به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، برنامه گفت و گوی ویژه خبری جمعه ۲۵ آبان ماه ۱۴۰۳ شبکه خبر با موضوع سیاست خارجی آمریکا در دولت دوم ترامپ و با حضور آقای ابراهیم متقی کارشناس مسائل بین‌الملل و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و خانم زهره خوارزمی کارشناس مسائل آمریکا و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران پخش شد مشروح این گفت و گو را در زیر می خوانید. 

 متقی: واقعیت این است که ترامپ دو تا شانس بسیار اساسی داشت اولین شانسش ائتلافی که با ایلان ماسک داشت و این مسئله کمک بسیار زیادی کرد برای اینکه بتواند افکار عمومی را جذب کند بر رسانه تاثیر به جا بگذارد و طبعاً یک شانس بسیار بنیادین چه به لحاظ شخصیت گروه حامی چه به لحاظ حمایت‌هایی که آن به انجام رساند و چه به لحاظ اینکه تبلیغاتی که توانستند برایش انجام بدهند نکته‌ دومی که وجود دارد مربوط به حوزه ناکارآمدی دولت بایدن و خانم هریس است آنها رویکردشان یک رویکرد اقتصاد نئو لیبرال است اقتصاد نئولیبرال طبقه متوسط را مورد حمایت قرار می‌دهد برای سرمایه‌داران موقعیت و شرایط مطلوبی را به وجود می‌آورد، اما به لایه‌های پایینی جامعه کمتر توجه می‌کند مخاطبان ترامپ در این دوره کسانی بودند که پایگاه اجتماعی و اقتصادی آنها بسیار پایین بود و در این سال‌ها رشد اقتصادی محدودی داشتند در دوره بایدن اقتصاد طبقه متوسط بسیار خوب بود سرمایه‌گذاری رشد اقتصادی مطلوب به نظر می‌رسید، اما مجموعه‌هایی که در حوزه میدوست قرار داشتند مجموعه‌هایی که متعلق به لایه‌های پایین بودند آنها انتظاراتشان برآورده نشد.

 

متقی: طبعاً جنگ غزه هم خیلی موثر و تعیین کننده بود به این دلیل که مسلمان‌ها در فضای رقابت‌های انتخاباتی در وضعیت حمایت از ترامپ قرار گرفتند بایدن مورد سرزنش قرار گرفت علت اصلی این بود که بایدن حمایت همه جانبه را از نتانیاهو به انجام رساند راهبرد سیاسی و امنیتی بایدن در فضای منطقه‌ای مبتنی بر یک نوع آفشور بالانسینگ بود یعنی وضعیتی که مبتنی بر موازنه فرا ظاهری است، اما در وضعیت مربوط به جنگ غزه هر چقدر جنگ ادامه پیدا می‌کرد و هر چقدر اسرائیل این جنگ را تصاعد می‌داد و به موازات تصاعد جنگ زمینه برای نسل کشی بیشتر گروه‌های مسلمان به وجود می‌آمد در آن فضا حزب دموکرات و بایدن حمایت‌های موثرتری را از نتانیاهو و اسرائیل به انجام می‌رساندند و این مسئله طبعاً با انتظارات خیلی از لایه‌های شهروندی هماهنگی نداشت خیلی‌ها نگاهشان این است که جمهوری‌خوا‌هان در آمریکا عموماً یا جنگی را شروع نمی‌کنند و یا از قدرت لازم برای پایان بخشیدن به جنگ برخوردار هستند بایدن جنگ در افغانستان را پایان داد نیرو‌های نظامی آمریکا را از افغانستان بیرون کشید، اما در فضای مربوط به جنگ غزه و بحران فلسطینی‌ها نه تنها تمایلی به کنترل بحران نداشت بلکه با حمایت‌های اقتصادی و نظامی تسلیحاتی که به انجام رساند فضای ویژه‌ای را برای شدت بخشیدن به عملیات اسرائیل علیه گروه‌های فلسطینی و لبنانی به وجود آورد و خود همین مسئله انگاره نسل کشی را انگاره عبور از فضای موازنه را به خوبی نشان داد حتی در صحنه‌های آکادمیک تیپ‌هایی مثل مرشایمر که یک استاد برجسته روابط بین‌الملل است و حداقل سه تا کتاب مرشایمر به فارسی ترجمه شده به عنوان کتاب‌های تکست روابط بین‌الملل رویکردش یک رویکرد انتقادی  به سیاست خارجی دولت آمریکا به ویژه بایدن در حمایت بی قید و شرط در نسل کشی غزه محسوب می‌شود. 

