به گزارش رکنا، آرتروز (به فرانسوی: Arthrose) یا اُستئوآرتریت (به انگلیسی: Osteoarthritis) (که به آن استئوآرتریت نیز گفته می‌شود) یک بیماری مفصلی است که در آن غضروف‌های مفاصل به تدریج خراب و تخریب می‌شوند. این بیماری یکی از شایع‌ترین انواع بیماری‌های مفصلی است و معمولاً در افراد مسن‌تر بیشتر مشاهده می‌شود، هرچند می‌تواند در هر سنی رخ دهد.

علائم آرتروز

آرتروز می‌تواند در هر مفصلی رخ دهد، اما بیشتر در مفاصل زانو، ران، ستون فقرات و دست‌ها شایع است. علائم آرتروز ممکن است شامل موارد زیر باشد:

    درد مفصل: درد معمولاً با حرکت مفصل یا بعد از استفاده طولانی از آن بدتر می‌شود. این درد می‌تواند به تدریج افزایش یابد.

    سفتی مفصل: بسیاری از افراد مبتلا به آرتروز از سفتی مفصل‌ها، به ویژه در صبح‌ها یا بعد از مدت زمان استراحت، شکایت دارند.

    تورم مفصل: مفصل‌ها ممکن است به دلیل تجمع مایعات درون آن‌ها دچار تورم شوند.

    کاهش دامنه حرکتی: افراد مبتلا به آرتروز ممکن است احساس کنند که نمی‌توانند مفصل خود را به طور کامل حرکت دهند یا دامنه حرکتی آن محدود شده است.

    صدا دادن مفصل: در برخی موارد، ممکن است هنگام حرکت مفصل صدای "سایش" یا "تق تق" شنیده شود که ناشی از تماس استخوان‌ها یا ساختارهای دیگر است.

    ضعف عضلات اطراف مفصل: اگر فرد به دلیل درد و ناراحتی حرکت نکند، عضلات اطراف مفصل ممکن است ضعیف شوند.

علت آرتروز

آرتروز معمولاً به دلیل تخریب تدریجی غضروف‌ها در مفصل‌ها اتفاق می‌افتد. غضروف بافتی است که به عنوان یک بالشتک نرم عمل می‌کند و باعث می‌شود استخوان‌ها به یکدیگر ساییده نشوند. وقتی که غضروف دچار آسیب یا تخریب می‌شود، استخوان‌ها شروع به سایش مستقیم بر یکدیگر می‌کنند، که این امر باعث ایجاد درد، تورم و آسیب بیشتر می‌شود.

علل مختلفی برای آرتروز وجود دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:

    افزایش سن: با افزایش سن، غضروف‌ها به طور طبیعی شروع به تخریب می‌کنند.

    ژنتیک: برخی از افراد به دلیل ویژگی‌های ژنتیکی مستعد ابتلا به آرتروز هستند.

    وزن اضافی: اضافه وزن باعث فشار بیشتر بر مفاصل به ویژه مفاصل زانو و لگن می‌شود، که می‌تواند خطر آرتروز را افزایش دهد.

    آسیب‌های مفصلی: آسیب‌هایی مانند شکستگی‌ها یا جراحت‌های قبلی می‌توانند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.

    فعالیت‌های تکراری: انجام فعالیت‌هایی که شامل حرکات تکراری یا فشار زیاد به مفاصل است، می‌تواند به تخریب غضروف‌ها کمک کند.

    بیماری‌های التهابی مفصلی: برخی بیماری‌ها مانند روماتیسم مفصلی یا بیماری‌های خودایمنی می‌توانند باعث آرتروز شوند.

انواع آرتروز

آرتروز انواع مختلفی دارد، اما شایع‌ترین نوع آن استئوآرتریت است. سایر انواع آرتروز شامل موارد زیر می‌باشند:

    استئوآرتریت (آرتروز معمولی): نوعی آرتروز است که بیشتر به دلیل استفاده بیش از حد از مفاصل یا فرآیند طبیعی پیری ایجاد می‌شود.

