همشهری آنلاین -یکتافراهانی : کودکانی که از نظر بالینی با مشکلات بینایی مواجه یا دارای نقایص ژنتیکی هستند، نسبت به افرادی که نقص های غیر ژنتیکی دارند، احتمال بیشتری برای ابتلا به مشکلات ستون فقرات دارند. بنابراین مربیان و معلمان باید برای تعیین محل نشستن دانش آموزان فقط به قد آنها توجه نداشته باشند.

ناهنجاری سر به جلو

دکتر داریوش امرایی، دکترای روان شناسی ورزش و کارشناس ارشد آسیب شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی در مورد ضعف بینایی و شنوایی دانش آموزان می گوید: یکی از مشکلات اساسی کودکان و نوجوانانی که به مدرسه می روند و به ندرت هم به آن توجه می‌شود ضعف بینایی و شنوایی آنهاست.

با توجه به اینکه بیشتر مدارس کشور دچار ضعف امکاناتی از قبیل میز و نیمکت های استاندارد هستند و متناسب با قد و سن دانش آموزان خریداری و نصب نشده اند، گاهی پیش می آید که دانش آموزانی که دچار ضعف بینایی هستند در ردیف های انتهایی کلاس می نشینند و برای بهتر دیدن تخته یا وایت بورد، ناچار خواهند شد سر و گردن خود را به سمت جلو بکشند. این کار باعث می شود به مرور زمان و در طولانی مدت دچار ناهنجاری سر به جلو یا Head forward disorder شوند

ضمن آنکه دانش آموزان قد بلندی هم که در ردیف اول کلاس و نزدیک به تخته می نشیند دچار همین هنجاری خواهد شد.

بیشتر بخوانید:

ضعف بینایی به رشد کودک آسیب می‌زند

چرا عضلاتمان ضعیف می‌شوند؟ | مراقبت‌های پیشگیرانه برای مقابله با از دست دادن عضله

عارضه کج گردنی

به گفته امرایی، ناهنجاری دیگری نیز مربوط به دانش آموزانی است که دچار نقص شنوایی یا کم شنوایی هستند؛ به خصوص دانش آموزانی که از یک سمت مشکل شنوایی دارند که به دلیل تلاش زیاد برای شنیدن صدای معلم ناچار خواهند شد برای تمرکز بیشتر سر خود را به سمت صدا کج کنند که در نهایت دچار عارضه کج گردنی یا Torticollis خواهند شد.

ساده ترین روش برای تشخیص کج گردنی در منزل توسط اولیا یا در مدرسه توسط مربیان بهداشت و تربیت بدنی به این صورت زیر است:

در وضعیت ایستاده طبیعی و از نمای پشت، سر باید به شکل متعادل قرار گیرد؛ به گونه‌ای که خط کشش ثقل از مرکز استخوان پس سریع و از روی ستون مهره‌ای ناحیه گردن بگذرد.
وقتی خط کشش ثقل بر استخوان پس سری منطبق نباشد و سر به طرفین خمیدگی داشته باشد ناهنجاری ایجاد می شود که به آن کج گردنی می‌گویند.

انحراف سر و مهره‌های گردنی

شدت ناهنجاری به میزان انحراف سر و مهره‌های گردنی از راستای خط کشش ثقل بستگی دارد. این ناهنجاری معمولا مدت زمانی بعد از تولد یا در زمان بلوغ ظاهر می‌شود. چنانچه این عارضه درمان نشود، اختلال در وسعت میدان دید و چرخش چشم‌ها را به دنبال خواهد داشت.

علائم و نشانه‌های انحراف مهره‌های گردنی

نداشتن تقارن فاصله گوش‌ها از سطح شانه‌ها

قرارگرفتن سر در یک طرف و چرخش صورت‌

نامساوی بودن دامنه حرکتی در خمش جانبی سر

ملاحظات اصلاحی و درمانی

چگونگی قرار گرفتن وضعیت مناسب سر و گردن

به گفته این کارشناس ارشد آسیب شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، آشنا کردن فرد مبتلا به کج گردنی با ویژگی‌های نگهداری صحیح سر و گردن در وضعیت‌های ایستاده، نشسته و خوابیده برای حذف عادات نامطلوب و اتخاذ وضعیت مناسب سر و گردن.

انجام تمرین‌هایی که افزایش و رشد حرکتی و ازدیاد انعطاف پذیری عضلات کوتاه شده را در بر داشته باشد. و همچنین تمرین‌ها، بازی‌ها، ورزش‌ها و فعالیت‌هایی که به منظور ارتقای آمادگی عمومی جسمانی و روحی باشد.
اصلاح عضلات کوتاه شده

کارشناس ارشد آسیب شناسی می گوید: برای اصلاح عضلات کوتاه شده نیز می توانید در وضعیت ایستاده یا نشسته سر را به سمت محور بدن و در راستای ستون بدن نگه دارید و بکوشید تا عضله سمت کوتاه شده کش یابد.

کمک به کشش بیشتر عضلات

شما می توانید کف دست را به کنار سر در طرفی که عضله کوتاه شده بگذارید و بکوشید تا سر را به طرف مخالف فشار دهید. تنها مقاومت موجود مقاومت عضله کوتاه شده است.

همچنین در وضعیت خوابیده به پهلو قرار بگیرید؛ به گونه‌ای که سر از لبه تخت بیرون بیاید(بدون تماس با لبه تخت). سپس سر را رها کنید تا با استفاده از نیروی جاذبه زمین عضله کوتاه شده کشش بیشتری پیدا کند.

تقویت عضلات ضعیف شده

برای تقویت عضلات ضعیف شده بهتر است کف دست خود را در پهلوی سر در طرفی که عضله کش آمده قرار دهید تا از این طریق مقاومت ایجاد و با فشار سر به دست بکوشید تا سر را به شانه نزدیک کنید.

ضمن آنکه می توانید در وضعیت خوابیده و موافق سمتی که عضله کوتاه شده است؛ به پهلو قرار بگیرید و در حالی که سر هیچ گونه اتکایی ندارد بکوشید بر خلاف جاذبه زمین سر را از پهلو بالا آورده و به شانه نزدیک کنید.

البته با کنار سر هم می توانید توپ معلقی را در فضا هل بدهید. این حرکت باید در سمت عضله کش آمده تکرار شود و حرکت از ناحیه گردن باشد نه تنه.