زایمان سخت ممکن است اثرات جسمی و روانی زیادی بر نوزاد داشته باشد. از لحاظ جسمی، زایمان طولانی یا پیچیده می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند کاهش اکسیژن‌رسانی به نوزاد، آسیب به سر و گردن، شکستگی استخوان‌های نوزاد و حتی فلج‌های عصبی شود.
کمبود اکسیژن در طی زایمان ممکن است به بروز مشکلات عصبی مانند فلج مغزی یا اختلالات شناختی منجر شود. این مشکلات جسمی می‌توانند در طولانی‌مدت به مشکلات رشدی و حرکتی منجر شوند.
از نظر روانی، تحقیقات نشان می‌دهد که استرس و سختی‌های زایمان می‌توانند بر سلامت روانی و هیجانی کودک تأثیر بگذارند. فشار عصبی و هورمون‌های استرس مادر در طول زایمان سخت می‌تواند در کوتاه‌مدت موجب افزایش تحریک‌پذیری و گریه‌های مکرر در نوزاد شود.
همچنین، برخی مطالعات نشان داده‌اند که استرس زایمانی می‌تواند احتمال بروز مشکلاتی همچون اضطراب و اختلالات رفتاری در دوران کودکی و نوجوانی را افزایش دهد.
برای کاهش اثرات منفی زایمان سخت، اقداماتی وجود دارد. آماده‌سازی و آگاهی مادر از مراحل زایمان و تکنیک‌های آرام‌سازی مانند تمرینات تنفسی و ریلکسیشن می‌تواند فشارهای زایمانی را کاهش دهد.
همچنین حضور یک تیم پزشکی ماهر برای مراقبت‌های مناسب در هنگام زایمان ضروری است. در صورتی که کودک دچار آسیب جسمی شود، مداخلات فیزیوتراپی و کاردرمانی می‌توانند به بهبود عملکرد جسمی کودک کمک کنند.
از نظر روانی، حمایت والدین و مراقبت‌های محبت‌آمیز در دوران نوزادی و کودکی اولیه بسیار مهم است و می‌تواند اثرات منفی استرس زایمانی را کاهش دهد. توجه به نیازهای هیجانی و ایجاد محیطی امن و آرام برای کودک به رشد سالم روانی او کمک می‌کند.