    آرتروز التهابی: شامل بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید و آرتریت پسوریاتیک است که سیستم ایمنی بدن به مفاصل حمله کرده و باعث التهاب و تخریب آن‌ها می‌شود.

    آرتروز ناشی از نقرس: این نوع آرتروز ناشی از تجمع کریستال‌های اورات در مفاصل است که معمولاً در مفصل انگشت شست پا ایجاد می‌شود.

    آرتروز پس از آسیب: که در نتیجه آسیب‌های قبلی مانند شکستگی یا کشیدگی ایجاد می‌شود.

تشخیص آرتروز

پزشک برای تشخیص آرتروز معمولاً از روش‌های زیر استفاده می‌کند:

    معاینه فیزیکی: پزشک با بررسی وضعیت مفصل، دامنه حرکتی و نشانه‌های تورم، سفتی و درد می‌تواند آرتروز را تشخیص دهد.

    تصویربرداری:

        رادیوگرافی (X-ray): تصاویر رادیولوژی به پزشک کمک می‌کنند تا میزان تخریب غضروف‌ها، کاهش فاصله مفصلی و تغییرات استخوانی را مشاهده کند.

        MRI: در برخی موارد، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی می‌تواند جزئیات دقیق‌تری از وضعیت غضروف‌ها و بافت‌های نرم ارائه دهد.

    آزمایش خون: آزمایش خون می‌تواند در تشخیص بیماری‌های التهابی مفصلی مانند روماتیسم مفصلی یا نقرس کمک کند.

درمان آرتروز

درمان آرتروز معمولاً شامل ترکیبی از روش‌های غیرجراحی و در برخی موارد جراحی است. این درمان‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

    داروها:

        مسکن‌ها (مانند استامینوفن و ایبوپروفن) برای کاهش درد.

        داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) برای کاهش التهاب و درد.

        داروهای کورتیکواستروئیدی که می‌توانند به کاهش التهاب و درد کمک کنند.

        داروهای اصلاح‌کننده بیماری (در آرتریت روماتوئید) برای کاهش تخریب مفصل.

    فیزیوتراپی: فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات اطراف مفصل و بهبود دامنه حرکتی کمک کند.

    کاهش وزن: کاهش وزن اضافی می‌تواند فشار بر مفاصل را کاهش دهد و به کاهش درد کمک کند.

    جراحی:

        آرتروپلاستی (تعویض مفصل): در مواردی که آسیب مفصل شدید باشد، ممکن است نیاز به تعویض مفصل باشد.

        آرتروسکوپی: در برخی موارد برای برداشتن یا ترمیم بافت آسیب‌دیده غضروفی یا استخوانی.

    استراحت و استفاده از ابزارهای کمکی: استفاده از وسایلی مانند عصا، بریس‌ها و وسایل کمکی دیگر می‌تواند به کاهش فشار بر مفصل کمک کند.

پیشگیری از آرتروز

اگرچه نمی‌توان به طور کامل از آرتروز پیشگیری کرد، اما می‌توان با تغییرات در سبک زندگی و مراقبت از مفاصل خطر ابتلا به آن را کاهش داد. برخی از نکات پیشگیری عبارتند از:

    حفظ وزن سالم: این کمک می‌کند تا فشار کمتری به مفاصل به ویژه زانو وارد شود.

    ورزش منظم: ورزش‌هایی که به تقویت عضلات و حفظ انعطاف‌پذیری مفاصل کمک می‌کنند، مانند شنا یا پیاده‌روی.

    اجتناب از آسیب‌های مفصلی: استفاده از تکنیک‌های صحیح در ورزش‌ها و فعالیت‌های روزانه برای جلوگیری از آسیب به مفاصل.

در نهایت، درمان آرتروز به شدت بیماری، سن بیمار و وضعیت کلی سلامتی فرد بستگی دارد، و مشورت با پزشک متخصص می‌تواند بهترین گزینه‌های درمانی را برای هر فرد تعیین کند.