 

خوارزمی: بله به نظر می‌آید که اینها وجوه مشترک زیادی دارند از جمله اینکه خاستگاه ایدئولوژیک همه اینها به سمت و قویاً به سمت صهیونیسم است حالا چه آنهایی که از عقبه یهودی می‌آیند و یا از عقبه مسیحیان اونجلیس می‌آیند بنابراین توقع می‌رود که به هر حال دولت تندی سر کار باشد مثلاً می‌توانم بگویم که کسی که کاندیدای وزارت دفاع است هگزت الان خودش میزبان برنامه‌ای در فاکس بود که در آن برنامه سری از برنامه‌ها را در واقع جنگ در ارض مقدس اسمش بود و شما می‌توانید ببینید که چقدر این ایدئولوژیک از خودش و ایشان الان دارد در چنین سمتی قرار می‌گیرد من فکر می‌کنم یک سری وجوه است که خیلی فهمشان الان کمک می‌کند ، چون به هر حال ما هم سیاست‌هایمان را باید منطبق بر تصویری که پیش روی ما است تعریف کنیم  نکته‌ای که خیلی باید در موردش دقت کنیم این است که ما معمولاً از وارمینگرینگ حرف می‌زدیم یعنی جنگ افروزی امروز باید از سیاست ارعاب و ایجاد ترس حالا فاصله بین ایجاد ترس و واقعیت و عمل ترسناک یک امری است که باید خیلی این را درک کرد و این واکنش‌های ما را خیلی می‌تواند تحت تاثیر قرار بدهد نمونه‌هایی را اگر بخواهم خدمت شما عرض کنم این است که هم روبیو که برای وزارت خارجه پیشنهاد شده و هم خود هگزات و اینها مرتباً تصویر قدرت یعنی مفهوم قدرت مرتباً در حرف‌هایشان تکرار می‌شود به اضافه اینکه اگر خشونت هم لازم باشد می‌تواند به این قدرت اضافه شود یعنی برای اینکه آنها، چون هگزد گفته بود که ما باید قوانین را بازنویسی کنیم ما قانون جهان را می‌نویسیم حتماً کسی که همچین تصویری می‌خواهد از خودش بدهد و از آن طرف هم گفته که من اگر بخواهم صلح را بیاورم صلح را با شمشیر می‌آورم. 

 

 خوارزمی: اینها خیلی‌هایشان دارند حتی کسی که الان مثل مثلاً مک کینز که به عنوان اتمی جنرال دادستان کل معرفی شده اون هم برای مسائل جنسی و اینها حتی پرونده‌هایی را داشته. 

 

خوارزمی: البته رئیس جمهور که خودش ۳۴ تا کیس دارد یعنی به نظر می‌آید و خیلی دموکرات‌ها الان به خصوص در برنامه‌هایشان تاکید می‌کنند منظورم این است که حالا این افراد این و خود روبیو هم همینطور مرتب تاکید می‌کند که باید همراه با قدرت باشد اعمال سیاست. 

