنجیره پلی مراز (PCR) یکی از بهترین روش های تایید تشخیص زگیل تناسلی (ویروس پاپیلوم انسانی/ HPV) است و مطالعات مختلف توانایی آن در تشخیص را تایید کرده اند.

چگونه می‌توان از ابتلا به زگیل تناسلی (ویروس پاپیلوم انسانی/ HPV) پیشگیری کرد؟

بهترین راه پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی، رعایت بهداشت جنسی و پرهیز از برقراری رابطه جنسی با افراد دارای روابط جنسی متعدد یا افرادی است که از سابقه جنسی آنها آگاهی ندارید. مضافا همانگونه که ذکر شد، به دلیل وجود احتمال انتقال در موارد تماس پوستی با سایر قسمت های بدن فرد مبتلا، استفاده از کاندوم در طی رابطه جنسی احتمال انتقال ویروس را به صفر نمی رساند.

خوشبختانه امروزه برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری برنامه واکسیناسیون با هدف کاهش میزان ابتلا به سرطآن‌های وابسته به این ویروس و ضایعات پیش زمینه آن، وجود دارد و در این راستا واکسنی به نام گارداسیل در برخی از کشورها در برنامه روتین واکسیناسیون قرار دارد و در ایران نیز موجود است. واکسن گارداسیل از انواع 6،11، 16 و 18 ویروس پیشگیری به عمل می آورد. این واکسن در سه دوره تجویز می‌شود و پس از اولین تزریق دو دوز دیگر در فواصل زمانی 2 و 6 ماه از اولین تزریق مورد نیاز است.

تزریق واکسن گارداسیل در دوران بارداری و برای کودکان زیر 9 سال ممنوعیت دارد. نوع دیگری از واکسن برای خانم ها و علیه دو نوع 16 و 18 ویروس وجود دارد که سراویکس نام دارد و با هدف پیشگیری از سرطان دهانه رحم (سرویکس) در خانم ها تزریق می‌شود.

مطالب پیشنهادی:  درمان زگیل تناسلی با کرایوتراپی

آیا می‌توان زگیل تناسلی (ویروس پاپیلوم انسانی/ HPV) را درمان کرد؟

متاسفانه ویروس پس از ورود به بدن به طور کامل از بین نمی رود و احتمال عود مجدد ضایعات وجود دارد. زگیل های ایجاد شده را می‌توان بر اساس تشخیص پزشک از روش ها مختلفی مانند استفاده از درمآن‌های شیمیایی، سوزاندن ضایعات (کوتر)، منجمد کردن ضایعات (کرایو)، لیزر و جراحی از بین برد و با تقویت سیستم ایمنی از عود مجدد آنها جلوگیری کرد. نوع درمان انتخابی بر اساس تشخیص پزشک، تعداد و وسعت ضایعات، محل زگیل و شرایط خاص بیمار بستگی دارد. احتمال عود ضایعات در مدت سه ماه پس از درمان، بین 30-60% متغیر است.

روش‌های درمان زگیل تناسلی چیست؟

برای درمان زگیل تناسلی (HPV)، چندین روش مختلف وجود دارد که می‌توان با توجه به شدت و محل زگیل‌ها از آنها استفاده کرد. این روش‌ها شامل موارد زیر است:

• درمان‌های دارویی: برخی داروها مانند پودوفیلوکس، ایمیکیمود، و سینکاتچینز به‌صورت موضعی روی زگیل‌ها استفاده می‌شوند و به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند تا با ویروس مقابله کند. این داروها معمولاً توسط پزشک تجویز می‌شوند و باید طبق دستورالعمل استفاده شوند.
• کرایوتراپی (سرمادرمانی): در این روش، زگیل‌ها با استفاده از نیتروژن مایع منجمد می‌شوند و در نتیجه بافت زگیل از بین می‌رود. این روش معمولاً چندین بار نیاز به تکرار دارد و می‌تواند در مطب پزشک انجام شود.
• الکتروکوتر (سوزاندن زگیل): این روش با استفاده از جریان الکتریکی برای سوزاندن و از بین بردن زگیل‌ها انجام می‌شود. الکتروکوتر تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و ممکن است به جلسات متعددی نیاز داشته باشد.
• لیزر درمانی: در مواردی که زگیل‌های تناسلی بزرگ یا مقاوم به درمان‌های دیگر باشند، از لیزر درمانی استفاده می‌شود. این روش توسط پزشک و در شرایط خاص انجام می‌شود و به دقت بیشتری نیاز دارد.
• جراحی: برای موارد بسیار شدید که زگیل‌ها با روش‌های دیگر از بین نمی‌روند، جراحی و برداشتن زگیل‌ها می‌تواند راه‌حل باشد.
• ایمنی‌درمانی: برخی واکسن‌ها و داروهای تقویت‌کننده ایمنی برای مقابله با ویروس HPV استفاده می‌شوند، که به پیشگیری و کاهش عود زگیل‌ها کمک می‌کنند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان:  فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر

نتیجه‌گیری

با توجه به شیوع بالای ویروس HPV و راه‌های متنوع انتقال آن، شناخت روش‌های پیشگیری و انجام اقدامات محافظتی بسیار مهم است. رعایت بهداشت فردی، استفاده از وسایل پیشگیری و اطلاع از وضعیت سلامت شریک جنسی از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند خطر ابتلا به زگیل تناسلی را کاهش دهند. با افزایش آگاهی و استفاده از واکسن‌ها می‌توان از انتقال این ویروس جلوگیری کرده و به سلامت فردی و عمومی کمک کرد.