جدول های آرتروز

جدول‌های آرتروز معمولاً برای کمک به تشخیص، ارزیابی و طبقه‌بندی شدت بیماری و درمان‌های آن استفاده می‌شوند. این جداول می‌توانند شامل معیارهای مختلفی باشند که به پزشکان و بیماران کمک می‌کنند تا مدیریت بهتری بر روی بیماری آرتروز داشته باشند. در ادامه چندین جدول مرتبط با آرتروز آورده شده است که می‌توانند در تشخیص و درمان بیماری مفید باشند:

1. جدول درجه‌بندی شدت آرتروز (استئوآرتریت)

این جدول برای ارزیابی شدت آرتروز در مفاصل مختلف و تشخیص مرحله بیماری به کار می‌رود.

2. جدول معاینه فیزیکی آرتروز

این جدول به پزشکان کمک می‌کند تا از علائم فیزیکی برای تشخیص شدت و نوع آرتروز استفاده کنند.

3. جدول ارزیابی آرتریت روماتوئید (RA)

در صورتی که آرتروز به دلیل بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید باشد، این جدول به ارزیابی شدت التهاب و پیشرفت بیماری کمک می‌کند.

4. جدول ارزیابی عملکرد مفاصل در آرتروز

این جدول به ارزیابی میزان توانایی فرد در انجام فعالیت‌های روزمره کمک می‌کند، به ویژه در موارد آرتروز شدیدتر که عملکرد مفصل تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

5. جدول شایع‌ترین علل آرتروز (استئوآرتریت)

این جدول به طبقه‌بندی علل مختلف آرتروز کمک می‌کند و می‌تواند برای تشخیص علت زمینه‌ای مفصل‌ها مفید باشد.

6. جدول درمان‌های آرتروز

این جدول شامل روش‌های مختلف درمان آرتروز است که بسته به نوع و شدت بیماری ممکن است توسط پزشک توصیه شود.

این جداول ابزارهای مفیدی برای ارزیابی و مدیریت آرتروز هستند. پزشک معمولاً از این جداول برای تعیین روش‌های درمانی و ارزیابی پیشرفت بیماری استفاده می‌کند.

درمان‌های طبیعی برای آرتروز؛ راهی برای کاهش درد و التهاب

آرتروز یک بیماری مزمن است که با تخریب غضروف مفاصل همراه است. در کنار درمان‌های پزشکی، درمان‌های طبیعی نیز می‌توانند به کاهش درد، التهاب و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به آرتروز کمک کنند.

توجه: قبل از استفاده از هرگونه درمان طبیعی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

روش‌های درمانی طبیعی برای آرتروز

    تغذیه سالم:

        افزایش مصرف مواد غذایی ضدالتهابی: ماهی‌های چرب، سبزیجات برگ سبز تیره، میوه‌ها، آجیل و دانه‌ها، حبوبات، زردچوبه و زنجبیل.

        کاهش مصرف مواد غذایی التهابی: غذاهای فرآوری شده، گوشت قرمز، غذاهای سرخ شده، محصولات لبنی پرچرب، نوشابه‌های گازدار و الکل.

    ورزش منظم:

        تمرینات کم‌ضربه: پیاده‌روی، شنا، دوچرخه‌سواری، یوگا و پیلاتس.

        تمرینات تقویتی: تقویت عضلات اطراف مفصل برای حمایت بیشتر از آن.

    کاهش وزن:

        کاهش وزن فشار روی مفاصل، به ویژه زانوها و لگن را کاهش می‌دهد.

    طب سوزنی:

        طب سوزنی ممکن است به کاهش درد و بهبود عملکرد مفاصل کمک کند.

    ماساژ درمانی:

        ماساژ می‌تواند به کاهش درد و بهبود گردش خون کمک کند.

        حمام نمک اپسوم: حمام نمک اپسوم می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.

    گیاهان دارویی:

        زنجبیل: دارای خواص ضدالتهابی و ضد درد است.