 

 خوارزمی: ایشان که حداقل رقمی که موجود است یک میلیون دلار از‌ای پک ایشان دریافتی داشته و برای اینکه بیاید وزیر شود هزینه شده برای ایشان با مجاهدین خلق ۲۰۲۱ در نشست آنها شرکت کرد معمولاً کسی که در نشست آنها شرکت کند معمولا ۴۰ تا ۵۰ دلار برای یک سخنرانی می‌گیرد یعنی می‌خواهم بگویم که اینها بیزینس فردیشان هم به این گره خورده بعد با رضا پهلوی دیدار داشته یعنی جدای از اینکه اظهار نظرهایش اینکه در مهسا اکت در سال ۲۰۲۴ دخیل بود در پانیش اکتی که می‌خواستند در واقع پیشنهاد بکنند بسیار رویارویی اش با ایران عیان و جدی است. 

 

خوارزمی: بله عرض کردم در فاکس همان نمونه‌ای که گفتم یک برنامه کاملاً صهیونیسمی بود و اینکه ایشان کاملاً تلاش می‌کند تصویری که می‌دهد به این سمت باشد از جمله‌ای که ایشان یک کتابی هم دارد تحت عنوان ‏ (د ورن)، چون از سال ۲۰۱۹ حتی شواهدی است که ایشان بعضی از سرباز‌هایی که در عراق به افغانستان یعنی نظامیان آمریکایی که در عراق و افغانستان هم اعمال غیر اخلاقی و هم جنایت جنگی انجام داده بودند مثلاً نمونه‌اش را اگر بخواهم بگویم اینکه افراد غیرنظامی را به رگبار بسته بودند کاملا بی دلیل با جسد افرادی که بی‌گناه کشته شده بودند اینها آمده بودند عکس گرفته بودند یعنی می‌خواهم بگویم تا این حد بی‌اخلاقی‌ها ایشان کاری کرد که اینها بخشیده شوند در دادگاه یعنی نظرش این است که اصلاً سرباز آمریکایی یک فرا انسانی است که می‌تواند هر مرز اخلاقی را رد کند و در آن کتاب تلاش می‌کند که یک تصویری از یک جنگ آخرالزمانی بدهد که آن قهرمان آمریکایی در آن موفق شده باشد. 

 

 خوارزمی: کلاً تیپ ذهنی این محافظ کار‌ها که ترامپ هم خیلی روی این بدنه هویتی سوار است دائماً به این سمت است یعنی حتی شما نگاه‌های ناسیونالیست سفید را که اینها از همان خاستگاه هستند و مرتباً روی این چاله‌های هویتی سوار می‌شوند نگاه کنید در خود دوره کووید هم که به شدت حالا نرخ بالا بود و خیلی سرش دعوا بود اینها کاملاً روی این موضع بودند و اینجور چیز‌ها در بینشان کاملاً باب است یعنی خیلی اینطور افکار است. 

 

خوارزمی : کاملاً مشترک و حتی جالب است که مکانیزم‌های همین استفانیک که قرار است نماینده شود در سازمان ملل خود ایشان کسی است که مثلاً در ام آی تی هاروارد و پنسیلوانیا دانشگاه‌هایی که دانشجو‌ها اعتراض داشتند به وضعیت نسل کشی و اینها دانشگاه را در واقع به ضد یهود بودند تعبیر می‌کرد و خیلی تند می‌گفت که حتی ما دانشجو‌هایی که اینجا در حال تحصیل هستند باید دیپورت کنیم از آمریکا یعنی اصلاً هیچ حقوق فردی و اجتماعی از نظر ایشان وقتی پای رژیم صهیونیستی طرف است اصلاً مطرح نیست.

 

