به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، امروز 17 نوامبر، «روز جهانی دانش آموز »، روزی است برای تجلیل از نقش و اهمیت دانش آموزان در جامعه و تأکید بر حق آنها برای دسترسی به آموزش باکیفیت. این روز فرصتی است تا به نیازها، آرزوها و توانایی های دانش آموزان توجه شده و از تلاش های آنها برای ساخت آینده ای بهتر قدردانی شود.

در این خصوص سامان سلامیان معلم و روانشناس در گفت و گو با رکنا گفت: روز جهانی دانش‌آموز فرصتی است که در میان تمام مشکلات و اتفاقات در جهان و ایران؛ تاملی هرچند کوچک بر مسئله آموزش و پرورش در ایران داشته باشیم. از منظرهای مختلف می‌توان مسئله های آموزش را در ایران امروز بررسی کرد؛ اما در این مجال تنها به برشمردن فهرست وار آنها می پردازم. مسئله هایی که برخی از آنها با تدبیر؛ مدیریت و هزینه ای اندک قابل حل هستند و ما در ایران، آنقدر قدرتمند هستیم که بتوانیم این مسائل را خودمان حل کنیم.

وی در ادامه افزود: با توجه به دست یافته های کشورهای پیشرو در آموزش، آموزش مشارکتی تاثیر بسزایی در افزایش اعتماد به نفس دانش آموزان دارد. طبق پژوهش هایی که در زمینه آموزش به روش مشارکتی انجام شده است، مشارکت یادگیرنده در امر یادگیری؛ سبب تثبیت مطالب و مهارت ها در وی می شود. در واقع کاهش استرس و اضطراب تحصیلی و احساس توانمندی و کسب مهارت در تفکر انتقادی می شود‌.

سامان سلامیان تاکید کرد: حال سوال اینجاست که در ایران امروز، دست اندرکاران امر چه اقداماتی در این زمینه انجام داده اند؟ به عنوان مثال چرا با آمدن نام مدرسه و کلاس، اولین صحنه ای که در ذهن نقش می بندد؛ یک متکلم وحده به عنوان سخنران بر بالای سکوی کلاس و پای تخته است؟ نشستن دانش آموزان به صورت گرد؛ حول معلم (U turn) سبب می شود محصل خود را شریک در یادگیری و آموزش ببیند، مسئولانه در کلاس و درس و بحث شرکت کند و بتواند مسیر ذهنی خود را در جهت خلاقیت و ابتکار و نظردهی به کار بندد. این اقدام کوچک و بی هزینه ای در کلاس درس، سبب بیداری «رهبر درون» در یادگیرنده می شود، وی می آموزد که فارغ از مشکلات اجتماعی و اخبار ناگوار و وضعیت و جایگاه اجتماعی و اقتصادی خانواده اش، خودش به تنهایی برای پیمودن راه های نرفته تواناست‌ و برونداد چنین بستری در آموزش، استیوجابزها و بیل‌گیتس هاست.

این معلم و روانشناس در ادامه افزود: اگر بیوگرافی استیو جابز را بخوانیم در میابیم که فرزندی از پرورشگاه که به خانواده ای سپرده شده، روی کاغذ شاید از ابتدا شکست خورده باشد؛ اما سابقه اش با جایگاه نهایی او کاملا متفاوت است. متولی پرورش فرزندانی که بتوانند منشاء اثرات مثبت در آینده ایران باشند؛ وزارت آموزش و پرورش است که با توجه به بودجه اندک این وزارتخانه، انتظار زیادی از آن نمی توان داشت؛ اما وظیفه معلمین عاشق این است که «رهبر درون» را در دانش آموزان بیدار کنند و به آنها القا کنند که می توانند.

سامان سلامیان گفت: در اینجا لازم نیست که تکرار مکررات شود که سنگ بنای پیشرفت و توسعه در هر کشوری آموزش و پرورش است؛ چراکه عملکرد و برونداد دهه اخیر این وزارتخانه ثابت کرده است که اهداف گذاشته شده در سند چشم انداز محقق نشده و خروجی مدارس؛ باتوجه به عمده معلمان نا‌امید و دلسرد؛ افرادی شده است که عموما با انتظارات نظام فاصله پیدا‌کرده اند و برای شکوفایی خود به مهاجرت فکر می کنند. کاهش سن تفکر به مهاجرت به دوره دبستان و دبیرستان، و در مواردی اقدام به مهاجرت قبل از ورود به داشگاه در خامواده‌های متمکن و نگاه به موفقیت تحصیلی به عنوان وسیله ای برای مهاجرت کم هزینه، شاهدی بر این مدعاست که هدف گذاری های نظام و دولت ها برای تربیت نیروهای متعهد به ایران کم اثر و یا حتی بی اثر بوده است.

او در ادامه افزود: امروزه در جهان، راهبردهای یادگیری مشارکتی در تحقیقات آموزشی به عنوان روش های موثر برای تقویت مشارکت دانش آموزان، تفکر انتقادی و توسعه مهارت های اجتماعی توجه قابل توجهی را به خود جلب کرده اند. یادگیری مشارکتی رویکردهای مختلف آموزشی است که بر یادگیری همزمان چند نفر تمرکز دارد افراد این تیم بر نقاط ضعف و قوت خود تمرکز می کنند. در این روش، افراد تیم با هم طوفان فکری خواهند داشت و به یکدیگر برای غلبه بر چالش ها کمک می کنند در نتیجه روحیه کار تیمی و تعامل با جامعه را آموخته و در آینده مسئولیت پذیرتر، موثرتر و دارای مهارت های اجتماعی بیشتر خواهندبود.

سلامیان گفت: در آخر سوال اینجاست که مسئولان آموزش و پرورش تا چه حدی به این مهم می پردازند و آیا برنامه ای برای اصلاح روش های منسوخ حافظه محور و معلم محور در کلاس درس دارند؟ آیا متولیان امر متوجه دلبستگی دانش آموزان به یافته های شخصی خودشان در یوتیوب و کلاس‌های آنلاین خارج از مدرسه دارند؟

این معلم و روانشناس در پایان تاکید کرد: آیا مسئولان آموزش و پرورش دریافته اند که سال هاست اولیای دانش آموزان همانطور که یادگیری موسیقی و ورزش و زبان انگلیسی را با جدیت به بخش خصوصی سپرده‌اند برای ریاضیات و  فیزیک و سایر دروس هم دست به دامان بخش خصوصی شده و مدرسه را رها کرده اند؟ آیا به راستی «مرگ مدرسه» در ایران فرارسیده است؟ به نظر می رسد که امروز مدارس ایران، به زور معدل و امتحان نهایی و تاثیر معدل در پذیرش دانشجو در دانشگاه ها وجهه ای برای خود ساخته اند و دیگر هیچ.