        زردچوبه: حاوی کورکومین است که یک ترکیب ضدالتهابی قوی است.

        بوزولیا: این گیاه دارای خواص ضدالتهابی است و ممکن است به کاهش درد مفاصل کمک کند.

        پنجه گربه: این گیاه دارای خواص ضدالتهابی و تقویت کننده سیستم ایمنی است.

    کمپرس گرم و سرد:

        کمپرس گرم برای بهبود خشکی مفاصل و کمپرس سرد برای تسکین درد آن‌ها بسیار موثرند.

    یوگا و مدیتیشن:

        این روش‌ها می‌توانند به کاهش استرس و بهبود کیفیت خواب کمک کنند که هر دو بر روی مدیریت درد موثر هستند.

نکات مهم

    صبر: درمان‌های طبیعی ممکن است زمان‌بر باشند و برای دیدن نتایج به صبر نیاز دارند.

    تداخل با داروها: برخی گیاهان دارویی ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشند، بنابراین قبل از مصرف آن‌ها با پزشک خود مشورت کنید.

    توجه به سایر عوامل: سبک زندگی سالم، مدیریت استرس و خواب کافی نیز در بهبود علائم آرتروز نقش مهمی دارند.

توجه: درمان‌های طبیعی نباید جایگزین درمان‌های پزشکی شوند. همیشه با پزشک خود مشورت کنید تا یک برنامه درمانی جامع برای مدیریت آرتروز خود داشته باشید.

ورزش مناسب برای آرتروز

ورزش یکی از مهم‌ترین بخش‌های مدیریت آرتروز است. با انجام تمرینات مناسب، می‌توانید درد و سفتی مفاصل را کاهش داده، عملکرد آن‌ها را بهبود بخشید و به طور کلی کیفیت زندگی خود را افزایش دهید.

چرا ورزش برای آرتروز مهم است؟

    تقویت عضلات اطراف مفصل: عضلات قوی‌تر به پشتیبانی از مفصل کمک کرده و فشار روی آن را کاهش می‌دهند.

    افزایش دامنه حرکتی: تمرینات کششی به بهبود انعطاف‌پذیری مفاصل کمک می‌کنند.

    کاهش درد: ورزش باعث آزاد شدن اندورفین می‌شود که به عنوان مسکن‌های طبیعی عمل می‌کنند.

    بهبود گردش خون: ورزش گردش خون را افزایش داده و به رساندن مواد مغذی به مفاصل کمک می‌کند.

    کاهش وزن: کاهش وزن فشار روی مفاصل، به ویژه زانوها و لگن را کاهش می‌دهد.

چه ورزش‌هایی برای آرتروز مناسب هستند؟

انتخاب ورزش مناسب به نوع آرتروز، شدت بیماری و مفصل درگیر بستگی دارد. به طور کلی، ورزش‌هایی با شدت کم و متوسط و تمرکز بر تقویت عضلات اطراف مفصل و افزایش انعطاف‌پذیری توصیه می‌شوند. برخی از این ورزش‌ها عبارتند از:

    پیاده‌روی: یک ورزش کم‌ضربه و عالی برای بهبود گردش خون و تقویت عضلات پاها است.

    شنا: شنا یک ورزش کم‌ضربه است که به تمام گروه‌های عضلانی فشار وارد می‌کند و به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند.

    دوچرخه‌سواری: دوچرخه‌سواری یک ورزش کم‌ضربه است که به تقویت عضلات پاها و بهبود گردش خون کمک می‌کند.

    یوگا و پیلاتس: این تمرینات به افزایش انعطاف‌پذیری، تقویت عضلات مرکزی بدن و کاهش استرس کمک می‌کنند.

    تمرینات آبی: انجام تمرینات در آب، فشار روی مفاصل را کاهش می‌دهد و به بهبود دامنه حرکتی کمک می‌کند.

نکات مهم در هنگام ورزش:

    گرم کردن قبل از ورزش: گرم کردن عضلات قبل از ورزش به کاهش خطر آسیب دیدگی کمک می‌کند.