 متقی: نگاه کنید به لحاظ مبانی اندیشه‌ای طبعاً هیچ گونه تفاوتی ندارد، اما ترامپ ۲۰۱۶ ایده‌آل‌های بسیار بالایی داشت فکر می‌کرد که می‌تواند یک جهان مبتنی بر قدرت را شکل بدهد توضیحاتی که داده می‌شود در رابطه با اعضای کابینه ترامپ عموماً ویژگی انسان آمریکایی است و مقامات آمریکایی این اندیشه را دارند تفکر آمریکایی این است که اینها یک شهری بر فراز تپه هستند آن شهری که الهام بخش است برای تمام جهان بنابراین آنها هستند که شهر خدا را دارند و آنها هستند که به خدا نزدیک هستند و آنچه را  انجام می‌دهند دستور خدا می‌دانند نکته بعدی که وجود دارد این است که ترامپ تجارب زیادی را به دست آورد یکی از تجاربش این بود که از مجموعه‌های خیلی محافظ کار کلاسیک عبور کند و به نوعی افراد جدیدی را وارد تیمش کرد مثل ونس، ونس یکی از عوامل اصلی موفقیت ترامپ بود خیلی جوان پرکار با اندیشه کنش ارتباطی بسیار قوی به ویژه در فضای دانشگاهی و رسانه‌ای کنش ارتباطی ونس خیلی بالا بود و این توانست موفقیت زیادی را در فضای مناظره‌ای معاونان رئیس جمهور به نوعی ایجاد کند ولی در فضای فعلی رویکردی که من دارم فیگور راهبردی ترامپ با واقعیت‌های اجرایی‌اش خیلی متفاوت است یعنی با هراس می‌آید ولی در عمل خیلی محتاط‌تر از دوره بایدن عمل می‌کند. 

 

 متقی: نگاه کنید یک بحث‌هایی هست که ما باید بهش خیلی دقت کنیم آن ذهنیت ژورنالیستی را بگذاریم کنار شما اسناد امنیت ملی آمریکا را در دوره باراک اوباما قبل از باراک اوباما در دوره جورج بوش پسر در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ و در دوره بایدن وقتی که ملاحظه می‌کنید در تمامی این موارد وقتی که صحبت می‌شود از ایران  آورده شده دقیق که ایران اصلی‌ترین تهدید منافع ملی آمریکا متحدان آمریکا و همچنین پارتنر شیپ آنها است، مثل کشور‌های حوزه خلیج فارس را از اسرائیل و از کشور‌های اروپایی به نوعی جدا می‌کنند در تقسیم بندی همکاری که وجود دارد بنابراین ایران از نظر زمامداران آمریکایی به عنوان تهدید امنیتی تلقی می‌شود نکته دوم در تمامی این دوران‌های تاریخی ایران در وضعیت اضطراری و محدودیت‌های اضطراری قرار داشته تمامی رؤسای جمهور این وضعیت را تمدید کرده‌اند نکته سوم تمامی روسای جمهور آمریکایی ایران را حامی تروریسم دانسته‌اند این را زمامداران ما و کارگزاران سیاست خارجی ایران باید بدانند تا زمانی که ایران در وضعیت حمایت تروریسم در اندیشه نهاد‌های آمریکایی قرار دارد در آن شرایط و در آن فضا بازسازی روابط پایان دادن به تحریم‌ها عادی شدن برخی از کنش‌های دیپلماتیک اصلاً غیر ممکن است به لحاظ ساختاری امکان‌پذیر نیست ما فکر نکنیم اگر جک سالیوان یک حرفی را می‌زند یا اگر یک فرد دیگری این یک حرف خیلی جدید و نوآورانه نه این در ذهنشان و ادراکشان و تفکر حداقل این ۲۴ تا ۲۵ سالی که از قرن ۲۱ در ذهن مقامات آمریکایی نقش بسته و ما در این وضعیت وارد ژانویه ۲۰۲۵ می‌شویم، اما یک نکته و آن این است که دسامبر و دهه آخر نوامبر یک دوران بسیار پرمخاطره‌ای خواهد بود برای امنیت منطقه خاورمیانه به لحاظ موازنه قدرت امروز فضایی وجود دارد. سوال: یعنی همین یکی دو ماه آینده منظورتان است؟ 