    سرد کردن بعد از ورزش: سرد کردن پس از ورزش به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند.

    گوش دادن به بدن: اگر حین ورزش احساس درد شدید داشتید، تمرین را متوقف کنید.

    مشورت با پزشک یا فیزیوتراپ: قبل از شروع هر برنامه ورزشی، با پزشک یا فیزیوتراپ خود مشورت کنید تا برنامه‌ای مناسب برای شما طراحی شود.

نمونه‌ای از تمرینات مناسب برای آرتروز زانو:

    بالا بردن زانو در حالت نشسته: این تمرین به تقویت عضلات چهارسر ران کمک می‌کند.

    کشش عضلات همسترینگ: این تمرین به افزایش انعطاف‌پذیری عضلات پشت ران کمک می‌کند.

    دوچرخه‌سواری ثابت: این تمرین به تقویت عضلات پاها و بهبود گردش خون کمک می‌کند.

توجه: این اطلاعات صرفاً جنبه اطلاع‌رسانی دارد و جایگزین مشاوره پزشکی نیست. برای طراحی یک برنامه ورزشی مناسب برای خود، حتماً با پزشک یا فیزیوتراپ مشورت کنید.

بهترین مکمل‌ها برای آرتروز

آرتروز یک بیماری مزمن است که با تخریب غضروف مفاصل همراه است. اگرچه داروها و درمان‌های پزشکی نقش مهمی در مدیریت آرتروز دارند، اما مکمل‌های غذایی نیز می‌توانند در کاهش درد، التهاب و بهبود عملکرد مفاصل بسیار موثر باشند.

توجه: قبل از مصرف هرگونه مکمل، حتماً با پزشک خود مشورت کنید، زیرا ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشد یا برای برخی افراد مناسب نباشد.

مکمل‌های رایج برای آرتروز:

    گلوکزامین و کندروئیتین: این دو ترکیب به طور طبیعی در غضروف یافت می‌شوند و اعتقاد بر این است که می‌توانند به ترمیم غضروف آسیب دیده کمک کنند و درد و التهاب را کاهش دهند.

    اسیدهای چرب امگا-3: این اسیدهای چرب دارای خواص ضدالتهابی قوی هستند و می‌توانند به کاهش درد و سفتی مفاصل کمک کنند. منابع غنی از امگا-3 شامل ماهی‌های چرب مانند سالمون، قزل‌آلا و گردو است.

    ویتامین D: ویتامین D برای سلامت استخوان‌ها و مفاصل ضروری است و می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند.

    کُرکومین: کورکومین ماده فعال موجود در زردچوبه است و دارای خواص ضدالتهابی قوی است.

    MSM (متیل سولفونیل متان): این ترکیب گوگردی ممکن است به کاهش درد و التهاب مفاصل کمک کند.

فواید مصرف مکمل‌ها برای آرتروز:

    کاهش درد و التهاب: بسیاری از مکمل‌ها دارای خواص ضدالتهابی هستند و می‌توانند به کاهش درد و سفتی مفاصل کمک کنند.

    بهبود عملکرد مفصل: برخی مکمل‌ها ممکن به ترمیم غضروف آسیب دیده کمک کرده و عملکرد مفصل را بهبود بخشند.

    کاهش نیاز به داروهای ضد درد: با کاهش درد و التهاب، ممکن است نیاز به مصرف داروهای ضد درد کاهش یابد.

نکات مهم هنگام مصرف مکمل‌ها:

    مشورت با پزشک: همیشه قبل از مصرف هرگونه مکمل، با پزشک خود مشورت کنید.

    کیفیت مکمل: از مکمل‌های با کیفیت بالا و از برندهای معتبر استفاده کنید.

    دوز مناسب: دوز مناسب مکمل را بر اساس توصیه پزشک یا برچسب محصول مصرف کنید.