بله امروز اسرائیل هر اقدامی که در توانش باشد انجام می‌دهد آمریکایی‌ها حمایت‌های ویژه‌ای را انجام دادند در طی یک سال و نیم گذشته ایالات متحده ۶۸ میلیارد دلار حمایت اقتصادی و کمک تسلیحاتی برای اسرائیل داشته اسرائیل در همین دوران تاریخی در یک فضای ویژه‌ای به لحاظ امنیتی و ذهنیت امنیتی قرار دارد ۸۰۰ تا نظامی اسرائیل کشته شدند که این نشان می‌دهد طبعاً در هیچ جنگی این قدر اسرائیلی‌ها تلفات نداشتند. در شرایطی که ما داریم صحبت می‌کنیم علی رغم بمباران‌های شدیدی که اسرائیلی‌ها دارند انجام می‌دهند بخشی از نیرو‌های نظامی اسرائیل در وضعیتی قرار گرفتند که در محاصره عملیاتی مجموعه‌های تیپ رضوان واقع شدند در جنوب لبنان، این مسائل همه نشان می‌دهد که اگر آمریکایی‌ها حضور نداشته باشند اگر ساختار اطلاعاتی، امنیتی، تسلیحاتی، حمایت اقتصادی، مطبوعاتی، رسانه‌ای آمریکایی وجود نداشته باشد طبیعی است که اسرائیل در یک وضعیت ریزش و فروپاشی جدی قرار می‌گیرد حالا در این شرایط یک جبهه مقاومت یک نیروی اثرگذار در محیط منطقه‌ای قدرتش نسبت به سال گذشته خیلی کاهش پیدا کرده یعنی موازنه تغییر پیدا کرده، اما هنوز این قابلیت را دارد که یگان‌های عملیاتی اسرائیل را در وضعیت محاصره قرار بدهد و اگر این محاصره کامل بشود در آن شرایط به احتمال بسیار زیاد حزب الله تعداد زیادی از اسرائیلی‌ها را اسیر خواهید کرد یعنی یک مشکل جدید برای دولت نتانیاهو به وجود می‌آید بنابراین فضایی که ایران دارد و فضایی که ایالات متحده دارد یک نوع کشاکش قدرت در شرایطی هستند که موازنه دارد تغییر پیدا می‌کند اگر هر بازیگری به نوعی پا پس بکشد چالش‌های جدی برای کشور و منطقه ایجاد می‌شود، به همین دلیل است که آقای لاریجانی به عنوان نماینده مقام معظم رهبری وقتی که سفر دارند به منطقه و خبرنگار از او سوال می‌کند که مقاومت ممکن است فروکش بکند می‌گوید حرف‌هایی که شما می‌زنید دروغ‌های بزرگی است که انعکاس‌های شدید به آن می‌دهید یعنی در فضایی که موازنه دارد تغییر پیدا می‌کند این یک اصل راهبردی برای امنیت سازی منطقه‌ای است، در آن شرایط هرگونه عقب نشینی، مخاطره امنیتی بسیار زیادی برای نظام‌های سیاسی خواهد داشت در عقب نشینی مصالحه، مذاکره خیلی خوب است. در شرایطی که مثل امروز موازنه دارد تغییر پیدا می‌کند طبیعی است که ابتکار عمل، کاربرد قدرت می‌تواند یک نوع مطلوبیت عملیاتی بیشتری را برای جلوگیری از کشتار بیشتر و خشونت بیشتر به وجود بیاورد.

 

 خوارزمی: ایلان ماسک جدای از آن وجه ثروت و پولی که در انتخابات گذاشته و سهمی در دولت دارد در ساختار ترامپ یک شکل جدیدی هم می‌توانم بگویم یک عنصر جدیدی هم دارد اضافه می‌شود که در مورد کارایی دولت قرار است کار کند یعنی یک دپارتمان جدید است که ایلان ماسک هم یکی از آن اعضا است، اینها می‌خواهند هم هزینه‌های فدرال را کم کنند به خاطر کسری بودجه و مشکلات انباشته‌ای که دارند و هم می‌دانند سرمایه گذاری باید در بخش تکنولوژی بالا برود یعنی می‌دانند در رقابت با چین به این نیاز دارند بعضی از این بخش‌ها به این صورت باعث شده که افرادی مانند ایلان ماسک هم وارد این سیستم تصمیم سازی بشوند بنابراین آن بخش داخلی است که می‌خواهم بگویم ایشان نقش‌هایی خواهد داشت، حال اینکه چقدر عمیق باشد یا نمایشی باشد یا به دلیل شخصیت خاص ایشان در سطح بین الملل بخواهد از او استفاده بشود، اما در مورد ایران الان به طور کلی احتمالاً شواهدی خواهیم داشت که به شکل‌های مختلفی اسم ایران را در رسانه‌های آمریکا بالا می‌آورد مثلاً چند روز پیش آن وجه این که آیا ایران دست داشته در اینکه بخواهند ترامپ را ترور کنند و آن افرادی که دستگیر شدند آیا با ایران در تماس بودند یا نبودند، بعد از اینکه انتخابات تمام شده بود باز این را در تیتر خبر‌ها بالا آورده بودند شما وقتی وارد خبر می‌شنیدید هیچ تایید یا تکذیب جدی که وجود نداشت ولی خود تیتر می‌توانست خیلی چشم‌ها را بگیرد به افرادی که دارند رسانه‌ها را می‌بینند اسم ایران در یک شکل رعب انگیزی حداقل در ذهنشان بیاید، از آن طرف عواملی مانند این، مثل اینکه فاکتوری هم وجود دارد که می‌تواند مذاکره را تسهیل کند و وجه مثبتی هم بدهد یعنی بازی با اسم ایران به شکل‌های مختلفی احتمالاً در این دوران پیش رو وجود خواهد داشت تا اینکه ذهن‌ها مدام با ایران، ایران عجین شود تا تصمیم‌ها چه باشد، یعنی می‌خواهم بگویم این رویارویی یک بخشی از این بالانس قدرت یا آن تعادل به این بازی‌های رسانه‌ای هم ربط دارد، اما باید حواسمان به این باشد که نوع اظهار نظر‌ها مثل کسی که بر فرض به عنوان وزیر دفاع معرفی شده یا وزیر خارجه، زمان‌هایی شده ایران وقتی که پالسی داده از اینکه مذاکره را به دنبالش است نوع قضاوت آنها و کلامی که استفاده کردند کلام زننده‌ای بوده است مثلاً واژه بِگ یعنی اینکه اینها دارند التماس می‌کنند که مذاکره کنند یعنی وقتی این واژه را می‌گوید می‌خواهد بگوید چقدر تحقیرآمیز دارد به این فضا نگاه می‌کند. می‌خواهم بگویم این عمق به دلیل اینکه خیلی ایدئولوژی زده است نباید فکر کنیم حالا اگر یک وقتی ظاهر زیبایی پیدا می‌کند یا ممکن است در بازی‌های متفاوتی با اسم ایران بازی شود، اینکه ایران هم تصمیمش چه باشد من فکر می‌کنم آقای عراقچی هم خیلی توییت‌های خوبی می‌زنند و پیام‌های خوبی مخابره می‌کنند از اینکه ما جنگ طلب نیستیم ولی هرگونه مذاکره، البته مذاکره که الان خیلی در افق نزدیکی دیده نمی‌شود ولی منظورم این است که نوع تعاملات، خیلی آن تعادل بخشیدن به آن و در فضای رسانه‌ای و خبری قرار نگرفتن الان واقعاً مهم است.

 