    تداخل دارویی: برخی مکمل‌ها ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشند، بنابراین به پزشک خود اطلاع دهید که چه مکمل‌هایی مصرف می‌کنید.

    صبر: ممکن است چند هفته طول بکشد تا نتایج مصرف مکمل‌ها مشاهده شود.

نتیجه‌گیری

مکمل‌های غذایی می‌توانند به عنوان بخشی از یک برنامه جامع برای مدیریت آرتروز مفید باشند. با این حال، آن‌ها جایگزین درمان‌های پزشکی نیستند. برای رسیدن به بهترین نتیجه، ترکیبی از تغذیه سالم، ورزش منظم، داروهای تجویزی و مکمل‌های غذایی مناسب را در نظر بگیرید.

تغذیه مناسب برای بیماران مبتلا به آرتروز

تغذیه سالم و متعادل یکی از مهم‌ترین عوامل در مدیریت آرتروز و کاهش علائم آن است. با انتخاب غذاهای مناسب، می‌توان التهاب را کاهش داد، درد مفاصل را تسکین داد و عملکرد کلی بدن را بهبود بخشید.

مواد غذایی مفید برای بیماران مبتلا به آرتروز:

    ماهی‌های چرب: ماهی‌هایی مانند سالمون، قزل‌آلا، ساردین و ماکرل سرشار از اسیدهای چرب امگا-3 هستند که دارای خواص ضدالتهابی قوی هستند.

    سبزیجات برگ سبز تیره: سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم پیچ و کلم بروکلی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که به کاهش التهاب کمک می‌کنند.

    میوه‌ها: میوه‌هایی مانند توت‌ها، انگور، آلبالو و گیلاس دارای خواص ضدالتهابی هستند و می‌توانند به کاهش درد مفاصل کمک کنند.

    آجیل و دانه‌ها: آجیل و دانه‌ها مانند گردو، بادام، چیا و کتان سرشار از اسیدهای چرب امگا-3، ویتامین E و مواد معدنی هستند.

    حبوبات: حبوبات مانند لوبیا، نخود و عدس سرشار از فیبر، پروتئین و مواد معدنی هستند و می‌توانند به کاهش التهاب کمک کنند.

    زردچوبه: زردچوبه حاوی کورکومین است که یک ترکیب ضدالتهابی قوی است.

    زنجبیل: زنجبیل دارای خواص ضدالتهابی و ضد درد است.

    روغن زیتون: روغن زیتون حاوی ترکیباتی است که به کاهش التهاب کمک می‌کنند.

مواد غذایی که باید از مصرف آن‌ها اجتناب کرد

    غذاهای فرآوری شده: این غذاها حاوی قند افزوده، چربی‌های ترانس و سدیم زیادی هستند که می‌توانند التهاب را افزایش دهند.

    گوشت‌های قرمز و فرآوری شده: مصرف زیاد این نوع گوشت‌ها با افزایش التهاب مرتبط است.

    غذاهای سرخ شده: غذاهای سرخ شده حاوی چربی‌های اشباع شده هستند که می‌توانند التهاب را افزایش دهند.

    محصولات لبنی پرچرب: محصولات لبنی پرچرب می‌توانند التهاب را افزایش دهند.

    نوشابه‌های گازدار و الکل: این نوشیدنی‌ها می‌توانند باعث کم‌آبی بدن شوند و التهاب را افزایش دهند.

توجه:

    حفظ وزن سالم: اضافه وزن فشار زیادی بر مفاصل وارد می‌کند، بنابراین حفظ وزن سالم بسیار مهم است.

    نوشیدن آب کافی: آب به روان‌سازی مفاصل و کاهش التهاب کمک می‌کند.

    مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه: قبل از ایجاد هرگونه تغییرات اساسی در رژیم غذایی، با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید.

تغذیه سالم تنها بخشی از درمان آرتروز است. برای کنترل علائم بیماری و بهبود کیفیت زندگی، لازم است به توصیه‌های پزشک خود عمل کرده و تمرینات ورزشی مناسب را انجام دهید.