 متقی: بازی که نتانیاهو دارد یک نوع دلجویی از ترامپ است. در سال ۲۰۲۰ که انتخابات برگزار شد و ترامپ و انتخابات را به رسمیت نپذیرفت در آن شرایط نتانیاهو تبریک زود هنگام را به بایدن داد خود این مسئله منجر به یک نوع دلخوری بسیار شدید ترامپ شد حتی واژه‌ای که ترامپ در آن مقطع زمانی به کار گرفت گفت که این همه خدمات ما و کمک‌های ما برای اسرائیل بوده همین که یک ابهام در سیاست داخلی آمریکا به وجود آمد نتانیاهو مثل بچه آمد خودش را لوس کرد و دوید برای اینکه از معرکه دور نماند و به بایدن تبریک گفت، نکته بعدی که وجود دارد این است که بایدن و دموکرات‌ها در تاریخ آمریکا نشان داده شده که بیشترین حمایت را به صورت منطقی و ساختاری از اسرائیل به انجام می‌رسانند ممکن است برخی از افراد مثل اوباما رابطه دو طرفه مطلوبی با نتانیاهو نداشته باشند ولی مسئله‌ای که وجود دارد یک نوع تعهد بنیادینی است که آمریکا به اسرائیل دارد و نکته قابل توجه این است که می‌دانید بایدن ۳۶ سال عضو سنای آمریکا بوده یک دوران تاریخی و تجربه بسیار بالا یعنی از ۳۰ سالگی تا ۶۶ سالگی بی‌وقفه و از ۶۶ سالگی به مدت ۸ سال یعنی تا ۷۴ سالگی معاون رئیس جمهور آمریکا بوده، چهار سال استراحت کرد و ۴ سال آخر هم وضعیتی ایجاد شد که به قول مارکس می‌گوید انسان‌ها و رویداد‌های تاریخی در دو وضعیت کاملاً متفاوت قرار می‌گیرند مرحله اول زندگی‌شان خیلی تراژیک است و مبتنی بر اقتدار است و گام پایانی شان بسیار کُمیک است، به نوعی بایدن این وضعیت را در ۴ سال آخر پیدا کرد، اما ذهنیتش همواره این بوده که اگر منافع آمریکا ایجاب می‌کند آمریکا می‌تواند حتی یک اسرائیل دیگر هم ایجاد کند. در تفکر دموکرات‌ها، در تفکر آمریکا، اسرائیل یک پادگان منطقه‌ای در خاورمیانه است اگر این بحث‌هایی که مطرح می‌شود در قالب بازیگران نیابتی در رابطه با ایران اصلی‌ترین پراکسی منطقه‌ای اسرائیل است برای آمریکا، بنابراین فرقی نمی‌کند برای اسرائیل که آیا بایدن باشد یا ترامپ هر کدام از این دو بیایند طبیعی است که ماجراجویی مثل نتانیاهو تلاش می‌کند برای اینکه به آنها تبریک بگوید و بگوید ما در خدمت هستیم، یاد شعر شهریار افتادم در شعر حیدر بابا که می‌گوید یادش بخیر آن زمانی که ما بچه بودیم وقتی که دود غذا و بوی غذا می‌آمد ما می‌دویدیم فرقی نمی‌کرد عزا باشد یا عروسی، برای نتانیاهو فرقی نمی‌کند که بایدن باشد یا ترامپ بنابراین یک نوع سیاست پایدار وجود دارد یعنی روابط خاص منحصر به فرد که اینها تعیین کننده سیاست‌های منطقه‌ای است. این نکته را هم بگویم که خیلی از این افرادی که جزو کابینه ترامپ خواهند شد پیشینه‌شان و ادبیاتشان با نقش بروکراتیکی که ایفا می‌کنند بسیار متفاوت خواهد بود ترامپ امروز در صدد این است که راهبرد چماق و هویج را در دستور کار قرار بدهد دیدار ایلان ماسک با آقای ایروانی در این قالب دارد انجام می‌شود چرا ما نمی‌خواهیم یک تفسیر دقیق‌تری داشته باشیم وقتی که تفسیر ما انفعالی است، طبیعی است که درباره ما به گونه‌ای صحبت می‌کنند که می‌گویند ایران التماس می‌کند، نه می‌داند ایلان ماسک که ایروانی یک دیپلمات قدیمی است، رویکرد کنش دقیق امنیتی و راهبردی هم دارد و خیلی متمایز می‌کند ایروانی را از خیلی از کادر‌های دیگر حوزه دیپلماتیک به همین دلیل است که این دیدار در این فضا شکل می‌گیرد این دیدار به منزله یک نوع سیگنال به ایران برای موازنه سازی است سال‌ها است که ما با آمریکایی‌ها بحث‌های مذاکرات جانبی را داریم در قطر، در عمان ولی مسئله‌ای وجود دارد و آن این بوده که همواره یک طرف سوم هم وجود داشته این اولین باری است که آمریکایی‌ها با یک مقام رسمی ایرانی دیدار دارند طرف سوم وجود ندارد و به نظر من مفاد این مذاکرات که من نخواندم و نمی‌دانم چیست ولی مطمئن هستم برای موازنه سازی، برای تنش سازی و برای حفظ اعتبار و اقتدار ایران چه در عرصه دیپلماتیک و چه راهبردی منطقه‌ای به نظر من مطلوب خواهد بود و این آغاز یک فرایندی است که چالش‌های امنیتی صرفاً از طریق تبادل آتش حل نمی‌شود گاهی از اوقات آن ادبیات دیپلماتیک می‌تواند بیش از یک معادله قدرت آتشین در موازنه اثرگذار باشد.

 

 خوارزمی: من فقط یک توضیح تکمیلی معطوف به بیانات آقای دکتر عرض کنم، البته منظور من هم به هیچ وجه آن حالت پَسیو بودن یا واکنشی بودن ما در این موضوع نیست ولی می‌خواهم بگویم الان کسی که به عنوان مشاور امنیت ملی شده آقای والتز کتابی دارد به نام هارد تروس در این کتاب من متن کتاب را که می‌خواندم ۳۷ بار اسم ایران آمده و برای من جالب بود که در چه جور جمله‌هایی اسم ایران استفاده شده است، در همه جمله‌ها شما شکلی از دشمنی شدید، دیگری سازی خیلی عیان، تشویق به واکنش‌های نظامی و سرکوب یعنی می‌خواهم بگویم که منظور من این نیست که ما اتفاقاً در حالت پسیو و واکنشی قرار داریم ولی منظور من این است که دقیقاً همانطور که آقای دکتر فرمودند بین آن شدت و ضعف‌هایی که قرار می‌گیرد که مثلاً یک نشست محرمانه، محرمانه بعداً می‌تواند خیلی تفاسیر مختلفی پیدا کند بر اساس زمان و خواست کسانی که مدیریت رسانه‌ها بیشتر دستشان است.

 در مورد سوال شما، عرض کنم که در مورد چین خیلی مشخص است قطعاً یک جنگ تعرفه‌ای و جنگ تجاری وجود خواهد داشت از جمله اینکه ترامپ خودش گفته من ۶۰ درصد واردات را از خود‌های تک بگیرید تا کالا‌های مصرفی حتماً با تعرفه‌های جدی روبرو خواهم کرد و روبیو که الان به عنوان وزیر خارجه از او اسم برده می‌شود کسی است که در یک اقدام متقابل وقتی که آمریکا افرادی از چین را درفهرست تحریم گذاشته بود، او هم در لیست تحریم چین است و حالا قرار است بخشی از مذاکرات و رفت و آمد‌ها با او باشد یعنی می‌خواهم بگویم او در نوع اظهار نظرش نسبت به چین بسیار تند است مثلاً می‌گوید این مهم‌ترین دشمن پیشرفته ما است، در مورد روسیه هم می‌شود گفت اوکراین قربانی غرب است با وضعیتی که برایش پیش آمده ۳۰ تا ۳۵ درصد تولید ناخالص داخلیش نابود شده و این در مورد روسیه چهار و نیم درصد است یعنی معلوم است که الان جبهه به سمت کیست، احتمالاً یک حالت انجماد جنگی ما بیشتر در سمت اوکراین خواهیم داشت به معنای پایان جنگ، به معنای خیلی تعیین تکلیف نیست ولی ترامپ هم علاقمند است از جمله این که در این کابینه‌ای که دارد اعلام می‌شود علاقمند هستند که به سمت تایوان هم آمریکا قدرت نمایی‌هایی بکند به همین دلیل دلشان می‌خواهد اوکراین را یک مقدار منجمد کنند که به سمت جبهه‌های دیگر بروند.